Κυριακή, 24 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςΝάξος - Φιλώτι: Ψαρροστέφανος, ο δάσκαλος της τσαμπούνας

Νάξος – Φιλώτι: Ψαρροστέφανος, ο δάσκαλος της τσαμπούνας

|

Ο Στέφανος Ψαρράς ή Ψαρροστέφανος είναι ένας άνθρωπος ταυτισμένος όσο λίγοι με την αξιώτικη τσαμπούνα («τζαμπούνα», κατά το τοπικό ιδίωμα). Γεννημένος το 1951 στο Φιλώτι της Νάξου, μέλος κτηνοτροφικής οικογένειας με πατέρα βοσκό, ο Ψαρροστέφανος μεγάλωσε με τους ήχους της τσαμπούνας να κατακλύζουν την καθημερινότητά του.

«Το Φιλώτι έχει μεγάλη παράδοση. Τη δεκαετία του 1950 είχαν περάσει από εδώ κάποιοι λαογράφοι και είχαν μετρήσει 108 τζαμπουνιάρηδες. Η μελωδία της τζαμπούνας ακουγόταν συνέχεια, ειδικά το σούρουπο που γυρνούσαν οι βοσκοί και οι μαθητές, την άκουγες απ’ όλες τις μεριές. Οι άνθρωποι, τότε, έλεγαν ότι η κραυγή που βγάζει ένα νεογέννητο είναι μια προσπάθεια να παίξει τζαμπούνα, επειδή εννιά μήνες μέσα στην κοιλιά της μάνας του ακούει αυτόν τον ήχο».

Άνθρωπος της χειρωνακτικής εργασίας και της φύσης, ο Ψαρροστέφανος έφυγε από τη Νάξο για την Αθήνα το 1962, αλλά επέστρεψε το 1967, σε μια περίοδο που οι νέοι Ναξιώτες έφευγαν μαζικά για τα αστικά κέντρα. Δούλεψε ως υδραυλικός και υπάλληλος του δήμου, αλλά δεν αποχωρίστηκε ποτέ την τσαμπούνα, μέχρι σήμερα που τη διδάσκει αφιλοκερδώς στα παιδιά του Φιλωτίου.

 

Ο βιρτουόζος δάσκαλος της τσαμπούνας από τη Νάξο-1
Ο Ψαρροστέφανος με τις μαθήτριες και τους μαθητές του στα σκαλιά της Παναγίας Φιλωτίτισσας.

 

Η γνώση του για τη μουσική παράδοση της Νάξου είναι πολύπλευρη. Έχει υπάρξει το πιτσιρίκι που έπιασε το όργανο στα έξι του χρόνια και το κουβαλούσε παντού, ο γιος του κτηνοτρόφου που κατάλαβε νωρίς πόσο στενά συνδεδεμένη είναι η τσαμπούνα με την ιδιότητα του βοσκού, ο ταλαντούχος νέος Φιλωτίτης τον οποίο επιστράτευαν οι φίλοι στις πατινάδες (καντάδες) που έκαναν στα κορίτσια. Θυμάται εποχές όπου έπαιζε με τις παρέες του στα αρχαία μνημεία της Νάξου. Εποχές όπου τα αποκριάτικα γλέντια δεν ήταν αποκλειστικά υπόθεση του καφενείου, αλλά που οι Ναξιώτες καλούσαν στα σπίτια τους μουσικούς, κάτι που διευκόλυνε και τις γνωριμίες ανάμεσα σε κορίτσια και αγόρια. «Η τσαμπούνα, κατά κάποιον τρόπο, έδινε μια αφορμή να γίνει επικοινωνία μεταξύ των δύο φύλων». 

Πάνω από όλα, ο Ψαρροστέφανος είναι ένας δάσκαλος με αμείωτο ενθουσιασμό για το αντικείμενο, που όταν βλέπει την πρόοδο των μαθητών του, ενθουσιάζεται πιο πολύ από τους ίδιους. «Την ώρα που το παιδί λαβώσει σωστά ό,τι του δείχνεις, αγαλλιάζει η ψυχή σου, πάει πάνω στον ουρανό, στον Παράδεισο. Λωλαίνεσαι», λέει.

Τόπο στα νιάτα

Σε αντίθεση με παλιότερες εποχές όπου η τσαμπούνα ήταν αυστηρά ανδρική υπόθεση, σήμερα είναι ένα όργανο που παίζουν και οι γυναίκες. Ο Ψαρροστέφανος έχει τόσο μαθητές όσο και μαθήτριες, εκ των οποίων και μία εξαιρετικά ταλαντούχα, με την οποία έπαιξαν σε μια μουσική διοργάνωση στην Ικαρία, όπου το κορίτσι αποθεώθηκε. Ο αριθμός των μαθητών του βέβαια αυξομειώνεται, ανάλογα με το πρόγραμμα σχολικών και εξωσχολικών δραστηριοτήτων των παιδιών.

 

Ο βιρτουόζος δάσκαλος της τσαμπούνας από τη Νάξο-2
Ο Ψαρροστέφανος είναι ο βασικός δάσκαλος τσαμπούνας του Φιλωτίου. Τον ίδιο ρόλο αναλαμβάνουν κι άλλοι Φιλωτίτες, που όμως διδάσκουν συνήθως μόνο τα εγγόνια τους. Κατά τα άλλα, η τέχνη διδάσκεται και σε άλλα χωριά, «στην Κωμιακή είναι ο Βαγγέλης ο Κορρές, που έχει βγάλει πολλούς μαθητές, στ’ Απεράθου είναι ο Φλώριος ο Κρητικός, ο επονομαζόμενος Τίγρης. Φίλοι καλοί κι οι δυο τους».
Όσο για τους ταξιδιώτες που σε μια επίσκεψή τους στη Νάξο θα θελήσουν να πάνε σε κάποιο παραδοσιακό γλέντι, θα πρέπει να κάνουν την έρευνά τους πόρτα πόρτα. Να ξεμακρύνουν από τη Χώρα και να κατευθυνθούν προς τα ημιορεινά και ορεινά χωριά, να ρωτήσουν από καφενείο σε καφενείο, ώσπου να μάθουν ποιο είναι το μαγικό μέρος και η μέρα που οι μουσικοί θα πάρουν στα χέρια τις τσαμπούνες τους και το μουσικόφιλο κοινό θα πάρει φωτιά.
Με πληροφορίες από τη σελίδα “Καθημερινή”
κείμενο: Ελευθερία Αλαβάνου / Photo editor: Μαρίκα Τσουδερού

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

ΜΗΛΩΣΙΑ 2025: Τέλος δράσεων με οδοιπορικό στο Ζα τα ξημερώματα της Κυριακής

Με την κορυφαία εκδήλωση της ανάβασης στο Ζα ολοκληρώνονται οι φετινές αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις του ΑΜΣ Φιλωτίου

Κέα: Σε ύφεση η γαστρεντερίτιδα, τι έδειξε η επίσκεψη του ΕΟΔΥ

Περίπου 30 περιστατικά ημερησίως στην κορύφωση της έξαρσης – Διερευνώνται τα αίτια, με έλεγχο νερού και περιβαλλοντικών δειγμάτων.

Πανναξιακός AOK: Συνεχίζει με τον Ανδρέα Καρακατσάνη στον πάγκο για μία ακόμη χρονιά

Ο προπονητής που οδήγησε πέρυσι την ομάδα σε σπουδαία πορεία στη National League 2 παραμένει στο τιμόνι – Διπλός ρόλος και στις ακαδημίες

Εντατικοί έλεγχοι στα τουριστικά ημερόπλοια, «Προτεραιότητα η ανθρώπινη ζωή» τονίζει ο Β. Κικίλιας

Με απόφαση του Υπουργείου Ναυτιλίας εντείνονται οι αστυνομικοί έλεγχοι σε όλα τα τουριστικά ημερόπλοια της χώρας – Έμφαση στην τήρηση κανόνων ασφαλείας και πληρωμάτων.

Νάξος – Θερινά Εργαστήρια Μουσικής: «Η Παρέλαση των Παιχνιδιών» απόψε στο Θέατρο Καμπανέλλη

Η Παιδική Χορωδία των Θερινών Εργαστηρίων Μουσικής συνεργάζεται με τη συμφωνική ορχήστρα Cappella Atenea και παρουσιάζουν ένα διαδραστικό μουσικό παραμύθι για τη διαφορετικότητα και τη δύναμη της αγκαλιάς.

Γυναικομαστία: Αίτια, Διάγνωση και Χειρουργική Αντιμετώπιση

Η διάγνωση της γυναικομαστίας πραγματοποιείται από τον πλαστικό χειρουργό. Αρχικά λαμβάνεται λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και ακολουθεί κλινική εξέταση.

Με λαμπρότητα τα Εννιάμερα της Παναγίας στις Τρίποδες Νάξου (photos)

Πλήθος πιστών συμμετείχε στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία και τη λιτανεία της Παναγίας Τριποδιώτισσας

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Κατ. Γιαννακά: Αμοργός, από νησί εξορίας αγωνιστών σε νησί φίμωσης φωνών;

Αντιδράσεις για τη στάση του Δημάρχου Αμοργού απέναντι σε ειρηνική διαμαρτυρία υπέρ της Παλαιστίνης. - τι αναφέρει η Κατερίνα Γιαννακά

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Συλλήψεις δύο εργαζομένων για την πυρκαγιά στη Νάξο, αυτανάφλεξη η αιτία

Δύο εμπλεκόμενοι με το χώρο του ΧΥΤΑ συνελήφθησαν ενώ βοήθησαν στην κατάσβεση – Ερωτήματα για την εφαρμογή του Νόμου και την έλλειψη μέτρων ασφαλείας.

Ο Μάριο Τότσι αποθεώνει τη Νάξο: «Έτσι πρέπει να είναι οι παραλίες!»

Ο Ιταλός γεωλόγος και παρουσιαστής συγκρίνει Ελλάδα και Ιταλία, βάζοντας τη Νάξο στο κέντρο της ευρωπαϊκής συζήτησης για την πρόσβαση στις παραλίες.

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Συνεδριάζει (19/08) η Δημοτική Επιτροπή Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, επίκεντρο το νέο λιμάνι στη Σχοινούσα

Στις 12:00 το μεσημέρι της Τρίτης (19/08) στο Δημοτικό Κατάστημα, με 13 θέματα στην ημερήσια διάταξη - Ποια είναι