Παρασκευή, 8 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςΝάξος: Εορτασμός της Κυριακής των Βαΐων (video)

Νάξος: Εορτασμός της Κυριακής των Βαΐων (video)

|

Κυριακή των Βαϊων … Θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, «καθήμενος επί πώλου όνου». «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου», αναφωνούσε το πλήθος, που τον υποδέχθηκε με «τα βαΐα των φοινίκων»…

Από την Κυριακή των Βαΐων αρχίζει ουσιαστικά η λεγόμενη Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών. Σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο, η Κυριακή των Βαΐων, καθιερώθηκε να ονομάζεται η προηγούμενη Κυριακή της εορτής της Ανάστασης.

Κατά την ημέρα αυτή εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, οι Ιουδαίοι τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάια ή βάγια (κλάδους φοινίκων) και απλώνοντας στο έδαφος τα ρούχα τους ζητωκραύγαζαν «Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».

Σε πολλά μέρη του χριστιανικού κόσμου, αντί για φύλλα δάφνης, μοιράζονται φύλλα ελιάς ή άλλων δέντρων και κλαριά φοινίκων, που είναι σύμφωνο με τα Ευαγγέλια. Η έκφραση «μετά βαΐων και κλάδων», που υποδηλώνει τη θριαμβευτική υποδοχή κάποιου ή κάποιων, έχει αναφορά σε αυτή τη θρησκευτική εορτή.

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η εορτή της ανάμνησης αυτής τελούνταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Αργότερα η δεύτερη μετατέθηκε κατά μία ημέρα πριν, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Σήμερα, η Κυριακή αυτή τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Εκκλησία θεωρείται ως αρχή των Αγίων Παθών. Παρά το χαρμόσυνο χαρακτήρα της, αρχικά η κατάλυση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, προσαρμόζοντας αυτή ανάλογα.

Η παραπάνω ανάμνηση τιμάται ιδιαίτερα με εξέχουσα υμνολογία και μεγαλοπρεπή λειτουργία, στο τέλος της οποίας διανέμονται βάγια που έχουν προηγουμένως ευλογηθεί κατά την ακολουθία του όρθρου.

Το βράδυ στις εκκλησίες ψάλλεται κατ’ οικονομίαν ο όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας, όπου τιμάται ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος και γίνεται αναφορά στο γεγονός της ξηρανθείσης συκής.

 

Τα έθιμα της αναπαράστασης

Σύμφωνα με το el.wikipedia.org, στις πρώτες εκκλησίες εορταζόταν η μνήμη αυτή με αναπαράσταση του γεγονότος. Συγκεκριμένα, στους Αγίους Τόπους κατά τον 4ο αιώνα ο επίσκοπος ξεκινώντας με πομπή από το Όρος των Ελαιών εισερχόταν στα Ιεροσόλυμα επί «πώλου όνου» περιστοιχιζόμενος από τον κλήρο, ενώ οι πιστοί προπορεύονταν κρατώντας κλάδους φοινίκων.

Στους δε βυζαντινούς χρόνους τελούνταν ο λεγόμενος «περίπατος του Αυτοκράτορα», όπου η πομπή ξεκινούσε από τα ανάκτορα στην οποία συμμετείχε ο αυτοκράτορας κρατώντας την εικόνα του Χριστού πλαισιωμένος από το ιερατείο, όπου και κατέληγε στην Αγιά Σοφιά. Της αυτοκρατορικής αυτής πομπής ηγούνταν ο λαμπαδάριος ο οποίος έψελνε «Ἐξέλθατε ἔθνη καὶ θεώσασθε σήμερον τὸν βασιλέα τῶν οὐρανῶν…».

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Βαλσαμώνα, στο τέλος της εορτής αυτής ο μεν Αυτοκράτορας διένεμε ιδιόχειρα βάγια και σταυρούς, ο δε Πατριάρχης κεριά για τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Το βυζαντινό αυτό έθιμο παρέλαβαν και τηρούσαν με ευλάβεια και οι Τσάροι της Ρωσίας, τους οποίους ακολουθούσε ο κλήρος ξεκινώντας από το Κρεμλίνο και καταλήγοντας στο μητροπολιτικό ναό. Στην Ελλάδα αντ’ αυτών διατηρείται μόνο η διανομή των βαγιών από τους ιερουργούς των εκκλησιών.

Νηστεία

Αναφορικά με τη νηστεία της ημέρας αυτής υπάρχει μια διαφοροποίηση στο ζήτημα του αν καταλύεται ψάρι ή όχι. Η γνώμη του Θεόδωρου του Στουδίτη είναι ότι την Κυριακή των Βαΐων «τρώγεται ψάρι», επειδή θεωρείται Δεσποτική εορτή. Για τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη μόνο μία ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής τρώγεται ψάρι, δηλαδή την ημέρα του Ευαγγελισμού.

Είναι χαρακτηριστική η θέση των Aποστολικών Διαταγών όταν λένε: «Μετά από αυτές (δηλαδή τις εορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων), να τηρείτε τη νηστεία της Τεσσαρακοστής, η οποία περιλαμβάνει ανάμνηση της ζωής του Κυρίου και της νομοθεσίας. Να κρατιέται αυτή η νηστεία πριν από το Πάσχα, αρχίζοντας από τη Δευτέρα και συμπληρούμενη την Παρασκευή.

Μετά από αυτές αφού σταματήσετε τη νηστεία, να αρχίζετε την αγία εβδομάδα του Πάσχα, νηστεύοντες κατ’ αυτήν όλοι με φόβο…» Είναι ενδεικτικοί οι όροι “αφού σταματήσετε τη νηστεία” και “να αρχίζετε”, οι οποίοι δείχνουν ότι μια νηστεία τελειώνει και μία άλλη αρχίζει. Αυτή που τελειώνει είναι η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής και αυτή που αρχίζει είναι η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας. άρα η εορτή αυτή βρίσκεται ανεξάρτητα ανάμεσα σε δύο νηστείες. Η θέση της λοιπόν δίνει το δικαίωμα να ομιλούν περί καταλύσεως κατ’ αυτήν την ημέρα ψαριού ή ακόμα και αυγού.

vagia1.jpg

Λαογραφία 

# Στο χωριό Πετροκέρασα Χαλκιδικής φιλοξενείται κάθε χρόνο (τουλάχιστον από το 1768) τμήμα του Τιμίου Σταυρού που έρχεται από τη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Το Τίμιο Ξύλο φυλάσσεται στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία την Κυριακή των Βαΐων και τη Μεγάλη Δευτέρα, προσελκύοντας πλήθος πιστών. Το έθιμο γίνεται σε ανάμνηση της σωτηρίας του χωριού από θανατηφόρα αρρώστια, πιθανώς πανώλη.

# Την Κυριακή των Βαΐων, στην Κέρκυρα, γίνεται η μεγάλη λιτανεία του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα με τη συνοδεία των φιλαρμονικών της πόλης, σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από τη φοβερή πανώλη που το 1629 χτύπησε αλύπητα τους Κερκυραίους.

# Στα βάγια, που μοιράζονται στην εκκλησία, ο λαός αποδίδει μαγική δύναμη, γι’ αυτό τα φυλάσσει στο εικονοστάσι του σπιτιού ως πρόχειρο μέσο κατά της βασκανίας.

# Την ημέρα αυτή συνηθίζονται τα βαγιοχτυπήματα, να χτυπά δηλαδή ο ένας τον άλλο με βάγια, στη βάση της αρχέγονης αντίληψης για τη μετάδοση με τον τρόπο αυτό της δύναμης του χλωρού κλαδιού σε αυτόν που δέχεται το χτύπημα.

vagia

Με πληροφορίες από τη σελίδα SanSimera.gr  (ευχαριστούμε την κα Μαργαρίτη για τις Φωτογραφίες από την Ιερό Ναό Παντανάσσης Νάξου)

 

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Κρανίδι, ο βασιλικός καλοκαιρινός παράδεισος – Στον φακό του ολλανδικού τύπου το βασιλικό ζεύγος

Αντιδράσεις για τις παρατεταμένες διακοπές του βασιλιά και της βασίλισσας εκτός Ολλανδίας – «Μάθημα» από τους άλλους Ευρωπαίους μονάρχες ζητούν οι ειδικοί.

ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου: Τέλος 3 ευρώ για ημερήσιους επισκέπτες στα νησιά: Μονόδρομος ή αδικία;

Η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου μελετά θεσμικό πλαίσιο για «τοπικό ανταποδοτικό τέλος» σε νησιωτικούς δήμους που σηκώνουν το βάρος του μαζικού τουρισμού χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση υποδομών

Τέλος στις προμήθειες για αναλήψεις από ΑΤΜ από τις 11 Αυγούστου – Η νέα ρύθμιση από το Υπουργείο Οικονομικών

Από 11 Αυγούστου, οι πολίτες θα μπορούν να κάνουν αναλήψεις χωρίς χρεώσεις από ελληνικές τράπεζες, ενώ θεσπίζεται πλαφόν 1,50€ για αναλήψεις από τρίτους παρόχους – Μέτρα για δίκαιες και διαφανείς χρεώσεις.

Δημόσια Παιδεία ή Εκπαιδευτικό Προϊόν; Οραματισμός και ανισότητες στο νέο τοπίο της εκπαίδευσης

Ο καθηγητής Μανώλης Κρητικός αναλύει τις διαχρονικές αστοχίες της εκπαιδευτικής πολιτικής, την προοπτική των μη κρατικών πανεπιστημίων και την ανάγκη δημιουργίας ενός Εθνικού Συστήματος Παιδείας

Νάξος – Θυρανοίξια στο Γλινάδο: Το παλαιό μοναστηριακό συγκρότημα (“Οι Αγιοι Σαράντα”) ζωντανεύει ξανά

Με βαθιά συγκίνηση και λαμπρότητα πραγματοποιούνται τα θυρανοίξια του αναστηλωμένου μοναστηριακού συγκροτήματος των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων στο Γλινάδο Νάξου, το Σάββατο 9 Αυγούστου.

Koufonisia Classical Music Festival 2025: Πέντε χιλιετίες ελληνικού ήχου, 10 χρόνια μουσικής μνήμης (πρόγραμμα)

Το Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Κουφονησίων επιστρέφει με επετειακή διοργάνωση και κορυφώνεται με μια μοναδική συναυλία στην ιερή νήσο Κέρο.

Γεωργιάδης προς ΠΟΕΔΗΝ: «Φέτος τα λιγότερα κενά στα νησιά – Μη δυσφημείτε τη χώρα»

Αναλυτική απάντηση του Υπουργού Υγείας στις καταγγελίες για τις ελλείψεις προσωπικού σε 16 νησιά – Σύμβαση στη Νάξο, βελτιώσεις σε Κέρκυρα, Σαντορίνη, Μήλο.

Δανακός Νάξου – Ο ναός του Αγίου Ιωάννη «μίλησε» ξανά μετά από 1.200 χρόνια

Ένα εκκλησάκι του 8ου αιώνα ξαναζωντανεύει με τη βοήθεια των αρχαιολόγων, των κατοίκων και της πίστης – Έργο μνήμης, πολιτισμού και αντίστασης

ΕΠΑΛ Κυκλάδων – Πανελλαδικές 2025: 7 στους 10 απέτυχαν, ανισότητες και ελπίδες στα νησιά, το .. θαύμα της Αμοργού (πίνακες)

Με μόλις 29% επιτυχία, τα ΕΠΑΛ των Κυκλάδων δείχνουν τη σκληρή πραγματικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης στα νησιά – Ποιες σχολικές μονάδες ξεχώρισαν, ποιοι έμειναν πίσω

«ΖΗΣΕ ΜΕ ΑΓΑΠΗ»: Καμπάνια κατά της βίας από το 1ο Γυμνάσιο Νάξου (video)

Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων στέλνει ισχυρό μήνυμα ευαισθητοποίησης με τη στήριξη μαθητών, εκπαιδευτικών και της τοπικής κοινωνίας. (video)

Έκτακτο: Συλλήψεις υπευθύνων αρχαιολόγων και μελών της Εφορείας Κυκλάδων για τα πλέγματα στην Πορτάρα

Ραγδαίες εξελίξεις στην υπόθεση προστασίας του μνημείου – Αντιδράσεις και επόμενες κινήσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων

Hellenic Highspeed: Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Από το απόγευμα του Σαββάτου παραμένει ακινητοποιημένο το πλοίο – Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Προς Πώληση: Παραδοσιακή Κατοικία – Ανεμόμυλος στον Άγιο Αρσένιο Νάξου

Χαρακτηριστική κατοικία σε μοναδική τοποθεσία, με ανεξάρτητο ξενώνα, άμεση πρόσβαση σε παραλίες και εντυπωσιακή θέα προς θάλασσα και Χώρα Νάξου.

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Η αλήθεια πίσω από μία φωτογραφία – Όταν το χιούμορ δεν φτάνει στην καρδιά της ιστορίας

Μια εικόνα, χίλιες λέξεις… αλλά μερικές φορές οι πιο σημαντικές λέξεις είναι αυτές που δεν ειπώθηκαν.

Μαρτυρία-στήριξη στο Νοσοκομείο Νάξου: «Χειρουργήθηκα και σώθηκα – Στηρίξτε το!»

Την ώρα που η ΠΟΕΔΗΝ καταγγέλλει ελλείψεις και «παύση χειρουργείων», ένας Ναξιώτης πολίτης μιλά για την εμπειρία ζωής στο Γενικό Νοσοκομείο Νάξου και απευθύνει έκκληση στήριξης

Κλαυδία και Oge: Ρομαντική βόλτα στα σοκάκια της Νάξου (foto instagram)

Το αγαπημένο ζευγάρι της ελληνικής showbiz απολαμβάνει καλοκαιρινές διακοπές στο κυκλαδονήσι – Πιασμένοι χέρι-χέρι στη βραδινή τους βόλτα

«Χορεύουμε συρτό στην παραλία»: Μια ανθρώπινη αλυσίδα χορού στη Χώρα της Νάξου

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων προσκαλεί μικρούς και μεγάλους σε ένα μεγάλο καλοκαιρινό αντάμωμα χορού, τη Δευτέρα 4 Αυγούστου.

Νάξος – Λιμεναρχείο: Περιορισμοί στη διέλευση οχημάτων στη Χώρα Νάξου, τι αλλάζει 2 και 3 Αυγούστου

Ανακοίνωση του Λιμεναρχείου Νάξου για κυκλοφοριακές ρυθμίσεις λόγω αυξημένης επιβατικής κίνησης – Ποιοι εξαιρούνται