Κυριακή, 7 Σεπτεμβρίου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςΝάξος - Εφορεία Αρχαιοτήτων: Βρέθηκε κεφάλι κούρου εντός του κάστρου (!!!)

Νάξος – Εφορεία Αρχαιοτήτων: Βρέθηκε κεφάλι κούρου εντός του κάστρου (!!!)

|

Eντοπίστηκε πριν από μερικούς μήνες, κατά τη διάρκεια εργασιών καθαρισμού που πραγματοποιούνταν σε κτίριο του μεσαιωνικού Κάστρου της Χώρας της Νάξου. Ηταν ένα εύρημα ανέλπιστο, που αποκαλύφθηκε σε μια επίσης τυχαία θέση, μέσα σε νεότερες επιχώσεις.

Και όμως, η αρχαϊκή κεφαλή κούρου που έφερε πρόσφατα στο φως η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, έχει, παρά τις φθορές της, ιδιαίτερη σημασία: πρόκειται για τον πρώτο κούρο που εντοπίζεται στην ακρόπολη της αρχαίας πόλης της Νάξου, στα ερείπια της οποίας χτίστηκε το Κάστρο της Χώρας του νησιού. Μία άλλη κεφαλή κούρου, που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάξου, ανασκάφηκε εκτός της ακρόπολης, στη περιοχή Γρόττα.

«Παρά τις φθορές του, η σημασία του ευρήματος είναι μεγάλη, γιατί η Νάξος, ενώ ήταν κέντρο παραγωγής κουροπλαστικής, για διάφορους λόγους έχει ελάχιστο αριθμό σωζόμενων γλυπτών από την αρχαϊκή περίοδο», λέει στην «Καθημερινή» ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρης Αθανασούλης. «Τα περισσότερα ευρήματα που έχουμε από την αρχαϊκή γλυπτική της Νάξου», συνεχίζει ο αρχαιολόγος, «βρίσκονται εκτός του νησιού. Πρόκειται κυρίως για εκείνα που είναι σήμερα στη Δήλο και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, καθώς και στους Δελφούς, όπως η Σφίγγα των Ναξίων κ.ά. Το συγκεκριμένο λοιπόν είναι σημαντικό, γιατί βρέθηκε σε ένα χώρο παραγωγής από τον οποίο υπάρχουν ελάχιστα σωζόμενα αρχαϊκά γλυπτά».

Χρονολογημένη περίπου στο 590-580 π.Χ. και κατασκευασμένη από χονδρόκοκκο ναξιακό μάρμαρο, η κεφαλή μπορεί να θεωρηθεί λίγο πρωιμότερη στυλιστικά από μια άλλη ναξιακή κεφαλή κούρου, του 580 π.Χ., που βρίσκεται στη Γλυπτοθήκη Ny Carlsberg της Κοπεγχάγης.

Σε αυτό συνηγορούν τα ειδικά χαρακτηριστικά της, που συνοψίζονται ως εξής: η κορυφή του κρανίου είναι σχετικά επίπεδη, το μέτωπο χαμηλό, οι παρειές ευρείες και τα μάτια έχουν τοποθετηθεί ψηλά, χωρίς έντονη καμπύλη στα άνω βλέφαρα· αρκετά φθαρμένη στο μέτωπο, η κόμμωση σχηματίζεται σε παράλληλες σειρές «ψηφωτών» βοστρύχων (στρωμένων με ψηφίδες), που συγκρατούνται ψηλά, πάνω από τα αυτιά, με μια απλή, επίπεδη ταινία· μπροστά από τα αυτιά (που αποδίδονται σχηματοποιημένα) και κατά μήκος των παρειών, διακρίνονται οι ευθείες απολήξεις των βοστρύχων, οι οποίοι κατευθύνονται μπροστά από τους ώμους – το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό αποτελεί στοιχείο πρωιμότητας· και όσον αφορά το μέγεθος της κεφαλής, με ύψος 29 εκατοστά, πλάτος 33 και βάθος 28, δεν το λες και μικρό: οι ειδικοί υποθέτουν ότι θα ανήκε σε άγαλμα που θα ξεπερνούσε το ύψος ενός ψηλόκορμου άνδρα.

«Το Κάστρο ερευνάται για πρώτη φορά στο εσωτερικό του. Μπορεί λοιπόν η κεφαλή του κούρου να μας οδηγήσει και σε άλλα γλυπτά».

Αραγε είναι εύλογο να υποθέσει κανείς ότι το άγαλμα θα βρίσκεται επίσης κάπου στον ευρύτερο χώρο που εντοπίστηκε η κεφαλή; «Δεν είναι πιθανό, γιατί η αποκοπή της κεφαλής από το σώμα φαίνεται παλιά», αποκρίνεται ο Δημήτρης Αθανασούλης και συμπληρώνει: «Η τομή στον λαιμό είναι φθαρμένη, επομένως το κεφάλι ίσως να είχε κοπεί από τον κορμό του στην αρχαιότητα».

Εξάλλου, συνεχίζει ο αρχαιολόγος, το εύρημα εντοπίστηκε σε νεότερες επιχώσεις, στοιχείο που έχει την αξία του: «σημαίνει ότι είχε υποστεί πολλές μετακινήσεις», λέει ο κ. Αθανασούλης, «και προφανώς πιο πριν ήταν εντοιχισμένο σε κάποιο σημείο, εξ ου και η φθορά στο πρόσωπο. Ολα αυτά δείχνουν μεγάλη χρήση του ως spolio, ως συλήματος δηλαδή. Το οποίο μάλιστα χρησιμοποιήθηκε ξανά και ξανά».

Μια τέτοια χρήση, τόσης έκτασης, ίσως οφείλεται ακριβώς στο γεγονός ότι πρόκειται για κεφάλι, που έχει συμβολικό χαρακτήρα. Ισως όμως η χρήση του να ήταν και ένα τυχαίο γεγονός: αυτό βρήκαν, αυτό χρησιμοποίησαν οι χρήστες και «εντοιχιστές» της κεφαλής, που μπορεί απλώς να είχε καταστραφεί στον μεσαίωνα ή και παλαιότερα. Και αν η ενδιάμεση χρήση της ως στοιχείο μεταγενέστερης κατασκευής είναι μόνο αντικείμενο εικασιών (αφού εντοπίστηκε σε μια τρίτη χρήση και συγκεκριμένα σε επίχωση, σε «μπάζωμα»), την ίδια στιγμή, η συγκεκριμένη αρχαϊκή κεφαλή δημιουργεί μερικές προσδοκίες.

«Δημιουργεί ελπίδες ότι οι έρευνες που γίνονται τώρα στη Νάξο και οι ανασκαφές που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του έργου της “νησίδας των μουσείων” (σ.σ.: πρόκειται για τρία νέα μουσεία μέσα στο Κάστρο, που θα αναδεικνύουν τον κυκλαδικό πολιτισμό από την προϊστορία ώς τον μεσαίωνα) ενδεχομένως να μας αποδώσουν κι άλλα γλυπτά από τη ναξιακή αρχαϊκή περίοδο», καταλήγει ο Δημήτρης Αθανασούλης.

«Το Κάστρο της Νάξου, το οποίο ήταν η αρχαία ακρόπολη του νησιού, ερευνάται για πρώτη φορά στο εσωτερικό του. Μπορεί λοιπόν η κεφαλή του κούρου να είναι ένα γλυπτό που θα μας οδηγήσει και σε άλλα».

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

«Οι Υφάντρες και οι Αναμνήσεις τους»: Το εργοστάσιο Ζησιμάτου ξαναζωντάνεψε στην Ερμούπολη

Μια βιωματική δράση του Cycladic Identity του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και του Hermoupolis Heritage, που ζωντάνεψε τη μνήμη της κλωστοϋφαντουργίας στη Σύρο

Γ. Πολυχρονάκος: «Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα νησιά σαν ενοχλητικές κουκίδες στον χάρτη»

Σφοδρή κριτική του Τομεάρχη Νησιωτικής Πολιτικής του ΠΑΣΟΚ στις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ

Bono, The Edge και Gavin Friday στην Αντίπαρο – Ιρλανδικό «άρωμα» ροκ στο Αιγαίο

Τρεις εμβληματικές μορφές της παγκόσμιας ροκ σκηνής απολαμβάνουν στιγμές χαλάρωσης στις Κυκλάδες

Μανιομανώλης: Ο παλικαράς ζωοκλέφτης από το Φιλώτι που έγραψε ιστορία στα Βουρλά

Απόγονος Κρητικών επαναστατών, μεγαλοβοσκός στη Νάξο και θρύλος για τα κατορθώματά του

Η ΕΑΣ Νάξου αποχαιρετά τον πρόεδρο της Κεραμωτής, Μανώλη Φακίνο

Συγκινητικό μήνυμα του Δημήτρη Καπούνη για την απώλεια ενός αγωνιστή της αυτοδιοίκησης και του αγροτικού κόσμου

Γ. Βρούτσης: «Ιστορική απόφαση η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για χωριά έως 1.500 κατοίκους – Μεγάλη ανάσα για τις Κυκλάδες»

Η εξαγγελία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ για μείωση και πλήρη κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε μικρούς οικισμούς αποτελεί «δικαίωση της πολιτικής μας», τονίζει ο Υπουργός Αθλητισμού και Βουλευτής Κυκλάδων

Μείωση ΦΠΑ κατά 30% σε νησιά με λιγότερους από 20.000 κατοίκους – Εκτός σχεδιασμού οι Κυκλάδες

Η εξαγγελία από τη ΔΕΘ και ο πίνακας με τα νησιά που εντάσσονται - Δείτε ποια νησιά εντάσσονται και συνολικά κερδισμένοι είναι 67.000 κάτοικοι

Αλλαγή στο Δημοτικό Συμβούλιο Πάρου – Η Ευθαλία Σπανού αντικαθιστά τον Νικόλαο Μοστράτο

Η παραίτηση του Νικολάου Μοστράτου και η ορκωμοσία της πρώτης επιλαχούσας του συνδυασμού «Πάρος, με Ευθύνη και Ενότητα»

Νάξος – Θεαματική μανούβρα του Hellenic Highspeed στο λιμάνι (video)

Το ταχύπλοο προσεγγίζει από Πάρο και Πειραιά και δένει σε μόλις 3 λεπτά με εντυπωσιακή ακρίβεια

Προκριματικά Μουντιάλ 2026: Τουρκία – Ισπανία, το ντέρμπι κορυφής και ποντάρουμε στα .. γκολ

Δύσκολη αποστολή για τη «Φούρια Ρόχα» στην Κωνσταντινούπολη – Στοίχημα με αξία το 2 & G/G

Η Παπαβασιλείου αλλάζει όψη: Έρχεται η διαπλάτυνση των πεζοδρομίων στη Νάξο

Μετά την «παύση» λόγω σεισμών, ξεκινούν τα έργα υπογείωσης καλωδίων και ανακατασκευής πεζοδρομίων – Προϋπολογισμός 2,15 εκατ. ευρώ.

Εκτακτο – Νάξος: Φωτιά στο ύψος του Τιμίου Σταυρού, στο δρόμος προς Γαλήνη

Φωτιά σε εξέλιξη στον επαρχιακό δρόμο Νάξου - Εγγαρών στο ύψος του Τιμίου Σταυρού

ΔΕΔΔΗΕ – Νάξος: Διακοπή ρεύματος το πρωί της Τρίτης 2 Σεπτεμβρίου, δείτε τις περιοχές

Ο ΔΕΔΔΗΕ ανακοίνωσε προγραμματισμένη διακοπή ηλεκτροδότησης λόγω τεχνικών εργασιών σε κεντρικές περιοχές της Χώρας Νάξου.

Blue Star Naxos: Φήμες για πώληση σε καναδική εταιρεία – Τι απαντά η Attica Group

Συζητήσεις στην ακτοπλοϊκή πιάτσα για τίμημα 36 εκατ. ευρώ – Η ιστορία του πλοίου που έγινε «σύμβολο» για τις Κυκλάδες

Νομική εκπροσώπηση για την «Αξιώτισσα» – Κ. Παπαδάκης: «Δεν θα περάσει ο εκφοβισμός και η συκοφαντία»

Ο γνωστός δικηγόρος αναλαμβάνει την υπόθεση της ταβέρνας στη Νάξο που βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνούς εκστρατείας συκοφαντιών και απειλών.

ΑΜΠΕΛΙΦΕΣΤ 2025: Η Νάξος γιορτάζει με κρασί, μουσική και χορό στον αμπελώνα Τρανάμπελο

Δύο βραδιές (5 & 6 Σεπτεμβρίου) γεμάτες ρυθμούς, γεύσεις και φεγγαρόλουστες εμπειρίες στο πιο μεθυστικό φεστιβάλ του Αιγαίου.

Νάξος: Έντονες αντιδράσεις για την ακύρωση μίσθωσης ακινήτου και το μέλλον σχολικών μονάδων (video)

Συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο με αιχμές για «σπατάλη» 120.000 ευρώ, προτάσεις για τρεις νέες σχολικές μονάδες και διαφωνίες για το Δικαστικό Μέγαρο.

Νάξος: Διαδικτυακή επίθεση από Ισραηλινούς στη «Ταβέρνα Αξιώτισσα»

Μετά το επεισόδιο της 25ης Αυγούστου, το εστιατόριο δέχεται συντονισμένη επίθεση με fake reviews από το εξωτερικό, ενώ ο ιδιοκτήτης καταγγέλλει έλλειψη προστασίας από την Google.

Kεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο για το περιστατικό στη Νάξο «Σκηνές πογκρόμ του 19ου αιώνα»

Σκληρή ανακοίνωση του ΚΙΣ για τον αντισημιτισμό στην Ελλάδα – Κάνει λόγο για υπονόμευση της δημοκρατίας και καλεί σε μηδενική ανοχή στη ρητορική μίσους.

Νάξος – Κεραμωτή: Εφυγε από τη ζωή ο πρόεδρος της κοινότητας, Εμμανουήλ Φακίνος

Μεγάλη θλίψη στην τοπική κοινωνία για την ξαφνική απώλεια του Προέδρου της Κεραμωτής, που υπήρξε σύμβολο ανθρωπιάς και προσφοράς. - Σήμερα η εξόδιος ακολουθία