“Επιτέλους, ο μαραθώνιος όλων αυτών των χρόνων απέναντι κυρίως στην Ελληνική γραφειοκρατία έλαβε τέλος….” Με δεκατέσσερις λέξεις και κυρίως με ένα μειδίαμα στα χείλη, ο Ιάκωβος Ναυπλιώτης – Σαραντινός, την 26η Μαϊου υποδέχτηκε την είδηση της υπογραφής Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης για την εκπόνηση των μελετών αποκατάστασης του Μεγάρου των Ιησουιτών, στη θέση Καλαμίτσια Μελάνων Νάξου.
Μία σύμβασης που πέρασε από “χίλια κύματα” και είναι ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, τη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και το Ίδρυμα Καθολικών Νάξου «Ο Τίμιος Σταυρός»…. Μϊα σύμβαση που έγινε πραγματικότητα γιατί την κατάλληλη στιγμή, στο πλευρό του προέδρου του Ιδρύματος κου Ναυπλιώτη – Σαραντινού βρέθηκαν δύο άνθρωποι που ενστερνίστηκαν το όραμά. Ο Γιάννης Μαργαρίτης – Επαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων – και η Λίνα Μενδώνη – Υπουργός Πολιτισμού.. Μάλιστα, η κα Μενδώνη είχε ίδια άποψη για το Μέγαρο Ιησουτιών. Οχι γιατί πριν από δύο χρόνια βρέθηκε στη Νάξο και το είδε αλλά γιατί ως αρχαιολόγος είχε περάσει αρκετές ώρες στο παρελθόν ασχολούμενη με το Μέγαρο…
Και τώρα; Την 26η Μαίου μπήκαν οι υπογραφές. Μεταξύ της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, του Περιφερειάρχη, Γιώργου Χατζημάρκου και του Προέδρου του Δ.Σ. του Ιδρύματος Καθολικών Νάξου, Ιάκωβου Ναυπλιώτη – Σαραντηνού. Το Μέγαρο Καλαμιτσίων ανήκει στο Ίδρυμα Καθολικών Νάξου « Ο Τίμιος Σταυρός» και έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Αποτελεί ξεχωριστό και χαρακτηριστικό στοιχείο της ιδιαίτερης ταυτότητας και φυσιογνωμίας των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών και λαμπρό δείγμα αρχιτεκτονικής του είδους του.
Και μπορεί ο κος Ναυπλιώτης – Σαραντινός να μιλάει για “τέλος μαραθωνίου”, ξέρει όμως ότι τώρα αρχίζουν τα δύσκολα. Γιατί ο χρόνος είναι πλέον εναντίον του Μεγάρου. Το κτήριο στέκεται οριακά. Τα …χτυπήματα από τις καιρικές συνθήκες καίρια. Η ανάγκη για άμεση έναρξη των εργασιών δεδομένη. Ο κος Ναυπλιώτης – Σαραντινός επιμένει ότι σε έναν χρόνο – εάν όλα πάνε καλά – θα έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες. Βασική προϋπόθεση; Τα πρόσωπα – κλειδιά να είναι στη θέση τους.. Ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να φέρει μία αλλαγή; Το έχουμε δει άλλωστε και στο παρελθόν
Ο Γιάννης Μαργαρίτης – Επαρχος Νάξου, Μικρών Κυκλάδων και Αμοργού – με ανάρτησή του θα μας θυμίσει “Στο πλαίσιο της ανάδειξης της πολιτιστικής μας ταυτότητας υπογράφηκε Προγραμματική Σύμβαση για την εκπόνηση των μελετών αποκατάστασης του Μεγάρου των Ιησουιτών, στη θέση Καλαμίτσια Μελάνων Νάξου, από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και το Ίδρυμα Καθολικών Νάξου «Ο Τίμιος Σταυρός».
Την αποκατάσταση του μνημείου οραματίστηκε πριν από 7 χρόνια ο Πρόεδρος του ιδρύματος Iakovos Nafpliotis Sarantinos και τον Ιανουάριο του 2018 μαζί με τον Περιφερειάρχη μας Γιώργος Χατζημάρκος και τον αντιπεριφερειάρχη Γιωργος Λεονταριτης με σχετικό έγγραφο προς το υπουργείο Πολιτισμού η ΠΝΑΙ δήλωσε την πρόθεση της να χρηματοδοτήσει τη μελέτη αποκατάστασης του μνημείου θεωρώντας ότι θα συμβάλει τόσο στην προβολή του πολιτιστικού πλούτου και της ιστορίας του νησιού μας όσο και στην προσέλκυση επισκεπτών.
Με συνέπεια και μεθοδικότητα υλοποιούμε δράσεις και πολιτικές που επιβεβαιώνουν ότι η σημερινή περιφερειακή αρχή έχει και την πολιτική βούληση και το σχέδιο για να στηρίξει και να προβάλει τον τόπο μας. Συνεχίζουμε..”
Ιστορικά στοιχεία
Στην περιοχή των Μελάνων Νάξου και σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από το χωριό, ένας βατός χωματόδρομος οδηγεί στα Καλαμίτσια. Πρόκειται για μιά κατάφυτη κοιλάδα και έναν ειδυλλιακό τόπο, στον οποίο δεσπόζει ένα παλάτι, κτίσμα του 1673, που απετέλεσε την εξοχική κατοικία Καθολικών Μοναστικών Ταγμάτων (Ιησουιτών – Λαζαριστών – Σαλεσιανών) και των μαθητών της Σχολής, που διεύθυναν και λειτουργούσαν επί τριακόσια έτη οι προαναφερόμενοι Μοναχοί.
Υπήρξε επίσης κέντρο διαχειρίσεως και οικονομικής εκμεταλλεύσεως της μεγάλης κτηματικής περιουσίας της Αδελφότητος των λαϊκών Καθολικών της Νάξου (κοινωφελής οργάνωση), που κατά την παράδοση και ιστοριογραφία ιδρύθηκε το 1227.
Παλαιότερα ονομαζόταν «Αδελφότης του Αγιωτάτου Σώματος του Χριστού» και μετονομάσθηκε τον 19ο αιώνα «Αδελφότης του Τιμίου Σταυρού», σήμερα δε αποτελεί κοινωφελές ίδρυμα, το Ίδρυμα Καθολικών Νάξου « Ο Τίμιος Σταυρός».Η Αδελφότητα, μέσω των ανωτέρω Μοναστικών Ταγμάτων από το 1627 και επί τρεις αιώνες (μέχρι το 1927) συντηρούσε το σπουδαίο εκπαιδευτικό ίδρυμα, που εξελίχθηκε στην περίφημη Εμπορική Σχολή της Νάξου, της οποίας οι απόφοιτοι στελέχωναν τη Δημόσια Διοίκηση αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους.
Τι περιλαμβάνει η σύμβαση
Η Προγραμματική Σύμβαση αφορά στην τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση του Μεγάρου Καλαμιτσίων καθώς και την αρχιτεκτονική προμελέτη αποκατάστασης του Μνημείου και προτάσεις χρήσεων, προκειμένου να επιλεγούν οι αναγκαίες και κατάλληλες επεμβάσεις. Οι παραπάνω μελέτες είναι απαραίτητες προκειμένου να κατατεθεί αίτημα ένταξης της αποκατάστασης του Μνημείου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Φορέας χρηματοδότησης και υλοποίησης του αντικειμένου της Προγραμματικής Σύμβασης είναι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με Φορέα Επιστημονικής Εποπτείας το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, δια της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων. Κύριος του έργου είναι το Ίδρυμα Καθολικών Νάξου « Ο Τίμιος Σταυρός».
Η διάρκεια της Προγραμματικής Σύμβασης είναι δώδεκα (12) μήνες από την ημερομηνία υπογραφής της.
