Έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος σκηνοθέτης Ντέιβιντ Λιντς. Το έργο, η ζωή του και η επιδραστικότητα του είναι πέρα από αυτό τον κόσμο. Αυτή είναι η ιστορία του…
Ο Ντέιβιντ Λιντς, ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες που έβγαλε ποτέ η Αμερική, εμβληματικός δημιουργός που πήγε τις τέχνες μπροστά, πέθανε σε ηλικία 78 ετών.
Ο θάνατος του ανακοινώθηκε στα κανάλια του στα κοινωνικά δίκτυα από τους οικείους του.
«Με βαθιά λύπη, εμείς, η οικογένειά του, ανακοινώνουμε τον θάνατο του ανθρώπου και του καλλιτέχνη, Ντέιβιντ Λιντς. Θα εκτιμούσαμε κάποια ιδιωτικότητα αυτή τη στιγμή. Υπάρχει μια μεγάλη τρύπα στον κόσμο τώρα που δεν είναι πια μαζί μας. Αλλά, όπως έλεγε, ‘Κράτα το μάτι σου στο ντόνατ και όχι στην τρύπα΄.
Είναι μια όμορφη μέρα με χρυσή ηλιοφάνεια και γαλάζιο ουρανό σε όλη τη διαδρομή».
Ο Αμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, ηθοποιός, ζωγράφος, μουσικός, συγγραφέας και παραγωγός ήταν και μέσα από το έργο του θα παραμείνει εσαεί, ένα από τα πλέον επιδραστικά πρόσωπα του πολιτισμού σε πολλά πεδία.
Ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών
Ασίγαστος, ελεύθερος, πάντα πρόθυμος να πειραματιστεί και να υπερασπιστεί την ποιητική δύναμη του καλλιτέχνη, ο Ντέιβιντ Λιντς είναι ο πιο γνωστός, πολυβραβευμένος και καθολικά αναγνωρισμένος Αμερικανός σκηνοθέτη σουρρεαλιστικών ταινιών.
Παραδομένος στο ονειρικό και υπερρεαλιστικό στιλ που καθιέρωσε από την αρχή της φιλμογραφίας του ο Ντέβιντ Λιντς αποδόμησε το Αμερικάνικο Όνειρο με το σώμα του έργου του.
Η επιρροή του ήταν τόσο μεγάλη που το 2018 η λέξη Lynchian εντάχθηκε στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης, ορίζοντας οτιδήποτε «θυμίζει ή μιμείται τα έργα του Ντέιβιντ Λιντς».
Ισορροπιστής σε ρεαλισμό και σουρεαλισμό, ονειρικός και εφιαλτικός, οικείος αλλά και απρόσιτος ο Λιντς έδειξε ότι πίσω από τη βιτρίνα των προαστίων της Αμερικής κρύβονται τέρατα με μάσκες.
Γνωστός για την αντιπαράθεση σουρεαλιστικών ή απειλητικών στοιχείων με καθημερινά περιβάλλοντα, καθώς και για τη χρήση συναρπαστικών οπτικών εικόνων για να τονίσει μια ονειρική ποιότητα μυστηρίου ή μια απειλή θεωρείται ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών.
Ιδιότυπος, πρωτοπόρος, σπουδαίος
Ο Λιντς όρισε όσο λίγοι τη βιομηαχνία του θεάματος, με τις δουλειές του στον κινηατογράφο και την τηλεόραση.
Ορίζοντας τι σημαίνει ανεξάρτητος αμερικανικός κινηματογράφος ο Ντέβιντ Λιντς ήξερε ήδη από την αρχή της πορείας του στις τέχνες ως φοιτητής, ότι θα αφιερωθεί στο πειραματικό και το αλλούτερο -από τις ταινίες του μικρού μήκους μέχρι τις μεγάλες παραγωγές του που τον καθιέρωσαν στο mainstream Χόλιγουντ.
Πολυβραβευμένος από την αρχή του ο Ντέιβιντ Λιντς έδειξε την ευφυία του με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, το Eraserhead.
Το ακολούθησαν βραβευμένες ταινίες, όπως το Blue Velvet, Wild at Heart και το Mulholland Drive, καθώς και το ορόσημο τηλεοπτικό σόου, Twin Peaks.
Ο Ντέιβιντ Λιντς έλαβε τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας για τα Blue Velvet, The Elephant Man και Mulholland Drive και του απονεμήθηκε ένα τιμητικό Όσκαρ ζωής το 2019.
Κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών για το Wild at Heart το 1990.
Πολυσχιδής και ευφυής
Σπουδαίος και ασίγαστος, ο Ντέιβιντ Λιντς άσκησε μανιωδώς τον Υπερβατικό Διαλογισμό και ίδρυσε το David Lynch for Consciousness Based Education and World Peace το 2005.
Εικαστικός και ζωγράφος, υπέγραψε πίνακες, μουσικές κυκλοφορίες συμπεριλαμβανομένων συνεργασιών με τους Julee Cruise, Lykke Li και Karen O και έγινε viral σε νέες γενιές καθιερώνοντας ένα μακροχρόνιο δελτίο καιρού στο YouTube.
Ο Ντέιβιντ Λιντς άνοιξε ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στο Παρίσι το 2011 και το 2018 εξήγησε τον απομονωμένο τρόπο ζωής του στον Guardian:
«Μου αρέσει να κάνω ταινίες. Μου αρέσει να δουλεύω. Δεν μου αρέσει πολύ να βγαίνω έξω».
Το 2024 αποκάλυψε ότι η συνήθεια του τσιγάρου σε όλη του τη ζωή τον ταλαιπωρούσε πλέον πολύ.
Αρχή, αμφισβήτηση, δικαίωση
Γεννημένος στη Missoula της Μοντάνα το 1946, ο Λιντς πήγε στο κολέγιο τέχνης τη δεκαετία του 1960 και έκανε το πρώτο του πειραματικό short, Six Men Getting Sick, ενώ ήταν φοιτητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πενσυλβάνια.
Μετακόμισε στο Λος Άντζελες το 1971 και σπούδασε σκηνοθεσία στο Ωδείο AFI, όπου άρχισε να γυρίζει την πρώτη του μεγάλου μήκους Eraserhead.
Η ταινία ολοκληρώθηκε το 1976 αλλά το ασπρόμαυρο φιλμ του αμφισβητήθηκε.
Ο Λιντς προκαλούσε σύγχυση σε κοινό και κριτικούς που δεν ήταν συνηθισμένοι στην τόλμη του και η ταινία απορρίφθηκε από τα περισσότερα φεστιβάλ κινηματογράφου, αλλά στα τέλη της δεκαετίας του ’70 είχε γίνει πια cult και το Eraserhead η ιδεατή ταινία για κινηματογραφικές προβολές μετά τα μεσάνυχτα
Ο αντίκτυπος του Eraserhead οδήγησε σε μια πρόταση από την εταιρεία παραγωγής του Mελ Μπρουκς που του πρότεινε να σκηνοθετήσει το The Elephant Man με πρωταγωνιστή τον Τζον Χαρτ σε μια βιογραφική ταινία του Τζόζεφ Μέρικ.
Η ταινία για τον παραμορφωμένο άνδρα του 19ου αιώνα προτάθηκε για οκτώ Όσκαρ και τον καθιέρωσε στο Χόλιγουντ.
Όχι στο Star Wars, ναι στο Μπλε Βελούδο
Αφού απέρριψε μια πρόταση να σκηνοθετήσει την Επιστροφή των Τζεντάι, ο Λιντς συμφώνησε να κάνει μια προσαρμογή του επικού μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας Dune του Frank Herbert.
Η ταινία δυσκόλεψε τον ίδιο και τους συνεργάτες, πολλά reshooting, μεγάλο κόστος.
Αν και τολμηρό και για πολλούς καλύτερο από τα πρόσφατα Dune η ταινία ήταν μια εμπορική και κριτική καταστροφή.
Τότε αποφάσισε να επενδύσει στο δικό του σύμπαν και προσγειώθηκε στα μέρη που γνώριζε, την αμερικανική, αιματοβαμμένη suburbia.
Tο σκοτεινό νουάρ θρίλερ του Blue Velvet ήταν μια τεράστια επιτυχία στην κριτική κατά την κυκλοφορία του το 1986, και οδήγησε στη δεύτερη υποψηφιότητα του Λιντς για Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας.
Στην ταινία πρωταγωνιστούσε η τότε σύντροφος του, Ιζαμπέλα Ροσελίνι.
Στη συνέχεια, ο Λιντς αποφάσισε να προκαλέσει εφιάλτες στο τηλεοπτικό κοινό.
Το μυστηριώδες νεο-νουάρ Twin Peaks τον έφερε στο μεγάλο κοινό, η σειρά ήταν ένα καλλιτεχνικό φαινόμενο, ο Ντέιβιντ Λιντς -πάλι πρωτοπόρος- ήταν ένας από τους πρώτους σκηνοθέτης κινηματογράφου που δεν σνόμπαρε τη μικρή οθόνη.
«Tο πιο στοιχειωμένο πρωτότυπο έργο που έγινε ποτέ για την αμερικανική τηλεόραση», το Twin Peaks αψήφησε τις πρώτες προβλέψεις αποτυχίας στην εκπομπή του το 1990.
Το Twin Peaks κέρδισε τηλεθέαση, καθιέρωσε πρόσωπα και επέστρεψε με σίκουελ το 1990, με ένα ένα πρίκουελ ταινίας μεγάλου μήκους, το Fire Walk With Me, κα κάνει πρεμιέρα το 1992 και μια τρίτη σειρά να κάνει πρεμιέρα στη μικρή οθόνη το 2017.
Καθώς το Twin Peaks ξεκίνησε την παραγωγή, ο Λιντς άρχισε να εργάζεται σε μια μεταφορά μεγάλου μήκους του μυθιστορήματος Wild at Heart του Barry Gifford.
Στη βίαιη road movie του δημιουργεί τη δική του αφήγηση επάνω στο μύθο του Μάγου του Οζ και με τους Νίκολας Κέιτζ, Λόρα Ντερν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους εντυπωσιάζει στην πρεμιέρα του στις Κάννες το 1990.
Ο Χρυσός Φοίνικας είναι δικός του.
Avant garde μέχρι κόκκαλο
Το 1997 ο Lynch άρχισε να επιστρέφει στις avant garde ρίζες του με το Lost Highway, ένα σουρεαλιστικό θρίλερ που δεν είχε εισπρακτική επιτυχία (λόγω της τόλμης του) και το 1999 υπογράφει μια ταινία πολύ προσγειωμένη αλλά αληθινή όπως το σώμα του έργου του.
Στο The Straight Story του 1999, ο Λιντς αφηγείται την ιστορία ενός ηλικιωμένο άνδρα που κάνει το δικό του οδοιπορικό στην αχανή Αμερικάνα που λάτρεψε.
Στη συνέχεια, ο Lynch δημιορύργησε το ξεκίνησε ένα άλλο εξαιρετικά επιτυχημένο έργο: το Mulholland Drive. Αρχικά καταδικασμένο (ο Λιντς το είχε προτείνει να είναι τηλεοπτική σειρά στην παράδοση του Twin Peaks), ο πιλότος δυσαρέστησε και στη συνέχεια ακυρώθηκε από το τηλεοπτικό δίκτυο ABC.
Η γαλλική εταιρεία StudioCanal, τον πίστεψε και του έδωσε budget για να το αναδιαμορφώσει ως ταινία μεγάλου μήκους.
Μυστήριο, νεο-νουάρ και η υπογραφή του Λιντς το δικαιώνει και η ταινία κατακτά κοινό και κριτικούς.
Κερδίζει την τρίτη υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας και το 2016 το Mulholland Drive ψηφίστηκε ως η καλύτερη ταινία του 21ου αιώνα.
Aκολουθεί το τρίωρο σουρεαλιστικό θρίλερ Inland Empire το 2006 και στη συνέχεια ο Λιντς απομακρύνεται από τις ταινίες μεγάλου μήκους, υπογράφοντας μόνο την τρίτη σειρά του Twin Peaks το 2017.
Ως άλλος Χίτσκοκ, ο Λιντς εμφανίστηκε σε ρόλους αλλά όχι στα δικά του έργα.
Παντρεύτηκε τέσσερις φορές και έχει τέσσερα παιδιά.
Με πληροφορίες από τη σελίδα in.gr
