Ποιος μπορεί να ξεχάσει…
Ηταν 5 Απριλίου του 2007 όταν το κρουαζιερόπλοιο «Sea Diamond», που μετέφερε 1.163 επιβάτες και 391 μέλη πληρώματος, προσέκρουσε σε ξέρα στον όρμο των Φηρών στη Σαντορίνη.
Στη συνέχεια κατάφερε να διανύσει μια απόσταση δέκα χιλιομέτρων μέχρι που βυθίστηκε στον όρμο του Αθηνιού.
Ολοι οι επιβαίνοντες διασώθηκαν, εκτός από τον Γάλλο τουρίστα Ζαν Κριστόφ Αλέν, 45 ετών, και τη 16χρονη κόρη του, Μοντ, που δεν βρέθηκαν ποτέ. Ο δικαστικός μαραθώνιος ξεκίνησε λίγα χρόνια αργότερα στα ποινικά και τα αστικά δικαστήρια και συνεχίζεται, παρότι έχουν περάσει 17 ολόκληρα χρόνια από το ναυάγιο, με τη Δικαιοσύνη να μην έχει πει ακόμα την τελευταία της λέξη.
Πριν από λίγες ημέρες, ο Αρειος Πάγος άσκησε αναίρεση, σύμφωνα με πληροφορίες του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής, σε απόφαση του Εφετείου Πειραιά που είχε εκδοθεί το 2021, ζητώντας να επαναληφθεί η δίκη μεταξύ της πλοιοκτήτριας εταιρίας και του Δήμου Σαντορίνης για την ανέλκυση του ναυαγίου και την αποζημίωση της τοπικής Αρχής.
Αγωγή
Ο Δήμος Σαντορίνης είχε καταθέσει αγωγή το 2012 αξιώνοντας ανέλκυση του ναυαγίου και αποζημίωση για ηθική βλάβη. Η πρωτόδικη απόφαση, που εκδόθηκε το 2014, δικαίωνε τη δημοτική Αρχή, καθώς προέβλεπε άμεση ανέλκυση του ναυαγίου με έξοδα της πλοιοκτήτριας εταιρίας, αλλά και αποζημίωση για ηθική βλάβη του δήμου ύψους 6 εκατ. ευρώ. Το 2021, όμως, το Ναυτικό Τμήμα του Τριμελούς Εφετείου Πειραιά απέρριψε όλες τις απαιτήσεις του δήμου. Ειδικότερα, απέρριψε το αίτημα για ανέλκυση του ναυαγίου αναφέροντας ότι οι ΟΤΑ μπορούν να λειτουργήσουν και σε περιβάλλον που έχει υποβαθμιστεί.
«Πράγματι, τα νομικά πρόσωπα δεν ασκούν χρήση των κοινών σε όλους και των κοινόχρηστων πραγμάτων (όπως η θάλασσα και οι ακτές) ούτε απολαμβάνουν τα ίδια (αλλά τα φυσικά πρόσωπα, όργανα της διοικήσεως ή μέλη τους) τα περιβαλλοντικά αυτά αγαθά. Και ναι μεν τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, όπως οι ΟΤΑ, μπορούν να επιδιώκουν την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην περιοχή της αρμοδιότητάς τους έναντι του κράτους, δεν μπορούν όμως να επικαλεστούν προς τούτο την προσωπικότητά τους έναντι μόνης της περιβαλλοντικής επιδείνωσης από τη δράση ιδιωτών, αφού δεν θίγονται από αυτήν, καθώς μπορούν να λειτουργήσουν και σε υποβαθμισμένο περιβάλλον», αναφέρεται στην απόφαση.
Τουρισμός
Παράλληλα, το Εφετείο απέρριψε και το αίτημα του δήμου για αποζημίωση, με το αιτιολογικό ότι η τουριστική κίνηση στο νησί όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά αυξήθηκε μετά το ναυάγιο και ότι δεν έχει πληγεί η φήμη του δήμου.
Συγκεκριμένα, στην απόφαση του δικαστηρίου τονίζεται: «Η τουριστική κίνηση (επιβάτες κρουαζιέρας) στη νήσο Θήρα αυξήθηκε μεταξύ των ετών 2010 και 2012 κατά ποσοστό 8,17%. Περαιτέρω, η φήμη της νήσου Θήρας ως τουριστικού προορισμού δεν ταυτίζεται με την υπόληψη του Δήμου Θήρας ως οργανωμένου και αποτελεσματικά λειτουργούντος Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, δεδομένου ότι το φυσικό κάλλος του τοπίου, στο οποίο στηρίζεται η πρώτη, δεν σχετίζεται με την επάρκεια των υπηρεσιών που παρέχονται σε δημότες και επισκέπτες, στην οποία στηρίζεται η δεύτερη.
Οι δε “επιστημονικές αντιπαραθέσεις”, στις οποίες γίνεται αναφορά όλως αορίστως, δεν είναι επαρκείς για να θεμελιώσουν ηθική βλάβη του ενάγοντος, αφού υπό τα εκτιθέμενα αυτές βλάπτουν τη φήμη της νήσου Θήρας και όχι του Δήμου Θήρας.
Οσον αφορά στη δυσφήμηση που υφίσταται ο ενάγων από έντυπα και μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό με δημοσιεύματα που τον εμφανίζουν να αδυνατεί να περιφρουρήσει την καθαρότητα και την υγιεινή του περιβάλλοντος σε όλο το νησί, για τα οποία δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη αναφορά στην αγωγή με προσδιορισμό του συντάκτη τους ή του εκδότη των εντύπων ή του υπευθύνου των μέσων ενημέρωσης, θα μπορούσε μεν να στηρίξει αξιώσεις έναντι των δυσφημούντων, όχι όμως και έναντι των εναγομένων, οι οποίοι υπό τα εκτιθέμενα αρνούνται να αποκαταστήσουν την περιβαλλοντική υποβάθμιση που φέρονται να έχουν προκαλέσει, όχι όμως και να δηλώνουν αυτοί οι ίδιοι ότι ο ενάγων δεν είναι σε θέση να προστατεύσει το θαλάσσιο και χερσαίο περιβάλλον στην περιοχή της τοπικής του αρμοδιότητας».
Ζώρζος (Δήμαρχος Θήρας): «Η μόλυνση είναι διαρκής»
Επιτακτική χαρακτηρίζει την απομάκρυνση του ναυαγίου ο δήμαρχος Σαντορίνης, Νίκος Ζώρζος, μιλώντας στον «Ε.Τ.» της Κυριακής. «Τα δικαστήρια έκριναν ότι η μόλυνση στην περιοχή εξαιτίας του ναυαγίου είναι διαρκής. Η απομάκρυνση του “Sea Diamond” είναι υποχρέωση του υπαιτίου του ναυαγίου και της πλοιοκτήτριας εταιρίας, καθώς το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο δεν διαθέτει τα απαιτούμενα μέσα. Η απόφαση του Αρείου Πάγου είναι μια θετική εξέλιξη», τονίζει ο κ. Ζώρζος. «Ο στόχος του δήμου είναι να δικαιωθεί, καθώς έχουμε δώσει μεγάλο αγώνα στα ποινικά και τα αστικά δικαστήρια από το 2017 μέχρι σήμερα», επισημαίνει ο δικηγόρος της τοπικής Αρχής, Στέλιος Παπανδρεόπουλος.
Τοξική βόμβα: Θα ρυπαίνει την περιοχή της Καλντέρας για περίπου 420 χρόνια
Περιβαλλοντικές οργανώσεις, που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, χαρακτηρίζουν το ναυάγιο τοξικό απόβλητο που εξακολουθεί να προκαλεί ρύπανση με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με το μη κερδοσκοπικό ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος», που έχει στόχο την προστασία των θαλασσών, το «Sea Diamond» θα συνεχίζει να ρυπαίνει την περιοχή της Καλντέρας για περίπου 420 χρόνια, ενώ από κοινού με τη Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών παραθέτουν τα υλικά του ναυαγίου. Συγκεκριμένα, επισημαίνουν ότι εντός του ναυαγίου «περιέχονταν εκατοντάδες τόνοι υγρών καυσίμων (μαζούτ) και λιπαντικών μηχανής, χιλιάδες κυβικά μέτρα μονωτικών υλικών, όπως πετροβάμβακας και υαλοβάμβακας, εκατοντάδες κιλά ανόδια, που περιέχουν βαρέα μέταλλα, όπως μόλυβδο, κάδμιο και ψευδάργυρο».
Χημικά
Επίσης, κάνουν λόγο για «χιλιάδες μέτρα καλωδιώσεων που περιέχουν χαλκό, εκατοντάδες λίτρα ηλεκτρολύτη στις μπαταρίες του πλοίου που περιέχουν ισχυρά οξέα, μόλυβδο και κάδμιο, πολλά επικίνδυνα για τη δημόσια Υγεία χημικά, όπως χρώματα, αντισκωριακά, σταθεροποιητές βαφών, βρωμιούχες επιβραδυντικές χημικές ενώσεις, αλλά και πολλές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές στα όργανα, στις εγκαταστάσεις, στα σαλόνια και τις καμπίνες του πλοίου που περιέχουν υδράργυρο και άλλα επικίνδυνα βαρέα μέταλλα, συνιστώντας συνολικά μία τοξική βόμβα, που συνεχώς διαβρώνεται απειλώντας με σοβαρότατη οικολογική καταστροφή το θαλάσσιο οικοσύστημα της Σαντορίνης».
Το κουφάρι του πλοίου κρέμεται από την προπέλα στα βράχια, με την πλώρη να βρίσκεται σε βάθος 90 μέτρων και την πρύμνη σε βάθος 140 μέτρων. Ειδικός σύμβουλος της πλοιοκτήτριας εταιρίας, που είχε καταθέσει το 2014 στο Εφετείο Πειραιά, είχε αναφέρει ότι «το συγκεκριμένο ναυάγιο είναι πολύ σταθερό στη θέση που βρίσκεται και ότι η ανέλκυσή του είναι ανέφικτη». Ο ίδιος σύμβουλος ανέφερε ότι σε περίπτωση που επιχειρηθεί η ανέλκυση μπορεί να υπάρξουν κίνδυνοι για την ανθρώπινη ασφάλεια.
