Δευτέρα, 25 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΚυκλάδεςΣαντορίνη- Εύη Νομικού: «Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι έκρηξη σαν αυτή του...

Σαντορίνη- Εύη Νομικού: «Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι έκρηξη σαν αυτή του 726 μ.Χ. θα συμβεί ξανά στο εγγύς μέλλον»

|

Μια υποβρύχια έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, που συνέβη το 726 μ.Χ. και ήταν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι πίστευε μέχρι σήμερα η επιστημονική κοινότητα, έφεραν στο φως έρευνες διεθνούς ωκεανογραφικής αποστολής. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature Geoscience».

Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην ωκεανογραφική ερευνητική αποστολή 398 στη Σαντορίνη, στο πλαίσιο του προγράμματος «International Ocean Discovery Program», με επικεφαλής τον Γιόνας Πράιν από το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου και τη συμμετοχή της αναπληρώτριας καθηγήτριας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, Εύης Νομικού, πραγματοποίησαν για πρώτη φορά υποθαλάσσιες γεωτρήσεις σε βάθος μέχρι και 160 μέτρων μέσα στην καλδέρα της Σαντορίνης και ανακάλυψαν υποβρύχιες αποθέσεις ελαφρόπετρας που τοποθετούνται χρονικά το 726 μ.Χ. και συνάδουν με τις ιστορικές καταγραφές για μια υποβρύχια έκρηξη που συνέβη εκείνη την εποχή.

Φωτογραφία από το ερευνητικό σκάφος JOIDES στην καλδέρα της Σαντορίνης, με φόντο το ηφαίστειο της Νέας Καμένης. Credit: Thomas Ronge, JRSO IODP

Αν και η έκρηξη αυτή ήταν γνωστή, θεωρούνταν πολύ μικρή μέχρι σήμερα. Όπως διαπίστωσε, όμως, η ερευνητική ομάδα, παρήγαγε τόσο μεγάλη ποσότητα ελαφρόπετρας που κάλυψε τη θάλασσα σε μια τεράστια περιοχή μέχρι τις ακτές της Μικράς Ασίας, δηλαδή πάνω από 400 χιλιόμετρα μακριά. Η βίαιη αυτή έκρηξη πρέπει να συνέβη κυρίως κάτω από την επιφάνεια του νερού, καθώς δεν έχουν εντοπιστεί υπολείμματά της στην ξηρά. Ο όγκος αυτού του στρώματος τέφρας και πετρωμάτων μπορεί να είναι έως και 3,1 κυβικά χιλιόμετρα με εκτιμώμενο μέγεθος έκρηξης (VEI) πέντε.

Η Σαντορίνη είναι ενεργή εδώ και περίπου 650.000 χρόνια και ταξινομείται ως ένα πολυκυκλικό ηφαίστειο, με φάσεις ανανέωσης και επαναφόρτισης μέσω νέων ροών μάγματος με μικρές, αλλά συχνές εκρήξεις. Αυτό ακολουθείται από μια φάση συσσώρευσης με λίγες εκρήξεις κατά τη διάρκεια πολλών χιλιάδων ετών πριν από μια ισχυρή έκρηξη που προκαλεί κατάρρευση της καλδέρας, με την τελευταία να είναι η Μινωική έκρηξη που έγινε την Εποχή του Χαλκού, περίπου το 1.600 π.Χ. Έπειτα από αυτή την τεράστια έκρηξη, ένα καινούριο ηφαίστειο, η Καμένη, εμφανίστηκε στο κέντρο της καλδέρας και σήμερα οι κορυφές αυτού του κυρίως υποθαλάσσιου ηφαιστείου αποτελούν τα νησιά Νέα και Παλαιά Καμένη εντός της καλδέρας της Σαντορίνης.

Τα πρόσφατα ευρήματα της αποστολής 398, στην οποία συμμετέχουν 32 επιστήμονες από εννιά χώρες, αμφισβητούν την επικρατούσα γνώση των ηφαιστειακών φάσεων της Σαντορίνης. Καθώς το ηφαίστειο βρίσκεται σε μια τυπική φάση σχηματισμού λάβας (επαναφόρτισης) μετά την έκρηξη της Εποχής του Χαλκού, οι επιστήμονες θεωρούσαν μέχρι σήμερα ότι η φάση αυτή είναι ικανή να δώσει μικρές εκρήξεις. Ωστόσο, οι πρόσφατες υποθαλάσσιες γεωτρήσεις και η ανακάλυψη ενός στρώματος ελαφρόπετρας πάχους 40 μέτρων δείχνουν ότι το ηφαίστειο ήταν ικανό όχι μόνο για μικρές εκρήξεις, αλλά και για μεγαλύτερες κατά τη διάρκεια των πρώτων σταδίων του κύκλου της καλδέρας.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η έκρηξη του 726 μ.Χ. ήταν 30 φορές μικρότερη από τη μινωική και «δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι μια τέτοια έκρηξη θα συμβεί ξανά στο εγγύς μέλλον», όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Νομικού. Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι «η αλλαγή στην κατανόηση της συμπεριφοράς του ηφαιστείου της Σαντορίνης έχει σημαντικές επιπτώσεις για την εκτίμηση του ηφαιστειακού κινδύνου και πρέπει να ληφθεί υπόψη στις εκτιμήσεις και την αξιολόγηση της ηφαιστειακής επικινδυνότητας».

Όπως προσθέτει η ίδια, αυτά τα ευρήματα «δείχνουν επίσης ότι τα παγκόσμια αρχεία ηφαιστειακών εκρήξεων είναι σε μεγάλο βαθμό ελλιπή σε ό,τι αφορά τις εκρήξεις κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η αναγνώριση των δυνητικά επικίνδυνων εκρήξεων στα πρώτα στάδια του κύκλου κατασκευής της καλδέρας είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων στρατηγικών μείωσης του κινδύνου τόσο σε τοπικό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο».

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://www.nature.com/articles/s41561-024-01392-7

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Εγκρίθηκε: Δωρεάν μετακίνηση για τα ερασιτεχνικά αθλητικά σωματεία στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα

Μεγάλη νίκη για τον νησιωτικό αθλητισμό μετά το αίτημα του Γ. Λεονταρίτη – Τα σωματεία θα ταξιδεύουν χωρίς κόστος με τα επιδοτούμενα πλοία.

Νάξος – Κατερίνα Καμπανέλλη: «Στόχος η δημιουργία φεστιβάλ στη Νάξο με επίκεντρο το έργο του πατέρα μου» (video)

Συγκινητική συνέντευξη της κόρης του Ιάκωβου Καμπανέλλη για το Θεατρικό Μουσείο στη Νάξο και τα σχέδια για ένα ετήσιο φεστιβάλ.

Γιάννης Βλασσερός: «Η Κόρωνος δεν μπορεί να είναι μόνο καλοκαιρινό χωριό»

Στη γενική συνέλευση της Κορώνου, ο γιατρός και πολιτευτής του ΠΑΣΟΚ ζήτησε μέτρα στήριξης, καλύτερη συγκοινωνία και σταθερή υγειονομική κάλυψη.

Σαντορίνη: Αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο στο «8ο Φεστιβάλ Στρογγύλη» (αφίσα)

Γιάννης Ζουγανέλης, Λευτέρης Ελευθερίου, Ελένη Καρακάση και Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος παρουσιάζουν τα τραγούδια του μεγάλου συνθέτη στις 26 Αυγούστου.

Ασφυξία στο λιμάνι της Νάξου – Μαζική επιστροφή εκδρομέων και το διαχρονικό ζήτημα των υποδομών

Με χιλιάδες ταξιδιώτες να επιστρέφουν, η Νάξος βρέθηκε ξανά αντιμέτωπη με το αδιαχώρητο στο λιμάνι και την ανάγκη για νέο σύγχρονο λιμενικό έργο.

Σαντορίνη – Γ. Βρούτσης: Ανακατασκευή τεσσάρων γηπέδων, έρχεται νέο στάδιο το 2026 (video)

Με προϋπολογισμό 326.000 ευρώ ξεκινά η αναβάθμιση των γηπέδων σε Εμπορείο, Ακρωτήρι, Βόθωνα και Θηρασιά, ενώ προχωρά το σχέδιο για σύγχρονο στάδιο στη Σαντορίνη.

Θεατρική Παράσταση στο Φιλώτι: «Ο Επιθεωρητής Ντρέικ και η Μαύρη Χήρα» (αφίσα)

Μια κωμωδία μυστηρίου του David Tristram ζωντανεύει στο Αθλοθέατρο Φιλωτίου, με τους Μάριο Αθανασίου, Βαλέρια Κουρούπη και Σπύρο Πούλη.

Αλλαγές στο ΕΚΑΒ: Νέα ασθενοφόρα και ελικόπτερα – Παραμένει το πρόβλημα του προσωπικού

Το υπουργείο Υγείας σχεδιάζει ενίσχυση στόλου και καλύτερο συντονισμό, όμως η έλλειψη διασωστών παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο.

Αεροδρόμια: Επενδύσεις δισεκατομμυρίων σε Αθήνα, Κρήτη, Καλαμάτα και 22 περιφερειακά

Από το φιλόδοξο σχέδιο των 1,28 δισ. ευρώ στο «Ελ. Βενιζέλος» έως το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι και τις παραχωρήσεις στην Καλαμάτα και σε 22 περιφερειακά, η Ελλάδα επενδύει στρατηγικά για να στηρίξει την άνοδο του τουρισμού.

Νάξος – AlteR riTmo: Γιορτάζει 10 χρόνια χορού και δημιουργίας με νέο πρόγραμμα εκπαίδευσης (αφίσα)

Με αφορμή τα 10 χρόνια επιτυχημένης πορείας, το Κέντρο Χοροκινητικής Έκφρασης AlteR riTmo ανανεώνει τα μαθήματά του, εγκαινιάζει νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και προσφέρει 50% έκπτωση στα ετήσια δίδακτρα για νέες εγγραφές.

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Ασφυξία στο λιμάνι της Νάξου – Μαζική επιστροφή εκδρομέων και το διαχρονικό ζήτημα των υποδομών

Με χιλιάδες ταξιδιώτες να επιστρέφουν, η Νάξος βρέθηκε ξανά αντιμέτωπη με το αδιαχώρητο στο λιμάνι και την ανάγκη για νέο σύγχρονο λιμενικό έργο.

Νάξος: Νέα προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 25 Αυγούστου

Από τις 05:00 έως τις 07:00 το πρωί – Δεύτερη συνεχόμενη ημέρα με διακοπές ηλεκτροδότησης στο νησί