Σάββατο, 2 Δεκεμβρίου, 2023
ΑρχικήΚυκλάδεςΣαντορίνη: Ερευνητική ομάδα «ζωντάνεψε» την ηφαιστειακή έκρηξη και το τσουνάμι του 1650...

Σαντορίνη: Ερευνητική ομάδα «ζωντάνεψε» την ηφαιστειακή έκρηξη και το τσουνάμι του 1650 μ.Χ.

|

Μπορεί ή ηφαιστειακή έκρηξη που συνέβη στη Σαντορίνη τον 16ο αιώνα π.Χ να είναι αυτή που έχει σημαδέψει ανεξίτηλα τόσο το τοπικό περιβάλλον όσο και την ιστορία του νησιού όμως το σύνθετο υποθαλάσσιο ηφαιστειακό σύστημα της περιοχής έχει σταθερή δραστηριότητα μέχρι και σήμερα και κατά καιρούς εκδηλώνονται διάφορα γεωλογικά φαινόμενα.

Ένα από αυτά ήταν η υποθαλάσσια έκρηξη του ηφαιστείου Κολούμπου που συνέβη το 1650 μ. Χ. προκαλώντας ένα καταστροφικό τσουνάμι. Ερευνητές του γερμανικού ινστιτούτου GEOMAR σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Η τρισδιάστατη απεικόνιση έδωσε νέα στοιχεία για το συμβάν και ανοίγει νέους δρόμους για την παρακολούθηση των ηφαιστειακών εκρήξεων.

Η ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής του Γιενς Κάρστενς από το Κέντρο Ωκεάνιων Ερευνών GEOMAR Helmholtz του Κιέλου, εξερεύνησε τον υποθαλάσσιο κρατήρα του Κολούμπου με μηχανήματα σύγχρονης τεχνολογίας απεικόνισης και ανακατασκεύασαν τα ιστορικά γεγονότα χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά τρισδιάστατα σεισμικά προφίλ. Τα συμπεράσματα δημοσιεύονται στο περιοδικό «Nature Communications».

Η έκρηξη ήταν ορατή στη Σαντορίνη για αρκετές εβδομάδες. Τον Σεπτέμβριο του 1650 οι άνθρωποι ανέφεραν ότι το χρώμα του νερού είχε αλλάξει και το νερό έβραζε. Περίπου επτά χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Σαντορίνης ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο είχε αναδυθεί από τη θάλασσα και άρχισε να εκτοξεύει πυρακτωμένους βράχους.

Σύννεφα καπνού σκοτείνιαζαν τον ουρανό και μπορούσαν να παρατηρηθούν φωτιές και αστραπές. Στη συνέχεια, το νερό υποχώρησε ξαφνικά για να ορμήσει προς την ακτογραμμή λίγα λεπτά αργότερα «χτυπώντας» την με κύματα ύψους έως και 20 μέτρων. Ένας τεράστιος κρότος ακούστηκε σε απόσταση άνω των 100 χιλιομέτρων, ελαφρόπετρα και τέφρα έπεσαν στα γύρω νησιά και ένα θανατηφόρο σύννεφο δηλητηριωδών αερίων στοίχισε τη ζωή σε αρκετούς ανθρώπους στη Σαντορίνη.

Οι λεπτομέρειες της ιστορικής έκρηξης συγκεντρώθηκαν και δημοσιεύθηκαν από έναν Γάλλο ηφαιστειολόγο του 19ου αιώνα, ενώ υπάρχουν και ιστορικές περιγραφές από τους κατοίκους του νησιού. Πώς όμως προέκυψαν αυτά τα καταστροφικά γεγονότα; Για να δώσει απαντήσεις, η ερευνητική ομάδα μελέτησε τον ηφαιστειακό κρατήρα του Κολούμπου με ειδικά μηχανήματα θαλάσσιας τεχνολογίας. «Θέλαμε να καταλάβουμε πώς προέκυψε το τσουνάμι εκείνη την εποχή και γιατί το ηφαίστειο εξερράγη τόσο βίαια», σημειώνει ο Γιενς Κάρστενς.

Η μέθοδος

Στη συνέχεια, η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε τρισδιάστατες σεισμικές μεθόδους για να δημιουργήσει μια 3D εικόνα του κρατήρα, το ρηχότερο τμήμα του οποίου βρίσκεται 18 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του νερού.

Η τρισδιάστατη σεισμική απεικόνιση είναι μια γεωφυσική τεχνική που εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι τα ηχητικά κύματα ανακλώνται μερικώς στα όρια των στρωμάτων. Αυτό καθιστά δυνατή τη δημιουργία προφίλ διατομής των γεωλογικών δομών κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας. Σε αντίθεση με τα δισδιάστατα σεισμικά ανάκλασης, τα 3D θαλάσσια σεισμικά ανάκλασης χρησιμοποιούν πολλαπλά καλώδια μέτρησης (δέκτες) που ρυμουλκούνται παράλληλα πίσω από το ερευνητικό σκάφος. Το αποτέλεσμα είναι μια τρισδιάστατη εικόνα, γνωστή ως σεισμικός όγκος, η οποία μας επιτρέπει να κοιτάξουμε κάτω από τον πυθμένα και να αναλύσουμε λεπτομερώς τη γεωλογία της περιοχής.

Η τρισδιάστατη απεικόνιση κατά τη συγκεκριμένη έρευνα κατέδειξε ότι ο κρατήρας είχε διάμετρο δυόμιση χιλιομέτρων και βάθος 500 μέτρων, γεγονός που υποδηλώνει μια πραγματικά μαζική έκρηξη, ενώ τα σεισμικά προφίλ αποκάλυψαν επίσης ότι η μία πλευρά του κώνου είχε παραμορφωθεί σοβαρά.

Τρισδιάστατο σεισμικό σύνολο δεδομένων του ηφαιστείου Κολούμπο, που δείχνει τις αποθέσεις της έκρηξης του 1650 (η πορτοκαλί ημιδιαφανής επικάλυψη) και τον κρατήρα που σχηματίστηκε από μια μεγάλη έκρηξη. πηγή φωτό (Karstens et al. 2023)

Στη συνέχεια οι ερευνητές αποφάσισαν να συγκρίνουν τους διάφορους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει το τσουνάμι με τις ιστορικές μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων. Όπως η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΕΚΠΑ και μία από τους συγγραφείς της μελέτης, Εύη Νομικού, διαπιστώθηκε ότι «μόνο ο συνδυασμός μιας κατολίσθησης ακολουθούμενης από μια ηφαιστειακή έκρηξη θα μπορούσε να εξηγήσει το τσουνάμι». «Η έκρηξη από μόνη της δεν μπορεί να εξηγήσει τη δημιουργία του τσουνάμι. Ωστόσο, όταν η κατολίσθηση συμπεριλήφθηκε στις προσομοιώσεις, τα δεδομένα συμφωνούσαν με τις ιστορικές παρατηρήσεις», προσθέτει η ίδια.

Η μελέτη παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την ανάπτυξη προγραμμάτων παρακολούθησης της ενεργού υποθαλάσσιας ηφαιστειακής δραστηριότητας, όπως το πρόγραμμα «Santory», με επικεφαλής την κ. Νομικού.

«Ελπίζουμε να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα αποτελέσματά μας για την ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων για την παρακολούθηση των ηφαιστειακών αναταραχών. Το όνειρό μας είναι να δημιουργήσουμε ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, συλλέγοντας δεδομένα σε πραγματικό χρόνο. Τώρα έχουμε τοποθετήσει καινοτόμους υποθαλάσσιους αισθητήρες στο ενεργό υδροθερμικό πεδίο του Κολούμπου και τα δεδομένα συλλέγονται κάθε έξι μήνες», επισημαίνει η κ. Νομικού.

Πηγή: https://www.naftemporiki.gr

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Φλωρεντία: Κηρύσσει πόλεμο στις βραχυχρόνιες μισθώσεις

Η Φλωρεντία κηρύσσει πόλεμο στις μισθώσεις τύπου Airbnb - Η εξάπλωσή τους στο κέντρο της πόλης έχει εκτοξεύσει στα ύψη τα ενοίκια

ΕΑΣ Νάξου: Χορός, μουσική, φαγητό με γεύσεις της Γραβιέρας Νάξου ΠΟΠ (video)

Η γιορτή της Γραβιέρας Νάξου Π.Ο.Π. στο «Action Σαββατοκύριακο»! (video)

ΔΕΗ: Τηλεφωνική εξυπηρέτηση ΔΕΗ δωρεάν 24 ώρες το 24ωρο

ΔΕΗ: Τηλεφωνική εξυπηρέτηση επί 24ώρου βάσεως - Δείτε τους τρόπους

Γαλαξίας: Η μαύρη τρύπα στο κέντρο μεταβάλλει τον χωροχρόνο

Εντυπωσιακή ανακάλυψη που ανοίγει νέο κεφάλαιο στην κοσμολογία - Τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη;

National League 1: Ντέρμπι απόψε (02/12) με τον ΑΠΑΣ Νάξου Terranaxia να υποδέχεται τον ΟΦΗ (video)

ΑΠΑΣ Νάξου Terranaxia εναντίον ΟΦΗ στο κλειστό Γυμναστήριο "Δημήτρης Περιστεράκης".... Τι ώρα το τζάμπολ

Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου: Κυριακή (03/12) ψηφίζουν για νέο διοικητικό συμβούλιο

Εκλογές στο Σύλλογο Φιλωτιτών Νάξου.. Πότε και που... Ποιοι είναι οι υποψήφιοι

Τι έκανε ο Φίλιππος Φόρτωμας στην Πάρο;

Επίσκεψη του βουλευτή Κυκλάδων Φίλιππου Φόρτωμα στην Τήνο με αφορμή την εορτή του Αγίου Ανδρέα

Γ. Βρούτσης: “Προτεραιότητα της πολιτικής ηγεσίας, η καταπολέμηση της χειραγώγησης αγώνων”

Στα 40 τα Πορίσματα που ολοκλήρωσε η ΕΠΑΘΛΑ εντός του 2023 περί πιθανής χειραγώγησης αγώνων και 9 εκείνα που προχώρησαν για περαιτέρω διερεύνηση - Έρχονται ποινικές διώξεις

SOS: Απομακρύνετε τα παιδιά από τις … ειδήσεις

Ο Αλέκος Αρβανιτάς αναλύει με τον δικό του τρόπο τις ειδήσεις που κυκλοφόρησαν την εβδομάδα που μας πέρασε εντός κι εκτός συνόρων. Γιατί συμφωνεί με τον Μητσοτάκη, τι λέει για τον Αυτιά και τη Δέσποινα

Πανναξιακός ΑΟΚ: Η ιστορική φανέλα του 2015 στα χέρια του Γιάννη Βρούτση

Ο πρόεδρος του Πανναξιακού ΑΟΚ, Βασίλης Φλεριανός πρόσφερε στον Αναπληρωτή Υπουργό Αθλητισμού Γιάννη Βρούτση μία φανέλα... Τι συμβολίζει

Απαγορευτικό: Ανεκτέλεστα τα απογευματινά δρομολόγια Blue Star Naxos και Paros

Λόγω των κακών καιρικών συνθηκών τα απογευματινά δρομολόγια από Πειραιά - Ραφήνα είναι ανεκτέλεστα

Σύλλογος Σκαδιωτών – Μεσωτών Νάξου: Σε εκλογές την 10η Δεκεμβρίου

Ενημέρωση για τα θέματα που αφορούν τα χωριά Σκαδό - Μέση και απόφαση για εκλογές την 10η Δεκεμβρίου

Blue Star 1: Δύο ώρες πάλευε για να δέσει στο λιμάνι της Νάξου

Επί δύο ώρες το Blue Star 1 έδινε ... μάχη για να δέσει δεύτερη φορά στο λιμάνι της Νάξου - Κενό επιβατών θα αναχωρήσει από τη Σαντορίνη για τον Πειραιά των καιρικών συνθηκών

Κρήτη: Ο Σκουλάς τραγουδά για τον αδικοχαμένο Αντώνη (video)

Ο θρυλικός Σκουλάς τραγουδά για τον αδικοχαμένο Αντώνη! “Μια κουκκίδα” [video]

Express Skopelitis: Ανεκτέλεστο το σημερινό (29/11) του δρομολόγιο

Λόγω καιρικών συνθηκών το Express Skopelitis θα μείνει δεμένος στα Κατάπολα (Αμοργός)

Νάξος – 2ο Γυμνάσιο: Ερχεται χορός για καλό σκοπό

Παρασκευή 1η Δεκεμβρίου στις Τρίποδες (κέντρο "Αντώνης") χορός από το 2ο Γυμνάσιο Νάξου

Fast Ferries: Ανεκτέλεστα δρομολόγια του “ΘΕΟΛΟΓΟΣ Π.”

Ανεκτέλεστα δρομολόγια-Τροποποιήσεις δρομολογίων του ΘΕΟΛΟΓΟΣ Π., το χρονικό διάστημα 25/11-26/11, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών

Με πρόεδρο τον Γιάννη Στάη, προχωρά ο Σύλλογος Κορωνίδας Νάξου

Νέο Διοικητικό Συμβούλιο Κορωνίδας Νάξου... Ποιοι το αποτελούν

Blue Star 1 και Blue Star Paros με νέα ώρα αναχώρησης αύριο Τετάρτη (29/11)

Τι ώρα θα αναχωρήσουν αύριο Τετάρτη 29 Νοεμβριου τα πλοία Blue Star 1 και Blue Star Paros από τον Πειραιά