Τετάρτη, 23 Απριλίου, 2025
ΑρχικήΚυκλάδεςΣαντορίνη: Ερευνητική ομάδα «ζωντάνεψε» την ηφαιστειακή έκρηξη και το τσουνάμι του 1650...

Σαντορίνη: Ερευνητική ομάδα «ζωντάνεψε» την ηφαιστειακή έκρηξη και το τσουνάμι του 1650 μ.Χ.

|

Μπορεί ή ηφαιστειακή έκρηξη που συνέβη στη Σαντορίνη τον 16ο αιώνα π.Χ να είναι αυτή που έχει σημαδέψει ανεξίτηλα τόσο το τοπικό περιβάλλον όσο και την ιστορία του νησιού όμως το σύνθετο υποθαλάσσιο ηφαιστειακό σύστημα της περιοχής έχει σταθερή δραστηριότητα μέχρι και σήμερα και κατά καιρούς εκδηλώνονται διάφορα γεωλογικά φαινόμενα.

Ένα από αυτά ήταν η υποθαλάσσια έκρηξη του ηφαιστείου Κολούμπου που συνέβη το 1650 μ. Χ. προκαλώντας ένα καταστροφικό τσουνάμι. Ερευνητές του γερμανικού ινστιτούτου GEOMAR σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Η τρισδιάστατη απεικόνιση έδωσε νέα στοιχεία για το συμβάν και ανοίγει νέους δρόμους για την παρακολούθηση των ηφαιστειακών εκρήξεων.

Η ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής του Γιενς Κάρστενς από το Κέντρο Ωκεάνιων Ερευνών GEOMAR Helmholtz του Κιέλου, εξερεύνησε τον υποθαλάσσιο κρατήρα του Κολούμπου με μηχανήματα σύγχρονης τεχνολογίας απεικόνισης και ανακατασκεύασαν τα ιστορικά γεγονότα χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά τρισδιάστατα σεισμικά προφίλ. Τα συμπεράσματα δημοσιεύονται στο περιοδικό «Nature Communications».

Η έκρηξη ήταν ορατή στη Σαντορίνη για αρκετές εβδομάδες. Τον Σεπτέμβριο του 1650 οι άνθρωποι ανέφεραν ότι το χρώμα του νερού είχε αλλάξει και το νερό έβραζε. Περίπου επτά χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Σαντορίνης ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο είχε αναδυθεί από τη θάλασσα και άρχισε να εκτοξεύει πυρακτωμένους βράχους.

Σύννεφα καπνού σκοτείνιαζαν τον ουρανό και μπορούσαν να παρατηρηθούν φωτιές και αστραπές. Στη συνέχεια, το νερό υποχώρησε ξαφνικά για να ορμήσει προς την ακτογραμμή λίγα λεπτά αργότερα «χτυπώντας» την με κύματα ύψους έως και 20 μέτρων. Ένας τεράστιος κρότος ακούστηκε σε απόσταση άνω των 100 χιλιομέτρων, ελαφρόπετρα και τέφρα έπεσαν στα γύρω νησιά και ένα θανατηφόρο σύννεφο δηλητηριωδών αερίων στοίχισε τη ζωή σε αρκετούς ανθρώπους στη Σαντορίνη.

Οι λεπτομέρειες της ιστορικής έκρηξης συγκεντρώθηκαν και δημοσιεύθηκαν από έναν Γάλλο ηφαιστειολόγο του 19ου αιώνα, ενώ υπάρχουν και ιστορικές περιγραφές από τους κατοίκους του νησιού. Πώς όμως προέκυψαν αυτά τα καταστροφικά γεγονότα; Για να δώσει απαντήσεις, η ερευνητική ομάδα μελέτησε τον ηφαιστειακό κρατήρα του Κολούμπου με ειδικά μηχανήματα θαλάσσιας τεχνολογίας. «Θέλαμε να καταλάβουμε πώς προέκυψε το τσουνάμι εκείνη την εποχή και γιατί το ηφαίστειο εξερράγη τόσο βίαια», σημειώνει ο Γιενς Κάρστενς.

Η μέθοδος

Στη συνέχεια, η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε τρισδιάστατες σεισμικές μεθόδους για να δημιουργήσει μια 3D εικόνα του κρατήρα, το ρηχότερο τμήμα του οποίου βρίσκεται 18 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του νερού.

Η τρισδιάστατη σεισμική απεικόνιση είναι μια γεωφυσική τεχνική που εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι τα ηχητικά κύματα ανακλώνται μερικώς στα όρια των στρωμάτων. Αυτό καθιστά δυνατή τη δημιουργία προφίλ διατομής των γεωλογικών δομών κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας. Σε αντίθεση με τα δισδιάστατα σεισμικά ανάκλασης, τα 3D θαλάσσια σεισμικά ανάκλασης χρησιμοποιούν πολλαπλά καλώδια μέτρησης (δέκτες) που ρυμουλκούνται παράλληλα πίσω από το ερευνητικό σκάφος. Το αποτέλεσμα είναι μια τρισδιάστατη εικόνα, γνωστή ως σεισμικός όγκος, η οποία μας επιτρέπει να κοιτάξουμε κάτω από τον πυθμένα και να αναλύσουμε λεπτομερώς τη γεωλογία της περιοχής.

Η τρισδιάστατη απεικόνιση κατά τη συγκεκριμένη έρευνα κατέδειξε ότι ο κρατήρας είχε διάμετρο δυόμιση χιλιομέτρων και βάθος 500 μέτρων, γεγονός που υποδηλώνει μια πραγματικά μαζική έκρηξη, ενώ τα σεισμικά προφίλ αποκάλυψαν επίσης ότι η μία πλευρά του κώνου είχε παραμορφωθεί σοβαρά.

Τρισδιάστατο σεισμικό σύνολο δεδομένων του ηφαιστείου Κολούμπο, που δείχνει τις αποθέσεις της έκρηξης του 1650 (η πορτοκαλί ημιδιαφανής επικάλυψη) και τον κρατήρα που σχηματίστηκε από μια μεγάλη έκρηξη. πηγή φωτό (Karstens et al. 2023)

Στη συνέχεια οι ερευνητές αποφάσισαν να συγκρίνουν τους διάφορους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει το τσουνάμι με τις ιστορικές μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων. Όπως η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΕΚΠΑ και μία από τους συγγραφείς της μελέτης, Εύη Νομικού, διαπιστώθηκε ότι «μόνο ο συνδυασμός μιας κατολίσθησης ακολουθούμενης από μια ηφαιστειακή έκρηξη θα μπορούσε να εξηγήσει το τσουνάμι». «Η έκρηξη από μόνη της δεν μπορεί να εξηγήσει τη δημιουργία του τσουνάμι. Ωστόσο, όταν η κατολίσθηση συμπεριλήφθηκε στις προσομοιώσεις, τα δεδομένα συμφωνούσαν με τις ιστορικές παρατηρήσεις», προσθέτει η ίδια.

Η μελέτη παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την ανάπτυξη προγραμμάτων παρακολούθησης της ενεργού υποθαλάσσιας ηφαιστειακής δραστηριότητας, όπως το πρόγραμμα «Santory», με επικεφαλής την κ. Νομικού.

«Ελπίζουμε να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα αποτελέσματά μας για την ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων για την παρακολούθηση των ηφαιστειακών αναταραχών. Το όνειρό μας είναι να δημιουργήσουμε ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, συλλέγοντας δεδομένα σε πραγματικό χρόνο. Τώρα έχουμε τοποθετήσει καινοτόμους υποθαλάσσιους αισθητήρες στο ενεργό υδροθερμικό πεδίο του Κολούμπου και τα δεδομένα συλλέγονται κάθε έξι μήνες», επισημαίνει η κ. Νομικού.

Πηγή: https://www.naftemporiki.gr

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος – Καστράκι: Φώκια Monachus monachus εκβράστηκε νεκρή, τι συνέβη;

Φώκια Monachus monachus εκβράστηκε νεκρή στο Καστράκι Νάξου – Πνίγηκε μπλεγμένη σε πετονιές, η πιθανότερη αιτία

Νάξος – Παναγία Αργοκοιλιώτισσα: Πρόγραμμα εορταστικών εκδηλώσεων

Παρασκευή 25 Απριλίου... Η Νάξος γιορτάζει .. Παναγία Αργοκοιλιώτισσα - Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων

Κικίλιας: Το 50% που χάνεται από τα Λιμενικά Ταμεία θα αναπληρωθεί με χρηματοδότηση από το “Πράσινο Ταμείο”

Η Πολιτεία δεν μπορεί να παρέμβει στον ελεύθερο ανταγωνισμό, αλλά έχει άλλα όπλα στη φαρέτρα της, που δεν θα επιτρέψουν την στρέβλωση του ανταγωνισμού

Κυκλάδες: Πώς βρέθηκαν 155 επιβάτες του «Blue Star Μύκονος» να ταξιδεύουν για Πειραιά με εισιτήριο για Σύρο;

Οι επιβάτες αρνήθηκαν να αποβιβαστούν και ήθελαν να συνεχίσουν για Πειραιά, μολονότι το εισιτήριό τους είχε δηλωμένο τελικό προορισμό τη Σύρο

Ελλάδα – Μητσοτάκης: Κάθε Νοέμβριο επιστροφή ενός ενοικίου σε ενοικιαστές

Με εισοδηματικά κριτήρια η επιστροφή του ενοικίου - Θα δοθούν επιπλέον 500 εκατομμύρια στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων - Στο 1 δισ. το ύψος των μόνιμων μέτρων που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός

Σαντορίνη – Αμπέλι: Εκπέμπει SOS, τρόπος αντίδρασης

Το κρασί Σαντορίνης εκπέμπει SOS: Φόβοι ότι η παραγωγή μπορεί να μηδενιστεί

Σαντορίνη: Ανοιχτό κάλεσμα από τη Θύελλα Καμαρίου για το ντέρμπι τίτλου στη Νάξο με τον Πανναξιακό ΑΟ

Δωρεάν εισιτήρια και κάλεσμα συμμετοχής στον ”ΤΕΛΙΚΟ” με τον Πανναξιακό από την Θύελλα Καμαρίου

Νάξος: Φιλοξενεί στο ΔΑΚ “Δημήτρης Περιστεράκης” το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μπάσκετ Εφήβων (πρόγραμμα)

Η Νάξος φιλοξενεί στο ΔΑΚ "Δημήτρης Περιστέρακης" το 52ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μπάσκετ Εφήβων (δείτε πρόγραμμα)

Στοίχημα: Συνδυασμός νίκης Παναθηναϊκού και γκολ στο Σίτι – Αστον Βίλα

Η πρόταση της ημέρας μέσα από συνδυασμό μπάσκετ (Euroleague) και ποδόσφαιρο (Premier League).

Νάξος: Πωλείται οικόπεδο έκτασης 750 m2 στο Χαλκί

Πωλητήριο σε ακίνητο (οικόπεδο) στην Κοινότητα Χαλκίου και κοντά στον δρόμο προς Μονή - Εκταση και τιμή, πληροφορίες εντός

Αμοργός: Με πυροτεχνήματα και λουλούδια, η υποδοχή του “Express Skopelitis” (video)

Αργά το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης (15/04) το Express Skopelitis μετά από σαράντα και πλέον ημέρες έφτασε στα Κατάπολα - δείτε την υποδοχή από τους κατοίκους (video)

Νάξος: Ενα ακόμη ξενοδοχείο 4 αστέρων “έρχεται” στο νησί

“Στα σκαριά” έργο για νέο ξενοδοχείο 4 αστέρων στη Νάξο

Πρέβελης: Το πλοίο που αγαπήθηκε και μισήθηκε όσο κανένα άλλο

Το "Πρέβελις" βρίσκεται στην Ελευσίνα, έτοιμο για το τελευταίο του ταξίδι προς τη Τουρκία και μία αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ανάφη μοιράζεται τις σκέψεις της για το πλοίο

Νάξος: Εφυγε από τη ζωή ο τραπεζικός Νίκος Ι. Μαργαρίτης

Εφυγε από τη ζωή ο Νίκος Ι. Μαργαρίτης - Η κηδεία θα γίνει την Τετάρτη 10:30 στο νεκροταφείο Ζωγράφου στον Ιερό Ναό Κωνσταντίνου και Ελένης

Νάξος – Καστράκι: Πότε θα γίνει η περιφορά του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή (video)

Νάξος - Καστράκι: Πότε θα γίνει η περιφορά του Επιταφίου στο Καστράκι στην Παναγία Γρηγορούσα (χρονοδιάγραμμα)

Νάξος – Airbnb: Εσοδα σε ετήσια βάση που αγγίζουν και τα 33.000 ευρώ (!!!)

Σύμφωνα με στοιχεία από το τελευταίο 12μηνο, νησιωτικοί προορισμοί, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, προσφέρουν τα υψηλότερα έσοδα στην Ελλάδα, με ετήσιο τζίρο ανά καταχώρηση που ξεπερνά τις 43.000 ευρώ.

Naxos Vibe: Οι σεισμοί στη περιοχή της Σαντορίνης και η “απάντηση” της Νάξου

Πώς οι Σεισμοί στη Σαντορίνη Επηρέασαν τις Κρατήσεις και Πώς η Νάξος Απαντά με Μια Δυνατή Σεζόν

Κυκλάδες – Πάσχα: “Κόντρες” μεταξύ SeaJets και Attica Group για τα έκτακτα δρομολόγια

«Η ενέργεια της Attica δεν αποτελεί απλώς μία επιθετική επιχειρηματική κίνηση, αλλά μια ευθεία υπονόμευση του κοινωνικού ρόλου της ακτοπλοΐας και πλήγμα στην νησιωτικότητα», δηλώνει ο Όμιλος Sea Jets - Η απάντηση της Attica Group

Νάξος – Γ. Βρούτσης: πρωινός καφές με τους Μανωλά – Σιόβα

Ο Υπουργός Αθλητισμού Γιάννης Βρούτσης βρίσκεται στη Νάξο και απολαμβάνει τον πρωινό του καφέ με τους Κώστα Μανωλά και Δημήτρη Σιόβα

Αμοργός- Χοζοβιώτισσα: Ένας μοναχός, ένα παιδί, μια εικόνα χίλιες λέξεις

Πολύς κόσμος επιλέγει τους Ιερούς χώρους των μοναστηριών για να ζήσει τις μέρες της Μ. Εβδομάδας και του Πάσχα σιωπηλά και ήρεμα όπως ακριβώς αρμόζει στη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης.