Και ενώ σε πολλά νησιά του Αιγαίου γεννιέται ο προβληματισμός για τη μελλοντική τους εξέλιξη και ταυτότητα, λόγω της πίεσης που ασκούν η κτηματαγορά, η υπερδόμηση και ο τουρισμός, στη Μύκονο συνεχίζεται ακάθεκτη η χωροθέτηση τουριστικών χωριών. Ακόμη μία υποψήφια επένδυση δόθηκε πριν από λίγες ημέρες σε διαβούλευση – αυτή τη φορά στο Αγράρι, με ξενοδοχείο και βίλες. Πρόκειται για την πέμπτη επένδυση του είδους που δρομολογείται στο Νησί των Ανέμων μέσα σε λίγα χρόνια.
Το σχέδιο που έδωσε σε διαβούλευση το Invest In Greece αφορά ξενοδοχειακή μονάδα 82 κλινών, 12 τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες, κέντρο ευεξίας (spa), πισίνες και κλειστό γυμναστήριο (δόμηση 15.781 τ.μ. σε έκταση 193 στρεμμάτων). Η εταιρεία που το προωθεί (Southrock Property Company Eleven ΑΕ) ζητεί την υπαγωγή του σχεδίου της στις στρατηγικές επενδύσεις ώστε να υλοποιήσει την επένδυση ως ΕΣΧΑΣΕ (ειδικό χωρικό σχέδιο για στρατηγικές επενδύσεις, μια πολεοδομική ομπρέλα) και να λάβει ταχεία αδειοδότηση (fast track).
Η υποδοχή πάντως του σχεδίου από το κοινό δεν ήταν ιδιαίτερα θερμή. Σχεδόν το σύνολο των (68) σχολίων που κατατέθηκαν είναι όλα αρνητικά, με κατοίκους του νησιού να επισημαίνουν ότι το Αγράρι είναι μια από τις τελευταίες παρθένες περιοχές ενός κορεσμένου τουριστικά νησιού.
Η υπερσυγκέντρωση στρατηγικών επενδυτικών σχεδίων στη Μύκονο δεν είναι μόνο αποτέλεσμα τουριστικής επιτυχίας του νησιού, αλλά και, με έναν παράξενο τρόπο, συνέπεια της… προσπάθειας συγκράτησης της δημιουργίας νέων τουριστικών μονάδων. Στην εκτός σχεδίου περιοχή του νησιού έχει από το 2021 επιβληθεί απαγόρευση ανέγερσης νέων τουριστικών μονάδων, εξαιρώντας όμως όσες προωθούνται ως στρατηγικές (ΕΣΧΑΣΕ) ή με ανάλογο ευνοϊκό πολεοδομικό καθεστώς (ειδικά πολεοδομικά σχέδια).
«Η αναστολή δόμησης που επιβλήθηκε στο νησί, εξαιρώντας όμως τον συγκεκριμένο τύπο τουριστικών επενδύσεων, είχε αυτό το αποτέλεσμα: κάποιες από τις επενδύσεις αυτές να “μετακινηθούν” στο μοντέλο της στρατηγικής επένδυσης (που ούτως ή άλλως δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό ως προς το ύψος της απαιτούμενης επένδυσης) ως τρόπος παράκαμψης της αναστολής. Είναι βέβαια παράλογο να θεωρείται “στρατηγική” μια επένδυση στη Μύκονο», εκτιμά η Eφη Σαραντάκου, επίκουρη καθηγήτρια Χωρικών Πολιτικών στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.
«Οι στρατηγικές επενδύσεις δεν είναι από μόνες τους προβληματικές, είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούν πολλά κράτη για να διευκολύνουν τις επενδύσεις. Δεν θα πρέπει όμως να γίνεται κατάχρηση και να δίνονται πολεοδομικά και οικονομικά κίνητρα σε υπερανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές. Αντίθετα πρέπει να κατευθύνονται σε περιοχές που έχουν χαμηλή τουριστική ανάπτυξη, λ.χ. τα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Ή σε περιοχές όπου προκύπτει ένα σημαντικό όφελος για την κοινωνία, λ.χ. την ολική ανάπλαση μιας περιοχής υποβαθμισμένης τουριστικά ή ενός εγκαταλελειμμένου οικισμού»
