Κέα: Η πρώτη τρισδιάστατη αποτύπωση του σπηλαίου «Τρυποσπηλιές»

Από την 1η έως και την 5η Σεπτεμβρίου 2025, η Κέα φιλοξένησε μια σημαντική επιστημονική αποστολή: ερευνητική ομάδα από το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ επισκέφθηκε το νησί για την πρώτη φάση αποτύπωσης του σπηλαίου «Τρυποσπηλιές». Πρόκειται για ένα εγχείρημα που φιλοδοξεί να αναδείξει το σπήλαιο σε μνημείο φυσικής και γεωλογικής κληρονομιάς, με οφέλη τόσο για την επιστήμη όσο και για τον βιώσιμο τουρισμό της περιοχής.

Τεχνολογία αιχμής στην υπηρεσία της γεωλογίας

Η ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή Εμμανουήλ Βασιλάκη, κατέγραψε με απόλυτη ακρίβεια το εσωτερικό του σπηλαίου, χρησιμοποιώντας:

• Σαρωτή λέιζερ (laserscanner): εκατομμύρια σημεία αποτυπώθηκαν, δημιουργώντας ένα πλήρες νέφος δεδομένων.

• Φωτογράφηση: λεπτομερής καταγραφή του χώρου και των σχηματισμών.

• GPS υψηλής ακρίβειας (GNSS): για τη σωστή γεωαναφορά των δεδομένων.

• Drone: για αεροφωτογράφηση και συνδυαστική τρισδιάστατη απεικόνιση υπεδάφους και επιφάνειας.

Από την ανάλυση των δεδομένων θα εξαχθούν κρίσιμες πληροφορίες για την ευστάθεια του σπηλαίου, ενώ το παραγόμενο τρισδιάστατο μοντέλο θα αποτελέσει τη βάση για μελλοντική αξιοποίησή του.

Γεωδιαδρομές και βιώσιμος τουρισμός

Η αποστολή συνοδεύτηκε από τη δήμαρχο Κέας, Ειρήνη Βελισσαροπούλου, σε επισκέψεις και σε άλλα σημεία γεωλογικού ενδιαφέροντος. Εκεί σχεδιάστηκε η δημιουργία ενός νέου δικτύου γεωδιαδρομών, που θα εμπλουτίσει τις υφιστάμενες πεζοπορικές εμπειρίες και θα αναδείξει τη γεωλογική ταυτότητα του νησιού.

Το μήνυμα της αποστολής

Η μελέτη στις «Τρυποσπηλιές» δεν είναι απλώς μια επιστημονική αποτύπωση· είναι ένα πρώτο, καθοριστικό βήμα για τη σύνδεση της Κέας με τη γεωλογική της κληρονομιά και την προώθηση ενός ποιοτικού, βιώσιμου τουρισμού. Η πρωτοβουλία αυτή δείχνει πώς η επιστήμη μπορεί να γίνει γέφυρα ανάμεσα στη γνώση, την προστασία και την ανάπτυξη.

Παραθέτουμε αυτούσια την επιστολή τουεπικεφαλής της αποστολής, Δρ. Βασιλάκη:

Ερευνητική αποστολή σε σπήλαιο στη θέση Τρυποσπηλιές, της Ν. Κέας

Αξιότιμοι κύριοι/ες,

κατά το χρονικό διάστημα 1 – 5 Σεπτεμβρίου 2025, πραγματοποιήθηκε ερευνητική αποστολή από την ερευνητική ομάδα του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, του ΕΚΠΑ. Πρόκειται για την πρώτη φάση συλλογής δεδομένων υπαίθρου με σκοπό την τρισδιάστατη αποτύπωση και λεπτομερή χαρτογράφηση του σπηλαίου στη θέση Τρυποσπηλιές. Συγκεκριμένα, η ερευνητική ομάδα απαρτιζόμενη από τον Καθηγητή Τηλεανίχνευσης & Μορφοτεκτονικής και Διευθυντή του Εργαστηρίου Τηλεανίχνευσης κ.
Εμμανουήλ Βασιλάκη, τον Δρ. Στυλιανό Πετράκη, την υποψήφια διδάκτορα, σπηλαιολόγο Αλίκη Κονσολάκη, την υποψήφια διδάκτορα Ευαγγελία Κώτση και τον σπηλαιολόγο Γεώργιο Οικονομίδη, επισκέφτηκαν το νησί και χρησιμοποίησαν εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, στο πλαίσιο σχετικής σύμβασης που έχει συναφθεί με το Δήμο Κέας, με απώτερο στόχο τη μελλοντική αξιοποίηση του σπηλαίου.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών πεδίου, έγινε χρήση επίγειου σαρωτή αναγλύφου (laserscanner), για τη λήψη πολύ πυκνού νέφους σημείων (της τάξης των εκατομμυρίων σημείων), που καλύπτουν κάθε πτυχή της κοιλότητας του σπηλαίου, καθώς επίσης και πλήρης φωτογράφηση του σπηλαίου και των γεωλογικών ευρημάτων εντός αυτού. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν τοπογραφικές μετρήσεις υψηλής ακρίβειας με τη χρήση εξοπλισμού GNSS, για την ακριβή γεωαναφορά και χωρική τοποθέτηση του παραγόμενου τρισδιάστατου μοντέλου του σπηλαίου. Τέλος, πραγματοποιήθηκε αεροφωτογράφηση της ελεύθερης επιφάνειας του εδάφους επάνω από το σπήλαιο, με τη χρήση Συστήματος μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους (drone), με σκοπό τη δημιουργία συνδυαστικού τρισδιάστατου μοντέλου, με την ταυτόχρονη οπτικοποίηση του εσωτερικού του σπηλαίου και της υπερκείμενης επιφάνειας αυτού.

Η συνδυασμένη επεξεργασία των δεδομένων αυτών αναμένεται να προσφέρει ουσιαστικές πληροφορίες για το πάχος των υπερκειμένων πετρωμάτων και να επιτρέψει προκαταρκτικές εκτιμήσεις αναφορικά με την ευστάθεια της οροφής του σπηλαίου. Η μελέτη αυτή συνιστά το πρώτο βήμα για την επιστημονική διερεύνηση, τεκμηρίωση και μελλοντική αξιοποίηση του σπηλαίου «Τρυποσπηλιές», αναδεικνύοντας παράλληλα τη σημασία της γεωλογικής κληρονομιάς της Κέας.

Στο περιθώριο της ερευνητικής αποστολής πραγματοποιήθηκε επίσκεψη και σε άλλες περιοχές του νησιού, αντίστοιχου ενδιαφέροντος, με τη συνοδεία της Δημάρχου Ρ. Βελισσαροπούλου, ώστε να σχεδιαστεί δίκτυο γεωδιαδρομών, που θα εμπλουτίσουν τις περιπατητικές διαδρομές του νησιού.

Με ιδιαίτερη εκτίμηση
*Δρ. Εμμανουήλ Βασιλάκης*

#Kea #Tryptospilies #EKPA #Geology #Speleology #Tourism #Cyclades #SustainableTourism #Geoparks #naxospress