Κυριακή, 1 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΚυκλάδεςEuropa Nostra - Πολιτιστικοί τόποι σε κίνδυνο: Ποια νησιά των Κυκλάδων είναι...

Europa Nostra – Πολιτιστικοί τόποι σε κίνδυνο: Ποια νησιά των Κυκλάδων είναι … υποψήφια

|

Τρία κυκλαδίτικα νησιά, η Σίφνος, η Σέριφος και η Φολέγανδρος περιλαμβάνονται σε τόπους και μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης που βρίσκονται σε κίνδυνο, σύμφωνα με την Europa Nostra.

Σήμερα ανακοινώθηκε ο κατάλογος 11 μνημείων και τοποθεσιών, από όπου θα προκύψουν επτά οι οποίες βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο κατά την κρίση της Europa Nostra, της European Voice of Civil Society Committed to Cultural and Natural Heritage, και του European Investment Bank (EIB) Institute.

Τα 11 πιο απειλούμενα μνημεία και περιοχές πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2024 είναι:

Αρχαιολογικός χώρος Muret e Portës, Durrës, ΑΛΒΑΝΙΑ

Ιστορικό και πολιτιστικό απόθεμα στο Amberd, ΑΡΜΕΝΙΑ

Palais du Midi, Βρυξέλλες, ΒΕΛΓΙΟ

Εργατικές κατοικίες (courées), Roubaix-Tourcoing, ΓΑΛΛΙΑ

Εκκλησία του San Pietro, Gessate, Μιλάνο, ΙΤΑΛΙΑ

Συναγωγή της Σιένα, ΙΤΑΛΙΑ

Παλάτι Sztynort, northern Masuria, ΠΟΛΩΝΙΑ

Οικία του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού, Šabac, ΣΕΡΒΙΑ

Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, Altınözü / Hatay, ΤΟΥΡΚΙΑ

Σιδηρά Πύλη της Αντιόχειας, Antakya / Hatay, ΤΟΥΡΚΙΑ

Τα προαναφερθέντα επαπειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς επιλέχθηκαν από διεθνή Συμβουλευτική Επιτροπή, η οποία αποτελείται από εμπειρογνώμονες σε θέματα ιστορίας, αρχαιολογίας, αρχιτεκτονικής, συντήρησης, ανάλυσης έργων και οικονομικών. Οι υποψηφιότητες για το πρόγραμμα 7 Most Endangered 2024 υποβλήθηκαν από οργανώσεις μέλη, συνεργαζόμενες οργανώσεις ή μεμονωμένα μέλη της Europa Nostra, καθώς και από μέλη της European Heritage Alliance.

Η επιλογή έγινε με βάση την υψηλή πολιτιστική σημασία καθενός από τα μνημεία, καθώς και τον σοβαρό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν σήμερα. Ο βαθμός εμπλοκής των τοπικών κοινοτήτων και η δέσμευση των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για τη διάσωση αυτών των χώρων, θεωρήθηκαν ως κρίσιμοι παράγοντες στην αξιολόγησή τους. Επίσης, ένα άλλο κριτήριο επιλογής ήταν η δυνατότητα αυτών των τόπων να λειτουργήσουν ως καταλύτης για βιώσιμη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη.

Η τελική λίστα των 7 πιο απειλούμενων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2024 θα ανακοινωθεί τον Απρίλιο.

Οσον αφορά στα νησιά των Κυκλάδων, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν,  το αρχιπέλαγος των Κυκλάδων απλώνεται στο Αιγαίο Πέλαγος και αποτελείται από περίπου 220 νησιά, μεταξύ των οποίων η Δήλος, η οποία αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Εκτός από την ιστορική σημασία του Αιγαίου Πελάγους, ένας συνδυασμός φυσικών στοιχείων και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής καθορίζει το κυκλαδίτικο τοπίο. Το ορεινό και τραχύ ανάγλυφο των νησιών συμβάλλει στον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους, προσφέροντας μαγευτικές και γραφικές εικόνες που καθορίζουν το τοπίο της περιοχής. Ένα άλλο αξιοσημείωτο στοιχείο του κυκλαδίτικου τοπίου είναι η παρουσία γεωργικών εκτάσεων που φιλοξενούν μικρά αγροτικά σπίτια και βοηθητικές κατασκευές όπως ανεμόμυλους ή αγροκτήματα. Στα περισσότερα νησιά υπάρχουν ξερολιθιές, οι οποίες επιτρέπουν την καλλιέργεια σε εδάφη με απότομες κλίσεις. Τα λιμάνια των Κυκλάδων συμβάλλουν επίσης στον χαρακτήρα τους. Σε ορισμένα νησιά, το λιμάνι βρίσκεται στον κύριο οικισμό (Χώρα), ενώ σε άλλα, τα δύο μέρη συνδέονται με ένα στενό δρόμο.

Οι Κυκλάδες, φημισμένες για τη μοναδική γοητεία και τον πλούσιο πολιτισμό τους, βρίσκονται αντιμέτωπες με μια πληθώρα προκλήσεων που θέτει η έξαρση της τουριστικής ανάπτυξης και η ανεξέλεγκτη δόμηση. Παρά την οικονομική ανάπτυξη που επιτυγχάνεται, δημιουργείται παράλληλα και πλήθος περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και κοινωνικών ζητημάτων, όπως η υποβάθμιση των φυσικών πόρων, η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, η λειψυδρία, τα προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων και οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες. Τα νησιά κινδυνεύουν να χάσουν τον αυθεντικό τους χαρακτήρα, καθώς η ταχεία τουριστική οικοδόμηση απειλεί να επισκιάσει την εγγενή ομορφιά τους.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι μικρότεροι νησιωτικοί προορισμοί εντός των Κυκλάδων, οι οποίοι υφίστανται το κύριο βάρος του υπερτουρισμού. Η επιβάρυνση των υποδομών και η αυξανόμενη ζήτηση για καταλύματα αποτελούν σημαντικές προκλήσεις. Η ζήτηση για νέες κατασκευές πέραν των ορίων των οικισμών έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής να αποκαλύπτουν σταθερή αύξηση των νέων οικοδομικών αδειών από 916 το 2018 σε 1.280 το 2022. Τα δομημένα τετραγωνικά μέτρα, που αυξάνονται από 291.722 τ.μ. το 2018 σε 419.232 τ.μ. το 2022, υπογραμμίζουν την εντατικοποίηση της οικοδομικής δραστηριότητας.

Στον κατάλογο περιλαμβάνονται ένα ελληνορθόδοξο μνημείο και ένα πρωτοχριστιανικό, που μάλιστα φέρεται να έχει σύνδεση με τον Αγιο Πέτρο.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που βρίσκεται στη γειτονιά Sarılar του Altınözü, έχει βαθιά αξία κληρονομιάς που υπερβαίνει την τοπική υπερηφάνεια, καθιστώντας την ένα πλεονέκτημα στην πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης. Η προέλευση της εκκλησίας πιστεύεται ότι σημειώνεται από μια ημερομηνία που είναι εγγεγραμμένη σε δίσκο, που υποδηλώνει την κατασκευή γύρω στο 1364. Ωστόσο, οι αρχιτεκτονικές της ρίζες πηγαίνουν ακόμα πιο πίσω, αντανακλώντας επιρροές τόσο από την περίοδο των Σταυροφόρων όσο και από τη Βυζαντινή περίοδο. Η βυζαντινή αρχιτεκτονική του ναού είναι εμφανής με τη χρήση μεγάλων πελεκητών λίθων και μικρών λίθων κλειδιών, χαρακτηριστικά που αποδίδονται στην περίοδο των Σταυροφόρων.

Η ιστορική αφήγηση της ελληνορθόδοξης εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου είναι επίσης ενσωματωμένη σε επιγραφές στις πέτρες της. Μια αναστήλωση πραγματοποιήθηκε το 1881 μετά από ζημιές που προκλήθηκαν κατά τον μεγάλο σεισμό της Αντιόχειας του 1872, αναδεικνύοντας περαιτέρω την ιστορική σημασία του ναού. Μπορεί να πρόκειται για απλή κατασκευή, όμως  η εκκλησία στέκεται ως μνημείο που ενσαρκώνει την ιστορία και την αρχιτεκτονική εξέλιξη της περιοχής.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου είναι θησαυρός για την τοπική κοινωνία και αντανάκλαση των διαφορετικών πεποιθήσεων και της ιστορικής ταυτότητας της Ευρώπης. Λειτουργώντας ως σημείο συγκέντρωσης και πολιτιστικό κέντρο για περισσότερα από χίλια χρόνια, η συμπερίληψή του στο Πρόγραμμα 7 πιο απειλούμενων δεν είναι απλώς μια έκκληση για την προστασία ενός τοπικού στολιδιού, αλλά μια έκκληση για τη διατήρηση της πλούσιας πολιτιστικής ποικιλομορφίας και κληρονομιάς της Ευρώπης.

Ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου 2023 οδήγησε σε κατάρρευση τμημάτων του κτιρίου, ζημιές στον θόλο και σχηματισμό ρωγμών στους τοίχους. Η αμέλεια μπορεί να επιδεινώσει περαιτέρω δομικά ζητήματα. Χωρίς διορθωτικά μέτρα, περαιτέρω ζημιές στην οροφή και τον τρούλο της εκκλησίας θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο κατάρρευσης ολόκληρου του κτιρίου

Οι τοίχοι της εκκλησίας θα πρέπει να επισκευαστούν και να αποκατασταθούν με χρήση των υλικών που έχουν πέσει. Το εκτιμώμενο κόστος ανακατασκευής του σημαντικού αυτού ιστορικού μνημείου ανέρχεται σε έως και 600.000 ευρώ.

Η ένταξη της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στο Πρόγραμμα θα τονώσει τη διεθνή ευαισθητοποίηση και υποστήριξη, προσελκύοντας περισσότερους οικονομικούς πόρους και τεχνογνωσία. Επιπλέον, θα παρείχε πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια πολιτιστικής κληρονομιάς και θα επέτρεπε την αποκατάσταση μεγαλύτερης κλίμακας.

Η Σιδερένια Πύλη της Αντιόχειας, που βρίσκεται στην ίδια περιοχή, ανάμεσα στο όρος Starius και το όρος Staurin κοντά στην εκκλησία του σπηλαίου του Αγίου Πέτρου, έχει σημαντική πολιτιστική αξία. Πιστεύεται ότι βρίσκεται κοντά στο σημείο όπου ο Άγιος Πέτρος συγκέντρωσε την πρώτη χριστιανική κοινότητα. Αυτή η πέτρινη κατασκευή ύψους 18 μέτρων είναι η μόνη σωζόμενη πύλη από τις πέντε στην περιοχή της Αντιόχειας. Τοποθετημένη σε ένα πέρασμα ψηλά πάνω από την πόλη, η Σιδηρά Πύλη λειτουργεί ως φράγμα, στρατηγικά κατασκευασμένο για να ρυθμίζει τους χειμάρρους του Παρμενίου ποταμού κατά τις πλημμύρες της πόλης.

Κατά μαρτυρία της εποχής του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, η Σιδερένια Πύλη είναι αναπόσπαστο στοιχείο του τείχους της πόλης της Αντιόχειας, ένα κρίσιμο κομμάτι της πλούσιας ιστορίας του. Ωστόσο, οι ζημιές λόγω του σεισμού της 6ης Φεβρουαρίου 2023 είναι ευδιάκριτες. Παρόλο που δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος κατάρρευσης και ολικής απώλειας του μνημείου, απαιτείται επείγουσα δράση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Δημοκρατίας της Τουρκίας, ιδιοκτήτη της τοποθεσίας, σε συνεργασία με ΜΚΟ, για την υποστήριξη και προστασία της δομής από τις επιπτώσεις της περαιτέρω επιδείνωσης.

Ενώ η άμεση αντίδραση επικεντρώθηκε στην υποστήριξη των επιζώντων από σεισμό, η αναβίωση της Αντιόχειας από τα επακόλουθα του σεισμού βασίζεται στην άντληση δύναμης από τις γνώσεις και τα θεμέλια των γενεών που πέρασαν από αυτήν. Η αναζωογόνηση της πόλης απαιτεί μια βαθιά σύνδεση με την καταγωγή της, που αποδεικνύεται από την ιστορική σημασία της Σιδερένιας Πύλης. Καθώς η Αντιόχεια αναδομεί την πολιτιστική της κληρονομιά, βοηθά ταυτόχρονα τους επιζώντες κατοίκους που έχουν υπομείνει μια τραυματική εμπειρία.

Οι προσπάθειες αποκατάστασης, που υποστηρίζονται οικονομικά και πολιτιστικά από τη διεθνή κοινότητα, υπόσχονται οφέλη για την τοπική κοινωνία. Ωστόσο, λόγω της περιορισμένης προσβασιμότητας της Σιδερένιας Πύλης, οι πολίτες δεν έχουν πλήρη επίγνωση της αξίας της. Η ένταξη στο Πρόγραμμα 7 πιο απειλούμενων θα ευαισθητοποιήσει, διασφαλίζοντας τη διατήρηση αυτού του τόπου πολιτιστικής κληρονομιάς και ενισχύοντας την υπερηφάνεια και το ενδιαφέρον της κοινότητας.

Πληροφορίες από: https://www.thepresident.gr

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος: Η μουσική στήνει σκηνή στο Χαλκί, η Ευρωπαϊκή Γιορτή επιστρέφει για 12η χρονιά!

Ρυθμοί, χαμόγελα και παλμός στο πιο μελωδικό διήμερο του καλοκαιριού – 21 & 22 Ιουνίου, το Χαλκί γίνεται η καρδιά της μουσικής στη Νάξο.

Θαλάσσια Πάρκα: Η Ελλάδα ετοιμάζεται να χαρτογραφήσει την προστασία της θάλασσας

Λίγες ημέρες πριν από τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς στη Νίκαια, η κυβέρνηση αναμένεται να ανακοινώσει δύο μεγάλες ζώνες προστασίας στο Αιγαίο και το Ιόνιο, με στόχο την ουσιαστική διαχείριση και τον έλεγχο των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Νάξος – Μέλανες: Δύο (από τους τρείς) Κούρους αναμένεται να πάρουν το δρόμο για την υπό κατασκευή Νησίδα Μουσείων

Η απόφαση για τη μεταφορά δύο εκ των τριών ημίεργων Κούρων της Νάξου σε μουσειακό χώρο ανοίγει τον δρόμο για την προστασία και ανάδειξη μοναδικών μνημείων του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Κτικάδος Τήνου: Συγκίνηση στην ανάληψη καθηκόντων του νέου Εφημέριου π. Γεωργίου Παλαμάρη

Με βαθιά ανθρώπινη συγκίνηση, η ενορία του Τιμίου Σταυρού αποχαιρέτησε τον π. Γεώργιο Ανδριώτη και υποδέχτηκε τον νέο της εφημέριο, π. Γεώργιο Παλαμάρη, με τιμή, δάκρυα και ελπίδα.

Πανελλαδικές 2025: Συνεχίζονται τη Δευτέρα με μαθήματα προσανατολισμού

Αρχαία, Μαθηματικά και Βιολογία εξετάζονται αύριο στα ΓΕΛ – Με αισιοδοξία ξεκίνησε η φετινή εξεταστική περίοδος, σύμφωνα με τη Σοφία Ζαχαράκη

Σαντορίνη: Έκτακτη διαφημιστική καμπάνια στο Sky TV για την αποκατάσταση της εικόνας του νησιού

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου επενδύει 30.000 ευρώ σε καμπάνια στο Ηνωμένο Βασίλειο, εν μέσω προκλήσεων λόγω των σεισμικών φαινομένων

Σύρος: Μπαράζ δικών για τα αιολικά με επίκεντρο κατοίκους και αιρετούς της Τήνου

Περί τους 130 πολίτες, ανάμεσά τους ο δήμαρχος κι η έπαρχος, θα καθίσουν στο εδώλιο, αρχής γενομένης από την προσεχή Δευτέρα, επειδή αντιστάθηκαν με ειρηνικές διαμαρτυρίες στην ετσιθελική εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο νησί και αντιμετωπίστηκαν με ξυλοδαρμούς από τα ΜΑΤ και μαζική αγωγή SLAPP

Φολέγανδρος: Αναβαθμισμένο και 24ωρης λειτουργίας το ελικοδρόμιο του νησιού

Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αναβάθμισης – Ένα από τα καλύτερα ελικοδρόμια στη νησιωτική Ελλάδα, σύμφωνα με τους πιλότους

Mission (Not) Possible: Νορβηγοί, με ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο από Νάξο “πιάστηκαν” στα σύνορα

ζευγάρι τουριστών αποφάσισε να... κάνει εξαγωγή ενοικιαζόμενου αυτοκινήτου, αλλά το ταξίδι τους σταμάτησε λίγο πριν τη "μεγάλη έξοδο".

“Να βουίξει το Αιγαίο”: Το νέο τραγούδι του Γιάννη Βιτζηλαίου γεμίζει νησιώτικο ρυθμό το καλοκαίρι μας (video)

Θάλασσα, μελωδία και χορός ενώνονται στο νέο τραγούδι του Γιάννη Βιτζηλαίου που υπόσχεται να μας ταξιδέψει στα γαλανά νερά του Αιγαίου.

Νάξος – Χείμαρρος: Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Ψαρρά, έναν άνθρωπο της προσφοράς

Η εξόδιος ακολουθία του 72χρονου θα τελεστεί σήμερα Δευτέρα 26 Μαΐου στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής στον Χείμαρρο – Θλίψη στο Τσικαλαριό

Νάξος: «Πώς ένα δημόσιο ακίνητο έγινε ιδιωτική “πλατεία”, η αλήθεια πίσω από την περίφραξη στον Λυώνα»

Σαφές μήνυμα από τον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για την περίφραξη στον Λυώνα: παράνομη αυθαίρετη χρήση του χώρου, περίφραξη για λόγους ασφάλειας και αποκατάσταση της νομιμότητας

Πάρος: «Κλείνουμε πριν μας κλείσουν», η εστίαση σε απεργία στις 5 Ιουνίου

Σε συμβολικό λουκέτο προχωρούν οι παραλιακές επιχειρήσεις του νησιού – Αντίδραση απέναντι σε τιμωρητικές πολιτικές και κρατική απουσία - Το σχόλιο του Γιάννη Παπαδόπουλου

Νάξος: Έτοιμος ο νέος δρόμος που ενώνει Αγιο Προκόπιο με Κάπαρες (Πλάκα – Αγία Αννα)

Παραδόθηκε στην κυκλοφορία ο νέος οδικός άξονας που συνδέει τον Άγιο Προκόπιο με τις Κάπαρες, μειώνοντας τον χρόνο διαδρομής και αυξάνοντας την οδική ασφάλεια – Ευχαριστίες από τον πρόεδρο της κοινότητας Αγίου Αρσενίου

Παροναξία: “Ηλεκτρική” νύχτα με βροχόπτωση και …λάσπη (πίνακας)

Έντονα φαινόμενα, αστραπές και «λασποβροχές» χτύπησαν τα νησιά των Κυκλάδων – Τα ύψη υετού από το NaxosWeather (πίνακας)

Νάξος – Σύλλογος Μηχανικών: “Όχι σε οριζόντιους περιορισμούς, Ναι, σε στοχευμένο πλαίσιο για τις θερινές οικοδομικές εργασίες”

Ο Σύλλογος εκφράζει έντονο προβληματισμό για την αιφνιδιαστική πρόθεση του Δήμου να επιβάλει οριζόντιους περιορισμούς, χωρίς επαρκή διαβούλευση – Προτείνει στοχευμένο και ρεαλιστικό πλαίσιο που προστατεύει τόσο τον τουρισμό όσο και τον κατασκευαστικό κλάδο.

Κυκλάδες – Blue Star Ferries: Ξεκινούν τα θερινά δρομολόγια του “Blue Star 1”, πρωινό το “Blue Star Naxos”

Από την Κυριακή 1 Ιουνίου, το "Blue Star 1" αναλαμβάνει τη βραδινή αναχώρηση από Πειραιά, ενώ από Δευτέρα 2 Ιουνίου, το "Blue Star Naxos" ξεκινάει τα καθημερινά πρωινά του δρομολόγια προς Πάρο, Νάξο, Μικρές Κυκλάδες, Αμοργό και Αστυπάλαια.

Νάξος – Λυώνας: Όταν ο φράχτης γίνεται σύμβολο απομόνωσης και αντίστασης

Η περίφραξη στην παραλία του Λυώνα της Κορώνου και η οργισμένη αντίδραση των κατοίκων – Ένα πανό που φωνάζει πιο δυνατά από τις λέξεις.

Νάξος: Αναβολή στη συζήτηση για τις θερινές οικοδομικές εργασίες, παράταση διαβούλευσης έως 10 Ιουνίου

Δεν θα ισχύσει από φέτος η ρύθμιση για περιορισμούς στις κατασκευαστικές δραστηριότητες. Συνάντηση διαβούλευσης με οικοδόμους και νέα προθεσμία για προτάσεις.

Greek Islands Trail: Η Νάξος στην καρδιά του πρώτου πεζοπορικού δικτύου των Κυκλάδων

Ένα φιλόδοξο project που φέρνει πιο κοντά τον άνθρωπο, τη φύση και τον πολιτισμό – Η Νάξος ανάμεσα στους πρωταγωνιστές ενός βιώσιμου, τετράμηνου τουριστικού μοντέλου