Δευτέρα, 25 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοΕταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών: Ημερολόγιο αφιερωμένο στον Αμοργιανό ζωγράφο Νικήτα Γρύσπο

Εταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών: Ημερολόγιο αφιερωμένο στον Αμοργιανό ζωγράφο Νικήτα Γρύσπο

|

Αποδεικνύεται εμφατικά πως η Εταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών (Ε.Θ.Ε.) καταφέρνει να ξεπερνά τα διάφορα σοβαρά προβλήματα και να εξακολουθεί με συνέπεια το εκδοτικό όπως και το υπόλοιπο, πολύμορφο, πολιτιστικό έργο της.

Κείμενο: Γρηγόρη Καρταπάνη, Μέλους της Εταιρείας Θεσσαλικών Ερευνών

Τούτο φάνηκε αφ’ ενός μεν στη διάρκεια της πανδημίας και αφετέρου τώρα με τις καταστροφικές για τον τόπο μας πλημμύρες που τον έπληξαν ανεπανόρθωτα, χώρια τις ποικίλες άλλες δυσκολίες, κυρίως οικονομικού χαρακτήρα, καθώς προχώρησε, για όγδοη συνεχή χρονιά, στην έκδοση πολυτελούς ημερολογίου- λευκώματος, για το 2024, αφιερωμένο στον σπουδαίο ιμπρεσιονιστή ζωγράφο και γλύπτη, Νικήτα Γρύσπο (1873- 1974) που δραστηριοποιήθηκε στην πόλη του Βόλου στην περίοδο του Μεσοπολέμου, συμβάλλοντας στην πολιτιστική- εικαστική πρωτοπορία της πόλης εκείνα τα χρόνια (1920-1940).

Αποτελεί πλέον θεσμό ετούτη η εκδοτική δραστηριότητα, δημιουργώντας μια πινακοθήκη εικαστικών καλλιτεχνών που είτε ήταν ντόπιοι, είτε άφησαν στον τόπο μας το αποτύπωμά τους με την υψηλού επιπέδου ζωγραφική παραγωγή τους(1).

Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί και ο Αμοργιανός Νικήτας Γρύσπος που δημιούργησε στον Βόλο για μια εικοσαετία όπως είπαμε, χωρίς στη συνέχεια να κόψει τους δεσμούς του με την περιοχή μας. Παραθέτουμε απόσπασμα από τον πρόλογο στο ημερολόγιο της προέδρου της Ε.Θ.Ε. κ. Μηλίτσας Ζαρλή- Καραθάνου όπου δίνονται τα απαραίτητα εργοβιογραφικά στοιχεία για τον κυκλαδίτη καλλιτέχνη που με το έργο του πολιτογραφήθηκε βολιώτης:

«… Ο Νικήτας Γρύσπος γεννήθηκε στην Αμοργό το 1873 και πέθανε στην Αθήνα το 1974, σε ηλικία 101 ετών. Σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στο Σχολείο των Τεχνών του Πολυτεχνείου, με δασκάλους τους Ν. Λύτρα, Σ. Προσαλέντη, Κ. Βολανάκη κ.α. Στο Βόλο εγκαταστάθηκε το 1920, διότι την εποχή εκείνη η πόλη διέθετε όλα τα γνωρίσματα ενός σύγχρονου και μεγάλου αστικού κέντρου, όχι μόνον ελληνικού αλλά και ευρωπαϊκού. Η οικονομική ευρωστία της ανερχόμενης τότε πολυπληθούς αστικής τάξης, μεταξύ της οποίας υπήρχαν και πολλοί φιλότεχνοι και συλλέκτες και η κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα της πόλης ήταν οι προϋποθέσεις που ευνοούσαν την ανάπτυξη πολιτιστικών δραστηριοτήτων, όπως εκθέσεις έργων τέχνης και ζωγραφικής, μουσικές εκδηλώσεις, θέατρο κ.λπ.

Το 1924 ο Γρύσπος διορίστηκε καθηγητής Τεχνικών στο Πρακτικό Λύκειο, όπου και ανέδειξε πολλούς ζωγράφους όπως τους Κ. και Β. Ζήση, τη Χρυσούλα Ζιώγα, τον Ν. Σάββα, τον Π. Μωραΐτη κ.α. Υπήρξε δε ένας από την πλειάδα των σπουδαίων ζωγράφων που δημιούργησαν στην πόλη μας της εποχή εκείνη όπως ο Κ. Γκέσκος, ο Γ. Κοσμαδόπουλος, ο Ιωάννης Πούλακας, ο Γεράσιμος Βώκος, ο Σπύρος Βιτωρόπουλος κ.α. …».

Ακόμη σημειώνει η κ. Καραθάνου πως ο Γρύσπος ήταν παραγωγικότατος, πρωτοστατούσε σ’ όλα τα πολιτιστικά δρώμενα με κάθε τρόπο, δίδαξε αμισθί στη Σχολή Ζωγραφικής του συλλόγου «Φιλότεχνοι», διοργάνωνε εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις, προσπαθούσε να μεταδώσει την καλλιτεχνική του πείρα στους νέους και «ίδρυσε τη μοναδική νυχτερινή Σχολή Καλών Τεχνών στο Βόλο» που δυστυχώς δεν μακροημέρευσε. Το 1940 εγκαταστάθηκε πάλι στην Αθήνα, αλλά θεωρούσε πάντοτε τον Βόλο «δεύτερη πατρίδα του» μιας και τα χρόνια που διέμεινε θεωρούνται τα πλέον δημιουργικά της σταδιοδρομίας του.

Πραγματοποίησε δε την τελευταία του έκθεση στο Βόλο το 1971 αν και ήταν 98 ετών, αλλά ακμαιότατος. Επίσης στα 1976, δύο χρόνια μετά της αποδημία του, οργανώθηκε πάλι στον Βόλο, από το Καλλιτεχνικό και Πνευματικό Εντευκτήριο αναδρομική έκθεση με 63 πίνακες- ένα ιδιαίτερα σημαντικό καλλιτεχνικό γεγονός.

Πανομοιότυπο με τα προηγούμενα της σειράς το ημερολόγιο του 2024 διαστ. 24×17 εκ., σκληρόδετο, σ.σ. 220. Ίσως το κάνει πιο διακριτό από τ’ άλλα το γαλάζιο χρώμα στα εξώφυλλα, δίνοντας κατά κάποιο τρόπο αν συνυπολογίσεις και την εικόνα του εξωφύλλου, μια θαλασσινή αίσθηση. Εξώφυλλο, εσώφυλλα και οπισθόφυλλο καλύπτονται με χαρακτηριστικά έργα του καλλιτέχνη, ενώ στις σελ. 2-3 παρατίθεται σκίτσο του από το πρωτοχρονιάτικο φύλλο της εφ. Η Θεσσαλία, του 1927. Από την «ταυτότητα» του εντύπου, σελ. 4, πρέπει να υπερθεματίσουμε την άοκνη προσπάθεια της προέδρου της Ε.Θ.Ε. κ. Μηλίτσας Ζαρλή- Καραθάνου που είχε τη γενική φροντίδα για την ολοκλήρωση του ημερολογίου.

Η φιλολογική επιμέλεια προέρχεται από τον γραμματέα της Εταιρίας κ. Γιώργο Κοντομήτρο και την ταμία κ. Άσπα Ντίνα. Οι φωτογραφίες των πινάκων οφείλονται στην κ. Ειρήνη Καραθάνου και τον κ. Κων/νο Δερβένη. Τέλος η «κατασκευή» της έκδοσης ανήκει- όπως πάντα- στις Γραφικές Τέχνες «Παλμός» που παρά τις ζημιές που υπέστησαν στη διάρκεια των πλημμυρών, ανταποκρίθηκαν με απόλυτη υπευθυνότητα και επιτυχία ώστε να κυκλοφορήσει το ημερολόγιο μέσα στον προβλεπόμενο χρόνο.

Να σημειώσουμε επισης πως τα δημοσιευόμενα έργα, 68 στον αριθμό, προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές, την έκδοση «Πινακοθήκη Ζέριγγα» και το διαδίκτυο.

Περνάμε στα κείμενα του ημερολογίου:

  • Προτάσσεται όπως πάντα ο Πρόλογος από την πρόεδρο της Ε.Θ.Ε. κ. Μηλίτσα Ζαρλή- Καραθάνου (σελ. 9-14) με στοιχεία για τον ζωγράφο και το έργο του, τις στοχεύσεις της Εταιρείας και τις ευχαριστίες προς τους χορηγούς της έκδοσης, τους συγγραφείς των κειμένων και σε όσους συνέβαλλαν με κάθε τρόπο στην ολοκλήρωση του ημερολογίου.
  • Στις σελ. 15-16, με τίτλο «Νικήτας Γρύσπος» ακολουθεί ο χαιρετισμός του προέδρου του Ο.Λ.Β., κ. Σωκράτη Αναγνώστου, βασικού χορηγού της έκδοσης. Πάντοτε ο Ο.Λ.Β. δια μέσου του προέδρου του, συνδράμει τις προσπάθειες της Ε.Θ.Ε. επιδεικνύοντας μια ιδιαίτερη ευαισθησία στα πολιτιστικά δρώμενα.
  • «Η θεραπευτική πλευρά της τέχνης» (σελ. 17-18) τιτλοφορείται το κείμενο της κ. Ελίνας Ψημίτη επίσης χορηγού της έκδοσης που παραθέτει μια εκ βαθέων προσωπική μαρτυρία.

Ακολουθούν τα κυρίως κείμενα για το ζωγράφο και το έργο του.

  • Γιώργος Κοντομήτρος, Δρ του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας: «Η καλλιτεχνική δραστηριότητα του Νικήτα Γρύσπου στον Βόλο» (σελ. 19-28). Καταγράφεται η καλλιτεχνική διαδρομή του ζωγράφου και κυρίως η εκπαιδευτική του παρουσία την εικοσαετία 1920- 1940.
  • Χρύσα Δραντάκη, Δρ. Κοινωνιολογίας Τέχνης: «Ένας Κυκλαδίτης ζωγράφος στον Βόλο» (σελ. 29-42). Κι εδώ αποδίδεται η καλλιτεχνική πορεία του Γρύσπου στην πόλη μας δοσμένη μέσα από μια πιο εικαστική ματιά, καθώς η κ. Δραντάκη είναι η πλέον αρμόδια για μια τέτοια προσέγγιση.
  • Κωνσταντίνος Δερβένης, εικαστικός επιμελητής: «Ο ζωγράφος Νικήτας Γρύσπος- Μοντερνισμός και Ακαδημαϊκότητα» (σελ. 43-46). Μια ενδιαφέρουσα τεχνοκριτική προσέγγιση, με ιδιαίτερη ευαισθησία.

Να σημειώσουμε πως στις σελίδες των κειμένων εμπεριέχονται 18 έργα (πίνακες- σκίτσα) και δύο φωτογραφίες.

Ακολουθούν οι σελίδες με φωτογραφίες έργων του τιμώμενου ζωγράφου (σελ. 47-91) ώστε να υπάρξει μια όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική εικόνα της δημιουργίας του. Παρουσιάζονται συνολικά 45 πίνακες και σκίτσα (προσωπογραφίες, τοπία, καθημερινές στιγμές, θαλασσογραφίες, γυμνά κ.α.

Έπεται το καθαρά χρηστικό μέρος του ημερολογίου με εβδομαδιαίο δισέλιδο. Στην αρχή κάθε μήνα παρουσιάζεται σκίτσο του καλλιτέχνη και αποσπάσματά του στις σελίδες των ημερών όπως άλλωστε και στα προηγούμενα ημερολόγια.

Ιδιαίτερη αναφορά, κλείνοντας, επιβάλλεται θαρρώ για τους χορηγούς της έκδοσης που χωρίς τη συνδρομή τους θα ήταν αδύνατον αυτή να πραγματοποιηθεί. Κι από ετούτη τη θέση τα μέλη του Δ. Σ. της Ε.Θ.Ε. απευθύνουν τις ειλικρινείς και θερμές ευχαριστίες τους:

  • Στον πρόεδρο του Ο.Λ.Β. κ. Σωκράτη Αναγνώστου.
  • Στην κ. Ελίνα Ψημίτη.
  • Στην κ. Μαρία Κωστίου
  • Και σε μια ακόμη κυρία, φίλη της Ε.Θ.Ε. που επιθυμεί την ανωνυμία της.

Άψογο αισθητικά, συγγραφικά και χρηστικά το όγδοο στη σειρά ημερολόγιο της Ε.Θ.Ε. για το 2024 μπορεί άμεσα να χαρακτηριστεί, πέρα από καθαρά καθημερινό εργαλείο, και ως βιβλίο- λεύκωμα που να κοσμεί κάθε βιβλιοθήκη, μια ακόμη ψηφίδα στη χορεία των ζωγράφων που έχουν παρουσιαστεί από το 2017 έως σήμερα.

Κι ετούτο είναι νομίζω και το «μειονέκτημα» του: Τόσο καλοδουλεμένο και γοητευτικό που είναι προκύπτουν δισταγμοί για να «λερωθεί» με σημειώσεις και ζητήματα της πεζής καθημερινότητας. Ε, τότε ας κρατηθεί μόνο για βιβλίο- λεύκωμα. Αξίζει!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

  • Υπενθυμίζουμε τα προηγούμενα ημερολόγια: 2017, Ν. Χριστόπουλος- 2018, Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο- 2019, Θεόφιλος- 2020 Γ. Γουναρόπουλος- 2021, Γ. Κοσμαδόπουλος- 2022, Κ. Γκέσκος- 2023, Παλαιολόγος Θεολόγου.

Κείμενο στη σελίδα taxydromos.gr 

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Σαντορίνη: Αφιέρωμα στον Δημήτρη Μητροπάνο στο «8ο Φεστιβάλ Στρογγύλη» (αφίσα)

Μια μεγάλη συναυλία-φόρος τιμής στον αξέχαστο ερμηνευτή, με τον Δημήτρη Μπάση, τον Κώστα Τριανταφυλλίδη και τον Δημήτρη Μπάκουλη, τη Δευτέρα 25 Αυγούστου 2025 στις 21:00 στον Προαύλιο Χώρο του Κλειστού Γυμναστηρίου Δήμου Θήρας.

Μειώσεις φόρων για 4 εκατ. φορολογούμενους,οι αλλαγές που έρχονται στο φορολογικό σύστημα

Αυξάνεται το αφορολόγητο, μειώνονται οι συντελεστές και τα τεκμήρια – Το πακέτο μέτρων που θα εξαγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ.

Ατυχήματα με γουρούνες: Ένας καλοκαιρινός «εφιάλτης» για τα νησιά

Γιατροί περιγράφουν ότι «η μισή εφημερία είναι περιστατικά με γουρούνες» – Τουρίστες έως 25 ετών τα κύρια θύματα, με τραυματισμούς από απλά κατάγματα έως θανατηφόρες κακώσεις

Νάξος: Αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο «Ψάξε στο όνειρό μας» (αφίσα)

Το αφιέρωμα στη Νάξο δεν αποτελεί απλώς μια συναυλία, αλλά μια γιορτή μνήμης και τιμής στον καλλιτέχνη που σημάδεψε την ελληνική μουσική σκηνή

Ανανέωσε με Τσουγκαράκη ο ΑΠΑΣ Νάξου – Ανακοίνωση φιλικών αγώνων προετοιμασίας

Ο έμπειρος σέντερ συνεχίζει στη Νάξο, ενώ η ομάδα ανακοίνωσε το πρόγραμμα φιλικών για τον Σεπτέμβριο ενόψει της σεζόν 2025-26 στη National League 1.

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκαν τα «Κακλαμανάκεια 2025» στην Αμοργό

Ο ΑΝΠΟ Αμοργού και ο Δήμος Αμοργού τίμησαν την Ολυμπιονίκη Ειρήνη Νίνου στην τελετή λήξης του θεσμού προς τιμήν του Νίκου Κακλαμανάκη.

Μύκονος: Τραγωδία σε ξενοδοχείο του Ορνού – Νεκρός 25χρονος σε ιδιωτική πισίνα δωματίου

Δύο νεαροί Βραζιλιάνοι βρέθηκαν αναίσθητοι σε πισίνα ξενοδοχείου – Ο ένας διασώθηκε, ο άλλος ανασύρθηκε νεκρός. Στο δωμάτιο βρέθηκαν σύριγγα και σακουλάκια με λευκή σκόνη.

Έφυγε από τη ζωή ο δημοσιογράφος και πολιτικός Δημήτρης Κωνσταντάρας σε ηλικία 79 ετών

Γιος του αξέχαστου ηθοποιού Λάμπρου Κωνσταντάρα, υπηρέτησε τη δημοσιογραφία, την πολιτική και τον πολιτισμό

Αμοργός: Η «Γιορτή του Παστελιού» επιστρέφει στη Λόζα Χώρας

ην Κυριακή 24 Αυγούστου 2025 στις 20:00, ο Σύλλογος «Σημωνίδης» μας καλεί σε μια γιορτή γεύσεων, μουσικής και παράδοσης με παστέλι, ψημένη ρακή, χορό και τραγούδι ως το πρωί.

Νάξος: Νέα προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 25 Αυγούστου

Από τις 05:00 έως τις 07:00 το πρωί – Δεύτερη συνεχόμενη ημέρα με διακοπές ηλεκτροδότησης στο νησί

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Συνεδριάζει (19/08) η Δημοτική Επιτροπή Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, επίκεντρο το νέο λιμάνι στη Σχοινούσα

Στις 12:00 το μεσημέρι της Τρίτης (19/08) στο Δημοτικό Κατάστημα, με 13 θέματα στην ημερήσια διάταξη - Ποια είναι

Γερασμένα και ανεπαρκή τα λιμάνια των νησιών, SOS από τους πλοιάρχους, στο επίκεντρο το λιμάνι της Νάξου

Κατασκευασμένα πριν από 40-50 χρόνια, τα περισσότερα λιμάνια αδυνατούν να καλύψουν τις σημερινές τουριστικές ανάγκες – Σοβαρά προβλήματα σε Νάξο, Πάρο, Τήνο, Λέρο και Σαντορίνη.