Συνάντηση με στόχο την κυβερνητική πίεση για τη λήψη άμεσων μέτρων προστασίας της ταυτότητας των νησιών, η οποία απειλείται από την άναρχη, κυρίως, τουριστική εξάπλωση, πραγματοποιήθηκε μεταξύ της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, του Δικτύου για τις Βιώσιμες Κυκλάδες και δημάρχων από 10 νησιά των Κυκλάδων.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης τέθηκε επί τάπητος τόσο το διαδικτυακό ψήφισμα που έχει συνταχθεί για αυτό το σκοπό, όσο και οι περαιτέρω από κοινού ενέργειες για την ανάδειξη και προώθηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα νησιά.
Στη συζήτηση έλαβαν μέρος οι δήμαρχοι της Σύρου, της Σαντορίνης, της Πάρου, της Αντιπάρου, της Φολεγάνδρου, της Κιμώλου, της Κέας, της Τήνου, της Σίφνου και της Σερίφου.
“Φραγμός” στην αλλοίωση της νησιώτικης ταυτότητας
Η Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), σε συνεργασία με το Δίκτυο για Βιώσιμες Κυκλάδες και με κεντρικό θέμα το περιεχόμενο του ψηφίσματος που δύο οργανώσεις πολιτών έχουν συντάξει και διακινούν μεταξύ των πολιτών για τη συλλογή υπογραφών, οργάνωσαν διαδικτυακή συνάντηση εργασίας με τις Δημοτικές Αρχές νησιών των Κυκλάδων.
Το εν λόγω ψήφισμα στοχεύει στο να πιεστεί η κυβέρνηση να αλλάξει την πολιτική της τουριστικής μεγέθυνσης και της εξάπλωσης της δόμησης, που οδηγούν, όπως επισημαίνεται, με μαθηματική ακρίβεια στην αλλοίωση του τοπίου, στη παραβίαση κάθε είδους κλίμακας και στην εξάντληση των πόρων των νησιών, επισημαίνοντας ότι ” η ταυτότητα των Κυκλάδων κινδυνεύει άμεσα από μη αναστρέψιμη απώλεια” .
Στη συνάντηση συμμετείχαν, επίσης, η Λυδία Καρρά, ιδρύτρια και αντιπρόεδρος της ΕΛΛΕΤ μαζί με τα στελέχη της ΕΛΛΕΤ Ελένη Μαΐστρου, Μπέττυ Χατζηνικολάου και Μόνικα Θέμου, και τα μέλη του Συντονιστικού του Δικτύου, Κατερίνα Κανακάρη, Τόνια Παντελαίου, Ελισσάβετ Παπαζώη, Γιάννης Σπιλάνης και Αναστασία Ψάλτη.
Η Λυδία Καρρά στον χαιρετισμό της, ανέφερε την πρόθεση των οργανωτών να συνεργαστούν με τις τοπικές αρχές και τις κοινωνίες των νησιών, για την ανάδειξη των ανησυχιών τους σχετικά με το είδος ανάπτυξης των νησιών τους και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με την έλλειψη νερού, το κυκλοφοριακό, την ηχορύπανση, την αδυναμία πρόσβασης σε παραλίες και άλλους δημόσιους χώρους, την δυσκολία εξεύρεσης στέγης, τις υποβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας κλπ., που υποβαθμίζουν τη ζωή των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών.
Από την πλευρά του, ο Γιάννης Σπιλάνης, ιδρυτικό μέλος του Δικτύου Βιώσιμες Κυκλάδες, ανέλυσε το ψήφισμα το οποίο έχει συγκεντρώσει μέχρι τώρα ένα μεγάλο αριθμό υπογραφών, περισσότερες από 1. 400, κάνοντας αναφορά στα προβλήματα των νησιών και ζητώντας παράλληλα από τους δημάρχους να φέρουν το ψήφισμα στα Δημοτικά Συμβούλια, ώστε, όπως τόνισε, να υπάρξει ένα διαμορφωμένο κείμενο με βάση τα ιδιαίτερα προβλήματα του κάθε νησιού, με σκοπό αυτό να προωθηθεί στην κυβέρνηση.
Κοινό αίτημα, όπως υποστήριξε ο κ. Σπιλάνης, θα είναι η κυβέρνηση να εφαρμόσει τους απαιτούμενους νόμους και πολιτικές για την επίτευξη της ισορροπίας μεταξύ οικονομίας, κοινωνίας και περιβάλλοντος.
Οι δήμαρχοι στις τοποθετήσεις τους ανέλυσαν τα προβλήματα των νησιών τους, ορισμένα εκ των οποίων είναι κοινά, ενώ στη συνέχεια, εκ μέρους της ΕΛΛΕΤ, η Μπέττυ Χατζηνικολάου, πρόεδρος του Συμβουλίου Θεσμικού Πλαισίου (ΣΘεΠ), η Ελένη Μαΐστρου, πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς (ΣΑΚ) και η Μόνικα Θέμου, αντιπρόεδρος του ΣΘεΠ, πρόσθεσαν τις απόψεις τους από τη σκοπιά της επιστημονικής τους ειδικότητας, καταθέτοντας προτάσεις για μελλοντικές ενέργειες. “Η από κοινού ανάδειξη και προώθηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα νησιά, ελπίζουμε να έχει ανταπόκριση από την πολιτεία”, υποστήριξαν χαρακτηριστικά.
Το ψήφισμα
Έχοντας υπόψη το πρόσφατο δελτίο Τύπου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων σχετικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η εκτός οικισμού δόμηση, το Δίκτυο για Βιώσιμες Κυκλάδες σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, επισημαίνουν ότι τυχόν χαλάρωση της κατάστασης και μη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιστροφή της, θα οδηγήσουν στην οριστική απώλεια της ταυτότητας των νησιών (μορφολογία, κλίμακα, τοπίο) και υποβάθμιση της κοινής τους περιουσίας, θέτοντας σε κίνδυνο τη μέχρι τώρα ανάπτυξη τους.
Ζητούν από την κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου:
– Άμεση εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, της νομολογίας του Σ.τ.Ε. καθώς και των διατάξεων των υφιστάμενων ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και του τοπίου. Ειδικά σε ότι αφορά στη δόμηση με έλεγχο των αδειών που εκδίδονται, αλλά και επανέλεγχο όσων έχουν εκδοθεί, στη διάνοιξη νέων δρόμων, ως “ιδιωτικών”, χωρίς άδειες και προδιαγραφές και στη καταστροφή των μονοπατιών.
– Άμεσο περιορισμό της νέας τουριστικής δόμησης με κατάργηση των ειδικών πολεοδομικών σχεδίων, των ΕΣΧΑΣΕ και των ΕΣΧΑΔΑ στις Κυκλάδες και γενικότερα στα νησιά, εξαίρεση των τουριστικών καταλυμάτων από τις στρατηγικές επενδύσεις και εστίαση των επιδοτήσεων στην αναβάθμιση των υπαρχουσών επιχειρήσεων και στον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με ανάδειξη των περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και παραγωγικών πόρων.
– Διατήρηση της δυνατότητας κατασκευής μόνο μονόροφων κατοικιών εκτός οικισμού (από 80 τμ έως και 150 τ.μ. ανάλογα με τη νησιωτική περιοχή), που θα είναι ενεργειακά & υδατικά αυτόνομες (με ανακύκλωση του χρησιμοποιημένου νερού) μέσα από πρότυπα που θα προτείνουν ειδικοί επιστήμονες και με βάση τη διεθνή εμπειρία. Κατάργηση των υπόσκαφων.
– Δραστικό περιορισμό της δυνατότητας κατασκευής πισίνας στα μαστιζόμενα από ανομβρία και λειψυδρία νησιά λόγω της υπερκατανάλωσης και της κλιματικής κρίσης, με την απαγόρευση τους στις κατοικίες και στα δωμάτια των ξενοδοχείων, παράλληλα με ουσιαστικό έλεγχο των γεωτρήσεων.
– Περιορισμό και όχι ενθάρρυνση της δημιουργίας νέων τουριστικών κλινών επισημαίνοντας την επιδείνωση του προβλήματος που θα δημιουργήσει η συνεχιζόμενη αύξηση της προσφοράς τουριστικών κλινών κάθε κατηγορίας στη πρόσθετη αύξηση των τουριστικών συγκεντρώσεων την υψηλή τουριστική περίοδο και στη περαιτέρω υπερφόρτιση των ήδη ελλειμματικών υποδομών για μεγάλο αριθμό νησιών, γεγονός που απαιτεί τουλάχιστον αλλαγή προτεραιοτήτων (πρώτα οι υποδομές).
– Μεταφορά των πόρων του τέλους ανθεκτικότητας στην τοπική αυτοδιοίκηση για υλοποίηση πράσινων υποδομών ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των νησιών.
– Ενίσχυση μέσω προγραμμάτων χρηματοδότησης έργων που θα αφορούν στην επισκευή και αναβάθμιση υφιστάμενων κτηρίων όπως και δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης τους. Σκοπός της δράσης αυτής είναι, πέρα από τη πράσινη μετάβαση, στο να εξασφαλίσει και απασχόληση στο κλάδο των κατασκευών. Παράλληλα προτείνεται η ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων για να αποφευχθούν έργα μεγάλης κλίμακας ΑΠΕ.
– Άμεση χρηματοδότηση μελέτης για την εκτίμηση της Φέρουσας Ικανότητας των νησιών, ώστε να εξεταστεί αν αντέχουν άλλη τουριστική μεγέθυνση και την εκπόνηση της οδικής χάρτας για τη μετάβαση τους σε κατάσταση βιώσιμης ανάπτυξης πριν την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων.
Τέλος, ζητάνε από τα Δημοτικά Συμβούλια των Κυκλάδων να τοποθετηθούν στα θέματα αυτά και να στείλουν επιστολή στην κυβέρνηση ζητώντας την άμεση εφαρμογή τους.
Με πληροφορίες από τη σελίδα “Κοινή Γνώμη”
