Στις 25 Ιουνίου 2025, στη Νάξο, σ’ ένα ακροατήριο που ξέρει από ήχους κυκλαδίτικου ανέμου και σιωπές βουνού, η Δικαιοσύνη μίλησε με καθαρή φωνή. Το Τριμελές Εφετείο επέβαλε ποινές φυλάκισης και χρηματικά πρόστιμα σε δύο υψηλόβαθμα στελέχη εταιρειών που βαρύνονται με παράνομες διανοίξεις δρόμων στην Ίο – μέσα σε δασικές εκτάσεις, πάνω σε ιστορικά μονοπάτια, στο τοπίο που φτιάχνει τη μνήμη και το μέλλον του τόπου.
Η δίκη αφορούσε μεταξύ άλλων αυθαίρετες διανοίξεις δρόμων στις περιοχές Παπά, Τρεις Κλισιές, Πικρί Νερό και Κουμπάρα. Οι αυθαίρετοι δρόμοι αυτοί έχουν συνολικό μήκος κοντά στα δέκα χιλιόμετρα. Η πρωτοβάθμια δίκη έγινε στη Νάξο τον Δεκέμβριο του 2024.
Το δικαστήριο επέβαλλε ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών σε δυο υψηλόβαθμα στελέχη των εταιρειών. Στη συνέχεια ασκήθηκε έφεση. Η δευτεροβάθμια δίκη προσδιορίστηκε για τον Απρίλιο του 2025 και έλαβε χώρα τον Ιούνιο, μετά από δυο αναβολές.
Το σωματείο Save Ios που υπέβαλε τη μήνυση δεν κρατούσε στα χέρια του τίποτε άλλο παρά τις φωτογραφίες, τις αναμνήσεις και τη φωνή του. Μέλη του ταξίδεψαν τρεις φορές στη Νάξο, κατέθεσαν, στάθηκαν απέναντι σε δομές ισχυρές, με νομικά τείχη και δημόσιες σχέσεις επενδεδυμένες με χρώματα «οικολογίας».
Οι ποινές δεν είναι μόνο νούμερα
Το τριμελές εφετείο επέβαλλε:
• Ποινή φυλάκισης τριών ετών στο ένα στέλεχος και δυόμιση στο άλλο.
• Χρηματική ποινή 12000 Ευρώ στο ένα στέλεχος και 9000 στο άλλο.
• Η ποινή φυλάκισης είναι χωρίς αναστολή. Μπορεί όμως να μετατραπεί σε ποινή με αναστολή με την προϋπόθεση ότι καθένα από τα δυο στελέχη πληρώσει 10000 Ευρώ στο σωματείο για την υλοποίηση του κοινωφελούς του έργου!
Η πληρωμή πρέπει να γίνει σε ένα μήνα από τη δημοσίευση της απόφασης του δικαστηρίου.
Δεν είναι μικρή υπόθεση. Είναι αναγνώριση. Είναι πρακτική ενίσχυση ενός φορέα που κρατά ζωντανή τη συνείδηση του τόπου του, εκεί όπου οι τσάπες δεν σέβονται τις ρίζες, ούτε τα μονοπάτια που πατούσαν άνθρωποι και κατσίκες αιώνες πριν.
Δεν τελειώνει εδώ – αλλά κάπου αρχίζει:
Η απόφαση δεν αγγίζει τον «εγκέφαλο» – εκείνον που κρύβεται πίσω από νομικά πρόσωπα. Δεν φέρνει άμεσα αποκατάσταση του φυσικού τοπίου. Δεν ξαναχτίζει τις πέτρες, δεν ξεριζώνει την άσφαλτο που χαράχτηκε βιαστικά.
Όμως δημιουργεί νομικό προηγούμενο: για πρώτη φορά, η Δικαιοσύνη συνδέει ποινική καταδίκη με οικονομική υποχρέωση προς ένα περιβαλλοντικό σωματείο. Για πρώτη φορά, εκείνοι που καταστρέφουν, καλούνται να συμβάλουν – έστω και καταναγκαστικά – στην προστασία.
Μια ήσυχη, γενναία νίκη
Το σωματείο δεν κέρδισε απλώς μια δίκη. Κέρδισε το δικαίωμα να λέει ότι αξίζει να αντιστέκεσαι. Ότι η γραφειοκρατία μπορεί να σε φθείρει, αλλά η αλήθεια τελικά διαπερνά. Ότι τα τοπία δεν είναι κενά προς εκμετάλλευση. Είναι χώροι μνήμης, πολιτισμού και ορίων.
Κι η Ίος – πίσω από τις σκηνές και τα κότερα – έχει ακόμα φωνές που επιμένουν να τη φροντίζουν.
