Σάββατο, 23 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΚυκλάδεςCycladic Identity - Κέα: Ο τσαμπουνιέρης φυσάει τα βάσανά του

Cycladic Identity – Κέα: Ο τσαμπουνιέρης φυσάει τα βάσανά του

|

Ο παπα-Λευτέρης ∆εµένεγας, 68 χρόνων, «ιθαγενής από την Κέα» όπως συστήνεται, μιλάει με άνεση μπροστά στην κάμερα για τις ανάγκες του προγράμματος «Καταγραφή παραδοσιακών οργανοπαικτών της Κέας για τη διάσωση, διατήρηση και ανάδειξης της παραδοσιακής μουσικής ως άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς» που υλοποίησε η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Κέας με την υποστήριξη του Cycladic Identity.

Μια πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης για τη διάσωση των παραδόσεων των Κυκλάδων, που ξεκίνησε πέρυσι με εννέα πρoγράμματα σε οκτώ νησιά: Αμοργό, Ανδρο, Δονούσα, Ιο, Κέα (δύο προγράμματα), Μύκονο, Πάρο και Σίκινο.

Ξεκίνημα από την Κέα…  Το χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα για τους παραδοσιακούς οργανοπαίκτες της Κέας περιλαμβάνει κινηματογραφήσεις και ηχογραφήσεις υψηλής ποιότητας με τους εναπομείναντες ηλικιωμένους μουσικούς, συνεντεύξεις, ιστορίες από γιορτές και πανηγύρια για το παίξιμο των παλιών.

Ο παπα-Λευτέρης, ένας από τους δέκα μουσικούς, γνωρίζει καλά την τέχνη και τα μυστικά της τσαμπούνας. Τα λόγια του κινηματογραφήθηκαν, όπως και άλλων οργανοπαικτών του νησιού, και θα αποτελέσουν μέρος ενός ενιαίου ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί σε εκδήλωση του δήμου και σχεδιάζεται να παρουσιαστεί στο επόμενο συνέδριο της «Ακουστικής οικολογίας».

Δεν είναι ο μόνος στην Κέα που μεγάλωσε με τους ήχους της τσαμπούνας. Εβλεπε, όμως, ότι επικρατούσαν άλλα ακούσματα. Ετσι αποφάσισε να φτιάξει μια σχολή τσαμπούνας στο κατηχητικό, με τα μικρά παιδιά.

Σήμερα χαίρεται που πολλά παιδιά στο νησί παίζουν τσαμπούνα και λυπάται που χάθηκαν «οι παλιές δαχτυλιές και τα παλιά γυρίσματα». Στην Τζια, εξηγεί ο παπα-Λευτέρης, παίζουν τέσσερα είδη τσαμπούνας, οι παλιοί που δεν τους ενδιέφεραν οι γρήγοροι σκοποί, έπαιζαν την αργή τσαμπούνα. Οσο όμως πλησιάζουμε στη Χώρα, την Ιουλίδα, έπαιζαν πιο γρήγορα «για να τραβήξουν το ενδιαφέρον του χορευτή ώστε να δώσει χαρτούρα. Ετσι έχουμε άλλη στις Ποίσσες, άλλη στην Ιουλίδα, άλλη εδώ στο Σπαθί, άλλη στην Κατωμεριά».

Λέει ακόμη ότι ο τσαμπουνιέρης ο σωστός, ο παλιός, έφτιαχνε μόνος του το μουσικό όργανο και ποτέ δεν το έδινε σε άλλον. «Γιατί ήταν και στα δάχτυλα φτιαγμένο και στην πνοή. Σήμερα, εδώ που φυσάνε βάζουν βαλβίδα για να κρατάει μέσα τον αέρα και να μην κουράζονται. Ο παλιός τσαμπουνιέρης φυσάει τα βάσανά του και βγάζει μουσική».

Ο Νίκος Βουτυράς, οργανοπαίκτης από οικογένεια με ιστορία, ξεκίνησε με σπουδές κλασικής κιθάρας στο Εθνικό Ωδείο, αλλά αργότερα τον κέρδισε η παραδοσιακή μουσική. Ο παππούς του έπαιζε τσαμπούνα, ο πατέρας τουμπί κι όταν μπήκε και αυτός στην ομάδα έβαλε την κιθάρα ανάμεσα στο μουσικό ζευγάρι. Αργότερα επινόησε ένα σχήμα με μια τσαμπούνα και πέντε τουμπιά. «Πλάτιασα τα μπάσα και χαμήλωσα την ένταση, και αυτό γλύκανε την παρουσία της μουσικής της τσαμπούνας στις παρέες».

Ο Αιμίλιος Λαγκώνης σήμερα είναι 82 ετών, ξεκίνησε από μικρός, άλλωστε στην οικογένειά του έπαιζαν ήδη ο πατέρας και δυο αδέλφια του. Σχολείο πήγαινε με τα πόδια από τον Αγιο Παντελεήμονα στην Κάτω Μεριά. Η διαδρομή ήταν δύο ώρες και στον δρόμο έπαιζε τσαμπούνα. «Επαιζα για να φεύγουν τα φίδια. Εντάξει, δεν έμαθα πολλά γράμματα, έμαθα όμως τσαμπούνα».

Η ιδέα για την καταγραφή των παραδοσιακών τσαμπουνιέρηδων ήταν των Φάνη Μαραγκού και Λευτέρη Τζουβάρα, και φορέας υλοποίησης η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Κέας. Με τις αφηγήσεις και τις ηχογραφήσεις οι νέες γενιές μουσικών θα έχουν πρόσβαση για μελέτη σε ηχητικό και οπτικό υλικό.

Οπως υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Κοινωφελούς Επιχείρησης, Λ. Τζουβάρας, «οι συλλογικές μνήμες αποτελούν τις ρίζες για τις επόμενες γενιές. Οσο πιο βαθιές είναι, τόσο μεγαλύτερη συνοχή έχει η κοινότητά μας».

Δείτε την έντυπη έκδοση της Καθημερινής 

Το νησί της Κέας έχει συμβάλει στην παραδοσιακή μουσική της Ελλάδας προσφέροντας εξαιρετικούς οργανοπαίχτες και μουσικούς, οι οποίοι έχουν επηρεαστεί τόσο από τη θαλασσινή όσο και από τη στεριανή μουσική παράδοση. Στο πλαίσιο αυτό, την περασμένη χρονιά η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Κέας σχεδίασε το πρόγραμμα «Καταγραφή παραδοσιακών οργανοπαιχτών της Κέας για τη διάσωση, διατήρηση και ανάδειξη της παραδοσιακής μουσικής ως άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς», το οποίο υλοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση της πρωτοβουλίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, CYCLADIC IDENTITY.

Με την υψηλής πιστότητας καταγραφή, τις κινηματογραφήσεις και τις ηχογραφήσεις, δημιουργήθηκαν 10 μικρά αυτοτελή ντοκιμαντέρ των εναπομείναντων οργανοπαιχτών του νησιού. . Μέσα από τα ντοκιμαντέρ προβάλλεται το δεξιοτεχνικό τους παίξιμο και απολαμβάνουμε μικρές προσωπικές συνεντεύξεις, τις ερμηνείες συγκεκριμένων τραγουδιών και την εξιστόρηση παλαιών ιστοριών από γιορτές και πανηγύρια. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν σε χαρακτηριστικά τοπόσημα και σε μοναδικά τοπία της Κέας, ώστε να αναδειχθεί ταυτόχρονα η ηχοποικιλότητα και η βιοποικιλότητα της.

Στόχος της Δημοτικής Αρχής είναι η δράση για την ανάδειξη και την προστασία της άυλης κληρονομιάς μας να συνεχιστεί μέσα από μια εκδήλωση, η οποία θα ανακοινωθεί σύντομα.

Με πληροφορίες από τη σελίδα kathimerini.gr 

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ο Δήμος Αμοργού απαντά

Ο Δήμος Αμοργού δεν διώκει ποινικά και δεν ασκεί καμία καταγγελία κατά του κ. Ιάσωνα Αποστολόπουλου ή τρίτου

Παρά την πτώση της τιμής του Dogecoin, οι χρήστες του PAXMINING εξακολουθούν να κερδίζουν 6.800 δολάρια ημερησίως — Κυκλοφόρησε νέο συμβόλαιο εξόρυξης DOGE

Παρά την πτώση της τιμής του Dogecoin, οι χρήστες του PAXMINING εξακολουθούν να κερδίζουν 6.800 δολάρια ημερησίως — Κυκλοφόρησε νέο συμβόλαιο εξόρυξης DOGE

Σε οριακό σημείο οι αγρότες με το ΟΣΔΕ 2025 – Κίνδυνος απώλειας ενισχύσεων τον Οκτώβριο

Γραφειοκρατία, τεχνικά προβλήματα και το «αγκάθι» του ΑΤΑΚ απειλούν την έγκαιρη πληρωμή – Οργή στον αγροτικό κόσμο

Φεστιβάλ Νάξου 2025: «Ο Γιάννης το Βούδι» στον Πύργο Μπαζαίου

Η συγκλονιστική παράσταση της Ναξιώτισσας Ευαγγελίας Γατσωτή ανεβαίνει στο Φεστιβάλ Νάξου την Κυριακή 24 Αυγούστου

Τουρκία: Άδεια για Θεία Λειτουργία (23/08) στην Παναγία Σουμελά

Οι τουρκικές αρχές επέτρεψαν ξανά τη Λειτουργία στα «Εννιάμερα της Παναγίας» – Θα προεξάρχει ο Μητροπολίτης Σαράντα Εκκλησιών

Σαντορίνη: Πρώτη παρουσίαση του «Ελαιολάδου Σαντορίνης»

Ο πρόεδρος Μάρκος Καφούρος παρουσίασε το νέο προϊόν υγείας στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Τουρισμού Πολυτελείας

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Στα ύψη οι τιμές κατοικιών στα ελληνικά νησιά – Πρωταθλήτρια η Μύκονος με 7.143 €/τ.μ.

Ανοδικές οι τάσεις σε Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη και Ιόνιο – Άλματα έως και 50% μέσα σε έξι χρόνια (πίνακας)

Επίσκεψη του Υπουργού Περιβάλλοντος Στ. Παπασταύρου στην Αμοργό και τα ακριτικά νησιά Λιάδια, Κίναρο και Λέβιθα

Στο επίκεντρο το νέο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο «Νότιο Αιγαίο 1 – Νότιες Κυκλάδες» και η πρωτοβουλία «Αμοργόραμα»

Φιλώτι Νάξου: Βραδιά μνήμης (22/08) για την ποιήτρια Ειρήνη Μαστοροπούλου – Ναυπλιώτη

Ο Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου τιμά την ποιήτρια που ύμνησε με τους στίχους της τη ζωή, την αγάπη και τον τόπο της

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος: H “βασίλισσα των Κυκλάδων” αύριο (17/08) θα μας μαγέψει …χωρίς πυξίδα (video)

Η Πηνελόπη και ο Γιάννης έδεσαν στο λιμάνι, άφησαν την καρδιά τους ελεύθερη και αφέθηκαν στη μαγεία ενός τόπου που σε καλεί να τον ανακαλύψεις ξανά και ξανά.

Συλλήψεις δύο εργαζομένων για την πυρκαγιά στη Νάξο, αυτανάφλεξη η αιτία

Δύο εμπλεκόμενοι με το χώρο του ΧΥΤΑ συνελήφθησαν ενώ βοήθησαν στην κατάσβεση – Ερωτήματα για την εφαρμογή του Νόμου και την έλλειψη μέτρων ασφαλείας.

Νάξος: Εγγαρίτικο πανηγύρι με κέφι και παράδοση (video)

Χορός, μουσική και τραγούδια μέχρι το πρωί στο πανηγύρι του Συλλόγου Εγγαριτών «Άγιος Τρύφων», με τον Νίκο Οικονομίδη και κορυφαίους καλλιτέχνες.

Ο Μάριο Τότσι αποθεώνει τη Νάξο: «Έτσι πρέπει να είναι οι παραλίες!»

Ο Ιταλός γεωλόγος και παρουσιαστής συγκρίνει Ελλάδα και Ιταλία, βάζοντας τη Νάξο στο κέντρο της ευρωπαϊκής συζήτησης για την πρόσβαση στις παραλίες.

Συνεδριάζει (19/08) η Δημοτική Επιτροπή Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, επίκεντρο το νέο λιμάνι στη Σχοινούσα

Στις 12:00 το μεσημέρι της Τρίτης (19/08) στο Δημοτικό Κατάστημα, με 13 θέματα στην ημερήσια διάταξη - Ποια είναι