Η Δημοτική Κοινότητα Κορώνου τίμησε τον Νικηφόρο Μανδηλαρά με την ευκαιρία της επετείου της 28ης Οκτωβρίου με τέλεση τρισαγίου και κατάθεση στεφάνου
Μορφές, όπως αυτή του Νικηφόρου Μανδηλαρά τις σέβεται ο χρόνος και τις διατηρεί ζωντανές ο λαός. Ο τραγικός θάνατός του, η αποτρόπαια δολοφονία του από τους πρωτεργάτες της Χούντας, στέρησαν την Ελλάδα από ένα στέλεχος το οποίο γνώριζε να σέβεται και να υπηρετεί το δίκαιο, να υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη Δημοκρατία. Γεννήθηκε στην Κόρωνο της Νάξου στις 19 Φεβρουαρίου 1928 και σε ηλικία μόλις 18 ετών είχε ήδη φάκελο πολιτικών φρονημάτων στην Ασφάλεια Σύρου, στον οποίο αναφέρεται ότι «εμφορείται υπό κομμουνιστικών φρονημάτων και δη με πλήρη κομμουνιστικήν κατάρτισιν…».
Νεαρός δικηγόρος στην Αθήνα την δεκαετία του 1950 ο Νικηφόρος θα ξεδιπλώσει στις αίθουσες των δικαστηρίων τον δυναμισμό και τη μαχητικότητά του, θα σταθεί δίπλα σε κάθε κατατρεγμένο, σε κάθε κυνηγημένο από την εξουσία, δίπλα στον διωκόμενο κομμουνιστή, δίπλα στον κυνηγημένοι εργάτη και συνδικαλιστή, δίπλα στον σμυριγλά το θύμα του ρουσφετιού. Ο Χαρ. Φλωράκης, ηγέτης του ΚΚΕ, που γνώρισε τον Μανδηλαρά, νεαρό δικηγόρο, στο στρατοδικείο που δικαζόταν το 1959 μαζί με 41 στελέχη του εκτός νόμου ΚΚΕ, θα πει γι’ αυτόν: «Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς είχε πλεμόνια, παλικαριά, τόλμη. Στις μεγάλες εκείνες δίκες συμμετείχαν όλοι οι μεγάλοι δικηγόροι της Αθήνας. Ο Μανδηλαράς ήταν νέος δικηγόρος και χρειαζόταν παλικαριά για να πάρει μέρος σαν υπερασπιστής σε μια τέτοια δίκη, αλλά και σαν μαχητής, σαν κατήγορος…».
Από τα πρώτα του συνδικαλιστικά και πολιτικά βήματα ο Νικηφόρος βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των αγώνων των σμυριδεργατών, στους οποίους πρωτοστάτησε την περίοδο 1955-1967 και συνέβαλε με το λόγο, τη μαχητικότητα και τις ιδέες του στην εντατικοποίησή τους και στην αποτίναξη του κομματικού ζυγού, που τους είχε ως θηλιά στο λαιμό επιβληθεί από τη δεκαετία του 1930. Οι Κορωνιδιάτες σμυριγλάδες δεν είναι πια οι υποτακτικοί του κομματάρχη… Την Κυριακή 28.2.1960 διοργανώθηκε στην Κόρωνο μαχητική συνέλευση-συγκέντρωση των σμυριγλάδων, στην οποία έδωσε το παρόν και ο Νικηφόρος Μανδηλαράς. Κυρίαρχο αίτημά τους είναι πλέον η αξιοποίηση της σμύριδας με τη δημιουργία εργοστασίου επεξεργασίας, που βλέπουν ως τη μοναδική σανίδα σωτηρίας της.
Ο Μανδηλαράς στην ομιλία του στη συνέλευση τόνισε ότι πρέπει οι σμυριγλάδες να είναι ενωμένοι και να αφήσουν στην άκρη τις όποιες κομματικές αντιθέσεις: «εάν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση – είπε – όλοι θα εκπατριστούν ανεξάρτητα εάν είναι κομματάρχες ή όχι. Γιατί η δυστυχία καλύπτει όλους χωρίς εξαίρεση» και τους κάλεσε να διεκδικήσουν ενωμένοι τα αιτήματά τους. Για την επίτευξη δε της ενότητας πρότεινε οι εκλογές του σωματείου να γίνουν με ενιαίο ψηφοδέλτιο και το συμβούλιο που θα εκλεγεί να μεταβεί αμέσως στην Αθήνα και να υποβάλει και πάλι τα αιτήματά του στον Υπουργό (Αρ. Πρωτοπαπαδάκη). Αν ο Υπουργός δεν δώσει λύσεις, ιδιαίτερα στο θέμα του εργοστασίου, τότε, πρότεινε, οι παράγοντές και οι κομματάρχες του Πρωτοπαπαδάκη στο χωριό να τον καταψηφίσουν στις εκλογές.
Συμφώνησαν όλοι, ακόμη και οι κομματάρχες τού Υπουργού και η συνέλευση ψήφισε ομόφωνα τις προτάσεις του Μανδηλαρά. Κι όταν το αίτημα των σμυριγλάδων απορρίφθηκε από την κυβέρνηση ο Μανδηλαράς σε σχόλιό του στα Ναξιακά Χρονικά ( φ.6/30.6.1960, σ. 4) έγραψε: «Όταν ανήλθε στην εξουσία [ο Α. Πρωτοπαπαδάκης] ελησμόνησεν την αλήθεια. Άλλαξε σκοπό, γιατί η αλήθεια δεν τον συμφέρει. Και δεν τον συμφέρει γιατί η παράταξις στην οποία ανήκει και την οποία εκπροσωπεί στηρίζεται πάνω σε μια θεμελιώδη αρχή: εξαθλίωνε και κυβέρνα. Μόνο μέσα στην [ανέχεια] μπορούν να αγρεύσουν ψήφους. Μια οικονομική χειραφέτησις των Ναξίων θα άνοιγε διάπλατα τους ελεύθερους πνευματικούς ορίζοντες στους ψηφοφόρους και θα βλέπουν πού είναι το σωστό. Το σωστό όμως δεν είναι με το μέρος του Υπουργού και γι’ αυτό φοβάται..».
Γιατί τα λέμε αυτά; Μα γιατί ο Μανδηλαράς είναι πιο επίκαιρος από ποτέ… Οι σμυριδεργάτες είναι στα όρια τους. Η Κυβέρνηση της Νεας Δημοκρατίας, εξήντα χρόνια μετά κλείνει τα ορυχεία επικαλούμενη θέματα ασφαλείας και έλλειψης χρόνου για την εξόρυξη σμύριδας με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί. Η αντιπολίτευση κάνει λόγω για έλλειψη πολιτικής βούλησης, κάτι που δεν υπήρχε έναν χρόνο νωρίτερα και την Δευτέρα 28 Οκτωβρίου, ο νυν πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Κορώνου, Γιάννης Κωνσταντάκης προχωρεί σε μία κίνηση – ένδειξη σύνδεσης των θεμάτων αυτών.. Διοργανώνει τρισάγιο στο μνημειο του Μανδηλαρά που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, καταθέτει στεφάνι και τονίζει ότι “ακολουθούμε τα χνάρια σου Νικηφόρε Μανδηλαρά. Για ένα χωριό και έναν αγώνα χωρίς χρώματα. Μόνο για την Νάξο, για την Κόρωνο”…
Η επόμενη ημέρα για τα έξι χωριά της Ορεινής Νάξου που εξαρτώνται εν μέρει από την σμύριδα δεν είναι εύκολη. Οι δράσεις αναμένονται τις επόμενες ημέρες να αποκτήσουν μορφή.. Και δίνουμε και πάλι το λόγο στον Νικηφόρο Μανδηλαρά που μέσα από τα “Ναξιακά Χρονικά” θα γράψει «Πέσαμενε αρίζικε σε άσκημα χρόνια κι ο Θεός να βάλη το χέρι ντου να μασε βοηθήση»
Με πληροφρίες από το αρχείο του φιλόλογου Νίκου Λεβογιάννη σε δημοσίευση στο Βήμα της Νάξου (11 Ιουλίου 2012)
