Ο νόμος καταργεί την αρμοδιότητα των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων να προχωρούν στην εκτέλεση όσων πρωτοκόλλων κατεδάφισης έχουν τελεσιδικήσει μεταβιβάζοντάς την στις Περιφέρειες, σε μια νέα δομή που θα χρειαστεί αρκετό καιρό για να δημιουργηθεί. Συμπληρωματικά, πάντως, στον νέο νόμο για τα αυθαίρετα έρχεται σχέδιο νόμου του υπουργείου Ναυτιλίας που προβλέπει νομιμοποιήσεις παρανομιών σε λιμενικές ζώνες και «δημοσίων» αυθαιρέτων αιγιαλού με μια απλή απόφαση.
Νομικό κενό, που ενδέχεται να σταματήσει για άγνωστο διάστημα τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε δάση και αιγιαλούς, δημιουργούν διατάξεις του νέου νόμου για τα αυθαίρετα. Οπως προκύπτει, ο νόμος καταργεί την αρμοδιότητα των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων να προχωρούν στην εκτέλεση όσων πρωτοκόλλων κατεδάφισης έχουν τελεσιδικήσει μεταβιβάζοντάς την στις Περιφέρειες, σε μια νέα δομή που θα χρειαστεί αρκετό καιρό για να δημιουργηθεί. Συμπληρωματικά, πάντως, στον νέο νόμο για τα αυθαίρετα έρχεται σχέδιο νόμου του υπουργείου Ναυτιλίας που προβλέπει νομιμοποιήσεις παρανομιών σε λιμενικές ζώνες και «δημοσίων» αυθαιρέτων αιγιαλού με μια απλή απόφαση.
Στο άρθρο 125 του νέου νόμου για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων (ν. 4495/17) προβλέπεται η κατάργηση άρθρου του ν. 4178/14, στο οποίο προβλεπόταν ότι την ευθύνη εκτέλεσης των οριστικών και αμετάκλητων πρωτοκόλλων κατεδάφισης έχει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Με βάση την αρμοδιότητα αυτή, αρκετές Αποκεντρωμένες Διοικήσεις έχουν λάβει χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο και έχουν σε εξέλιξη προγράμματα κατεδάφισης, η τύχη των οποίων είναι άγνωστη. Σύμφωνα με τον 4495/17, η ευθύνη των κατεδαφίσεων «περνάει» στις Περιφέρειες και συγκεκριμένα στο Περιφερειακό Παρατηρητήριο Δόμησης.
Η επιλογή αυτή έχει δύο προβλήματα:
Επί της διαδικασίας, ότι η δομή αυτή δεν υπάρχει και θα χρειαστεί αρκετό χρόνο για να δημιουργηθεί.
Επί της ουσίας, η Περιφέρεια είναι αιρετή και οι αιρετοί άρχοντες δεν έχουν επιδείξει μέχρι σήμερα σε ανάλογες περιπτώσεις… καμία διάθεση να γίνουν «δυσάρεστοι».
Πάντως, σήμερα έχει προγραμματιστεί σύσκεψη στο υπουργείο Περιβάλλοντος για τις μεταβατικές διατάξεις του νόμου και ενδέχεται να υπάρξει διευκρίνιση επί του ζητήματος.
Κατά τα λοιπά, το υπουργείο Ναυτιλίας πρόκειται να συνεχίσει τον χορό των νομιμοποιήσεων πολεοδομικών αυθαιρεσιών που ολοκλήρωσε πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος. Σε πολυνομοσχέδιο που έχει κατατεθεί στη Βουλή περιλαμβάνονται ρυθμίσεις νομιμοποίησης σε λιμενικές εγκαταστάσεις: όπως προβλέπεται, αρκεί η αποτύπωση του αυθαιρέτου και η απόφαση του γενικού γραμματέα Λιμένων για να θεωρηθεί νόμιμο, ανεξαρτήτως του είδους της αυθαιρεσίας (δεν προβλέπεται λ.χ. στατική μελέτη, παρότι βρίσκεται σε χώρο με οικονομική δραστηριότητα και συνάθροιση κοινού). Περαιτέρω, προσφέρεται και έκπτωση 50% στο πρόστιμο αν καταβληθεί αμέσως ή άτοκες δόσεις.
Επίσης, το σχέδιο νόμου επαναφέρει δυνατότητα που είχε δοθεί με τους πρώτους εφαρμοστικούς του μεσοπρόθεσμου περί νομιμοποίησης κάθε είδους αυθαιρεσιών επί αιγιαλού και παραλίας αν αυτή έγινε από δημόσιο φορέα (μάλιστα, χωρίς να απαιτείται η χάραξη της γραμμής του αιγιαλού). Η δυνατότητα αυτή, που είχε λήξει στο τέλος του 2013, παρατείνεται έως το 2020. Με τις ρυθμίσεις αυτές (παλαιές και νέες) δημιουργείται ένας «παράλληλος» (προς το αρμόδιο για τα πολεοδομικά ΥΠΕΝ) μηχανισμός νομιμοποιήσεων πολεοδομικών αυθαιρεσιών, με την πολυδιάσπαση να είναι πάντα εις βάρος της νομιμότητας
