Με απόφασή της η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδας θέτει εκτός Εκκλησίας όσους αποδεδειγμένως και οικειοθελώς έχουν δηλώσει την επιθυμία για καύση του σώματός τους.
Είναι λεπτό το ζήτημα και έχει πολλές απόψεις. Κοινωνικές, ηθικές ακόμη και πρακτικές. Αλλά πάνω απ΄όλα είναι υπόθεση όχι μόνο προσωπική αλλά και θρησκευτική. Από τη στιγμή που κάποιος δηλώνει Χριστιανός Ορθόδοξος οφείλει να σέβεται τους κανόνες της Ορθοδοξίας. Αναφερόμαστε στο θέμα της καύσης των νεκρών… Μπορεί οι Δήμοι να επιθυμούν την κατασκευή αποτεφρωτηρίων, αλλά η καύση του σώματος δεν συνάδει με την Ορθοδοξία. Και σήμερα 31η Οκτωβρίου 2014, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος (ΔΙΣ) της Εκκλησίας της Ελλάδας πήρε μία σημαντική απόφαση. Ουσιαστικά θέτει εκτός Εκκλησίας όσους οικιοθελώς έχουν δηλώσει την επιθυμία για καύση του σώματός τους από τη στιγμή που δεν θα τελεί τη νεκρώσιμη ακολουθία και το μνημόσυνο σε όσους αποδεδειγμένως και οικειοθελώς έχουν προχωρήσει σ’ αυτή την ενέργεια. Αφήνει όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο τρισάγιου αλλά αυτό θα επαφίεται στην ποιμαντική σύνεση και τη διακριτική ευχέρεια του οικείου Μητροπολίτη.
Αυτά κι άλλα πολλά (που θεμελιώνει την απόφαση της ΔΙΣ) αναφέρονται στην εγκύκλιο που εστάλη στις Ιερές Μητροπόλεις της Ελλάδας και η οποία δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Εκκλησίας της Ελλάδος (www.ecclesia.gr) . Και τονίζεται ότι η «Εκκλησία δεν δέχεται για τα μέλη της την αποτέφρωση του σώματος». Και προσθέτει ότι «η αποτέφρωση του σώματος δεν είναι είναι σύμφωνη προς την πράξη και παράδοση της Εκκλησίας για θεολογικούς, κανονικούς και ανθρωπολογικούς λόγους». Ακόμη, η Σύνοδος αναφέρει πως για να αποφευχθεί οποιαδήποτε, θεολογική, κανονική, ανθρωπολογική εκτροπή «απαραίτητος είναι ο σεβασμός των θρησκευτικών πεποιθήσεων και η διακρίβωση της οικείας βουλήσεως του κεκοιμημένου και όχι η βούληση ή η δήλωση των οικείων του».
Η ΔΙΣ επισημαίνει ότι με τα άρθρα 48 καί 49 του Νόμου 4277/2014 «ο νομοθέτης δεν λαμβάνει υπ΄όψιν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του νεκρού». Εάν ο θανών, λέει, δεν είχε εκφραστεί εν ζωή περί της μετά θάνατον επιθυμίας ταφής ή αποτρεφρώσεως του σώματός του, «η αποτέφρωση δύναται να λάβει χώρα με μόνη τη δήλωση του/της συζύγου ή “συντρόφου”, μετά του/της οποίου έχει συνάψει σύμφωνο “συμβίωσης” ή τη δήλωση των συγγενών πρώτου ή δεύτερου βαθμού». Το παραπάνω η Σύνοδος το χαρακτηρίζει «καταστρατήγηση των θρησκευτικών πεποιθήσεων του κεκοιμημένου μέλους της Εκκλησίας».
Όλη η εγκύκλιος
Πρωτ. 5055
Ἀριθμ. Διεκπ. 2415 Ἀθήνῃσι 29ῃ Ὀκτωβρίου 2014
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2 9 5 9
Πρός
Τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Εἰς τάς Ἕδρας των
Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, μέ ἀφορμή τό νέο νομοθετικό καθεστώς γιά τήν ἀποτέφρωση νεκρῶν, σύμφωνα μέ τά ἄρθρα 48 καί 49 τοῦ Νόμου 4277/2014 «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. 156/1-8-2014, τ. Α΄), κατά τήν Συνεδρία Αὐτῆς τῆς 14ης μηνός Ὀκτωβρίου ἐ.ἔ., ἐπελήφθη καί τοῦ ζητήματος τούτου καί ἀπεφάσισε νά σᾶς ἐνημερώσει περί τῶν κανονικῶν συνεπειῶν ἀπό τήν ἀποτέφρωση τοῦ σώματος.
Μέ τά ἄρθρα 48 καί 49 τοῦ Νόμου 4277/2014 ὁ νομοθέτης δέν λαμβάνει ὑπ’ ὄψιν τίς θρησκευτικές πεποιθήσεις τοῦ νεκροῦ. Ἐάν ὁ θανών δέν εἶχε ἐκφρασθεῖ ἐν ζωῇ περί τῆς μετά θάνατον ἐπιθυμίας ταφῆς ἤ ἀποτεφρώσεως τοῦ σώματός του, ἡ ἀποτέφρωση δύναται νά λάβει χώρα μέ μόνη τή δήλωση τοῦ/τῆς συζύγου ἤ «συντρόφου», μετά τοῦ/τῆς ὁποίου/ας ἔχει συνάψει «σύμφωνο συμβίωσης», ἤ τή δήλωση τῶν συγγενῶν πρώτου ἤ δευτέρου βαθμοῦ.
Τοῦτο, κύημα τοῦ συγχρόνου μηδενιστικοῦ τρόπου ζωῆς καί τῆς τάσεως πρός ἀποθρησκευτικοποίηση κάθε πτυχῆς καί ἐκφάνσεως τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, ἀποτελεῖ ἐκ προοιμίου καταστρατήγηση τῶν θρησκευτικῶν πεποιθήσεων τοῦ κεκοιμημένου μέλους τῆς Ἐκκλησίας, ἔλλειψη σεβασμοῦ καί φροντίδος πρός τό ἀνθρώπινο σῶμα.
Ἡ Ἐκκλησία δέν δέχεται γιά τά μέλη Της τήν ἀποτέφρωση τοῦ σώματος, διότι τοῦτο εἶναι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Α΄ Κορ. 6, 19), στοιχεῖο τῆς ὑποστάσεως τοῦ κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ πλασθέντος ἀνθρώπου (Γεν. 1, 24), καί περιβάλλει αὐτό μέ σεβασμό καί τιμή ὡς ἔκφραση ἀγάπης πρός τό κεκοιμημένο μέλος Της καί ὡς ἐκδήλωση πίστεως στήν κοινή πάντων ἀνάσταση.
Κατόπιν τούτου, ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἀπεφάσισε νά ἐνημερώσει, στό πλαίσιο τῆς ἀγρύπνου ποιμαντικῆς φροντίδος Της, τό εὐσεβές Αὐτῆς πλήρωμα, κληρικούς καί λαϊκούς, γιά τίς ἀκόλουθες κανονικές συνέπειες τῆς ἀποτεφρώσεως τοῦ σώματος:
– Ἡ ἀποτέφρωση τοῦ σώματος δέν εἶναι σύμφωνη πρός τήν πράξη καί παράδοση τῆς Ἐκκλησίας γιά θεολογικούς, κανονικούς καί ἀνθρωπολογικούς λόγους.
– Πρός ἀποφυγήν οἱασδήποτε θεολογικῆς, κανονικῆς καί ἀνθρωπολογικῆς ἐκτροπῆς, ἀπαραίτητος εἶναι ὁ σεβασμός τῶν θρησκευτικῶν πεποιθήσεων καί ἡ διακρίβωση τῆς οἰκείας βουλήσεως τοῦ κεκοιμημένου καί ὄχι ἡ βούληση ἤ ἡ δήλωση τῶν οἰκείων του.
– Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀποδεδειγμένως οἰκειοθελῶς ἐδήλωσε τήν ἐπιθυμία περί καύσεως τοῦ σώματός του, δηλώνει τήν αὐτονόμησή του καί ὡς ἐκ τούτου δέν τελεῖται Νεκρώσιμος Ἀκολουθία καί Ἱερό Μνημόσυνο ὑπέρ αὐτοῦ.
Παρά ταῦτα, ἐπαφίεται στήν ποιμαντική σύνεση καί τήν διακριτική εὐχέρεια τοῦ οἰκείου Μητροπολίτου ἡ τέλεση ἁπλῶς Τρισαγίου.
Ἐπί δέ τούτοις, κατασπαζόμενοι τήν ὑμετέραν Σεβασμιότητα ἐν Κυρίῳ, διατελοῦμεν μετ’ ἀγάπης.
† Ὁ Ἀθηνῶν Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος
† Ὁ Σταγῶν καί Μετεώρων Σεραφείμ
† Ὁ Περιστερίου Χρυσόστομος
† Ὁ Κεφαλληνίας Σπυρίδων
† Ὁ Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας Ἀμβρόσιος
† Ὁ Τρίκκης καί Σταγῶν Ἀλέξιος
† Ὁ Καρπενησίου Νικόλαος
† Ὁ Λήμνου καί Ἁγίου Εὐστρατίου Ἱερόθεος
† Ὁ Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως καί Πολυκάστρου Δημήτριος
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων
† Ὁ Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καί Σουφλίου Δαμασκηνός
† Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης Ἀνδρέας
† Ὁ Ξάνθης καί Περιθεωρίου Παντελεήμων
Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
† Ὁ Μεθώνης Κλήμης
