“Όσα παίρνει ο άνεμος”: Η ταινία των οκτώ Οσκαρ και των 3.4 δις δολαρίων σε έσοδα, αποσύρεται…λόγω ρατσισμού – Η ατάκα του Ρετ που θεωρήθηκε ως η κορυφαία στην ιστορία και το Οσκαρ στην Χάτι Μακντάνιελ, η οποία κάθονταν στην πίσω σειρά του θεάτρου γιατί ήταν .. μαύρη
Ελάτε μην μου πείτε ότι δεν έχετε κλάψει την στιγμή που ο Ρετ Μπάτλερ γυρίζει στην Σκάρλετ Ο’ Χάρα ανέκφραστος και της απαντά: «Frankly, my dear, I don’t give a damn»! («Ειλικρινά, αγάπη μου, δεν δίνω δεκάρα»)… Απάντηση που είχε έρθει στην ερώτηση της κακομαθημένης Σκάρλετ “Που θα πάω; Τι θα κάνω;”…
Αναφερόμαστε στην κορυφαία ενδεχομένως κινηματογραφική ταινία “Οσα Παίρνει ο Ανεμος”… Μία ταινία που έκανε την εμφάνισή της το 1939 και σάρωσε τα πάντα στο διάβα της… Πήρε οκτώ Οσκαρ με βάση τα σημερινά νούμερα απέφερε περισσότετα από 3.4 δις δολάρια στα ταμεία της εταιρείας παραγωγής και το 2005 είδε την απάντηση του Ρετ Μπάτλερ να βρίσκεται στην κορυφή των εκφράσεων του κινηματογράφου…
Σήμερα, επιστρέφει αλλά μέσα από μία είδηση που προκαλεί απογοήτευση .. Το HBO Max αποφάσισε να αποσύρει προσωρινά την ιστορική ταινία «Όσα παίρνει ο Άνεμος» από την ταινιοθήκη του, εξαιτίας της αμφιλεγόμενης απεικόνισης της δουλείας και γενικότερα των Αφροαμερικανών κατά την περίοδο του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, η οποία αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης εδώ και δεκαετίες.
Το κύμα διαμαρτυρίας κατά του ρατσισμού και της αστυνομικής βίας που πυροδότησε ο θάνατος του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ στα χέρια της αστυνομίας, «πίεσε» για αυτή την κίνηση από την πλευρά της τηλεοπτικής πλατφόρμας, καθώς η μνήμη του δουλοκτητικού και αποικιοκρατικού παρελθόντος διαφόρων χωρών δεν έχει μείνει ανεπηρέαστη από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει η δολοφονία του 46χρονου Αφροαμερικανού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πρωτοβουλίες για αποκαθήλωση αγαλμάτων προσωπικοτήτων που συνδέονται με τη δουλεία και την αποικιοκρατία σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Λονδίνο και η Αμβέρσα.
Η διάρκειας τεσσάρων ωρών ταινία του 1939, μία από τις εμβληματικότερες της «Χρυσής Εποχής» του Χόλιγουντ, κρίνεται αρνητικά από ορισμένους πανεπιστημιακούς και κριτικούς κινηματογράφου για την «καλλωπισμένη» απεικόνιση του αμερικανικού Νότου και της δουλείας του 19ου αιώνα. Η ταινία θεωρείται ότι ωραιοποιεί μία από τις πιο σκοτεινές πλευρές της αμερικάνικης Ιστορίας, παρουσιάζοντας το υπηρετικό προσωπικό των Λευκών, αποτελούμενο από Αφροαμερικανούς, να ζει ευτυχισμένο, να εργάζεται υπό κανονικές συνθήκες και να συνυπάρχει αρμονικά με τους αφέντες του.
Η συγκεκριμένη τάση ωραιοποίησης της Συνομοσπονδίας (Confederacy) είναι συχνά έργο ομάδων νοσταλγών αυτής της εποχής, οι οποίες προσπαθούν να προωθήσουν μία όμορφη και ρομαντική εικόνα του αμερικανικού Νότου της εποχής του Εμφυλίου Πολέμου. Αυτές οι οργανωμένες ομάδες υποστηρίζουν ότι οι Συνομόσπονδες Πολιτείες της Αμερικής πολέμησαν εναντίον των Βόρειων Πολιτειών, για να προστατεύσουν την πολιτική τους ανεξαρτησία και όχι για να διατηρήσουν τον βάρβαρο θεσμό της δουλείας.
Το Οσκαρ της Μακντάνιελ
Και βέβαια πριν από μερικά χρόνια, ο Τζορτζ Κλούνεϊ όταν κέρδισε το Όσκαρ Β΄Ανδρικού ρόλου για το ‘Syriana’, ανέφερε ότι η Ακαδημία είναι προοδευτική, μνημονεύοντας τη νίκη της μαύρης ηθοποιού Χάτι Μακντάνιελ για το ‘Όσα παίρνει ο άνεμος’ όταν “οι μαύροι ακόμα κάθονταν στο πίσω μέρος των θεάτρων”, είχε προκαλέσει αντιδράσεις. Κι αυτό γιατί στην πραγματικότητα η Μακντάνιελ και ο συνοδός της είχαν αναγκαστεί να καθίσουν στο πίσω μέρος του του θεάτρου στο οποίο γινόταν η τελετή. Στην εγκάρδια ομιλία της, η Μακντάνιελ ευχαρίστησε συγκινημένη την Ακαδημία και ευχήθηκε η νίκη της να προσδώσει τιμή στην κοινότητά της.
Γιατί κόψαμε την ταινία
Μιλώντας στο CNN, ένας εκπρόσωπος του HBO Max δήλωσε ότι το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» αποτελεί «ένα προϊόν της εποχής του, το οποίο παρουσιάζει ορισμένες εθνοτικές και φυλετικές προκαταλήψεις, οι οποίες, δυστυχώς, τότε αποτελούσαν κοινό τόπο στην αμερικάνικη κοινωνία». «Αυτές οι ρατσιστικές απεικονίσεις ήταν λάθος τότε και είναι λάθος σήμερα, και κρίναμε ότι το να αφήσουμε διαθέσιμο αυτό τον τίτλο χωρίς κάποια επεξήγηση και χωρίς κάποια καταγγελία αυτών των απεικονίσεων, θα ήταν ανεύθυνο», προσέθεσε ο εκπρόσωπος της τηλεοπτικής πλατφόρμας.
Τέλος, σημείωσε ότι όταν η ταινία επιστρέψει στο HBO Max, «αυτό θα γίνει με έναν διάλογο γύρω από το ιστορικό της πλαίσιο και μία καταγγελία αυτών των συγκεκριμένων απεικονίσεων», ενώ θα παρουσιάζεται εκ νέου «όπως ακριβώς είχε δημιουργηθεί», καθώς οποιαδήποτε προσπάθεια περικοπής σκηνών και παρέμβασης στην ταινία, «θα λειτουργούσε σαν ισχυρισμός, ότι αυτές οι προκαταλήψεις δεν υπήρξαν ποτέ».
Λογοκρισία και το 1939