Ημέρες καραντίνας.. Ημέρες ημερολογίου… Και ο αγαπημένος φίλος και συμμαθητής, Γιάννης Παπαδόπουλος εγκαινιάζει μία νέα ενότητα… Πίνουμε καφέ και αναλύουμε τις σκέψεις μας… Και μας μεταφέρει την ανησυχία ενός επιχειρηματία Μαζικής Εστίασης που βλέπει την επιχείρησή του κλειστή, τις υποχρεώσεις να τρέχουν και τις λύσεις που δεν … έρχονται
Σάββατο 04 Απριλίου 2020. Ώρα: 8:15 πμ πίνοντας τον απαραίτητο καφέ της ημέρας. Τόπος: Παραλιακή Χώρας Νάξου το κεντρικότερο σημείο του νησιού….. όπως λέγεται. Ο καιρός συννεφιασμένος με έντονους νοτιάδες 7 μποφόρ και προοπτική επιδείνωσης. Έξω κρανίου τόπος.
Του Γιάννη Παπαδόπουλου
Παρέα ο καφές- δεύτερη γουλιά. Μάθαμε πόσο απαραίτητες μας είναι οι «μικρές» καθημερινές συνήθειες. Με όλο το σεβασμό και την ανησυχία για την τεράστια δοκιμασία που περνάει το ανθρώπινο είδος σε όλο τον πλανήτη και επειδή σκέψεις με θλίβουν πραγματικά θέλησα να κάνω ένα διάλλειμα σ’ αυτές έτσι για να δικαιολογήσω τον τίτλο του επιχειρηματία (κατά συνθήκη και από υποχρέωση) και να κάνω χρήση του πρώτου χρόνου της ημέρας που είναι ο A time όπως λέγεται . Είναι ο χρόνος που πρέπει να διαθέτει απερίσπαστος κάθε επαγγελματίας πριν ξεκινήσει η δουλειά για την οργάνωση της ημέρας. Είναι όπως λένε οι ειδικοί ο παραγωγικότερος και αποτελεσματικότερος χρόνος ενός μάνατζερ. Ονομάζεται Α γιατί πρόκειται για χρόνο Α’ ποιότητας –εξαιρετικής. Πιστεύω προσωπικά ότι το Α’ σημαίνει περισσότερο Άνθρωπος δίνοντας μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση της διοίκησης ότι κι αν σημαίνει αυτό (συνεργάτες, προϊόν, παραγωγή κλπ.). Πάμε λοιπόν….
Υπό άλλες συνθήκες αυτός ο καιρός σήμερα θα ήταν ανασταλτικός παράγοντας για την κίνηση στα καταστήματα Εστίασης. Θα διέλυε την ελπίδα των καταστηματαρχών για την κίνηση της ημέρας περιμένοντας την βελτίωση της επομένης και της λήξης του απαγορευτικού. Σήμερα την ελπίδα την έχει διαλύσει ολοσχερώς ο αόρατος ιός της πανδημίας. Άρα τι σημασία έχει η πρόσκαιρη κακοκαιρία.
Βρισκόμαστε λίγο πριν την Μεγαλοβδομάδα και δεν έχει καθόλου νόημα να ρωτήσω το φίλο μου τον πράκτορα τι προβλέπεται για την κίνηση του Πάσχα (που πάντα πέφτει μέσα και προσεγγίζει την πραγματικότητα με ακρίβεια) ‘έτσι κι αλλιώς θα είμαστε κλειστά. Το ίδιο θα ίσχυε αν ρωτούσα και φίλους μου ξενοδόχους για το καλοκαίρι που έρχεται. Προσπαθώντας να σκεφθώ πως θα λειτουργούσαμε αν δεν μας καθήλωνε αυτή η συμφορά έφτιαξα εικόνες όλους τους συναδέλφους μου σε τοπικό επίπεδο αλλά και με παραδείγματα από το σινάφι μας σε όλη την Ελλάδα λόγω της επικοινωνίας μου μέσω του διοικητικού συμβουλίου της ΠΟΕΣΕ. Εκείνους που ζούμε τις ίδιες αγωνίες και ξέροντας ότι έχουμε περάσει μια σκληρή μνημονική δεκαετία όπως η μεγαλύτερη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών έκανα μία αποτίμηση της κατάστασης βλέποντας από την πλευρά του καταστηματάρχη και μιλώντας από το δικό μας μετερίζι.
Ο Κλάδος της εστίασης την τελευταία 10ετία αποδείχθηκε όχι μόνο ισχυρός παίκτης αλλά και εργοδότης ύστατης καταφυγής. Μέσα σε μια πρωτοφανή εκτίναξη της ανεργίας ο Κλάδος με τον μεγαλύτερο υπερεπαγγελματισμό , (το 90% των νέων επιχειρήσεων μέσα στην κρίση) , δείγμα μιας φιλοσοφίας εύκολου χρήματος ή και πλουτισμού.
Τα χρόνια αυτά ο Κλάδος έγινε αποδέκτης δυσβάστακτων αυξήσεων (φορολογικών συντελεστών φορολόγησης , ΕΝΦΙΑ , τέλος επιτηδεύματος , εισφοράς αλληλεγγύης , αύξηση τεράστια στον ΦΠΑ από 13%-23% ή 24%, ΔΕΚΟ 42 ,5% , αύξηση στο ηλεκτρικό ρεύμα 32% στο φυσικό αέριο 70% στο πετρέλαιο κίνησης , δημοτικά τέλη , τέλη κατάληψης κοινόχρηστου χώρου , πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα και ουκ εστίν αριθμός.
Ο υπερχρεωμένος Κλάδος μας μετά από 10 έτη κρίση , προσπαθούσε να ανακάμψει με μόνο θετικό μέτρο το Μάιο του 2019 την μείωση του ΦΠΑ από 24% σε 13% (μόνο όμως στο στο 48% του τζίρου μας) και παρά την προεκλογική εξαγγελία της σημερινής κυβέρνησης για άμεση μείωση του ΦΠΑ αμέσως μετά τις εκλογές της 17/4/2019 σε όλη την Εστίαση . Άλλη μια από τις τόσες υποσχέσεις που δεν υλοποιήθηκαν.
Παρ’ όλα αυτά οι καταναλωτές μετά από 10 χρόνια κρίσης αναθαρρούσαν βλέποντας αισιόδοξα το προσεχές μέλλον. Η άνοδος που σημείωσε η τουριστική επίδοση της χώρας για το 2019, και ο Ιανουάριος που ξεκινούσε δυναμικά, καταγράφοντας αύξηση 19.7% στην τουριστική κίνηση και 24.4% στα έσοδα ήταν κάποια αισιόδοξα μηνύματα.
Ο χειμώνας που πέρασε και ενώ τον Νοέμβριο πιστεύαμε ότι ο κόσμος θα μας αποθεώσει που θα σώζαμε την Υγεία των Πολιτών με την απαγόρευση της αγαπημένης συνηθείας των θαμώνων μας το τσιγάρο (ένα μέτρο που έφερε περίπου 40% μείωση του τζίρου στον κλάδο), ήρθε ο πανίσχυρος COVID-19 (ως κακός σούπερμαν) να μας δείξει πόσο ελάχιστοι είμαστε.
Όσοι λοιπόν είχαν αποφασίσει να διατηρήσουν τα καταστήματα τους ανοικτά το πλήρωσαν ακριβά. Αυτοί όλοι ήξεραν ότι τη χειμωνιάτικη περίοδο σε νησί τα καταστήματα φυτοζωούν αλλά ποντάριζαν σε κάποιες από τις καλές μέρες όπως λένε για να ρεφάρουν: Χριστούγεννα-Πρωτοχρονιά-Φώτα-Καρναβάλι-Τριήμερο Καθαρής Δευτέρας-τριήμερο 25ης Μαρτίου-Πάσχα. Όλες αυτές οι μέρες χάθηκαν αφού μέχρι τα Φώτα ο καιρός ήταν εξωφρενικά κακός (μέχρι 1 εβδομάδα απαγορευτικά) και οι υπόλοιπες «καλές ελπιδοφόρες μέρες» χάθηκαν λόγω κορωναϊού.
Σήμερα τα μέτρα περιορισμού έχουν βάλει την οικονομία στην κατάψυξη και το χειρότερο είναι πως δεν μπορούμε να ξέρουμε πότε ακριβώς θα αρθούν, αλλά ούτε και να προβλέψουμε τι θα αφήσουν πίσω τους. Το 95% των επιχειρήσεων Εστίασης είναι κλειστές, τα ξενοδοχεία σε αναστολή λειτουργίας αλλά και η εν λειτουργία επιχειρήσεις Εστίασης (Delivery) καταγράφουν πτώση τζίρου 50%-70% και κανείς δεν ξέρει πόσο καταστροφική θα είναι η χρονιά. Επομένως, αν η πανδημία δείξει τα δόντια της για μεγαλύτερο διάστημα των 11-12 εβδομάδων, οι επιπτώσεις αναμένονται αβάσταχτες και τα μέτρα που έχει πάρει η κυβέρνηση κινδυνεύουν να είναι μηδαμινά μπροστά σε αυτό που έρχεται.
Οι κρατήσεις είναι μηδενικές, tour operators έχουν αναστείλει τις δραστηριότητες, οι αεροπορικοί στόλοι είναι καθηλωμένοι στα αεροδρόμια . Οι χώρες που πλήττονται περισσότερο από τον Covid-19 τυγχάνει να είναι και οι βασικοί επισκέπτες μας, καθώς Γερμανία, Ην. Βασίλειο, Ιταλία, Γαλλία, ΗΠΑ αποτελούν σχεδόν το 40% των τουριστών αλλά και το 50% των ταξιδιωτικών εισπράξεων. Το εισόδημα των εργαζομένων πανευρωπαϊκά θα μειωθεί δραματικά και σε κάθε περίπτωση αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα διακοπών.
Οι επαγγελματίες του κλάδου καλούνται να πάρουν δύσκολες αποφάσεις. Με τα 3/4 των ετήσιων τουριστικών εσόδων να γίνονται το τετράμηνο Ιουνίου-Σεπτεμβρίου, όσο παρατείνεται η αβεβαιότητα, άλλο τόσο διαγράφεται χαμένη η χρονιά.. Πολλοί μιλούν για πτώση 50%-70% των τουριστικών εσόδων, και αυτά με την προϋπόθεση ο εγχώριος τουρισμός να ενισχυθεί αλλά και να προσελκύσουμε τουρίστες από χώρες που δεν έχουν πολλά κρούσματα, από χώρες που δεν επέλεγαν παραδοσιακά την Ελλάδα για τις διακοπές τους.
Πλήθος συναδέλφων που έχω επικοινωνήσει μαζί τους αυτό διάστημα είναι εξαιρετικά ανήσυχοι. Αναρωτιέμαι:
- Πόσοι έκλεισαν ξαφνικά και αναγκάστηκαν να πετάξουν πλήθος αναλλοίωτων προϊόντων;
- Πόσοι είχαν συμφωνήσει με προσωπικό που κινδυνεύουν τώρα να το χάσουν αφού δεν μπορούν να ξέρουν κάτι σίγουρο; Πόσοι δεν ξέρουν αν θα χρειαστούν προσωπικό ; Πώς να στελεχωθούν και τι προσωπικό χρειάζονται; Αν πρέπει να συνεχίσουν να ενοικιάζουν καταλύματα ώστε να τα παρέχουν στους εργαζόμενους η δεν τα χρειάζονται αφού δεν θα έρθουν τελικά;
- Πόσοι θα αναγκαστούν να πληρώνουν ένα υπεράριθμο προσωπικό που έχουν συμφωνήσει και πόσοι δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στη απαιτήσεις της δουλειάς εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού;
- Πόσοι προσπαθούν να καλύψουν το ενοίκιο του μήνα (έστω το 60%);
- Πόσοι δεν έχουν πληρώσει τη ΔΕΗ και αγωνιούν μην τους διακόψουν την παροχή;
- Πόσοι πλήρωσαν (η προσπαθούν) τις επιταγές μεχρι 30/3 ενώ έχουν κλείσει από τις 13/3;
- Πόσοι έχουν δάνεια (όλοι) που πρέπει να καλύψουν;
- Πως θα διαχειριστούν τις απαιτήσεις των εταιρειών Πνευματικών και Συγγενικών Δικαιωμάτων;
- Πόσοι είχαν προγραμματίσει ανακαίνιση η αναβάθμιση και έχουν δώσει παραγγελίες . Πόσοι δεν ξέρουν αν αξίζει ν αλλάξουν κάτι η δεν μπορούν τώρα να το κάνουν;
- Πως θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις τεράστιες συσσωρευμένες υποχρεώσεις όταν ανοίξουν; Πόσοι σκέφτονται ότι η τρίμηνη μετάθεση των υποχρεώσεων θα τους έρθει κατακούτελα μόλις ανοίξουν δημιουργώντας κι άλλες ληξιπρόθεσμες οφειλές;
- Πόσα εποχιακά σημεία είναι καλύτερα να μην ανοίξουν καθόλου; Πόσα μη εποχιακά θα αναγκαστούν να βάλουν οριστικά λουκέτο, καθώς θα διαμορφωθούν νέες συνθήκες, με τους προμηθευτές να κινούνται ακριβώς όπως στην επιβολή των capital controls, περιορίζοντας την πίστωση με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ασφυξία στην αγορά ειδικά για τους μικρούς παίκτες;
- Πόσο θα συνεχίσουν να βγαίνουν με την ίδια συχνότητα οι άνθρωποι; θα προτιμούν σημεία σε ανοιχτούς χώρους αλλά και πόσο θα αποφεύγουν σημεία που συγκεντρώνουν πολύ κόσμο;
- Οι καταναλωτικές συνήθειες θα αλλάξουν και πόσο; το «δουλειά από το σπίτι» ήρθε για να μείνει και πόσο θα επικρατήσει; Το ηλεκτρονικό εμπόριο πιο αναγκαίο από ποτέ τελικά θα αποτελέσει μονόδρομο και πανάκεια;
Όλο αυτό το διάστημα γνωρίζοντας τις τεράστιες προσπάθειες της Ομοσπονδίας μου (ΠΟΕΣΕ) στην διαμόρφωση και λήψη των αποφάσεων παρακολουθώ στενά τη μάχη των διεκδικήσεων . Ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει ότι αυτά που ανακοινώνονται στις ειδήσεις και στα δελτία τύπου λέγονται με τρόπο που εξασφαλίζει αυτούς που τα λένε και δεν καλύπτει αυτούς που τα ακούν. Στη συνέχεια λοιπόν της προσπάθειας να συμπεριληφθούν στις αποφάσεις μέτρα πραγματικής βοήθειας του κλάδου ξεκινά ένας άλλος αγώνας να συμπεριληφθούν τα αιτήματα που δεν έχουν ενταχθεί στις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου (που αυτές δηλώνουν τι ισχύει πραγματικά) η να διορθωθούν τυχόν αγκυλώσεις και απορρίψεις του συστήματος.
Σε κάθε περίπτωση θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρξει επόμενη μέρα. Δεν ξέρω αν τα πράγματα θα είναι έτσι όπως τα ξέραμε η πόσο αλλιώτικα. Πιθανόν , με το άνοιγμα της αγοράς οι καταναλωτές θα αλλάξουν συνήθειες, σίγουρα λόγω αβεβαιότητας θα ενισχυθεί η αποταμίευση έναντι της κατανάλωσης ως μέσο ασφάλειας. Ένα σημάδι αισιοδοξίας είναι η σκέψη πως οι πρώτοι ευρωπαϊκοί τουριστικοί προορισμοί (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) αλλά και η γειτονική Τουρκία, βρίσκονται σε πολύ χειρότερη μοίρα αυτή την στιγμή, με αποτέλεσμα να αποτελούμε την πιο ασφαλή επιλογή για όσους τολμηρούς θέλουν να απολαύσουν τις εξαιρετικές παραλίες μας..
Το φλιτζάνι δίπλα μου έχει αδειάσει …… Σίγουρα οι επαγγελματίες της Εστίασης θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων όσο μπορούν και κανείς δεν ξέρει αν θα καταφέρουν να κερδίσουν τη μάχη που θα τους επιτρέψει πάλι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον άνθρωπο.
