Μία ξεχωριστή παρουσίαση του τρόπου σκέψης του εκλιπόντος Τοτόμη Πρωτονοτάριου μέσα από την πρώτη συνέντευξη που είχε δώσει στην εφημερίδα “Κυκλαδική’ με την ευκαιρία του ενός έτους παρουσία του στη θέση του αντιδημάρχου και υπεύθυνου σε θέματα ποιότητας ζωής που ήταν και το μεγάλο του στοίχημα
Είναι Νοέμβριος του 2011 και ουσιαστικά η Δημοτική Αρχή του Μανώλη Μαργαρίτη έχει κλείσει έναν χρόνο ζωής… Ο Παναγιώτης Καρανίκας, ο εκδότης μου στην εφημερίδα «Κυκλαδική» μου ζητάει συνέντευξη του Τοτόμη Πρωτονοτάριου, υπεύθυνου αντιδημάρχου για θέματα υγείας, πρόνοιας και κυρίως της Ποιότητας Ζωής. Το ραντεβού έκλεισε γρήγορα. Αλλά στο ιατρείο του στο Ιατρικό Κέντρο «Γιάννης Πρωτονοτάριος» όπου θα είχε περισσότερη άνεση. Και δη αργά το βράδυ. Οπερ κι εγένετο. Χαμογελαστός με περίμενε. Μία καλησπέρα, στον δίδυμο Νίκο και ένα μικρό πείραγμα σχετικά με την αντιστασιακή δράση των δύο αδελφών «Πες στο Νίκο να σου πει για το Πολυτεχνείο» και χαμογελάει πονηρά… «Εγώ ήμουν μικρός στα μπιλιάρδα»….
Από εκεί και πέρα ξεκινάει με απλές ατάκες όπως:
«στο σπίτι όλοι μιλούσαμε και ασχολούμαστε με τα κοινά οπότε δεν θα μπορούσα να πω όχι. Και μην ξεχνάς ότι στην Απείρανθο μας αρέσει η πολιτική».
«δεν ήταν δύσκολη η απόφαση να γυρίσουμε γιατί μας αρέσει το νησί αν και είχαμε δυσκολίες αρχικά»
και για το διπλό του ρόλο (πολιτικού και γιατρού) είχε πει «τρελό ωράριο που ξεκινάει στις επτά το πρωί και τελειώνει αργά το βράδυ» αλλά «ένα γοητευτικό χαμόγελο από τη γυναίκα μου που με καταλαβαίνει και όλα είναι καλά»….
Και βέβαια το …στοίχημα: «να μάθουμε να διαχειριζόμαστε εμείς μόνοι μας τον υδάτινο πλούτο του νησιού μας. Και έχω την αίσθηση ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε»
Κι από εκεί και πέρα πάμε στα …λιγότερα σοβαρά.
Να δώσουμε λύσεις: «η διαχείριση του νερού, των αποβλήτων και των απορριμμάτων είναι ουσιαστικά ο λόγος ύπαρξης ενός Δήμου. Το 90% της δουλειάς του είναι αυτοί οι τομείς. Και είναι λογικό να προσπαθούμε για αν δώσουμε λύσεις. Είναι θέματα στα οποία κατά μεγάλα ποσοστό υστερούμε ενώ θεωρώ ότι στον τομέα της ύδρευσης, του νερού δεν έχει ποτέ διαχείριση, και ουσιαστικά ποτέ δεν υπήρξε πραγματική ενασχόληση, αλλά στοιχειώδης και κυρίως οφείλονταν σε πρόσωπα όπως η Καλή Φραγκίσκου και όση σε συγκεκριμένη πολιτική».
Εικόνα Δήμου: «Πριν βρεθώ σ’ αυτή τη θέση, έβλεπα ότι υστερούμε σε αρκετά πράγματα που δεν είχαν βοηθήσει τη Νάξο να βρει την πραγματική της θέση στο χάρτη των Κυκλάδων. Τώρα που βλέπω τα πράγματα από μέσα επιμένω ότι όλοι μαζί εάν είχαμε δουλέψει θα είχαμε πετύχει πολλά περισσότερα και το νησί μας θα ήταν πιο δυνατό. Είμαι από τους ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει απογοήτευση. Ναι η κατάσταση είναι δύσκολη, ενδεχομένως να την χαρακτηρίζαμε και απογοητευτική καθώς ουσιαστικά μιλάμε για έναν νέο Δήμο και όχι ως έναν Δήμο που αλλάζει μέσα από την εφαρμογή του «Καλλικράτη». Αναφερόμαστε σε ένα Δήμο που αποτελεί συνένωση έξι διαφορετικών κομματιών που πρέπει να μάθουν να λειτουργούν ως ένα και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Κι αυτό που διαπίστωσα με την πρώτη ματιά είναι πόσο δύσκαμπτο είναι το Δημόσιο στις ενέργειές του. Το είχα ζήσει και παλαιότερα μέσα από τη παρουσία μου σε νοσοκομείο στην Αθήνα, αλλά τώρα η διαφορά είναι τεράστια. Τρομερή δυσκολία σε όλα τα επίπεδα»
Διαμορφώνουμε στρατηγική δεν είμαστε υπάλληλοι γραφείου: «Οι Δήμοι είναι ζωντανές κοινωνίες. Δεν πρέπει να λειτουργούμε ως δημόσιοι υπάλληλοι που είμαστε ευχαριστημένοι γιατί είμαστε σε μία θέση. Πρέπει πάνω απ’ όλα εμείς οι αιρετοί να λειτουργούμε ως εμπνευστές για να μπορέσουν οι υπάλληλοι να παράγουν έργο. Εμείς αυτή τη στιγμή το μόνο που κάνουμε είναι να εργαζόμαστε σαν υπάλληλοι γραφείου. Πώς να πάει μπροστά λοιπόν ένας Δήμος όταν αντί να εργαζόμαστε με σκοπό να πάρουμε αποφάσεις, να διαμορφώνουμε πολιτική ή στρατηγική για την επόμενη ημέρα, πρέπει να κάνουμε τη δουλειά ενός γραφιά; Όχι ότι είναι κατακριτέα αλλά δεν είναι η δουλειά για την οποία εκλεχτήκαμε. Ένα χρόνο τώρα, λίγα πράγματα μπήκαν στη θέση τους. Περνάει η ημέρα και στο τέλος της ανακαλύπτω ότι ουσιαστικά δεν κάναμε τίποτα παραγωγικό. Ο Δήμος οφείλει να αλλάξει πρόσωπο, να γίνει παραγωγικός και οι αιρετοί να έχουν ρόλο εμπνευστή και όχι υπαλλήλου».
Διαχείριση υδάτων: «Η διαχείριση των πηγών είναι δική μας δουλειά και εάν δεν μπορούμε να τις διαχειριστούμε τότε αυτό θα οφείλεται (και μόνο) στη δική μας ανικανότητα. Και αυτό είναι το δικό μου στοίχημα εάν θέλετε: θα πρέπει να γίνουμε ικανοί και να αποκτήσουμε την ικανότητα αυτοδιαχείρισης. Και πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε. Είναι στο χέρι μας. Υποσχεθήκαμε αναλαμβάνοντας το Δήμο ότι θα φέρουμε σε κάθε βρύση νερό πόσιμο, το καλύτερο δυνατό και αυτό θα κάνουμε. Είναι απαράδεκτο να υπάρχει στο νησί τόσο καλής ποιότητας νερό και στη πόλη να μην υπάρχει νερό. Είναι επιβεβλημένο από το Δήμο ώστε να εκμεταλλευτούμε αυτό το φυσικό πλούτο για το δικό μας καλό. Είναι αδιανόητο ο Δήμος να έχει τρία εκατομμύρια ευρώ που περιμένουν να τα εισπράξει γιατί πολύ απλά δεν έχει τον μηχανισμό να το κάνει. Και αυτή τη στιγμή όσον αφορά το νερό ξεκινήσαμε από το …μηδέν. Λυπάμαι που το λέω αλλά η κατάσταση όσον αφορά το νερό ήταν στο μηδέν. Το ότι υπήρχαν βιολογικοί δεν σημαίνει ότι υπήρχε οργάνωση. Ξέρετε ότι υπήρχαν 10 πηγές όπου δεν γίνονταν σωστή χλωρίωση γιατί πολύ απλά δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα εκεί κοντά με αποτέλεσμα αντίστοιχοι οικισμοί να παίρνουν νερό που είχε προβλήματα; Ξέρετε τι είναι να έχουν ηλεκτρικό ρεύμα μητάτοι και όχι οι δεξαμενές νερού; Είναι να τρελαίνεσαι όταν σκέφτεσαι ότι βρισκόμαστε στο 2011 και δεν μπορούμε να έχουμε αυτόματη χλωρίωση γιατί δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα (!!!)»
Αλλαγές στο τρόπο λειτουργίας Φράγματος και Λιμνοδεξαμενής: «Η πρώτη κίνηση έχει να κάνει με το Φράγμα της Φανερωμένης και την Λιμνοθάλασσα των Εγγαρών. Δύο σημαντικά σημεία που προσφέρουν ζωή όχι μόνο στις Εγγαρές αλλά στο σύνολο περίπου της Νάξου. Στο Φράγμα πρέπει να γίνει αλλαγή στον τρόπο υδροληψίας και να μειωθεί η απόσταση των σημείων (από οκτώ στα δύο μέτρα) ώστε πάντα να παίρνουμε νερό που έχει σωστά οξυγονωθεί ώστε να αποφεύγουμε φαινόμενα όπως αυτά του περασμένου μήνα που αίφνης οι κάτοικοι της Νάξου είδαν θολό νερό να βγαίνει από την βρύση που είχε την αίσθηση της σκουριάς. Επίσης στην Λιμνοθάλασσα θα τοποθετηθούν πλωτήρες οι οποίες θα κρατούν σε σταθερό βάθος τις αντλίες ώστε να παίρνουμε νερό πάντα από ψηλά ενώ θα γίνει και διαχωρισμός του ύδατος με εδικούς σωλήνες ώστε από διαφορετική βάση να φεύγει το νερό για ύδρευση και για άρδευση».
Καλύτερη αναδιάταξη προσωπικού: «Δεύτερη κίνηση. Νομίζω ότι ήρθε η στιγμή γα την καλύτερη οργάνωση του προσωπικού στο Δήμο ώστε να υπάρχει πλέον η σωστή λειτουργία. Και βέβαια μέσα από έναν αυτοματισμό κινήσεων να μπορούμε να παρακολουθούμε καλύτερα και να αντιμετωπίζουμε πιο σωστά τα προβλήματα που υπάρχουν. Και μάλιστα έχουμε έρθει σε επικοινωνία με τις κατασκευάστριες εταιρίες ώστε να μας παράσχουν μία πρώτης μορφή βοήθεια όπου έχουμε πρόβλημα»
Συντήρηση ταμιευτήρων και Λιμνοδεξαμενής:«Τρίτη κίνηση είναι αυτή της συντήρησης των ταμιευτήρων και της λιμνοθάλασσας. Ξέρετε ότι υπάρχουν δεξαμενές που είχαν σαράντα και πλέον χρόνια να καθαριστούν; Εάν πάμε στους ταμιευτήρες ή στην Λιμνοθάλασσα θα βρούμε τουλάχιστον δύο φορτηγά υλικά που δεν πρέπει να υπάρχουν εκεί. Καλώς ή κακώς συντήρηση επαρκής δεν είχε γίνει. Καλό θα ήταν όπως έγινε στην Ίο να είχαμε την δυνατότητα να αδειάσει η λιμνοθάλασσα και να την καθαρίσουμε. Ακούγεται παράξενο αλλά έχω την αίσθηση ότι οι έξοδοι νερού έχουμε μειωθεί κατά 50% λόγω της λάσπης που έχει μαζευτεί στον βυθό της. Και βέβαια πρέπει να γίνουν έργα συντήρησης τόσο στην μεμβράνη όσο και σε διάφορα τοιχία που συναντάμε στο φράγμα της Φανερωμένης. Και όπως είπαμε είναι επιτακτική η ηλεκτροδότηση σε όλες τις δεξαμενές. Και όταν είναι καθαρή η δεξαμενή βελτιώνεται και η ποιότητα νερού που κυκλοφορεί».
Αχ βρε Τοτόμη το στοίχημα δεν το ολοκλήρωσες… Γιατί;
Συνέντευξη στην Εφημερίδα “Κυκλαδική” στις 6 Νοεμβρίου του 2011 με τίτλο “Ξερολούκουμο η Νάξος” αφού μερικές ημέρες είχαν αποβιβαστεί στο νησί στελέχη της ΕΥΔΑΠ και είχαν σοκαριστεί από τα πλούσια νερά της Νάξου
