Παρασκευή, 22 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΝάξος: Θυρανοίξια στην Παναγία της "Κριτόματης" (φωτό)

Νάξος: Θυρανοίξια στην Παναγία της “Κριτόματης” (φωτό)

|

Πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή (08/07) τα θυρανοίξια στην Βυζαντινή εκκλησία Παναγία η Κριτόματη (μετόχι της Μονής Χοζοβιώτισσας στην Αμοργό) – Ποιοι έδωσαν το παρόν και πως πήρε το όνομά της η εκκλησία στην ευρύτερη περιοχή των Μελάνων 

 «Η Κυρία μας η Κριτόματη». «Μ’ αυτή την επωνυμία τιμάται η Παναγία σε ξωκκλήσι κτισμένο στην πλαγιά λόφου, στ΄ αριστερά του αμαξιτού δρόμου που οδηγεί από τον Άη Θελλένη στο Κουρουνοχώρι. Η πιο παλαιά μνεία του ξωκκλησιού γίνεται σε δικαιοπραξικά έγγραφα του 17ου αιώνα. Σε μοιρασοχάρτι της 3 Απριλίου 1626 αναφέρεται ότι οι άρχοντες Χρουσάκις Κορονέλλος και ο Νικολός Ντε Μαρή διαχωρίζουν και μοιράζονται το φέουδο των Μελάνων «αρχινώντας από τον Τζεντίλη να πάγη τον ποταμόν-ποταμόν, έως να σώσουν εις την άκρια του τόπου, από τον οποίον τόπον γροικάται και είναι η πάρτε που παίρνει ο αφέντης Χρουσάκις που είναι η κυρία η Κριτόματης, που πάγη το Κουρνοχώριον…».

Και σε άλλο έγγραφο, με χρονολογία 26 Μαΐου 1660, η Αντωνίνα σύζυγος Μιχαήλ Θεόφιλου αφιερώνει στο ναό των Αγίων Τεσσαράκοντα «ένα τετάρτι αμπελίου τοποθετημένου στα σύνορα της κυρίας μας Κριτόματης».(1) Αυτό το ξωκκλήσι ήταν μετόχι του μοναστηριού της Χοζοβιώτισσας της Αμοργού, και από αυτό παραχωρήθηκε το 1662 στον Παριανό ιερομόναχο Γρηγόριο Χρυσανθόπουλο, για να το αναστήση και το ανακαινίση Αλλά τι σημαίνει η επωνυμία; Ο Ι. Κ. Βογιατζίδης (…) την θεωρεί σύνθετη από τις λέξεις κριτής και όμμα, και επομένως πιστεύει ότι σημαίνει Εκείνην που έχει όμματα κριτού, Εκείνην που κρίνει, που δικάζει με τα μάτια της.(2) Αν λάβουμε υπ’ όψη ότι στη Νάξο υπάρχει η αντίληψη ότι η Παναγία δεν ασκεί χρέη μόνον μεσίτριας αλλά και κριτή, όπως ο Θεός, και μάλιστα ότι είναι αδυσώπητη τιμωρός των παραβατών του ηθικού νόμου (…) και ότι παλαιότερα, όταν κάποιος κατηγορείτο άδικα για ζωοκλοπή, μπορούσε να αποδείξει την αθωότητά του με όρκο που έδινε μέσα στην εκκλησία και μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, θα παραδεχθούμε ότι η ερμηνεία αυτή δεν είναι λανθασμένη». Σήμερα η εικόνα φυλάσσεται στον ενοριακό ναό του Κουρουνοχωρίου». Αυτό διαβάζουμε σε άρθρο του Κώστα Κατσουρού, τον Δεκέμβριο του 2015 στη περιοδικό “Φλέα” του Ιστορικού  Ομίλου Νάξου ΑΡΣόΣ και με αφορμή την ιστορική αναδρομή στις Μέλανες…

Γιατί το θυμηθήκαμε; Μα πολύ απλά χθες Κυριακή είχαμε την τελετή των θυρανοίξιων του ιστορικού αυτού Ναού, ο οποίος πρόσφατα αναστηλώθηκε και αποκαταστάθηκε στην αρχή του μορφή… Και για το τι έγινε στην εν λόγω τελετή δίνουμε το .. λόγο στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Παροναξίας (imparonaxia.gr) όπου και γνωρίζουμε για το γεγονός…

«Το απόγευμα της Κυριακής 9 Ιουλιου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Παροναξίας κκ Καλλίνικος, μετέβη στον Βυζαντινό Ναό  της Παναγίας της “Κριτόματης“ της Ενορίας Κορωνοχωρίου Νάξου ο οποίος πρόσφατα αναστηλώθηκε και αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή. Η προσπάθεια αυτή  αποτελεί τον καρπό της καλής και αρμονικής συνεργασίας πολλών φορέων και ιδιωτών, κυρίως δε της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, υπό την ευλογία της Ιεράς Μητροπόλεως Παροναξίας.

Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις απόψεις των ειδικών ο Ναός αποτελεί κτίσμα του 12ου αιώνος  και ανήκει στον τύπο της μονόχωρης Βασιλικής μετά τρούλου.  

Μετά την τέλεση της Ακολουθίας του Αγιασμού και των Θυρανοιξίων ο Σεβασμιώτατος απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό ευχαριστώντας όλους τους συντελεστές του έργου της αποκαταστάσεως του σπουδαίου αυτού Ναού και τονίζοντας ότι γενικότερα οι Ναοί αποτελούν κυρίως τόπους λατρείας του Θεού και το γεγονός αυτό τους διέσωσε δια μέσου των αιώνων. Την κεντρική ομιλία πραγματοποίησε ο οικείος Εφημέριος π. Αντώνιος Βερύκκοκος. Εν συνεχεία σύντομους χαιρετισμούς απηύθυναν ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κ. Μανώλης Μαργαρίτης, ο πατέρας του επιβλέποντος Αρχιτέκτονος – Μηχανικού κ. Κωνσταντίνος Γανωτής, διακεκριμένος φιλόλογος και συγγραφέας, ο εκπρόσωπος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Αρχαιολόγος κ. Δημήτριος Χατζηλαζάρου και η Πολιτευτής Κυκλάδων κ. Κατερίνα Μονογιού.

Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης ο Έπαρχος Νάξου κ. Γιάννης Μαργαρίτης, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Φώτης Μαυρομμάτης, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, ο Πρόεδρος της τοπικής Κοινότητος, Αρχαιολόγοι και Μηχανικοί και πλήθος κόσμου. Στο τέλος στον περιβάλλοντα χώρο παρατέθηκε δεξίωση με την ευγενική χορηγία του κ. Άγγελου Αγγελή».


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ο Δήμος Αμοργού απαντά

Ο Δήμος Αμοργού δεν διώκει ποινικά και δεν ασκεί καμία καταγγελία κατά του κ. Ιάσωνα Αποστολόπουλου ή τρίτου

Παρά την πτώση της τιμής του Dogecoin, οι χρήστες του PAXMINING εξακολουθούν να κερδίζουν 6.800 δολάρια ημερησίως — Κυκλοφόρησε νέο συμβόλαιο εξόρυξης DOGE

Παρά την πτώση της τιμής του Dogecoin, οι χρήστες του PAXMINING εξακολουθούν να κερδίζουν 6.800 δολάρια ημερησίως — Κυκλοφόρησε νέο συμβόλαιο εξόρυξης DOGE

Σε οριακό σημείο οι αγρότες με το ΟΣΔΕ 2025 – Κίνδυνος απώλειας ενισχύσεων τον Οκτώβριο

Γραφειοκρατία, τεχνικά προβλήματα και το «αγκάθι» του ΑΤΑΚ απειλούν την έγκαιρη πληρωμή – Οργή στον αγροτικό κόσμο

Φεστιβάλ Νάξου 2025: «Ο Γιάννης το Βούδι» στον Πύργο Μπαζαίου

Η συγκλονιστική παράσταση της Ναξιώτισσας Ευαγγελίας Γατσωτή ανεβαίνει στο Φεστιβάλ Νάξου την Κυριακή 24 Αυγούστου

Τουρκία: Άδεια για Θεία Λειτουργία (23/08) στην Παναγία Σουμελά

Οι τουρκικές αρχές επέτρεψαν ξανά τη Λειτουργία στα «Εννιάμερα της Παναγίας» – Θα προεξάρχει ο Μητροπολίτης Σαράντα Εκκλησιών

Σαντορίνη: Πρώτη παρουσίαση του «Ελαιολάδου Σαντορίνης»

Ο πρόεδρος Μάρκος Καφούρος παρουσίασε το νέο προϊόν υγείας στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Τουρισμού Πολυτελείας

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Στα ύψη οι τιμές κατοικιών στα ελληνικά νησιά – Πρωταθλήτρια η Μύκονος με 7.143 €/τ.μ.

Ανοδικές οι τάσεις σε Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη και Ιόνιο – Άλματα έως και 50% μέσα σε έξι χρόνια (πίνακας)

Επίσκεψη του Υπουργού Περιβάλλοντος Στ. Παπασταύρου στην Αμοργό και τα ακριτικά νησιά Λιάδια, Κίναρο και Λέβιθα

Στο επίκεντρο το νέο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο «Νότιο Αιγαίο 1 – Νότιες Κυκλάδες» και η πρωτοβουλία «Αμοργόραμα»

Φιλώτι Νάξου: Βραδιά μνήμης (22/08) για την ποιήτρια Ειρήνη Μαστοροπούλου – Ναυπλιώτη

Ο Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου τιμά την ποιήτρια που ύμνησε με τους στίχους της τη ζωή, την αγάπη και τον τόπο της

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος: H “βασίλισσα των Κυκλάδων” αύριο (17/08) θα μας μαγέψει …χωρίς πυξίδα (video)

Η Πηνελόπη και ο Γιάννης έδεσαν στο λιμάνι, άφησαν την καρδιά τους ελεύθερη και αφέθηκαν στη μαγεία ενός τόπου που σε καλεί να τον ανακαλύψεις ξανά και ξανά.

Νάξος: Εγγαρίτικο πανηγύρι με κέφι και παράδοση (video)

Χορός, μουσική και τραγούδια μέχρι το πρωί στο πανηγύρι του Συλλόγου Εγγαριτών «Άγιος Τρύφων», με τον Νίκο Οικονομίδη και κορυφαίους καλλιτέχνες.

Συλλήψεις δύο εργαζομένων για την πυρκαγιά στη Νάξο, αυτανάφλεξη η αιτία

Δύο εμπλεκόμενοι με το χώρο του ΧΥΤΑ συνελήφθησαν ενώ βοήθησαν στην κατάσβεση – Ερωτήματα για την εφαρμογή του Νόμου και την έλλειψη μέτρων ασφαλείας.

Ο Μάριο Τότσι αποθεώνει τη Νάξο: «Έτσι πρέπει να είναι οι παραλίες!»

Ο Ιταλός γεωλόγος και παρουσιαστής συγκρίνει Ελλάδα και Ιταλία, βάζοντας τη Νάξο στο κέντρο της ευρωπαϊκής συζήτησης για την πρόσβαση στις παραλίες.

Συνεδριάζει (19/08) η Δημοτική Επιτροπή Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, επίκεντρο το νέο λιμάνι στη Σχοινούσα

Στις 12:00 το μεσημέρι της Τρίτης (19/08) στο Δημοτικό Κατάστημα, με 13 θέματα στην ημερήσια διάταξη - Ποια είναι