Σάββατο, 2 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΝάξος: Θυρανοίξια στην Παναγία της "Κριτόματης" (φωτό)

Νάξος: Θυρανοίξια στην Παναγία της “Κριτόματης” (φωτό)

|

Πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή (08/07) τα θυρανοίξια στην Βυζαντινή εκκλησία Παναγία η Κριτόματη (μετόχι της Μονής Χοζοβιώτισσας στην Αμοργό) – Ποιοι έδωσαν το παρόν και πως πήρε το όνομά της η εκκλησία στην ευρύτερη περιοχή των Μελάνων 

 «Η Κυρία μας η Κριτόματη». «Μ’ αυτή την επωνυμία τιμάται η Παναγία σε ξωκκλήσι κτισμένο στην πλαγιά λόφου, στ΄ αριστερά του αμαξιτού δρόμου που οδηγεί από τον Άη Θελλένη στο Κουρουνοχώρι. Η πιο παλαιά μνεία του ξωκκλησιού γίνεται σε δικαιοπραξικά έγγραφα του 17ου αιώνα. Σε μοιρασοχάρτι της 3 Απριλίου 1626 αναφέρεται ότι οι άρχοντες Χρουσάκις Κορονέλλος και ο Νικολός Ντε Μαρή διαχωρίζουν και μοιράζονται το φέουδο των Μελάνων «αρχινώντας από τον Τζεντίλη να πάγη τον ποταμόν-ποταμόν, έως να σώσουν εις την άκρια του τόπου, από τον οποίον τόπον γροικάται και είναι η πάρτε που παίρνει ο αφέντης Χρουσάκις που είναι η κυρία η Κριτόματης, που πάγη το Κουρνοχώριον…».

Και σε άλλο έγγραφο, με χρονολογία 26 Μαΐου 1660, η Αντωνίνα σύζυγος Μιχαήλ Θεόφιλου αφιερώνει στο ναό των Αγίων Τεσσαράκοντα «ένα τετάρτι αμπελίου τοποθετημένου στα σύνορα της κυρίας μας Κριτόματης».(1) Αυτό το ξωκκλήσι ήταν μετόχι του μοναστηριού της Χοζοβιώτισσας της Αμοργού, και από αυτό παραχωρήθηκε το 1662 στον Παριανό ιερομόναχο Γρηγόριο Χρυσανθόπουλο, για να το αναστήση και το ανακαινίση Αλλά τι σημαίνει η επωνυμία; Ο Ι. Κ. Βογιατζίδης (…) την θεωρεί σύνθετη από τις λέξεις κριτής και όμμα, και επομένως πιστεύει ότι σημαίνει Εκείνην που έχει όμματα κριτού, Εκείνην που κρίνει, που δικάζει με τα μάτια της.(2) Αν λάβουμε υπ’ όψη ότι στη Νάξο υπάρχει η αντίληψη ότι η Παναγία δεν ασκεί χρέη μόνον μεσίτριας αλλά και κριτή, όπως ο Θεός, και μάλιστα ότι είναι αδυσώπητη τιμωρός των παραβατών του ηθικού νόμου (…) και ότι παλαιότερα, όταν κάποιος κατηγορείτο άδικα για ζωοκλοπή, μπορούσε να αποδείξει την αθωότητά του με όρκο που έδινε μέσα στην εκκλησία και μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, θα παραδεχθούμε ότι η ερμηνεία αυτή δεν είναι λανθασμένη». Σήμερα η εικόνα φυλάσσεται στον ενοριακό ναό του Κουρουνοχωρίου». Αυτό διαβάζουμε σε άρθρο του Κώστα Κατσουρού, τον Δεκέμβριο του 2015 στη περιοδικό “Φλέα” του Ιστορικού  Ομίλου Νάξου ΑΡΣόΣ και με αφορμή την ιστορική αναδρομή στις Μέλανες…

Γιατί το θυμηθήκαμε; Μα πολύ απλά χθες Κυριακή είχαμε την τελετή των θυρανοίξιων του ιστορικού αυτού Ναού, ο οποίος πρόσφατα αναστηλώθηκε και αποκαταστάθηκε στην αρχή του μορφή… Και για το τι έγινε στην εν λόγω τελετή δίνουμε το .. λόγο στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Παροναξίας (imparonaxia.gr) όπου και γνωρίζουμε για το γεγονός…

«Το απόγευμα της Κυριακής 9 Ιουλιου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Παροναξίας κκ Καλλίνικος, μετέβη στον Βυζαντινό Ναό  της Παναγίας της “Κριτόματης“ της Ενορίας Κορωνοχωρίου Νάξου ο οποίος πρόσφατα αναστηλώθηκε και αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή. Η προσπάθεια αυτή  αποτελεί τον καρπό της καλής και αρμονικής συνεργασίας πολλών φορέων και ιδιωτών, κυρίως δε της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, υπό την ευλογία της Ιεράς Μητροπόλεως Παροναξίας.

Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις απόψεις των ειδικών ο Ναός αποτελεί κτίσμα του 12ου αιώνος  και ανήκει στον τύπο της μονόχωρης Βασιλικής μετά τρούλου.  

Μετά την τέλεση της Ακολουθίας του Αγιασμού και των Θυρανοιξίων ο Σεβασμιώτατος απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό ευχαριστώντας όλους τους συντελεστές του έργου της αποκαταστάσεως του σπουδαίου αυτού Ναού και τονίζοντας ότι γενικότερα οι Ναοί αποτελούν κυρίως τόπους λατρείας του Θεού και το γεγονός αυτό τους διέσωσε δια μέσου των αιώνων. Την κεντρική ομιλία πραγματοποίησε ο οικείος Εφημέριος π. Αντώνιος Βερύκκοκος. Εν συνεχεία σύντομους χαιρετισμούς απηύθυναν ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κ. Μανώλης Μαργαρίτης, ο πατέρας του επιβλέποντος Αρχιτέκτονος – Μηχανικού κ. Κωνσταντίνος Γανωτής, διακεκριμένος φιλόλογος και συγγραφέας, ο εκπρόσωπος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Αρχαιολόγος κ. Δημήτριος Χατζηλαζάρου και η Πολιτευτής Κυκλάδων κ. Κατερίνα Μονογιού.

Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης ο Έπαρχος Νάξου κ. Γιάννης Μαργαρίτης, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Φώτης Μαυρομμάτης, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, ο Πρόεδρος της τοπικής Κοινότητος, Αρχαιολόγοι και Μηχανικοί και πλήθος κόσμου. Στο τέλος στον περιβάλλοντα χώρο παρατέθηκε δεξίωση με την ευγενική χορηγία του κ. Άγγελου Αγγελή».


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

«Χορεύουμε συρτό στην παραλία»: Μια ανθρώπινη αλυσίδα χορού στη Χώρα της Νάξου

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων προσκαλεί μικρούς και μεγάλους σε ένα μεγάλο καλοκαιρινό αντάμωμα χορού, τη Δευτέρα 4 Αυγούστου.

Σόνια Θεοδωρίδου στη Δήλο: Μια μαγική συναυλία υπό το φως της Αυγουστιάτικης Πανσελήνου

Η διεθνούς φήμης σοπράνο παρουσιάζει τις «Μεσογειακές Μελωδίες» στο ιερό νησί του Απόλλωνα, το Σάββατο 9 Αυγούστου 2025.

Αφιέρωμα στην Αρχόντισσα του Αιγαίου: Η Κεραμωτή τιμά την Ειρήνη Κονιτοπούλου – Λεγάκη

Τιμητική εκδήλωση για τη σπουδαία ερμηνεύτρια της νησιώτικης μουσικής στις 11 Αυγούστου στην Κεραμωτή Νάξου — με τη συμμετοχή της κόρης της, Ελένης Λεγάκη.

Στην Παναγία της Τήνου ο Νόβακ Τζόκοβιτς με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Ο διάσημος Σέρβος τενίστας και ο πρωθυπουργός επισκέφθηκαν τον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας, προσκύνησαν την εικόνα και έγιναν δεκτοί με συγκίνηση από τους πιστούς.

Πλίμουθ – Μπάρνσλεϊ: Στήριγμα η έδρα στο 2.22 στην πρεμιέρα της League One

Η Πλίμουθ υποδέχεται την Μπάρνσλεϊ στο ξεκίνημα της σεζόν, με το «Χόουμ Παρκ» να αποτελεί σύμμαχο σε τιμή που αγγίζει τον διπλασιασμό.

Πολυχρονάκος: «Ο κ. Μητσοτάκης έχει πλέον απέναντί του την κοινωνία»

Σφοδρή επίθεση από τον Τομεάρχη Νησιωτικής Πολιτικής του ΠΑΣΟΚ για την υπόθεση επιδοτήσεων Βορίδη - Αυγενάκη

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Ο Φοίβος Δεληβοριάς στον Πύργο Μπαζαίου (03/08), καλοκαιρινό μουσικό ταξίδι στη Νάξο

Η νέα μουσική παράσταση του Φοίβου Δεληβοριά «προσγειώνεται» στο Φεστιβάλ Νάξου, την Κυριακή 3 Αυγούστου, στο μαγευτικό περιβάλλον του ιστορικού Πύργου Μπαζαίου

Κωμιακή, 2 Αυγούστου: Από τον καύσωνα στην ομίχλη – Το καλοκαίρι… θυμήθηκε το φθινόπωρο

Ο καιρός «αναποδογύρισε» απότομα στην ορεινή Νάξο – Σκηνικό ομίχλης, 19 βαθμοί και μια ανάρτηση από την Κωμιακή που έγινε viral

Πρόταση Ημέρας: Πατάτες κοκκινιστές με ατσίνορα: Zero waste γεύση από τη Νάξο

Μια αυθεντική συνταγή από την Απεράθου, με πρωταγωνίστρια την πατάτα Νάξου και το παραδοσιακό παστό ζαμπόνι

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Ο Tom Hanks στη Νάξο: Στιγμές απλότητας, χαμόγελα και μια σέλφι στην Απείρανθο

Ο χολιγουντιανός σταρ επισκέφθηκε τη Νάξο την Τετάρτη 30 Ιουλίου, ανακαλύπτοντας τη μαγεία του Σαγκρίου και της Απειράνθου – Ένα γεύμα, μια σέλφι και πολλές όμορφες αναμνήσεις

Νάξος: Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων βάζει “όρια” στην Πορτάρα, τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων βάζει “όρια” στην Πορτάρα – Τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση - Όταν ο σεβασμός δεν είναι αυτονόητος, η προστασία γίνεται μονόδρομος

Κυκλάδες: Γυρίζουν την πλάτη στα «χρυσά» νησιά, “χαμένη” και η Αμοργός, σταθερή η Νάξος

Υψηλές τιμές και οικονομική πίεση στρέφουν Έλληνες και ξένους σε εναλλακτικούς, οικονομικότερους προορισμούς

Αμοργός: Ένταση και επεισόδια στο πανηγύρι της ψημένης ρακής μετά από πολιτικό σύνθημα

Απρόσμενη τροπή πήρε το παραδοσιακό γλέντι στα Κατάπολα, όταν συνθήματα υπέρ της Παλαιστίνης προκάλεσαν αντιδράσεις, λογομαχίες και τελικά, διακοπή της γιορτής.

Hellenic Seaways: Το “HIGHSPEED 4” αντικαθιστά το “HELLENIC HIGHSPEED”, ποιος ο λόγος;

Αλλαγή πλοίου στη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Κατάπολα – Επιστροφή, σύμφωνα με ανακοίνωση της Hellenic Seaways

Η Κέα λέει «όχι» στην τουριστική υπερβολή, το νησί αντέχει μέχρι 1.000 ακόμη κλίνες

Ο Δήμος Κέας ζητά επίσημη απαγόρευση για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα – Στο τραπέζι το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας και της ταυτότητας του νησιού

Πανελλαδικές 2025: «Πνοή» επιτυχίας για τους μαθητές της Νάξου

Μαθητές και μαθήτριες του φροντιστηρίου «ΠΝΟΗ» στη Νάξο διακρίνονται στις Πανελλαδικές εξετάσεις – Πού πέρασαν και τι βαθμούς συγκέντρωσαν

Έλενα Ξενάκη: Από το Σαγκρί Νάξου στην κορυφή του κόσμου με την Εθνική Πόλο (video)

Η MVP του παγκόσμιου τελικού μιλά με συγκίνηση για το χρυσό μετάλλιο, τις θυσίες, την ομάδα της καρδιάς της και το αίτημα για ένα κολυμβητήριο αποκλειστικά για την Εθνική – Μια Νάξια ψυχή που εμπνέει. (video)

Αυτοδιοικητικές εκλογές: Καταργείται ο δεύτερος γύρος, εκλογές τον Νοέμβριο, Νέο όριο το 42% για εκλογή Δημάρχου

Η κυβέρνηση φέρνει ριζικές αλλαγές στον εκλογικό νόμο για δήμους και περιφέρειες – Τέλος ο δεύτερος γύρος, λιγότεροι υποψήφιοι και αλλαγές στη σταυροδοσία.