Δευτέρα, 22 Σεπτεμβρίου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΝάξος - Ορεινός Αξώτης: Το φιδάρι του Μυρισμένου

Νάξος – Ορεινός Αξώτης: Το φιδάρι του Μυρισμένου

|

Το όρος Ζευς [Ζας] που βρίσκεται στην Νάξο, νοτιοανατολικά του Φιλωτιού, είναι η υψηλότερη κορφή των Κυκλάδων (1003 μέτρα), ιερό βουνό των αρχαίων, τόπος λατρείας, αφιερωμένο στο Μηλώσιο Δια, προστάτη των προβάτων.

Κείμενο από τον Ορεινό Αξώτη

Όρος Διός Μηλώσιου, όπως αναφέρουν δυο αρχαίες επιγραφές που υπάρχουν χαραγμένες πάνω σε βράχους στο βουνό. Στα σπλάχνα του βουνού υπάρχει η σπηλιά του Ζα, η Σπηλιώτισσα όπως την αποκαλούν οι Φιλωτιτες, όπου κατά τον αρχαίο ιστορικό Αγλαοσθένη μεταφέρθηκε ως βρέφος ο Δίας από την Κρήτη και ανατράφηκε προκειμένου να γλυτώσει από τον πατέρα του Κρόνο που ήθελε να τον εξοντώσει.

Η σπηλιά ήτανε και τόπος κατοικίας στην αρχαιότητα σύμφωνα με διάφορα ευρήματα σε ανασκαφές που έχουν γίνει. Η Σπηλιώτισσα όμως υπήρξε και καταφυό [καταφύγιο] των Αργιωτών και Φιλωτιτών στις επιδρομές των πειρατών την εποχή εκείνη.

Σε μια τέθοια περίπτωση όπως μας λέει η παράδοση του Φιλώτιου Σαρακηνοί πειρατές εξόντωσαν τους Αριώτες βάζοντας φωτιά στη είσοδο της σπηλιάς πνίγωντάς τους με τον καπνό, καίγοντας μάλιστα και μια γερόντισσα που είχε μαρτυρήσει το κρησφύγετο [εφόσον δεν μπορούσαν να μπούνε μέσα λόγο του ότι οι αμυνόμενοι με μακριά μυτερά κοντάρια δεν τους αφήνανε].

Ο σπουδαίος Φιλωτιτης Εμ Ψαρράς [γυμναστής] ο άνθρωπος που διέσωσε πολύ μεγάλο μέρος της παράδοσης του φιλωτιού στο βιβλίο ΦΙΛΩΤΙ (τόμος Α, εκδ. Συλλόγου Φιλωτιτών 1986) μεταξύ άλλων μας λέει:

“Όσοι Αργιωτες δεν βρεθήκανε στη σπηλιά και γλυτώσανε γιατί είχανε πατήσει στο Ζα, φαίνεται πως κατοικήσανε μετά στο Φιλώτι. Γι’αυτό μέχρι τα παιδικά μου χρόνια οι φιλωτίτες κρατούσανε ζωντανή την ανάμνηση της συμφοράς των Αργιω σαν να ‘τανε πάθημα δικό τους. Όπως δε μου λέγανε στα παλαιότερα χρόνια τη μέρα της Ζωοδόχου Πηγής μαζευότανε εκεί και κάνανε μνημόσυνο μέσα στη σπηλιά για τους μάρτυρες εκείνους [υπήρχαν ακόμα τότε εικονίσματα και αγία τράπεζα μέσα στη σπηλιά]. Προτού όμως συλλάβουν την γερόντισσα οι σαρακηνοί είχαν καταφέρει να πιάσουνε τον βιγλάτορα [παρατηρητή] Ο’ι’άνη αφού όπως αναφέρει ο Μ. Ψ. οι βίγλες κάτω από τις ποταμίδες αργήσανε να στείλουνε το μήνυμα της απόβασης των Σαρακηνών.

Μας λέει ο Μ. Ψ. με αφορμή μια αφήγηση που είχε ακούσει στα παιδικά του χρόνια από ένα γέρο στ’ Αρια τον Κωσταντη του Δημήτρη (Κ.Δ. Ψαρράς) ο οποίος την άκουγε όταν ήταν παιδί από γέρους Αριώτες: “απο τσεί τονέ κατεβάσανε με το κοπαδάτσι ντού στο ντσεντρικό ντρόμο [που ‘ταν απο τότες τσαί ήμπαινενε ακόμα στα χρόνια μας η ξυόπορτα] π ενέμενενε ο αρχηγός τωνε (των πειρατων).

Ούλη την ωρα ευτός ο βιγλάτορας ήπαιζενε στη τζαμπούνα ντου το παραπονετικό σκοπό τση συφοράς, να τραουδεί τσαι να λέει:

“Φεύγετ’ Αργιώτες φεύγετε, φεύγετε Φιλωτίτες

τσ εμένα Τούρτσοι με κρατούν Σαρατσηνοί με γκράζουν[οδηγούν]

χίλιοι με παν απού μπροστά και χίλιοι από πίσω

τσαί χίλιοι απού τη μια μεριά τσαί χίλιοι απού τη ν’ άλλη”.

Καί συνεχίζει παρακάτω: “Τονε ‘φήνανε μια σταλιά τσαι πάλι το νεξαναρωτούσανε να μαρτυρήσει. Σαν είδανε πως μιλιά ε ντού παίρνουνε απού το στόμα ντου ια το καταφυό αρχέψανε τσαί του κόβγανε ενα-ενα τα δακτύλια ντου μα ‘υτός τσαί με το ένα πούχενε ήπαιζενε ακόμα τη τζαμπούνα. Υστερνά τονε ρφαξανε στη νάκρια τση στράτας τσαι με το αίμα ντού εποτίστηνε ενα μικρό φιδαράτσι πούτανε ετσεί.

Οι μερες επεράσανε και οι λήστοπειρατές ήτανε φευγάτοι όντε τονέ βρήκανε φιλωτίτες περαματαρηδες, μα αντι να βρομεί ο σφάμενος βιγλάτορας ήβγανενε μια αλλιώτιτση μυρωδιά, εμοσκομύριζενε τσ ούλοι ντονε ελέανε πως ο μάρτυρας ευτός η[γ]ιάσενε [γ]ιατί επροτίμησενε να πεθάνει παρά να καταδωσει τσοί χωριανοί ντου.

Ακόμα σήμερα όσοι ελιτσιωμενοι περάσουνε τη ξυόπορτα του Ο’ι’ανη τσαι δουνε ετσείνο το φιδαράτσι μες τη τραφιά (π’ από τότες που πιέ το αίμα του μάρτυρα ε μεγαλώνει) λένε “το φιδαράτσι του μυριρμένου” τσαι εξιστορούνε το μαρτύριο του Αριώτη βιγλάτορα του Ο’Ι’ΑΝΗ τσαί τη καταστροφή των Αργιώ”.

Θυμάμαι μικρός που πηγαινορχούμαστε στ ακροτήρι σ’ ένα σημείο στην παλιά στράτα εδώ χαμηλά στ Αργιά κάποιες φορές οι καβαλάρηδες περνώντας από ένα μικρο δέντρο να το δείχνουν με το ραβδί ακόμα και να το ακουμπάνε με αυτό.

Μάλιστα μια φορά μια τέτοια απότομη και ξαφνική κίνηση κάποιου έκανε να ξεσπαστεί (τρομάξει) ένα μουλάρι με αποτέλεσμα παραλίγο να ρίξει τον καβαλάρη του [ίσως και γι αυτό να μου έχουν μείνει αυτές οι εικόνες]. Ύστερα από κάποια χρόνια και επιστρέφοντας στο χωριό από την Αθήνα θυμάμαι τον συχωρεμένο τον πατέρα μου στο μητάτο ένα βράδυ να αναφέρει την ιστορία.

Μετά από κάποιες μέρες στο χωριό έκανα την κουβέντα στον Ιωάννη Σ.Ψ. (Καπουτσινογιάννη) και αφού είπε πως το ξέρει πήγαμε και μου έδειξε το δεδράκι στις φωτογραφίες που είναι το “φιδάρι του μυριρμένου” (το φιδάρι που κατά την παράδοση ποτίστηκε με το αίμα του ηρωικού τζαμπουνιαρη Αριωτη βιγλάτορα, του Ο’ι’άννη) ένα αξιόλογο, ξεχωριστό σημάδι της παράδοσης του Φιλοτιού, που θα πρέπει να του δείξουμε το ενδιαφέρον και τη φροντίδα που του αξίζει (όπως βλέπετε και στις φωτογραφίες το έχει ανάγκη).

Στέφανος Ψαρράς (Ψαρροστέφανος)

Με πληροφορίες από τη σελίδα Ορεινός Αξώτης


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

ΕΛΜΕ Νοτίων Κυκλάδων – 1η Οκτωβρίου στη Νάξο: Οι εκπαιδευτικοί βγαίνουν μπροστά για αυξήσεις και μόνιμες προσλήψεις

Κάλεσμα της ΕΛΜΕ Νοτίων Κυκλάδων σε πανεργατική απεργία και συγκέντρωση στις 11:00 στην πλατεία Μανδηλαρά – Στέγαση, μισθοί, μόνιμοι διορισμοί στο επίκεντρο

Χατζημάρκος: “Κανένα νησί μας δεν είναι μόνο του και αυτό το εννοούμε” (πίνακες)

65 έργα σε 28 μικρούς νησιωτικούς δήμους, με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου - τι αναφέρει ο Γιώργος Χατζημάρκος (πίνακες)

Αντ. Πιτταράς – Δημόσιο υπό πίεση: αξιολόγηση, παραιτήσεις και ο 13ος μισθός

Αρθρο γνώμης του Αντώνιου Πιτταρά: γιατί το Δημόσιο χάνει ανθρώπους, πώς απαντούν οι υπάλληλοι και γιατί το ΠΑΣΟΚ δεσμεύεται για επαναφορά του 13ου μισθού.

Κουφονήσι: Λογαριασμοί-σοκ στο νερό έως 29.000€ — «Μας φορτώνουν ξένα ελλείμματα;» (video)

Ιδιοκτήτες μιλούν για χρεώσεις 2024 που εκτροχιάζουν τη βιωσιμότητα επιχειρήσεων. Τι καταγγέλλει ο Ανδρέας Πράσινος και ποια ερωτήματα τίθενται προς τον Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων.

«Δύσκολος Φλεβάρης» στο Αιγαίο: τι λέει η Εύη Νομικού για Κολούμπο, σεισμούς και το να είμαστε tsunami ready

Η καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας του ΕΚΠΑ ξεδιαλύνει τι συνέβη στη Σαντορίνη, γιατί το Κολούμπο παραμένει το πιο «ζωντανό» ηφαίστειο της χώρας, ποιες περιοχές χρειάζονται σχέδιο τσουνάμι.

Αθηνιός σε φόρμα, Νάξος σε… προσπέραση: ο Αύγουστος γύρισε το παιχνίδι στη Σαντορίνη

Μετά από μήνες πτώσης, ο Αύγουστος ’25 έφερε άνοδο στην κίνηση του λιμανιού της Σαντορίνης (+6% συνολικά)· Ηράκλειο Νο1 προορισμός και η Νάξος… πάνω από τη Σαντορίνη σε Ιούλιο & Αύγουστο!

Κυκλάδες: «Η παιδεία δεν είναι κόστος» — Κοινή παρέμβαση συλλόγων εκπαιδευτικών και κάλεσμα σε απεργία 1/10

Δεκάδες κενά σε δασκάλους/νηπιαγωγούς, ελλείψεις στην Παράλληλη Στήριξη, στέγαση–μετακίνηση στα νησιά: τι ζητούν οι Σύλλογοι ΠΕ Άνδρου, Νάξου–Αμοργού, Πάρου–Αντιπάρου, Σύρου–Τήνου–Μυκόνου.

Αμοργός (Ενωση Ξενοδόχων και Ενοικιαζομένων δωματίων) στο πλευρό του Πάνου Ρούτσι: «Είμαστε με τον Άνθρωπο»

Συγγενείς θυμάτων Τεμπών δηλώνουν στήριξη στον απεργό πείνας (7η μέρα) και καλούν σε συγκέντρωση στο Σύνταγμα. Η Ένωση Ξενοδόχων & Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αμοργού συνυπογράφει: «Δεν μας στερούν την ψυχή και την αξιοπρέπεια».

Ρευματοκλοπές στα νησιά: Έκρηξη 67% – πρόστιμα-μαμούθ και βάρος στους συνεπείς

Ιαν–Αυγ 2025: 15.554 περιστατικά, ζημιά 58,5 εκατ. €. Στο «κόκκινο» τουριστικοί προορισμοί – από ξενοδοχεία μέχρι σούπερ μάρκετ. Νέα αυστηρότερα μέτρα.

Κέα: Αναβάθμιση του δρόμου Κορρησίας–Ξύλων με χρηματοδότηση από το ΕΠΑ (1,45 εκατ. €)

Έργο βελτίωσης 4,78 χλμ. με ασφαλτόστρωση 6,5 μ., έργα απορροής και διορθώσεις καμπυλών — έναρξη 1/10/2025, ολοκλήρωση 30/09/2027.

Blue Star Naxos: από 19/9 αναχώρηση 11:05 από Νάξο για Πειραιά — αρχίζει το χειμερινό πρόγραμμα

Σύμφωνα με το Naxos Blue Travel, το νέο ωράριο θα ισχύει όλο τον χειμώνα. Δείτε αναλυτικά τη διαδρομή Αστυπάλαια–Κατάπολα της επόμενης ημέρας.

Κουφονήσια: «Νερό από χρυσάφι», λογαριασμοί έως 10€/m³, τι απαντά ο Βαγγέλης Κατσαράς (video)

Εστίαση, διαμονή και μικρά καταστήματα μιλούν για ασφυξία – Ο Δήμος Νάξου κάνει λόγο για «εξορθολογισμό» βάσει κόστους αφαλάτωσης και αποτροπή υπερκατανάλωσης (video)

Σκοπελίτης: Αλλαγές δρομολογίων 19–21/09/2025 λόγω κακοκαιρίας

Το ταξιδιωτικό πρακτορείο Zas Travel Νάξου ενημερώνει: το δρομολόγιο της Παρασκευής μεταφέρεται για Σάββατο και του Σαββάτου για Κυριακή — δείτε αναλυτικά τις ώρες.

Υπόθεση …Νερό: Ο Σύλλογος Επαγγελματιών Δονούσας ζητά επανεξέταση της τιμολογιακής πολιτικής και δίκαιες χρεώσεις

Μετά την Ηρακλειά και τα Κουφονήσια, διαμαρτύρεται και η Δονούσα για τις αυξήσεις - Τι ζητούν οι επαγγελματίες

Νάξος – Αύγουστος 2025: περισσότερες αφίξεις, Ισχυρότερο το σύνολο του καλοκαιριού (πίνακες)

Στο λιμάνι της Νάξου οι επιβάτες αυξήθηκαν 5,2% τον Αύγουστο σε σχέση με πέρυσι, ενώ το τρίμηνο Ιουνίου–Αυγούστου έκλεισε με +6,5% συνολικά. Τι δείχνει η δεκαετία.

ΔΕΔΔΗΕ – Νάξος: Σε ποιες περιοχές θα έχει αύριο το πρωί (20/09) διακοπή ρεύματος

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση «Προσωρινή Διακοπή», θα επηρεαστούν Μπαούζι Δαμαριώνα, Αυλωνίτσα, Άγιος Δημήτριος και Αγ. Ανάργυροι Σαγκρί.

Απαγορευτικό: Στις 9.30 το βράδυ απόψε αναχωρεί το “Blue Star Naxos” (Πίνακας)

Λόγω κακοκαιρίας αλλάζουν αναχωρήσεις/ακυρώνονται δρομολόγια. Τι ισχύει ανά πλοίο, πότε χρειάζεται αλλαγή εισιτηρίων και ποιες μεταφορές επιβατών έγιναν.

Ανεκτέλεστα δρομολόγια για Supercat Jet, Superjet και Superjet 2 λόγω κακοκαιρίας

Η κακοκαιρία που πλήττει το Αιγαίο φέρνει σημαντικές ακυρώσεις στην ακτοπλοΐα – Αναλυτικά ποιες γραμμές επηρεάζονται

Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων: Ο Νίκος Σιδερής ορίστηκε πρόεδρος της Κοινότητας Κεραμωτής

Σιδερής Νίκος η επιλογή του Δημάρχου – Αποχές και ενστάσεις από Κορρέ και Χατζηανδρέου

Αναφορά στο Ευρωκοινοβούλιο για την Αμοργό: Αντίδραση σε λιμενικά και οδικά έργα με χρηματοδότηση της Ε.Ε.

Ο Νικόλαος Γαβαλάς, εκ μέρους περιβαλλοντικών συλλόγων και εκατοντάδων πολιτών, καταγγέλλει την καταστροφική επίδραση αναπτυξιακών έργων στην Αμοργό και ζητά παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.