Δευτέρα, 1 Σεπτεμβρίου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΝάξος - Ορεινός Αξώτης: Το φιδάρι του Μυρισμένου

Νάξος – Ορεινός Αξώτης: Το φιδάρι του Μυρισμένου

|

Το όρος Ζευς [Ζας] που βρίσκεται στην Νάξο, νοτιοανατολικά του Φιλωτιού, είναι η υψηλότερη κορφή των Κυκλάδων (1003 μέτρα), ιερό βουνό των αρχαίων, τόπος λατρείας, αφιερωμένο στο Μηλώσιο Δια, προστάτη των προβάτων.

Κείμενο από τον Ορεινό Αξώτη

Όρος Διός Μηλώσιου, όπως αναφέρουν δυο αρχαίες επιγραφές που υπάρχουν χαραγμένες πάνω σε βράχους στο βουνό. Στα σπλάχνα του βουνού υπάρχει η σπηλιά του Ζα, η Σπηλιώτισσα όπως την αποκαλούν οι Φιλωτιτες, όπου κατά τον αρχαίο ιστορικό Αγλαοσθένη μεταφέρθηκε ως βρέφος ο Δίας από την Κρήτη και ανατράφηκε προκειμένου να γλυτώσει από τον πατέρα του Κρόνο που ήθελε να τον εξοντώσει.

Η σπηλιά ήτανε και τόπος κατοικίας στην αρχαιότητα σύμφωνα με διάφορα ευρήματα σε ανασκαφές που έχουν γίνει. Η Σπηλιώτισσα όμως υπήρξε και καταφυό [καταφύγιο] των Αργιωτών και Φιλωτιτών στις επιδρομές των πειρατών την εποχή εκείνη.

Σε μια τέθοια περίπτωση όπως μας λέει η παράδοση του Φιλώτιου Σαρακηνοί πειρατές εξόντωσαν τους Αριώτες βάζοντας φωτιά στη είσοδο της σπηλιάς πνίγωντάς τους με τον καπνό, καίγοντας μάλιστα και μια γερόντισσα που είχε μαρτυρήσει το κρησφύγετο [εφόσον δεν μπορούσαν να μπούνε μέσα λόγο του ότι οι αμυνόμενοι με μακριά μυτερά κοντάρια δεν τους αφήνανε].

Ο σπουδαίος Φιλωτιτης Εμ Ψαρράς [γυμναστής] ο άνθρωπος που διέσωσε πολύ μεγάλο μέρος της παράδοσης του φιλωτιού στο βιβλίο ΦΙΛΩΤΙ (τόμος Α, εκδ. Συλλόγου Φιλωτιτών 1986) μεταξύ άλλων μας λέει:

“Όσοι Αργιωτες δεν βρεθήκανε στη σπηλιά και γλυτώσανε γιατί είχανε πατήσει στο Ζα, φαίνεται πως κατοικήσανε μετά στο Φιλώτι. Γι’αυτό μέχρι τα παιδικά μου χρόνια οι φιλωτίτες κρατούσανε ζωντανή την ανάμνηση της συμφοράς των Αργιω σαν να ‘τανε πάθημα δικό τους. Όπως δε μου λέγανε στα παλαιότερα χρόνια τη μέρα της Ζωοδόχου Πηγής μαζευότανε εκεί και κάνανε μνημόσυνο μέσα στη σπηλιά για τους μάρτυρες εκείνους [υπήρχαν ακόμα τότε εικονίσματα και αγία τράπεζα μέσα στη σπηλιά]. Προτού όμως συλλάβουν την γερόντισσα οι σαρακηνοί είχαν καταφέρει να πιάσουνε τον βιγλάτορα [παρατηρητή] Ο’ι’άνη αφού όπως αναφέρει ο Μ. Ψ. οι βίγλες κάτω από τις ποταμίδες αργήσανε να στείλουνε το μήνυμα της απόβασης των Σαρακηνών.

Μας λέει ο Μ. Ψ. με αφορμή μια αφήγηση που είχε ακούσει στα παιδικά του χρόνια από ένα γέρο στ’ Αρια τον Κωσταντη του Δημήτρη (Κ.Δ. Ψαρράς) ο οποίος την άκουγε όταν ήταν παιδί από γέρους Αριώτες: “απο τσεί τονέ κατεβάσανε με το κοπαδάτσι ντού στο ντσεντρικό ντρόμο [που ‘ταν απο τότες τσαί ήμπαινενε ακόμα στα χρόνια μας η ξυόπορτα] π ενέμενενε ο αρχηγός τωνε (των πειρατων).

Ούλη την ωρα ευτός ο βιγλάτορας ήπαιζενε στη τζαμπούνα ντου το παραπονετικό σκοπό τση συφοράς, να τραουδεί τσαι να λέει:

“Φεύγετ’ Αργιώτες φεύγετε, φεύγετε Φιλωτίτες

τσ εμένα Τούρτσοι με κρατούν Σαρατσηνοί με γκράζουν[οδηγούν]

χίλιοι με παν απού μπροστά και χίλιοι από πίσω

τσαί χίλιοι απού τη μια μεριά τσαί χίλιοι απού τη ν’ άλλη”.

Καί συνεχίζει παρακάτω: “Τονε ‘φήνανε μια σταλιά τσαι πάλι το νεξαναρωτούσανε να μαρτυρήσει. Σαν είδανε πως μιλιά ε ντού παίρνουνε απού το στόμα ντου ια το καταφυό αρχέψανε τσαί του κόβγανε ενα-ενα τα δακτύλια ντου μα ‘υτός τσαί με το ένα πούχενε ήπαιζενε ακόμα τη τζαμπούνα. Υστερνά τονε ρφαξανε στη νάκρια τση στράτας τσαι με το αίμα ντού εποτίστηνε ενα μικρό φιδαράτσι πούτανε ετσεί.

Οι μερες επεράσανε και οι λήστοπειρατές ήτανε φευγάτοι όντε τονέ βρήκανε φιλωτίτες περαματαρηδες, μα αντι να βρομεί ο σφάμενος βιγλάτορας ήβγανενε μια αλλιώτιτση μυρωδιά, εμοσκομύριζενε τσ ούλοι ντονε ελέανε πως ο μάρτυρας ευτός η[γ]ιάσενε [γ]ιατί επροτίμησενε να πεθάνει παρά να καταδωσει τσοί χωριανοί ντου.

Ακόμα σήμερα όσοι ελιτσιωμενοι περάσουνε τη ξυόπορτα του Ο’ι’ανη τσαι δουνε ετσείνο το φιδαράτσι μες τη τραφιά (π’ από τότες που πιέ το αίμα του μάρτυρα ε μεγαλώνει) λένε “το φιδαράτσι του μυριρμένου” τσαι εξιστορούνε το μαρτύριο του Αριώτη βιγλάτορα του Ο’Ι’ΑΝΗ τσαί τη καταστροφή των Αργιώ”.

Θυμάμαι μικρός που πηγαινορχούμαστε στ ακροτήρι σ’ ένα σημείο στην παλιά στράτα εδώ χαμηλά στ Αργιά κάποιες φορές οι καβαλάρηδες περνώντας από ένα μικρο δέντρο να το δείχνουν με το ραβδί ακόμα και να το ακουμπάνε με αυτό.

Μάλιστα μια φορά μια τέτοια απότομη και ξαφνική κίνηση κάποιου έκανε να ξεσπαστεί (τρομάξει) ένα μουλάρι με αποτέλεσμα παραλίγο να ρίξει τον καβαλάρη του [ίσως και γι αυτό να μου έχουν μείνει αυτές οι εικόνες]. Ύστερα από κάποια χρόνια και επιστρέφοντας στο χωριό από την Αθήνα θυμάμαι τον συχωρεμένο τον πατέρα μου στο μητάτο ένα βράδυ να αναφέρει την ιστορία.

Μετά από κάποιες μέρες στο χωριό έκανα την κουβέντα στον Ιωάννη Σ.Ψ. (Καπουτσινογιάννη) και αφού είπε πως το ξέρει πήγαμε και μου έδειξε το δεδράκι στις φωτογραφίες που είναι το “φιδάρι του μυριρμένου” (το φιδάρι που κατά την παράδοση ποτίστηκε με το αίμα του ηρωικού τζαμπουνιαρη Αριωτη βιγλάτορα, του Ο’ι’άννη) ένα αξιόλογο, ξεχωριστό σημάδι της παράδοσης του Φιλοτιού, που θα πρέπει να του δείξουμε το ενδιαφέρον και τη φροντίδα που του αξίζει (όπως βλέπετε και στις φωτογραφίες το έχει ανάγκη).

Στέφανος Ψαρράς (Ψαρροστέφανος)

Με πληροφορίες από τη σελίδα Ορεινός Αξώτης


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος – Δημοτική Επιτροπή: Συνεδρίαση (02/09) με 13 θέματα και τον .. Προφήτη Ηλία στο προσκήνιο

Στις 12:00 το μεσημέρι στο Δημοτικό Κατάστημα – Αναλυτικά τα θέματα της ημερήσιας διάταξης.

«E-Kouros»: Παράταση έως 19 Σεπτεμβρίου για τις αιτήσεις , τι ισχύει για τα ερασιτεχνικά σωματεία

Ολιγοήμερη παράταση έδωσε το Υπουργείο Αθλητισμού για την ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων εγγραφής και επικαιροποίησης στο Μητρώο 2025.

ΔΕΔΔΗΕ – Νάξος: Διακοπή ρεύματος το πρωί της Τρίτης 2 Σεπτεμβρίου, δείτε τις περιοχές

Ο ΔΕΔΔΗΕ ανακοίνωσε προγραμματισμένη διακοπή ηλεκτροδότησης λόγω τεχνικών εργασιών σε κεντρικές περιοχές της Χώρας Νάξου.

Νάξος: Διαδικτυακή επίθεση από Ισραηλινούς στη «Ταβέρνα Αξιώτισσα»

Μετά το επεισόδιο της 25ης Αυγούστου, το εστιατόριο δέχεται συντονισμένη επίθεση με fake reviews από το εξωτερικό, ενώ ο ιδιοκτήτης καταγγέλλει έλλειψη προστασίας από την Google.

Ενοποιούνται φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, έρχεται το νέο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας

Μέχρι το τέλος του 2025 η νέα ψηφιακή πλατφόρμα θα εκδίδει ένα ενιαίο πιστοποιητικό που θα διευκολύνει πολίτες και επιχειρήσεις στις συναλλαγές τους.

Μαξίμου: Υιοθέτηση ισχυρισμών Ισραηλινών τουριστών για την υπόθεση της “Αξιώτισσας”

Ο Παύλος Μαρινάκης μιλά για «ανατριχιαστικό περιστατικό» και καλεί εμμέσως τη Δικαιοσύνη να εφαρμόσει τον αντιρατσιστικό νόμο – Αμηχανία σε ερώτηση για τη συμπεριφορά των πελατών.

Ο ΑΠΑΣ Νάξου ενισχύθηκε με τον Ευγένιο Σεργιένκο, όλες οι κινήσεις στο ρόστερ

Ο 31χρονος forward με εμπειρία από Ελλάδα και εξωτερικό έρχεται στα Φανάρια για να δώσει ύψος και ποιότητα στη γραμμή των ψηλών.

Διαψεύδει τις φήμες παραίτησης ο Δήμαρχος Σύρου, Αθανασίου: “Θα ολοκληρώσουμε την πενταετία”

Με επίσημη ανακοίνωση ο Αλέξανδρος Αθανασίου βάζει τέλος στα σενάρια αποχώρησης και καλεί τους δημότες σε ενότητα για την πρόοδο του νησιού.

Τμήμα Αθλητισμού Πολιτισμού Δήμου Θήρας: «Ένα σακί τραγούδια» στην Οία

Η Οία υποδέχεται το μουσικό οδοιπορικό «Ένα σακί τραγούδια» με ήχους από κάθε γωνιά του Ελληνισμού

Γιώργος Λεονταρίτης: Μια νέα σελίδα για τη δημόσια υγεία στις Κυκλάδες

Η Ογκολογική Μονάδα του Νοσοκομείου Σύρου, χάρη στη δωρεά του Αντώνη Κομνηνού, ενώνει επιστήμη και ανθρωπιά

Εκτακτο: Τροχαίο στο δρόμο προς το αεροδρόμιο της Νάξου

Αυτοκίνητο κατέληξε σε τάφρο στον δρόμο Χώρας – Αεροδρομίου. Σώα η οδηγός, νέα ερωτήματα για το οδικό δίκτυο της Νάξου.

Ψήφισμα της Τοπικής Οργάνωσης ΝΔ Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για τον θάνατο του Ιωάννη Σκάρκου

Η Τοπική Οργάνωση της Νέας Δημοκρατίας αποχαιρετά με συγκίνηση τον πρώην πρόεδρο και ενεργό μέλος της, Ιωάννη Σκάρκο πότε και που θα γίνει η εξόδιος ακολουθία

Νάξος: Η «Αξιώτισσα» απαντά για το επεισόδιο με τους Βρετανούς τουρίστες – «Έσκισαν το αυτοκόλλητο, δεχόμαστε απειλές»

Ο ιδιοκτήτης της ταβέρνας Γιάννης Βάσιλας δίνει τη δική του εκδοχή: οι τουρίστες αποχώρησαν αφού πρώτα προκάλεσαν, ενώ μετά το δημοσίευμα της Daily Mail η επιχείρηση καταγγέλλει μπαράζ συκοφαντιών και απειλών.

Νάξος: Συλλήψεις για παράνομη θήρα – Θανάτωσαν 5 άγρια ζώα εκτός κυνηγετικής περιόδου

Δύο άτομα, 26 και 59 ετών, συνελήφθησαν για θήρευση χωρίς άδεια και κατοχή παράνομου εξοπλισμού.

Νάξος: «Μαμά με καρότσι σε πόλη αφιλόξενη», η κραυγή αγωνίας μιας νέας μητέρας

Το σχόλιο του Στράτου Φουτάκογλου και η ανοιχτή επιστολή μαθήτριας του που φωτίζει την αδιαφορία για πεζούς, μητέρες και ΑμεΑ

Νάξος – Δαμαριώνας: “Γιώργος Μπίλης: Ο καλλιτέχνης που τραγούδησε τη ζωή” (video)

Μια βραδιά μνήμης και αγάπης στον Δαμαριώνα για τον άνθρωπο της παρέας και της μουσικής. (video)

Ρωγμές στο ελληνικό τουριστικό θαύμα: Η Σαντορίνη χάνει έδαφος, η κλιματική κρίση πιέζει

Μετά τα 21,7 δισ. ευρώ που απέφερε ο τουρισμός το 2024, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με υπερφόρτωση υποδομών, λειψυδρία, στεγαστικό χάος και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Άδωνις Γεωργιάδης: «Ντροπή για το επεισόδιο στη Νάξο – Οι Εβραίοι πολίτες είναι ασφαλείς στην Ελλάδα»

Σαφή θέση υπέρ των βρετανών τουριστών πήρε ο υπουργός Υγείας, καταδικάζοντας το περιστατικό αντισημιτισμού και μιλώντας για επιλεκτικές «ευαισθησίες» στην ελληνική κοινωνία.

Ασφυξία στο λιμάνι της Νάξου – Μαζική επιστροφή εκδρομέων και το διαχρονικό ζήτημα των υποδομών

Με χιλιάδες ταξιδιώτες να επιστρέφουν, η Νάξος βρέθηκε ξανά αντιμέτωπη με το αδιαχώρητο στο λιμάνι και την ανάγκη για νέο σύγχρονο λιμενικό έργο.

ΑΑΔΕ: Πρόστιμα και 48ωρο «λουκέτο» σε επιχειρήσεις νησιών (Πάρος) για φοροδιαφυγή

Εντατικοί έλεγχοι σε Ρόδο, Πάρο, Χανιά, Ύδρα, Κέρκυρα και Πειραιά αποκάλυψαν περισσότερες από 400 παραβάσεις για μη έκδοση αποδείξεων.