Ιστορική αναδρομή όσον αφορά την κατασκευή της πρώτη εν Ελλάδι Εκκλησίας προς τιμή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη – Οταν το “εμείς” των κατοίκων του Γλινάδου Νάξου ξεπερνάει κάθε δυσκολία και ενωμένοι σαν γροθιά καταφέρνουν κάτι (έναν ναό 600 m2 στις αρχές της δεκαετίας του 70) που στη πρώτη σκέψη έμοιαζε αδύνατο
«Εμείς οι Γλυναδιώτες, λειτουργιόμαστε, παληά, στο «Χριστό, μαζί με τους Γαλαναδιώτες. Στα 1960, πέντε χρόνια μετά την Αγιοποίηση του Αγίου Νικοδήμου, ξεκινήσαμε και θεμελιώσαμε, μέσα στο χωριό μια δική μας Εκκλησιά. Διαλέξαμε, τότε να την τοποθετήσουμε σε τούτο το διάσελο, για να φαίνεται η Εκκλησιά και να ακούγεται η καμπάνα της, από όλο τον κάμπο, στον οποίο μοχθούμε, καθημερινά.
Του Ιωάννη Γ. Δημητροκάλλη
Το οικόπεδο το χάρισε ο Δημ. Σάββας και τα σχέδια τα αναθέσαμε στον Αντ. Αν. Λεγάκη. Τα πρώτα λεφτά, για την θεμελίωση, ήταν από την πώληση των χωραφιών, «Αντρουλή», «Βαγιά» και «Θυμητήρι», που είχαν κληροδοτήσει, παλαιότερα, στην τοπική Εκκλησία, οι πρόγονοί μας, Διάφορες δυσκολίες εμπόδισαν την συνέχιση του έργου, μα το 1969 είπαμε πως είχε έρθει η ώρα, επιτακτικά πια, να λειτουργιόμαστε στην δική μας Εκκλησιά. Γνωρίζαμε, καλά, ότι, δεν θα μας την χάριζαν ξένα χέρια και πως έπρεπε να την χτίσουμε μόνοι μας.
Χωρίς αφεντικά και αρχηγούς, αλλά με συμπαραστάτη τον Δεσπότη Επιφάνειο και μπροστάρη τον Παπά Κώστα Λιανό, σε συνεργασία με τον Πρόεδρο της Κοινότητας Δημ. Ι. Δημητροκάλλη, τον Πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού τον Ιακ. Ν. Μαϊτό και με πρόθυμη συμμετοχή όλων μας, ξεκινήσαμε, πάλι, το ιερό μας έργο, με περισσότερη αποφασιστικότητα.
Στην αρχή, σκεφθήκαμε να τιμήσουμε την Παναγιά, που σε κάθε μας δυσκολία ζητάμε την βοήθεια της, μετά τον Άγιο Μόδεστο, που προστατεύει τα ζώα μας, μα τελικά αποφασίσαμε να αφιερώσουμε τον Ιερό Ναό, που χτίζαμε, προς δόξα και τιμή του φωτισμένου γόνου της Νάξου, Νικοδήμου του Αγιορείτη, που αγιοποιήθηκε στα 1955 και δεν υπήρχε Εκκλησιά στο όνομά του. Ο Παπά Κώστας, είχε ήδη βαπτίσει τον πρώτο του γιό, στο όνομα του, για πρώτη φορά στη Νάξο και με ενθουσιασμό στήριξε την απόφασή μας, συμβάλλοντας, καθοριστικά, στην άμεση ενεργοποίηση όλων μας. .
Προσφέραμε, στον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, ως ευλαβικό προσκύνημα, την πρώτη Εκκλησία, που τιμάται μόνο το όνομά του και τον νοιώθουμε «δικό μας Άγιο», διότι οι βασικές αρετές, που είχε επιδείξει στη ζωή του, ευλάβεια ταπεινοφροσύνη, εργατικότητα, ταιριάζουν με αυτές της δικής μας συλλογικής ταυτότητας, στο Γλυνάδο. Μα και η ιστορική ύπαρξη του χωριού μας, ξεκινά λίγο πριν την γέννησή του.
Γρήγορα, πιάσαμε, όλοι, δουλειά και ο καθένας μας ανάλαβε μια ευθύνη, για το χτίσιμό της καινούριας Εκκλησιάς μας. Άλλος ήρθε με φτυάρι, άλλος με τσάπα, άλλος με καρότσι, άλλος με τρακτέρ, μα όλοι με διάθεση προσφοράς προσωπικής εργασίας, για να κάνουμε τις επιχώσεις, τα γκρό μπετά, να χτίσουμε τους τοίχους και να ρίξουμε, με μπετόν, πλάκες και τρούλο, κερδίζοντας χρόνο και λιγοστεύοντας τα έξοδα. Γυναίκες, παιδιά και άντρες, κάθε ηλικίας, έβαλαν τα δυνατά τους, για να τελειώσει γρήγορα η Εκκλησιά του δικού μας Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη .
Οι Γυναίκες φεύγοντας, από τα χωράφια, πιο ενωρίς, για να πάνε να ετοιμάσουν το οικογενειακό φαγητό, έφερναν από μια πέτρα και την έριχναν στην οικοδομή, που ήταν στον δρόμο τους, για να γίνουν τα μπαζώματα, για το ιερό, γερά, με παραίνεση του Παπά. Η κάθε οικογένεια εισέφερε, πρόθυμα, το κατά δύναμη.
Για να είναι πιο δίκαιη η οικονομική συμμετοχή, αποφασίσαμε να βάλουμε εισφορά για το χτίσιμο της Εκκλησιάς μας, πάνω στην πώληση των αγροτικών μας προϊόντων. Όταν κάποια Σάββατα, έπρεπε να πληρωθούν οι μαστόροι, μα είχαν τελειώσει τα λεφτά, όλο και κάποιος προθυμοποιούταν να τα δώσει, για να μην μείνουν απλήρωτοι, γεγονός, που το θεωρούσαμε ντροπή για το Γλυνάδο.
Όταν έφτασε η ώρα να ρίξουμε τις πλάκες και τον τρούλο, από μπετόν, τρέξαμε όλοι να βοηθήσουμε και η όλη δουλειά έγινε σαν να ήταν πανηγύρι. Την άμμο την κουβαλήσαμε με τα τρακτέρ μας, από τον ποταμό, τα χαρμάνια τα έκαναν οι ηλικιωμένοι βρακάδες και τα εγγόνια τους, με τα φτυάρια, αφού δεν υπήρχε μπετονιέρα και το κουβάλημα του μπετόν μέχρι τον τρούλο, οι 60 πιο γεροί νέοι, με τους ντενεκέδες στον ώμο, αφού δεν είχαμε αναβατόριο. Ακόμη και ο μοναδικός ψηφοφόρος του ΚΚΕ στο χωριό ήρθε για να βοηθήσει, αν και ήταν επαγγελματίας μαραγκός. Έτσι, όλοι μαζί καταφέραμε και τελειώσαμε μόνοι μας, την Εκκλησιά μας, χωρίς να ζητήσουμε ξένη βοήθεια, ή να υποχρεωθούμε να σκύψουμε το κεφάλι σε οποιονδήποτε.
Ο Δάσκαλος έφερνε τα παιδιά του Σχολείου, για να παρακολουθούν αυτήν την συλλογική προσπάθεια και να μάθουν να συμμετέχουν, με διάθεση στα κοινά. Να χαίρονται το καλό και την ωφέλεια, που γινόταν για όλους, χάρη στην προσωπική τους συμμετοχή. Ήταν ο πιο πειστικός τρόπος να μάθουν ότι, το αποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας μεγιστοποιείται, όσο πιο συγκεκριμένη είναι η ευθύνη δράσης του καθενός.
Βάζοντας όλοι τα δυνατά μας, πραγματοποιήσαμε, μέσα σε τρία χρόνια, τον κοινό σκοπό, που όλοι μαζί είχαμε αποφασίσει, και στα 1972, κάναμε, την πρώτη Λειτουργία, στις 14 Ιουλίου, την ημέρα που έχει οριστεί, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο εορτασμός του Αγίου Νικοδήμου. Στο τέλος της Ιερής Ακολουθίας, έγινε και το πρώτο μυστήριο, της καινούριας Εκκλησιάς μας, η Βάπτιση της δωρήτριας και τώρα ζωγράφου, Μιλένας Ι. Δημητροκάλλη.
Ως Γλυναδιώτες, αισθανόμαστε υπερήφανοι, που η γονιδιακή μας διάθεση συμμετοχής, σε συλλογικές προσπάθειες και η δημοκρατική μας ωριμότητα, προκάλεσαν τον συναγωνισμό, του ποιος θα ξεπεράσει τον άλλον, σε προσφορά στον κοινό μας σκοπό, την κατασκευή μιας μεγάλης Εκκλησιάς, για τον ναξιώτη Άγιο, που μόνοι μας είχαμε διαλέξει για δικό μας.
Δεν υπήρξαν ζήλειες, που να θάμπωσαν το νου μας, παρά μόνο χαρές, που φλόγισαν την ψυχή μας, για κάθε νέο βήμα, που έφερνε πιο κοντά, στην ολοκλήρωση του χτισίματος της καινούριας Εκκλησιάς μας. Όπως ο Άγιος μας, τόλμησε να πέσει στην θάλασσα, για να υποχρεώσει το καΐκι που πήγαινε στο μοναστήρι του Άθωνα, να γυρίσει πίσω και να τον πάρει μαζί του, έτσι κι εμείς μπήκαμε πρόθυμοι στα δύσκολα, με πίστη και αφοσίωση και η χάρη του μας βοήθησε να ολοκληρώσουμε, γρήγορα, το σεμνό προσκύνημα, που χτίσαμε, για να τιμούμε τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, στους αιώνες των αιώνων.»
