Νάξος – Γ. Δημητροκάλλης: Γράφει για την κόρη του Μιλένα και λέει “ζωγραφίζει με ενστικτώδη παρόρμηση”

Πως είναι όταν ένας πατέρας αναλαμβάνει να γράψει για την κόρη του; Η απάντηση στο κείμενο που υπογράφει ο Γιάννης Δημητροκάλλης – συγγραφέας – για την κόρη του Μιλένα – ζωγράφος – και όπως αναφέρει η κόρη ” “Κόρη μου έγραψα ένα κείμενο για τη ζωγραφική σου”.. και κάπως έτσι, μου χάρισε το πιο απρόσμενο και αναπάντεχα συγκινητικό δώρο”

Είναι επικίνδυνο να μπαίνεις μέσα στο χώρο της κριτικής, χωρίς αντίστοιχες ειδικές γνώσεις και μάλιστα να εκφράζεις επισημάνσεις και συμπεράσματα για το καλλιτεχνικό έργο της κόρης σου.

Του Γιάννη Δημητροκάλλη

Το αποτολμώ, βασιζόμενος σε εργασίες άλλων και  στην όποια ακαδημαϊκή μου παιδεία. Εξαντλώ την αντικειμενικότητα της κρίσης μου, ως ένας άνθρωπος που γνωρίζει τα βιώματα και το χαρακτήρα της Μιλένας.
Το καλλιτεχνικό ξεκίνημα της Μιλένας , προξένησε την απορία μου, που έφτασε στα όρια της κατάπληξης, για το πώς τα σκιτσάκια, με τα οποία εξέφραζε, από μικρό παιδί τις επιθυμίες της, και εικονοποιούσε τα αιτήματά της, εντελώς περιγραφικά, μεταλλάχθηκαν σε έργα αφηρημένης τέχνης, που χωρίς να αναπαριστούν εικόνες,  γεννούν συναισθήματα.

Προικισμένη από παιδί με έντονη συναισθηματική νοημοσύνη, ώριμη τώρα, έχει καλλιεργήσει την πνευματικότητά της αλλά διατηρεί, πάντα, μέσα της τη θύμηση της ανέμελης παιδικής της ηλικίας. Έχοντας ζήσει, μέσα σε πλαίσια άφθονης δοτικής αγάπης, ζωγραφίζει με ενστικτώδη παρόρμηση και ελευθερία έκφρασης, όχι πια για να ζητήσει κάτι για τον εαυτό της, μα για να εξωτερικεύσει τον εσωτερικό της κόσμο. Την ίδια στιγμή, δρα καταλυτικά στο συναίσθημα των άλλων, γαληνεύοντας την ψυχή τους με τη δύναμη της χαράς που αναδύεται από τα έργα της.
Είναι φορές στην τέχνη, που ο εικαστικός καλλιτέχνης ξεπερνά τους κανόνες που θέτει ο ακαδημαϊσμός και η διάνοια. Όπως ο ποιητής φωτίζει, με συνειρμό λέξεων, τις φευγαλέες διασταυρώσεις των στιγμών της ψυχής του, έτσι και ο ζωγράφος οδηγείται, με την  μεταμορφωτική επέμβαση της έμπνευσής του, στη σύλληψη του καινούργιου και στην έκφρασή του, με ένα νέο πνεύμα. Δημιουργεί ιδιότυπα αισθητά, που αντιπροσωπεύουν, πιστά, την ποιότητα των άυλων της ψυχής του και των καλλιτεχνικών του στόχων. Το αισθητικό αποτέλεσμα, αυτής της εικαστικής έμπνευσης, μετατρέπεται, χωρίς νοητική διαδικασία του παρατηρητή, σε συναίσθημά του και τον κάνει κοινωνό του εσωτερικού κόσμου και της ευαισθησίας του ζωγράφου.

Όπως η αυτόματη γραφή στην ποίηση, δεν είναι τυχαία παράθεση λέξεων, αλλά εκφράζει την εσωτερική αλήθεια του ποιητή, έτσι και το ένα χρώμα δίπλα, ή πάνω, στο άλλο, είναι μια ασύνειδη ενέργεια της Μιλένας, που μετατρέπεται, αυτοστιγμή, σε σύνθεση ενός έργου τέχνης. Επιλέγει να μην ακολουθεί κανόνες και όρια στη ζωγραφική της, η οποία όμως έχει τις ρίζες της στο βάθος της ψυχής της, και υπηρετεί τον προορισμό της τέχνης της, που η ίδια έχει αποφασίσει να είναι, το να γεννά συναισθήματα χαράς και να τα μοιράζεται με τους άλλους.
Στον τρόπο που έχει διαλέξει να ζωγραφίζει, δεν χωρούν σχεδιαστικές νόρμες, μα ούτε και δεξιοτεχνικές τελειότητες. Όλα υπακούουν στις καλλιτεχνικές ιδιοτροπίες της στιγμής και ανταποκρίνονται σε μια ορισμένη αντίληψη ζωής, που αντανακλά την ευαισθησία της. Ζωγραφίζει με συνδυασμούς και συγχωνεύσεις χρωμάτων, όπως ο ποιητής εκφράζεται με συνειρμούς λέξεων. Ανάμεσα στα έργα της και στους παρατηρητές τους, αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη αισθαντικότητα, όπως η θέρμη μιας ερωτικής συνομιλίας, χωρίς να υπάρχουν, όμως, όλα εκείνα τα στοιχεία, που καθορίζουν την σχέση του ανθρώπου με την πραγματικότητα που τον περιβάλλει.

Η υποκρισία και η σοβαροφάνεια, της είναι εντελώς ξένες ως στάσεις συμπεριφοράς και αυτό διακρίνεται στα  έργα της, με τα οποία ξεδιαλύνει, με σαφήνεια, σε ποια πλευρά των πολλαπλών αντιθέσεων, που τίθενται, από την ζωή, βρίσκεται. Στην αντίφαση των ειδοποιών διαφορών, χαράς και λύπης, ηρεμίας και έντασης, ηπιότητας και θυμού, χαμόγελου και στυφάδας και των τόσων άλλων δίπολων στη ζωή, είναι τοποθετημένη με την πρώτη εκδοχή. Προτιμά οι πίνακές της να δημιουργούν χαρά και αισιοδοξία παρά να ενισχύει, ή να συντηρεί αδιέξοδους προβληματισμούς.  Ο χαροποιός χαρακτήρας, της ομορφιάς, που αναδίδουν, οι πίνακές της, είναι καθολικός και διακριτός με την αφθονία και τη φωτεινότητα των χρωμάτων που χρησιμοποιεί.
Αν είναι προικισμένη, η Μιλένα, με κάτι που την κάνει να ξεχωρίζει, αληθινά, είναι η ικανότητά της να επικοινωνεί υπερδιανοητικά με τον θεατή. Μέσα από τους καμβάδες της, αναπηδά η αγάπη της στο χρώμα και περνά σαν ιερή αίσθηση, και απολλώνια μέθη, μέσα στην ψυχή του θεατή, εξαγνίζοντας τα όποια δικά του πάθη. Πετυχαίνει μια πλατιά αποκαλυπτική συναισθηματική συνομιλία, μαζί του, που αντί να  πραγματοποιείται με λέξεις, πλάθεται με πινελιές. Η αισθητική απόλαυση του θεατή, δεν προέρχεται από τον εντυπωσιασμό των ματιών μιας ειδυλλιακής εικόνας της φύσης, μα από το υποσυνείδητο άγγιγμα της ψυχής του, σαν μια ζωογόνα αύρα ψυχικής δροσιάς.

Ζωγραφίζοντας, ξεπερνά, την προοπτική των όγκων, την σύνθεση σχημάτων και τα στοιχεία εκείνα, όσο κι’ αν είναι σημαντικά, και που κατά τις επιδιώξεις της επίσημης τέχνης, συγκροτούν έναν εικαστικό πίνακα. Λαχταρά, να βρει εκείνον το συγχρωτισμό και την μείξη των χρωμάτων, που αντιπροσωπεύει τα συναισθήματα του εσωτερικού της κόσμου. Ακολουθώντας εναλλακτικά μονοπάτια μέσα στο δάσος της τέχνης, αναζητά εκείνες τις χρωματικές αρμονίες, που γεννούν στο θεατή, την ίδια χαρά που δίνει στον κουρασμένο οδοιπόρο, η πρώτη ηλιαχτίδα, όταν φτάνει σε ξέφωτο.
Όποιος προσπαθήσει να εξηγήσει πνευματικά τα έργα της Μιλένας, απλώς θα την αδικήσει, όσο αντικειμενικός κι’ αν σταθεί. Στους πίνακές της δεν θα συναντήσεις απεικονισμένα τα όσα βιωματικά έχει αποθησαυρίσει ο εγκέφαλός της. Μια θετική μόνο αύρα και ένα απροσδιόριστο άρωμα θα επηρεάσουν, δυνατά, τα συναισθήματά σου, διότι η εσωτερική της ανάγκη είναι να αποδώσει τη χαρά και όχι να υπενθυμίσει την κατήφεια της βιοπάλης. Να φωτίσει τις σκοτεινιασμένες πτυχές των ανθρώπων επιθυμεί, και να τους κάνει να πιστέψουν ότι, υπάρχει πάντα ελπίδα και φως, για όλους. Όλα όσα πλημμυρίζουν εκείνη, προσφέρονται στο θεατή των έργων της για να καταλαγιάσει ό,τι αψύ τυραννάει την ψυχή του. Καμπάνα χαράς προσδοκά να είναι και όχι θλίψης.

Για την ίδια, η τέχνη δεν είναι μέσον υποστήριξης κάποιας ιδεολογίας.  Δεν της αρέσει να είναι οπαδός ούτε αποζητά την ένταξή της στην κατεστημένη καλλιτεχνική τάξη.  Αντίθετα, αποφεύγει, συνειδητά, την προστασία οποιωνδήποτε κανόνων, που μοιραία θα απαιτούσαν κάποιο συμβιβασμό, με τον τρόπο που εκείνη έχει διαλέξει να ζωγραφίζει.
Η ζωγραφική της διακρίνεται από τον εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα και τις αφαιρετικές τάσεις.  Απλώνει τα χρώματα στον καμβά, με ευλυγισία και σιγουριά, χρησιμοποιώντας και τις πιο ανεπαίσθητες διακυμάνσεις τους, αλλάζοντας τον έναν τόνο μέσα στον άλλο, χωρίς να προδίδει την παρθενική τους υφή. Η φωτεινότητά τους και η εκφραστική τους δύναμη είναι πάντα συναρπαστική.

Ανεξάρτητα, αν το φως τους μοιάζει να είναι από το χάραμα, ή το ηλιοβασίλεμα, αισθάνεσαι την αίγλη μιας νεωτερικότητας, που αντί να σε καθηλώνει, σε αποσπά από την καθημερινότητα, προσφέροντάς σου φτερά ελευθερίας.
Κάτω από τον φωτεινό ουρανό  της πατρίδας μας, δεν χωρούν για εκείνη, μουντά χρώματα στους πίνακές της. Δεν υπάρχει σκοτεινός χώρος, για αράχνες. Όλες οι επιφάνειές της φεγγοβολούν ή αντιφεγγίζουν. Η καθιερωμένη έννοια της ομορφιάς, μετασχηματίζεται στα έργα της, σε ένα χείμαρρο χρωμάτων, άλλοτε ορμητικό και άλλοτε με ήρεμη ροή, που σε παραξενεύει, με την απροσδόκητη ύφανσή του.
Ο Ήλιος και η θάλασσα είναι τα κυρίαρχα στοιχεία στα βιώματά της. Ο Ήλιος, πότε λαμπερός, πότε σκοτεινιασμένος, από τα σύννεφα και η θάλασσα πότε γαληνεμένη, πότε φουρτουνιασμένη, από τον αγέρα. Οι αισθήσεις της έχουν καταγράψει εικόνες, ήχους, μυρωδιές, ανάσες και αφές από τη φύση, γεμάτες αντιθέσεις και ατέρμονες αλλαγές.

Η Μιλένα λειτουργεί, καλλιτεχνικά, σαν να αισθάνεται επιφορτισμένη με μια σπουδαία μυστική αποστολή, που τη γοητεύει. Στο κάτω-κάτω, η ζωγραφική δεν είναι μια οποιαδήποτε απασχόληση. Είναι κάτι που αγγίζει τη μαγεία. Μέσα από την τέχνη της, μοιράζεται την ευδία της ψυχής της, αποκαλύπτοντας τον εσωτερικό της κόσμο και μέσα από το χάρισμα που της έδωσε ο Θεός, χαρίζει απλόχερα στον θεατή, τη χαρά και τη δύναμη της δημιουργίας. Είχε την ευτυχή συγκυρία να μεγαλώσει μέσα σε χρωματικούς καταρράκτες. Έντονες αποχρώσεις στο σπίτι, απαλές στο περιβόλι, διάφανες στη θάλασσα, που απλώνεται μπροστά στο οικογενειακό εξοχικό. Αγάπησε τα χρώματα, με πολλή θέρμη, και αυτά έγιναν το αλφάβητό της, για να εκφράσει καλλιτεχνικά το πιο πολύτιμο κομμάτι του εαυτού της.
 

Γιάννης Γ. Δημητροκάλλης Πολιτικός Μηχανικός, Πολιτικός, Συγγραφέας

Αρθρο στην ιστοσελίδα Art22.gr  – Φωτογραφίες: Μάνος Σπανός

Διαβάστε εδώ όλες τις τελευταίες ειδήσεις μέσα από τις σελίδες του naxospress.gr

Δείτε εδώ όλες τις ειδήσεις μέσα από την πλατφόρμα του google news…