Τρίτη, 29 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΝάξος - Απείρανθος: Σαν σήμερα έφυγε η "Βοντορήνη", ο θηλυκός σύγχρονος Ομηρος

Νάξος – Απείρανθος: Σαν σήμερα έφυγε η “Βοντορήνη”, ο θηλυκός σύγχρονος Ομηρος

|

Ειρήνη Μάρκου “Βοντορήνη” (1917 – 2010) λαϊκή ποιήτρια με καταγωγή από την Απείρανθο της Νάξου – Εφυγε σαν σήμερα πριν από δέκα χρόνια – Τιμήθηκε με τον χαρακτηρισμό ως “Ένας σύγχρονος Θηλυκός Όμηρος” και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο της “Τα σαράντα κοχλίδια” (video)

Να πω την αλήθεια, την ιστορία της Νάξου και δη την λαογραφία της, δεν την γνωρίζω… Αλλά χαίρομαι ιδιαίτερα, κάθε φορά που μαθαίνω κάτι καινούργιο.. Και σήμερα, Δευτέρα 24 Αυγούστου 2020, διαβάζοντας τα γεγονότα της ημέρας μέσω της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας, wikipedia, το μάτι μου πέφτει σε ένα όνομα που μου θυμίζει κάτι από Νάξο … Στην στήλη “Θάνατοι” υπάρχει η αναφορά: 2010 … Ειρήνη Μάρκου “Βοντορήνη”, λαϊκή ποιήτρια… Κι αυτό το “Βοντορήνη” με έκανε να ..πατήσω το λινκ και να οδηγηθώ σε μία μικρή αποκάλυψη: Η Ειρήνη Μάρκου, είχε καταγωγή από την Απείρανθο. Και το πιο εντυπωσιακό; Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο της “Τα σαράντα κοχλίδια” που της έδωσαν και τον χαρακτηρισμό “Ο σύγχρονος Ομηρος”…

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την … ανάποδη… Από την αναφορά στο θάνατό της, στις 24 Αυγούστου 2010 στο κοιμητήριο του Περιστερίου. Εκεί όπου διαβάζουμε στα ΜΜΕ εκείνης της περιόδου (σ.σ. όχι και τόσο μακρινής) ” Στην τελευταία της κατοικία τη συνόδευσαν η πολυμελής οικογένειά της, λιγοστοί γνωστοί και φίλοι, προσφέροντάς της ένα τελευταίο μπουκέτο με καλοκαιρινά λουλούδια. Ανάμεσα στα στεφάνια ξεχώριζε αυτό που έστειλαν οι συγχωριανοί της από την Απείρανθο.

«Πώς να στολίσει κανείς τις λέξεις όταν πρέπει να μιλήσει για σένα;», αναρωτήθηκε ο συμπατριώτης Μάνος Ι. Ελευθερίου, υπεύθυνος Πολιτιστικών Θεμάτων στο υπουργείο Παιδείας, ο οποίος έχει ασχοληθεί με το έργο της. Και την αποχαιρέτισε με δύο λόγια και μερικούς από τους 232 στίχους από το ποίημά της «Τ’ ανεμόμυλου το τέλος», όπως και από το 7.994 στίχων, βραβευμένο ποίημά της «Τα σαράντα χοχλίδια»

«Η ζωή σου ήτονε ένας αγώνας που χωρίς ευτόν, όμως, η ζωή δεν είναι ζωή, δεν έχει ουσία…» «Καλή μου κερά Ρήνη, άφησες ένα τεράστιο έργο που αναγνώρισε ακόμη και η Ακαδημία Αθηνών, με το οποίο ασχολήθηκαν -και θα ασχολούνται στο μέλλον- πανεπιστήμια, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και φοιτητές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό» είπε μεταξύ άλλων ο κ. Ελευθερίου, που ήταν φανερά συγκινημένος.

ceb2cebfcebdcf84cebfcf81ceaecebdceb7-01.jpg

Οσο για το ποια ήταν και το έργο της; Θα πάμε μία βόλτα έως την ιστοσελίδα “Φωτεινή Παντογνώστρια” της Μαρίας Ξεφτέρη που μας αναφέρει: Η Ειρήνη Ιωάννη Μάρκου (Βοντορήνη) γεννήθηκε το 1917 στ’ Απεράθου κι εκεί φοίτησε στο Δημοτικό σχολείο και στις δύο τάξεις του Ελληνικού. Παντρεύτηκε 16 χρονών και απέκτησε 8 [sic] παιδιά. Υπήρξε μυλωνού, υφάντρα, ράφτα, μαμή και μοιρολογίστρα. Όταν τα παιδιά της μεγάλωσαν,  ξενιτεύτηκε στην Αθήνα και για να τα ζήσει αναγκάστηκε να δουλέψει καθαρίστρια και παραδουλεύτρα. Το 1980 δημοσίευσε την πρώτη ποιητική συλλογή της, «Τα σαράντα κοχλίδια», συλλογή την οποία βράβευσε η Ακαδημία Αθηνών. Έχει χαρακτηριστεί σαν “Ένας σύγχρονος Θηλυκός Όμηρος” καθώς έγραψε σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο, την διάλεκτο του χωριού της.

Εργογραφία

Τα σαράντα κοχλίδια, ποιήματα, 1980.
Η ανάσα του Αιγαίου, ποιήματα, 1981.
Το Απείραχτο, ποιήματα, 1981.
Τ’ ανεμόμυλου το τέλος, ποιήματα, 1983.
Η φωνή της Ειρήνης, ποιήματα, 1987.
Ψάχω να δω μες στ’ άθωρο, α’ τόμος, 1984· β’ τόμος 1994· γ’ τόμος 2003.

Από το βιβλίο: Απεραθίτες Συγγραφείς, Ίδρυμα Νίκου Νικ. Γλέζου, Αθήνα 2010, σελ. 86

Και όπως είναι κατανοητό, η φωτογραφία είναι από την ιστορική στιγμή που βραβεύεται η “Βοντορήνη” από τον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών…

Δείτε στο τέλος του άρθρου, συνέντευξη που παραχώρησε το 1981 και διασώθηκε από τον /την 01VANKO, ο οποίος ανέβασε αυτά τα δύο διαμάντια στο youtube.

Α και βέβαια στην σελίδα που υπάρχει στα social media με το όνομά της Ειρήνη Μάρκου (Βοντορήνη) Λαϊκή ποιήτρια, όπου υπάρχει απίστευτο αρχειακό υλικό…

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ο Ματθαίος Γιαννούλης στον Ετήσιο Χορό του Κόρωνου, γλέντι μέχρι το πρωί! (αφίσα)

Ο Εξωραϊστικός Πολιτιστικός Σύλλογος Κορώνου προσκαλεί όλο το νησί σε μια αξέχαστη μουσικοχορευτική βραδιά με τον αγαπημένο Ματθαίο Γιαννούλη και την ορχήστρα του. (αφίσα - video)

Καταγγελία του Δήμου Τήνου κατά ΔΕΔΔΗΕ για τις επαναλαμβανόμενες διακοπές ρεύματος

Ο Δήμος Τήνου καταγγέλλει επίσημα τη ΔΕΔΔΗΕ και προχωρά σε μηνύσεις – Στα όρια της κατάρρευσης η τοπική κοινωνία λόγω συνεχών βλαβών στο δίκτυο

Hellenic Seaways: Το “HIGHSPEED 4” αντικαθιστά το “HELLENIC HIGHSPEED”, ποιος ο λόγος;

Αλλαγή πλοίου στη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Κατάπολα – Επιστροφή, σύμφωνα με ανακοίνωση της Hellenic Seaways

Σημαντικές παρεμβάσεις στα γήπεδα Φιλωτίου και Αγερσανίου – Έτοιμα για τη νέα σεζόν

Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης στους συνθετικούς χλοοτάπητες – Έρχεται και νέα περίφραξη στο Φιλώτι

Η Σαντορινιά κυρία της μουσικής στη Μάνη: Ένα ταξίδι με τη Μαρίζα Κωχ

Μια μουσική συνάντηση καρδιάς με τη Σαντορινιά δημιουργό, γεμάτη τραγούδια, παραδόσεις και μνήμες από όλη την Ελλάδα.

Από τα πεύκα στο… τσιμέντο: Η περιβαλλοντική κατάρρευση των νησιών μας σε 30 χρόνια

Μέσα σε τρεις δεκαετίες, το Αιγαίο έχασε πάνω από 138.000 στρέμματα δάσους και απέκτησε 85.000 στρέμματα δόμησης – δραματικά ευρήματα για την αστικοποίηση, τη βιοποικιλότητα και το μέλλον του τουρισμού

Ποιος είναι ο άνθρωπος που καθαρίζει κάθε μέρα, εδώ και 20 χρόνια τη γειτονιά του

Ο “αθόρυβος ήρωας” μιας γειτονιάς στο Ηράκλειο που δίνει μάθημα πολιτισμού με τις πράξεις του.

Ορεινός Αξώτης: «Δούλες» της ξενιτιάς, η σκοτεινή πορεία των Ναξιωτισσών κοριτσιών προς την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη

Μια άγνωστη, σκληρή ιστορία: Από τις ελπίδες για δουλειά και πρόοδο, στις εξαφανίσεις, τις αρπαγές και τα δίκτυα εκμετάλλευσης – μέσα από αποκαλυπτικά δημοσιεύματα του 1902.

World Travel Awards: Ποια είναι η Ευρωπαϊκή πόλη που αναδείχθηκε για 2η χρονιά κορυφαίος πολιτιστικός προορισμός

Ξεπέρασε το Παρίσι, τη Λισαβόνα και την Αθήνα, χάρη στην πολιτιστική της ενέργεια, την αρχιτεκτονική της και τα θρυλικά φεστιβάλ της.

Φορολογικές Υποχρεώσεις Ιουλίου: Η «τελευταία προθεσμία» χτυπά στις 31 του μήνα

Εισόδημα, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, ρυθμίσεις και εκπτώσεις: Όλα όσα πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι μέχρι το τέλος Ιουλίου, σύμφωνα με την ΑΑΔΕ.

“Μαχαιριά” στο λιμάνι της Νάξου: Σοβαρό επεισόδιο βίας μεταξύ νεαρών εργαζομένων

Ένα μεσημέρι του Ιουλίου μετατράπηκε σε σκηνικό τρόμου για περαστικούς και ντόπιους, όταν διαπληκτισμός ανάμεσα σε δύο υπαλλήλους γραφείου ενοικίασης εξελίχθηκε σε αιματηρό περιστατικό.

Δικαστική δικαίωση για τους κατοίκους του Καλοξύλου, ακυρώθηκε η άδεια λειτουργίας του νέου τυροκομείου της ΕΑΣ Νάξου

Μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα, το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Πειραιά ακύρωσε την άδεια λειτουργίας του υπό ανέγερση τυροκομείου, δικαιώνοντας πλήρως τους περιοίκους

Δονούσα: Ο τραυματισμός κοπέλας από ομπρέλα (!!!) αποκαλύπτει μια τρύπα στο σύστημα

Μια γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά σε απομονωμένη παραλία της Δονούσας και σώθηκε χάρη στην αλληλεγγύη ντόπιων και τουριστών — αλλά η πολιτεία έλειπε. Και την επόμενη φορά;

Νάξος – Τραγαία: Όταν η προσπάθεια γράφει ιστορία, Επιτυχίες για τους μαθητές του Γενικού Λυκείου (πίνακας)

Με δάκρυα συγκίνησης, χαμόγελα και βαθιά υπερηφάνεια, οι μαθητές του ΓΕΛ Τραγαίας πέτυχαν σπουδαίες εισαγωγές στις Πανελλαδικές 2025 — αποδεικνύοντας πως τα μεγάλα όνειρα ανθίζουν και στα μικρά σχολεία

Αμοργός: Ένταση και επεισόδια στο πανηγύρι της ψημένης ρακής μετά από πολιτικό σύνθημα

Απρόσμενη τροπή πήρε το παραδοσιακό γλέντι στα Κατάπολα, όταν συνθήματα υπέρ της Παλαιστίνης προκάλεσαν αντιδράσεις, λογομαχίες και τελικά, διακοπή της γιορτής.

Πολεοδομική επανεκκίνηση σε Αντίπαρο και Μικρές Κυκλάδες: Νέα Ειδικά Σχέδια για Ηρακλειά, Σχοινούσα, Κουφονήσια και Δονούσα

Με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ξεκινά ένα ολιστικό πολεοδομικό σχέδιο που αλλάζει το αναπτυξιακό τοπίο σε πέντε νησιά των Κυκλάδων

Ανυπόφορη η “ανάσα” στις Κυκλάδες, ο καύσωνας “έγραψε” 40 βαθμούς στη Μέση της Νάξου (!!!)

Ακραίες θερμοκρασίες σάρωσαν το Αιγαίο: 40άρια σε Μέση Νάξου, Δαμαριώνα, Κουφονήσια – Πνιγηρές συνθήκες ακόμα και στις πιο δροσερές νησιωτικές ανάσες

Όταν το GPS σε οδηγεί… σε αδιέξοδο: Τουρίστας σφήνωσε όχημα σε σοκάκι της Νάξου

Αμερικανός οδηγός ακολούθησε πιστά τις οδηγίες πλοήγησης και κατέληξε… στα στενά της Φουντάνας – Η φωτογραφία που έγινε viral και η ανάγκη για καλύτερη καθοδήγηση στους τουρίστες

Νάξος: Παραίτηση Φλεριανού από τη θέση του Αντιδημάρχου Ισότητας, ποιους λόγους επικαλείται (έγγραφο παραίτησης)

Ο Βασίλης Φλεριανός παραιτήθηκε από την προεδρία της Δημοτικής Επιτροπής Ισότητας, επικαλούμενος αντικειμενική αδυναμία άσκησης των καθηκόντων του – Συζητείται η αντικατάστασή του στο σημερινό (23/07) Δημοτικό Συμβούλιο.

Οι ψίθυροι της πέτρας: Η γλυπτική …ποίηση του Γιάννη Φραντζέσκου στον Καλόξυλο

Ο πολυδιάστατος Ναξιώτης δημιουργός σε μια μοναδική έκθεση γλυπτικής, ακολουθώντας το κάλεσμα των λίθων και της μνήμης – 26 και 27 Ιουλίου στην αίθουσα «Δρακούλη»