Τετάρτη, 7 Μαΐου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΝάξος - Απείρανθος: Οι καμπάνες ήχησαν... Η ώρα της εξόδου έφτασε

Νάξος – Απείρανθος: Οι καμπάνες ήχησαν… Η ώρα της εξόδου έφτασε

|

Με την πένα της Γαλήνης Μπαρδάνη κάνουμε ένα ταξίδι στην … παραμονή της Επανάστασης. Και βλέπουμε τον ρόλο της μάνας στην προετοιμασία πριν από την μεγάλη έξοδο… Το ντύσιμο που πολεμιστή βήμα βήμα…

Ο επαναστατικός αναβρασμός εκείνων των ημερών ήταν τόσο μεγάλος που καθιστούσε πια επικίνδυνη την αναβολή της εξέγερσης. Tόσο εκείνοι που έφυγαν στους τόπους απ’ τον φόβο μην πιαστούν μα τόσο κι εκείνοι που έμειναν, είχαν αρχίσει να ετοιμάζονται.

Της Γαλήνης Μπαρδάνη (κείμενο και φωτογραφία)

 Κάθε σπίτι ήταν ένα καζάνι που έβραζε. Συζητήσεις την νύχτα στα σβηστά με μόνο φως τη ζέστη της φωτιάς που άναβε τα λίγα ξύλα που ‘χαν απομείνει στα σπιτικά.

Οι αρχόντισσες ήταν εκείνες που καθόριζαν την έναρξη και την παύση κι ας μην το ‘ξεραν  τότε, η κινητήριος δύναμη κάθε σπιτικού. Μόλις πάρθηκε η απόφαση για την καθοριστική ημερομηνία εκείνες ήταν που άνοιξαν  τις κασέλες και μάζεψαν τα κάρβουνα απ’ τη φωτιά. Εκείνες τα έβαλαν στα σίδερα να τα πυρώσουν για να ομορφοστρώσουν τα λαγκιόλια της φουστανέλας, κοντή για τα παλικάρια ως τους μηρούς και μακριά ίσαμε το γόνατο κι ακόμα πιο κάτω για τους καπεταναίους και τους γεροντότερους και με περισσότερα και πιο πυκνά λαγκόλια.

Κένταγαν με μεταξένιες κλωστές τη φέρμελη η το  μεϊντάνι και το στόλιζαν με χρυσοκέντητα γαϊτάνια και κορδόνια. Σαν θαύματα  ξεπρόβαλαν οι σπειρομαίανδροι στο τελείωμα των μανικιών. Σαν άλλες αράχνες  της εποχής ύφαιναν τις μακριές ως τα σκέλια κάλτσες με τραγόμαλλο για να κρατούν ζεστούς τους «αφεντάδες» τους.

Το Σάββατο απ’ τ’ απόγευμα βγήκαν στους δρόμους οι τσιλιαδόροι ,έπρεπε να ξεθαφτούν τ’ άρματα και να συντηρηθούν. Συνήθιζαν να λένε , «γυμνοί και κουρελήδες πολλοί ,μα δίχως άρματα κανένας». Τις περισσότερες φορές τα άρματα δεν ήταν αγορασμένα, αλλά  λάφυρα αρπαγμένα από το χέρι ή το κορμί του εχθρού. Έπρεπε κάποιος να νοιαστεί και τα μπαϊράκια ,κάθε οικογένεια βλέπεις είχε το δικό της .

Την Κυριακή αξημέρωτα ακόμη, μια ησυχία απόκοσμη κάλυπτε τα πάντα με το μανδύα της. Ησυχία προμήνυμα βοής κι αντάρας. Σηκώθηκαν τα παλικάρια κι οι καπεταναίοι κι άρχισαν τις ετοιμασίες. Ιεροτελεστία το ντύσιμο τους μιας κι είχε τόσα κομμάτια να φορεθούν.

Πρώτα φόραγαν τις βλαχόκαλτσες, μετά το λευκό πουκάμισο με τα στενά μανίκια, πάντα ξεκούμπωτο μπροστά στο στήθος, χειμώνα καλοκαίρι. Μετά τα μεϊντανογίλεκα που συμπλήρωναν τον περήφανο κορμό. Ζώνονταν στη μέση τους τη φουστανέλα που πολλά παλικάρια την άλειφαν με ξύγκι. Η ποδεμή τους ήταν τα τσαρούχια που τα στήριζαν στα πόδια τους, φέρνοντας γύρω τη γάμπα με φαρδύ λουρί, τις θηλιές και το ‘πιαναν στην κάλτσα τους ακριβώς κάτω απ’ το γόνατο με τσαρουχοτοκά.

Στην ράχη τους έριχναν τον ντουλαμά η την κάπα φτιαγμένη  από τραγόμαλλο και βαλμένη στις νεροτριβές για να πήξει και να μην περνάει η βροχή και το κρύο. Τελειώνοντας φόραγαν το φέσι, κορώνα στο κεφάλι τους τυλιγμένο στη βάση του με μαντηλοδεσά, που ανάλογα με το ύφασμα είχε κι άλλο όνομα: κασπαστή, πόσι η σερβέτα.

Τη φορεσιά συμπλήρωναν το σελλάχι, τα στολίδια(τα τσαπράζια τα σαββατλίδικα) και τ’ άρματα. Στο σελλάχι ήταν περασμένη η «ώρα» ,οι μπαλάσκες για τα φουσέκια των ντουφεκιών, τα φυσεκλίκια ,οι τσακμακόπετρες, η καπνοσακούλα τους. Απ’ το σελλάχι ξεπρόβαιναν δυο δίδυμες  κουμπούρες, στην έξω θήκη βρισκόταν το χαρμπί (πολλαπλών χρήσεων),απ’ έξω το γιαταγάνι κι όρεξη να ‘χεις να θυμάσαι όλα τ’ άρματα.

Ντυμένοι ,στολισμένοι σαν με γαμπρική  φορεσά περίμεναν να δοθεί το σύνθημα. Πάμε παλικάρια …Ξαφνικά ακούστηκε βοή και σείστηκε το σύμπαν κι έβλεπες να ξεπροβάλουν από κάθε πέτρα ,από κάθε στενό από κάθε πέρασμα ένα λεφούσι, άτακτο μα ομοιόμορφο έτοιμο να σε πάρει μαζί του.

Τα μπαϊράκια ανέμιζαν στον αέρα σαν άλλα πανιά των « ξύλινων τειχών» της Αθήνας. Μόλις συγκεντρώθηκαν στο άνοιγμα, ο εχθρός προσπάθησε να ανασυνταχθεί μα τα ‘χασε. Παρακολουθήσαμε μέσα σ’ ένα απόγευμα την κάθοδο των μυρίων και την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη, διοργανωμένες από τον Λεωνίδα και τον Μέγα Αλέξανδρο. Αιώνες του Ελληνισμού σε μια σελίδα ιστορίας.

 Το παρόν αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας. Τα πρόσωπα, τα ονόματα και οι καταστάσεις  που περιγράφονται είναι φανταστικά, οποιαδήποτε ομοιότητα είναι συμπτωματική και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Το “Highspeed 3” αλλάζει το τοπίο στις θαλάσσιες συγκοινωνίες Κρήτης – Κυκλάδων;

Η Hellenic SeaWays ενισχύει τη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Ηράκλειο με το ταχύπλοο "Highspeed 3", φέρνοντας νέο ανταγωνισμό και πιθανές μειώσεις τιμών στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια. (πίνακας δρομολογίων)

Νάξος (Τραγαία) – Λύκειο: Μαθητές από τη Νάξο και το Μαρούσι συναντήθηκαν στη Βουλή των Εφήβων

Μια ουσιαστική τηλεδιάσκεψη μεταξύ των ομάδων Βουλής Εφήβων του ΓΕ.Λ Τραγαίας Νάξου και του 5ου ΓΕ.Λ Αμαρουσίου ανέδειξε την αξία της επικοινωνίας, του πολιτιστικού διαλόγου και της δημοκρατικής συμμετοχής.

Λιβάνιος – Εκλογές: Θα πραγματοποιηθούν το 2027 με τον ίδιο Νόμο

Λιβάνιος: ξεκαθάρισε ότι οι εκλογές του 2027 θα γίνουν με τον ίδιο εκλογικό νόμο που έγιναν οι εκλογές του 2009. Στην αυτοδιοίκηση ωστόσο, το 2028, έρχονται αλλαγές.

Βατικανό: Ξεκινάει σήμερα (07/05) το τελετουργικό για την εκλογή Πάπα

Από σήμερα, 133 καρδινάλιοι θα ψηφίζουν τέσσερις φορές την ημέρα μέχρι να συμφωνήσουν στην εκλογή του νέου Πάπα

Νάξος – 1ο και 2ο Γυμνάσιο: Ημερίδα Επαγγελματικού Προσανατολισμού για μαθητές και γονείς

Το Σάββατο 17 Μαΐου 2025, πραγματοποιείται ημερίδα Επαγγελματικού Προσανατολισμού στο αμφιθέατρο του σχολείου, για γονείς και μαθητές της Γ’ Γυμνασίου, με δωρεάν συμμετοχή, ομιλίες και εξατομικευμένες παρεμβάσεις.

AegeanBall Festival 2025: «Ναι» Βρούτση σε Πρίντεζη για νέο γήπεδο μπάσκετ στη Σύρο (video)

Καταφατική η απάντηση του Αναπληρωτή Υπουργού Αθλητισμού στο δημόσιο κάλεσμα του Γιώργου Πρίντεζη για λύση στο χρόνιο πρόβλημα με τις κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις της Σύρου.

Αιγαίο – Γαύδος: Εντοπισμός και διάσωση 204 αλλοδαπών (!!)

Εντοπισμός και διάσωση 204 αλλοδαπών στη Γαύδο – Στις λέμβους επέβαιναν μόνο άνδρες

31ος Διάπλους Αιγαίου: Ένα ταξίδι προσφοράς στα μικρά και ακριτικά νησιά

Η Ομάδα Αιγαίου ξεκινά αύριο Πέμπτη 8 Μαΐου 2025 έναν νέο διάπλου αλληλεγγύης, φροντίδας και ελπίδας, διασχίζοντας το Αιγαίο με αποστολή την υγεία, την παιδεία, τον πολιτισμό και τον σεβασμό στη ζωή.

Πανναξιακός ΑΟΚ – Γ. Προδρόμου: “Σήμερα, παίζουμε για να μείνουμε ζωντανοί. Και θα είμαστε”.

Ο Πανναξιακός φιλοξενεί σήμερα (7/5) τον Ιωνικό Νικαίας στον δεύτερο τελικό της National League 2. Ο Γιάννης Προδρόμου ζητά αντίδραση, στηρίζεται στον κόσμο της Νάξου

Αιγαίο: Χωρίς ΑΟΖ Λέβιθα – Κίναρος με απόφαση της Πολεοδομίας!

Απαγορεύουν εγγράφως κτηνοτροφικές εργασίες στην οικογένεια Καμπόσου και αφαιρούν οικονομική δραστηριότητα από την νησίδα!

Νάξος – Φιλώτι: Αντίο με σεβασμό και αγάπη στον Τάσο Τζιώτη, άνθρωπο του μέτρου και της προσφοράς

Ο Φιλωτίτης που δεν είπε ποτέ κακή κουβέντα, μόνο έδινε—με τα χέρια, με την καρδιά, με την ψυχή του. Μια απώλεια που βαραίνει την κοινότητα, μια μορφή που δεν ξεχνιέται.

Νάξος – Κινητοποίηση στη ΔΟΥ: Διαμαρτυρία επαγγελματιών για το ψηφιακό πελατολόγιο (video)

Επιχειρηματίες και επαγγελματίες από τη Νάξο διαμαρτύρονται για ένα μέτρο που χαρακτηρίζουν άδικο και ανεφάρμοστο – «Επιβαρύνει αδικαιολόγητα τις μικρές επιχειρήσεις», δηλώνει ο Κ. Φαρκώνας.

Στ. Φουτάκογλου: Το περίπτερο της πλατείας πρώην Δημαρχείου, που φεύγει σιωπηλά (!!!)

Μνήμες, άνθρωποι, ιστορίες δεκαετιών γύρω από ένα μικρό περίπτερο που αποτέλεσε σταθερό σημείο αναφοράς για γενιές Χωραϊτών - Η τοποθέτηση του Στράτου Φουτάκογλου

Καλοκαιρινή εξόρμηση Raptor Club Greece στη Νάξο το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος

Για πρώτη φορά οι ιδιοκτήτες των εντυπωσιακών pick-up επιλέγουν Κυκλάδες και ξεκινούν από τη Νάξο, με ένα τριήμερο χαλάρωσης, εξερεύνησης και απολαυστικής οδήγησης

Διήμερο Πολιτισμού στη Νάξο με τα “Αξοπατήματα” και το 5ο Γυμνάσιο Κοζάνης

Η μουσική, ο χορός και τα έθιμα ενώνουν Κοζάνη και Νάξο σε ένα γιορτινό διήμερο πολιτιστικών ανταμωμάτων

Κουφονήσι: Μπαίνει νέο πλοίο; από 3 Ιουνίου το πρωινό δρομολόγιο του Blue Star Naxos

Ενημέρωση από τον ΣΤΕΚ για τις φετινές συνδέσεις, τις ανησυχίες των επαγγελματιών και τις επερχόμενες ανακοινώσεις της Hellenic Seaways – Blue Star Ferries σχετικά με την ακτοπλοϊκή σύνδεση του Κουφονησίου

Νάξος: Μία εικόνα που προκαλεί δέος, πραγματικότητα ή όχι;

Ένα βιομηχανικής κλίμακας έργο απειλεί το φυσικό, πολιτιστικό και κοινωνικό κεφάλαιο της Νάξου και των Κυκλάδων, με επιπτώσεις που ξεπερνούν την ενεργειακή "ανάπτυξη" - Δύο ομιλίες σήμερα και αύριο. Που; Πότε;

Εκτακτο: Διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές της πόλης Νάξου

Διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές της πόλης Νάξου σήμερα Δευτέρα 5 Μαϊου

Β. Φλεριανός: Ξεκινά το έργο που περίμενε μια ολόκληρη γενιά

Με χρηματοδότηση 2,28 εκατομμυρίων ευρώ, η Νάξος αποκτά επιτέλους το ενιαίο Αθλητικό Κέντρο που αξίζει στους αθλητές, τους συλλόγους και τη νεολαία της - Η τοποθέτηση του Βασίλη Φλεριανού

Νάξος – 2ο Γυμνάσιο: Η Μιχαηλία-Ευαγγελία Γρατσία διακρίθηκε στον Πανελλήνιο διαγωνισμό φυσικής “Αρίσταρχος”

Η Μιχαηλία-Ευαγγελία Γρατσία κατέκτησε το 3ο βραβείο στη Β΄ Φάση του διαγωνισμού φυσικής "Αρίσταρχος" φέρνοντας περηφάνια στη σχολική μας κοινότητα