Τρίτη, 26 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΝάξος - Απείρανθος: Ο βρακάς Sir Colin Renfrew και οι "σαλιάκοι" από...

Νάξος – Απείρανθος: Ο βρακάς Sir Colin Renfrew και οι “σαλιάκοι” από τα χέρια της κυρά Κυριακής

|

Με την βοήθεια της Σοφίας Κατσουρού έχουμε έναν μίνι πρόλογο του τι θα διαβάζουμε στο νέο τεύχος του Φλέα όπου πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο γνωστός αρχαιολόγος Sir Colin Renfrew… Ενας Αγγλος που αγάπησε την Κέρο, αλλά όπως μαθαίνουμε γοητεύτικη από την απλότητα των Απεραθιτών και έφτασε στο σημείο να κάνει πρόταση γάμου στη γυναίκα του στην Απείρανθο (!!!)

Εκείνος (σ.σ. ο Sir Colin Renfrew) αναζητά τα βήματα, τα ίχνη των βημάτων των ανθρώπων πριν από πέντε χιλιάδες χρόνια, κι εμείς βρεθήκαμε να αναζητάμε τα βήματα τα δικά του πριν από πενήντα περίπου χρόνια … όχι οπουδήποτε αλλά στ’ Απεράθου ….

Από τη σελίδα του Κωστή Κατσουρού στα social media

Αιτία μια φράση δική του ξαφνικά μέσα στο ντοκιμαντέρ «Το αίνιγμα της Κέρου» που προβλήθηκε από την ΕΡΤ: «Η Απείρανθος της Νάξου έχει ξεχωριστεί θέση στη ζωή μου». Άραγε είπε και κάτι άλλο που κόπηκε στο μοντάζ; … δεν έχει σημασία …. Αρκεί μια μόνη αναφορά ….

Πώς; Πότε; Με ποιους; Ποια ακριβώς αυτή η σχέση;

Πρόκειται βέβαια για τον Λόρδο Κόλιν Ρενφριου, την Κέρο, την 3η χιλιετία π. Χ. και τ’ Απεράθου της Νάξου τη δεκαετία του 1960.

Ύστερα έρχεται μια συνέντευξή του με αφορμή το δεύτερο ντοκιμαντέρ που είδαμε πρόσφατα «Κέρος το μυστήριο των σπασμένων ειδωλίων», βασισμένο στη δουλειά του εκεί με αποκορύφωμα Cambridge Keros project.
«Στα ταξίδια μου, ιδιαίτερα στην Απείρανθο της Νάξου, γνωρίστηκαν με μια υπέροχη ομάδα νέων ανθρώπων, έχω μνήμες από ολονύκτια πάρτι με πολλούς παραδοσιακού Κυκλαδίτικους χορούς και τη γιορτή των Απόκρεω το 1964. Η Απείρανθος ήταν και παραμένει πολύ ξεχωριστή για εμένα. Έτσι αποφάσισα να διαλέξω ένα μύλο έξω από το χωριό της Απειράνθου ως το ιδανικό ρομαντικό μέρος για να κάνω πρόταση γάμου στην Τζέιν Έουβμπανκ (τώρα Τζέιν Ρένφριου) την οποία είχα συναντήσει στο Κέιμπριτζ και συμμετείχε στις ανασκαφές του Σαλιάγκου το 1964».

Ποια ήταν άραγε η υπέροχη ομάδα νέων ανθρώπων, τότε, που τους θυμάται και τους μνημονεύει μέχρι σήμερα;

Κι αυτές οι Απόκριες του 1964;

Τόσες και τόσες Απόκριες στ’ Απεράθου, τόσοι χοροί, τόσα τραγούδια, τόσες μεταμφιέσεις … γιατί δεν έμεινε κάτι στις διηγήσεις από την παρουσία του Κόλιν Ρένφριου;

Κι μύλος προνομιακός τόπος περιπάτων και συναντήσεων των νέων στ’ Απεράθου, φορτισμένος με αγάπες, όνειρα, και τελικά με μια ακόμα ιστορία αγάπης που διαρκεί μέχρι τα 85 χρόνια και φθάνει μέχρι το Κέιμπριτζ.

Όμως η μαγική δύναμη των λόγων κτυπάει τη φλέβα την μνήμης, μια και μόνη φράση αρκεί για να θυμηθούν κάποιοι ότι κάποτε στο Χωριό, παιδιά οι ίδιοι γνώρισαν τον Κόλιν!!! Κι έτσι αρχίζει να ξετυλίγεται το κουβάρι της θύμησης.

Πολύτιμος οδηγός ο φιλόλογος καθηγητής Νίκος Νανούρης που στο οικογενειακό του περιβάλλον «ανακάλυψε» ανθρώπους που γνώρισαν τον Κόλιν και κάποιοι από αυτούς ανήκαν και στην «υπέροχη ομάδα των νέων ανθρώπων», των φίλων του.

Κάποιοι από αυτούς τους υπέροχους νέους έφυγαν από κοντά μας πάρα πολύ νέοι, ωστόσο υπάρχουν οι μνήμες των δικών τους ανθρώπων, οι διηγήσεις και οι φωτογραφίες τους για να «ζωντανέψουν» αυτά που μέχρι σήμερα ο Κόλιν, ο Λόρδος Ρένφριου, θυμάται στ’ Απεράθου.

Ήταν τότε που έκανε το μεταπτυχιακό του, λένε, έμενε στ’ Απεράθου, ήταν με την Ιωάννα από τότε κι είχε πολλές φιλίες στο Χωριό. Πολύ προσιτός σε όλους, εύθυμος, έκανε βόλτες στο Χωριό, τραγουδούσε τα’ Απεραθίτικα κοτσάκια μ’ αγγλική προφορά, όπως τραγουδούσε και Θεοδωράκη και χόρευε συρτάκι στο γάμο ενός από τους φίλους.

Εξαιρετική η φωτογραφία από την Αποκριά του 1964 στην Πλάτσα, ο ίδιος στο κέντρο ανάμεσα στους φίλους του, μεταμφιεσμένοι ο γιατρός Νίκος Γρατσίας και ο Στέφανος Μπάκαλος. Οι διηγήσεις λένε ότι σ’ αυτή την Αποκριά τον έντυσαν βρακά κι εμφανίστηκε στην Πλάτσα ανάμεσα στους κουδουνάτους και στους παλιάτσους, συμμετείχε στα δρώμενα. Χαμός!

Αγαπούσε πολύ τα ελληνικά φαγητά κι εκτιμούσε ιδιαίτερα την ελληνική φιλοξενία έτσι όπως εκφράζεται ακόμα και χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία: «ήλθε απροειδοποίητα στην Αθήνα κι η μάνα μας δεν είχε προετοιμαστεί και φάγαμε ό,τι είχαμε», θυμάται ο Νίκος Γρατσίας-Μπάκος. «Σαλιάκοι. Κι η μάνα μου ντράπηκε που σέρβιρε τους φτιαστούς σαλιάκους. Κι ο Κόλιν γυρίζει και της λέει ‘Κυρά Κυριακή αυτό είναι το ακριβότερο φαγητό στην Αγγλία’».

Τους φίλους απ’ τα’ Απεράθου τους έβλεπε και στην Αθήνα όπου σπούδαζαν ή εργαζόντουσαν αργότερα αλλά και στην Αγγλία όπου τους φιλοξένησε. Διατηρούν με τη σειρά τους μνήμες από πάρτι στην Αγγλική αρχαιολογική σχολή, ήταν η εποχή του βερμούτ, από τις ομιλίες του στην Αθήνα, απ’ αυτή τη ζωή που όλοι ήταν νέοι, κεφάτοι και ο ίδιος γι’ αυτούς απλά «ο Κόλιν».

Οι υπέροχοι νέοι στις φωτογραφίες μαζί του είναι ο Νικόλας Φλ. Μπάκαλος, ο Γιώργος Ηλία Γρατσίας, ο Στέφανος Κ. Μπάκαλος, ο Μανώλης Αντ. Καστρήσιος (Καστρησομανώλης). Ο Λογοθέτης Εμμ. Ελευθερίου (Τσάρος), ο Σταύρος Εμμ. Κατεινάς (του Γκκιδομανώλη).

Τια αναμνήσεις τους μοιράστηκαν μαζί μας η Βάγια Γ. Γρατσία, η Αργυρώ Μπακάλου-Μπουγιούκα, ο Νίκος Γρατσίας-Μπάκος, ο Γιώργης Μπουγιούκας, ο Μανώλης Μπουγιούκας πάντα μαζί με τον Νίκο Νανούρη.

Ευχαριστούμε!

Βλ. το νέο τεύχος, Φλέα, τ. 68, Οκτώβρης-Δεκέμβρης 2020


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πανναξιακός Α.Ο.: Ο Victor Asamoah νέος προπονητής της ανδρικής ομάδας

Με εμπειρία άνω των 20 ετών και δίπλωμα UEFA A License, ο Victor Asamoah αναλαμβάνει τα ηνία του Πανναξιακού Α.Ο.

Εκτακτο: Τροχαίο στο δρόμο προς το αεροδρόμιο της Νάξου

Αυτοκίνητο κατέληξε σε τάφρο στον δρόμο Χώρας – Αεροδρομίου. Σώα η οδηγός, νέα ερωτήματα για το οδικό δίκτυο της Νάξου.

ΙΑ΄ Studium Historicorum Ecclesiasticorum στη Νάξο, χίλια χρόνια από την παρακαταθήκη του Βασιλείου Β΄ (πρόγραμμα)

Από 26 έως 28 Αυγούστου 2025 η Νάξος φιλοξενεί το διεθνές συνέδριο εκκλησιαστικής ιστορίας, αφιερωμένο στον Αυτοκράτορα Βασίλειο Β΄.

Νάξος: Πτώση «γουρούνας» στη θάλασσα στη μαρίνα

Τετράτροχο όχημα κατέληξε στη θάλασσα στη μαρίνα Νάξου – Χωρίς τραυματισμούς, χωρίς ρύπανση

Άλλοι για Νάξο τράβηξαν… κι άλλοι για Σαντορίνη

Μετά τη Νάξο, η Χορωδία του Δήμου Θήρας θα εμφανιστεί στη Σαντορίνη στο πλαίσιο του 8ου Φεστιβάλ Στρογγύλη με Γιάννη Ζουγανέλη και κορυφαίους καλλιτέχνες.

Νάξος: Διακοπή σήματος της ΕΡΤ από τις 13 Αυγούστου – Χωρίς κρατικά κανάλια και ραδιόφωνα

Στο «σκοτάδι» η κεντρική Νάξος λόγω βλάβης στις κεραίες αναμετάδοσης στο όρος Ζας. Τα ιδιωτικά κανάλια εκπέμπουν κανονικά.

24ωρη απεργία ΑΔΕΔΥ την Πέμπτη 28 Αυγούστου – Συγκέντρωση στο Σύνταγμα και αλλαγές πτήσεων

Πανελλαδική απεργία στο Δημόσιο με αφορμή το νέο Πειθαρχικό Δίκαιο. Στάση εργασίας από τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας – Τι ανακοίνωσαν AEGEAN και Olympic Air.

Εκλογικός νόμος: Σενάρια αλλαγών στη Ν.Δ., ο πήχης, το μπόνους και οι …χαμένες έδρες

Παρά τις διαβεβαιώσεις Μητσοτάκη, στο εσωτερικό της Ν.Δ. φουντώνει η συζήτηση για παρεμβάσεις στον εκλογικό νόμο και την αυτοδυναμία. (παραδείγματα)

Δωρεάν μετακινήσεις για ερασιτεχνικά σωματεία Αιγαίου & Ιονίου από το 2026, τι αναφέρει ο κος Βρούτσης

650 σωματεία και 35.000 αθλητές ωφελούνται από την απόφαση για δωρεάν ακτοπλοϊκές μετακινήσεις στα νησιά. - Το σχόλιο του κου Βρούτση

200 χρόνια «Ελπίς» – Σημαντικό αρχειακό έργο για το Γενικό Νοσοκομείο Σύρου

18.000 έγγραφα και εκατοντάδες φάκελοι ταξινομήθηκαν, φωτίζοντας την ιστορία της δημόσιας υγείας στη Σύρο και τις Κυκλάδες.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Ασφυξία στο λιμάνι της Νάξου – Μαζική επιστροφή εκδρομέων και το διαχρονικό ζήτημα των υποδομών

Με χιλιάδες ταξιδιώτες να επιστρέφουν, η Νάξος βρέθηκε ξανά αντιμέτωπη με το αδιαχώρητο στο λιμάνι και την ανάγκη για νέο σύγχρονο λιμενικό έργο.

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Νάξος: Νέα προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 25 Αυγούστου

Από τις 05:00 έως τις 07:00 το πρωί – Δεύτερη συνεχόμενη ημέρα με διακοπές ηλεκτροδότησης στο νησί

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Κέα: Σε ύφεση η γαστρεντερίτιδα, τι έδειξε η επίσκεψη του ΕΟΔΥ

Περίπου 30 περιστατικά ημερησίως στην κορύφωση της έξαρσης – Διερευνώνται τα αίτια, με έλεγχο νερού και περιβαλλοντικών δειγμάτων.