Τετάρτη, 16 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΜέσω Αιγαίου μεταφέρθηκε η γεωργία

Μέσω Αιγαίου μεταφέρθηκε η γεωργία

|

Νέα μελέτη αναφέρει ότι γεωργοί από την Ελλάδα και την Τουρκία μετέφεραν τις γνώσεις τους στην υπόλοιπη Ευρώπη  

Μετανάστες από τις δύο πλευρές του βορείου Αιγαίου, την Ελλάδα και την Ανατολία (σημερινή Τουρκία), εισήγαγαν τη γεωργία στην Κεντρική και στη Δυτική Ευρώπη, σύμφωνα με μια νέα ευρωπαϊκή επιστημονική έρευνα με επικεφαλής Έλληνες και Γερμανούς επιστήμονες. Η παλαιογενετική μελέτη βασίσθηκε στην ανάλυση DNA από πέντε σκελετούς που βρέθηκαν σε πρώιμες νεολιθικές τοποθεσίες στη Βόρεια Ελλάδα και στη Βορειοδυτική Τουρκία (περιοχή Θάλασσας Μαρμαρά).

Η εξάπλωση

Η γεωργία πρωτοεμφανίσθηκε στη Νοτιοδυτική Ασία πριν από τουλάχιστον 10.000 χρόνια και σταδιακά εξαπλώθηκε στις γειτονικές περιοχές. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η γεωργία εισήχθη στην Ευρώπη πριν από περίπου 8.500 χρόνια από τα νοτιοανατολικά και εξαπλώθηκε σταδιακά φθάνοντας στην Κεντρική Ευρώπη πριν από 7.500 χρόνια και έως τη Βρετανία πριν από 6.100 χρόνια περίπου.

Αντικείμενο έντονης επιστημονικής διαμάχης, εδώ και τουλάχιστον 100 χρόνια, αποτελεί το κατά πόσο η μεταφορά της γεωργίας έγινε μέσω φυσικής μετανάστευσης των γεωργών που έφεραν μαζί τους τις αγροτικές γνώσεις τους ή αν «μετανάστευσαν» μόνο οι γνώσεις τους μέσω της διαδικασίας της πολιτισμικής διάχυσης στους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες, οι οποίοι έως τότε, επί 45.000 χρόνια, ήδη από την τελευταία εποχή των πάγων, κατοικούσαν αποκλειστικά την Ευρώπη.

Το σενάριο

Η νέα έρευνα, με επικεφαλής τον καθηγητή παλαιογενετικής Γιοαχίμ Μπούργκερ του Πανεπιστημίου Γιοχάνες Γκούτενμπεργκ του Μάιντς και την επίκουρη καθηγήτρια φυσικής ανθρωπολογίας Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «PNAS», ενισχύει το σενάριο της φυσικής μετανάστευσης και όχι της πολιτισμικής.

Η παλαιότερη αρχαιολογική έρευνα έχει φέρει στο φως αγροτικές κοινότητες τόσο την Ελλάδα όσο και στη ΒΔ Ανατολία, οι οποίες χρονολογούνται στο 6000 – 6500 π.Χ., ενώ έχουν εντοπισθεί ίχνη ανταλλαγών ανάμεσα στις δύο πλευρές του Αιγαίου ήδη από την Μεσολιθική εποχή.

Η ανάλυση

Οι τοποθεσίες στις δύο πλευρές του Βορείου Αιγαίου, από όπου συλλέχθηκε το αρχαίο DNA (Θεόπετρα, Ρεβένια, Παλιάμπελα, Κλείτος, Μπαρσίν Ανατολίας), χρονολογούνται από την εποχή της πρώτης εξάπλωσης της γεωργίας προς τα δυτικά και βρίσκονται πάνω στην πιθανή διαδρομή που εκτιμάται ότι ακολούθησαν οι μετανάστες προς την Ευρώπη.

Η ανάλυση έδειξε πολύ μεγάλες γενετικές ομοιότητες ανάμεσα στα γονιδιώματα των πέντε ατόμων του Αιγαίου με τα γονιδιώματα από τις αρχαίες γεωργικές κοινωνίες στη Γερμανία και στην Ουγγαρία, πράγμα που ενισχύει την πεποίθηση πως υπήρξαν επιμιξίες μεταξύ των εξ ανατολών μεταναστών και των ντόπιων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το DNA από την Ελλάδα και την Ανατολία συνεισέφερε σε όλους τους σημερινούς ευρωπαϊκούς πληθυσμούς και εμφανίζει ιδίως γενετικές ομοιότητες με τους σύγχρονους Μεσογειακούς πληθυσμούς (Σαρδηνίας, Ισπανίας κ.α.), αλλά και με τον διάσημο Έτζι, την μούμια που βρέθηκε στους πάγους των ‘Αλπεων του Τιρόλο. Οι ερευνητές θεωρούν πολύ πιθανό ότι ο Έτζι είχε καταγωγή από τους κατοίκους του νεολιθικού Αιγαίου. Από την άλλη, η έρευνα δείχνει ότι οι σημερινοί Τούρκοι έχουν μικρή γενετική συγγένεια με τους νεολιθικούς πληθυσμούς της αρχαίας Ανατολίας.

Τα ευρήματα

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι, όπως δείχνουν τα ευρήματα, υπάρχει μια αδιάσπαστη αλυσίδα καταγωγής από την Ελλάδα και την Ανατολία έως την Ευρώπη, η οποία είναι ενδεικτική για τις μεταναστεύσεις που έγιναν κάποτε από την Ανατολή προς τη Δύση. Οι δύο βασικοί μεταναστευτικοί «διάδρομοι» από το Αιγαίο ήσαν αφενός προς την Κεντρική Ευρώπη μέσω των Βαλκανίων και αφετέρου προς την Ιβηρική μέσω της Μεσογείου.

Οι μετανάστες έφεραν μαζί τους φυτά προς καλλιέργεια, εξημερωμένα ζώα και την αντίστοιχη «τεχνογνωσία», που χαρακτηρίζει έκτοτε τη ζωή των γεωργών-κτηνοτρόφων. Όπως δήλωσε ο Μπούργκερ, οι μετανάστες αγρότες και οι ντόπιοι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες «αρχικά αντάλλαξαν κυρίως γνώσεις, αλλά σπάνια συζύγους. Μετά όμως το πέρασμα αιώνων, ο αριθμός των επιμιξιών αυξήθηκε».

«Οι Αιγαιακοί νεολιθικοί πληθυσμοί μπορούν να θεωρηθούν η ρίζα όλων των πρώιμων Ευρωπαίων γεωργών», αναφέρουν οι ερευνητές. Ενώ προσθέτουν ότι «ένα ερώτημα-κλειδί που μένει αναπάντητο, είναι αν αυτή η αδιάσπαστη αλυσίδα καταγωγής και μετανάστευσης επεκτείνεται προς τα πίσω έως τη νοτιοανατολική Ανατολία και την Εύφορη Ημισέληνο (σ.σ. Τουρκία, Συρία, Ιράν, Ιράκ), όπου έχουν βρεθεί οι πρώτες νεολιθικές εγκαταστάσεις στον κόσμο».

«Οι μετανάστες γεωργοί όχι μόνο έφεραν μαζί τους μια τελείως ξένη κουλτούρα, αλλά έμοιαζαν διαφορετικοί εξωτερικά και μιλούσαν διαφορετική γλώσσα», δήλωσε η Παπαγεωργοπούλου, στενός συνεργάτης του Μπούργκερ.

Σημειωτέον ότι, μετά τους αρχικούς μετανάστες από το Αιγαίο, πριν από περίπου 5.000 χρόνια, ένα άλλο κύμα μεταναστών έφθασε στην Κεντρική Ευρώπη, αυτή τη φορά από τις στέππες στα ανατολικά. Οι περισσότεροι σημερινοί Ευρωπαίοι αποτελούν ένα μίγμα των αρχικών ντόπιων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, των πρώτων μεταναστών αγροτών από την Ανατολή και των κατοπινών μεταναστών από τις στέππες.

Από ελληνικής πλευράς στη μελέτη συμμετείχαν οι Αθανάσιος Κουσάθανας (Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστημίου Φράϊμπουργκ και Ελβετικό Ινστιτούτο Βιοπληροφορικής Λωζάννης), Κώστας Κωτσάκης και Σεύη Τριανταφύλλου (Σχολή Ιστορίας και Αρχαιολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης), Νίνα Κυπαρίσση-Αποστολίκα (επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων υπουργείου Πολιτισμού), Χριστίνα Ζιώτα (Εφορεία Αρχαιοτήτων Φλώρινας) και Φωτεινή Αδάκτυλου (Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής).

Πηγή: in.gr 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Τήνος χωρίς πλαστικά: 398 κιλά απορριμμάτων λιγότερα χάρη στην καμπάνια “Plastic Free Greece”

Με εθελοντές, δύτες και αίσθημα ευθύνης, ο Δήμος Τήνου φιλοξένησε τον 4ο σταθμό της εκστρατείας κατά των πλαστικών μιας χρήσης και καθάρισε βυθούς και ακτές.

Η Πάρος τίμησε τη Γαλλική Εθνική Εορτή και την ιστορική φιλία με τη Γαλλία

Σεμνή τελετή στο μνημείο των ναυαγών της φρεγάτας Le Superbe — Παρουσία της Γαλλικής Πρεσβείας και του Δημάρχου Πάρου, η 14η Ιουλίου έγινε ημέρα μνήμης, τιμής και φιλίας.

Λίνφιλντ – Σέλμπουρν: «Μιλάει» η έδρα στον επαναληπτικό του Champions League

Οι Βορειοϊρλανδοί κυνηγούν την ανατροπή και την πρόκριση – Στο 2.42 η νίκη τους, με τη Σέλμπουρν να κρατά μικρό προβάδισμα από το πρώτο ματς.

Γαλλία στον γκρεμό: Ο Μπαϊρού κόβει αργίες και δαπάνες, η Λεπέν καραδοκεί

Μέτρα λιτότητας 43,8 δισ. ευρώ, οργή για την κατάργηση αργιών και απειλή πρότασης μομφής — η Γαλλία σε τροχιά πολιτικής ανατροπής καθώς το χρέος σφίγγει τον κλοιό και η άκρα δεξιά ανεβαίνει.

Θεατρική Ομάδα Κύθνου: “Η μαμά Ρόζα” έρχεται στη Νάξο για να σκορπίσει άφθονο γέλιο!

Μια απολαυστική κωμωδία της θεατρικής ομάδας Κύθνου παρουσιάζεται σε Απείρανθο και Δαμαλά – Διασκευή και σκηνοθεσία από τον Γιώργη Βενετούλια

Συνάντηση της Ένωσης Λιμενικών Ν.Α. Αιγαίου με τον νέο Λιμενάρχη Θήρας Παναγιώτη Βαρελά

Σε άριστο κλίμα η πρώτη επαφή με τον νέο Πλωτάρχη του Λιμεναρχείου Θήρας – Στο επίκεντρο τα προβλήματα του προσωπικού και οι δεσμεύσεις για βελτίωση των συνθηκών

Φιλ. Φόρτωμας: Πράσινο φως για πάνω από 5 εκατ. ευρώ στις Κυκλάδες

19 Δήμοι των Κυκλάδων ενισχύονται από το νέο πρόγραμμα του ΥΠΕΝ και του Πράσινου Ταμείου – Πρόσθετη στήριξη για τους μικρότερους νησιωτικούς Δήμους

«Η Μεγάλη Ιστορία του Οοουύφφφφφφ!» στο Γλινάδο, μουσικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους

Το Γλινάδο υποδέχεται ένα μαγικό μουσικοθεατρικό δρώμενο από τα Θερινά Εργαστήρια Μουσικής υπό τον Αλέξανδρο Καλογερά – μια φαντασμαγορική παράσταση γεμάτη χιούμορ, μουσική και φαντασία!

Κολοκυθοκεφτέδες: ο απόλυτος καλοκαιρινός μεζές με άρωμα παράδοσης και… κεφαλογραβιέρας

Μια ξεχωριστή συνταγή της λαϊκής κουζίνας με ρίζες από την Κεφαλονιά που κάνει το ταπεινό κολοκυθάκι πρωταγωνιστή στο τραπέζι. Ιδανικοί για μεζέ με ουζάκι ή σαν κυρίως πιάτο με φρέσκια σαλάτα.

Νάξος – Γλινάδο γιορτάζει και θυμάται: Τα θυρανοίξια του Μοναστηριού, έργο μνήμης από τον Μανόλη Σέργη

Μια μοναδική πνευματική και ιστορική συγκυρία: Θυρανοίξια του παλιού μοναστηριού των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων και η έκδοση του νέου έργου «Μελέτες Ναξιακής Λαογραφίας, τ. ΣΤ΄»

Απίστευτο: Πήδηξε από τον καταπέλτη του “Champion Jet 3” στην Πάρο

ναστάτωση στο λιμάνι της Παροικιάς όταν 24χρονος ημεδαπός πήδηξε από τον καταπέλτη πλοίου κατά τον απόπλου – Παρενέβη το Λιμενικό, χωρίς να υπάρξει τραυματισμός

Νάξος: Πέντε «κρυμμένες» παραλίες για ήσυχες (!!!) αποδράσεις

Από τον εξωτικό Πάνορμο μέχρι τη μυστική Χαβάη, ανακαλύψτε πέντε μοναδικές ακτές της Νάξου που προσφέρουν αυθεντική νησιωτική εμπειρία, μακριά από την πολυκοσμία.

Νάξος – Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου: Αντίο στον Στέλιο Ζαφειρόπουλο, ένα δάσκαλο με ψυχή και φως

Ο Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου Νάξου αποχαιρετά με συγκίνηση τον αγαπημένο εκπαιδευτικό και επιστήμονα, που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στη μαθητική και τοπική κοινότητα.

Νάξος – Ορφέας Παπαδόπουλος: Από την υποκριτική στο τατουάζ και… στην Παναγία των Παρισίων (video)

Ο γνωστός ηθοποιός και tattoo artist μιλά αποκλειστικά στο Naxospress για την τέχνη, τη ζωή του στη Νάξο, τα παράξενα τατουάζ και τη νέα του θεατρική πρόκληση

Νάξος: Σύλληψη 70χρονου κυβερνήτη για παράνομο απόπλου σκάφους στον Πάνερμο

Παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, επιβατηγό τουριστικό σκάφος απέπλευσε χωρίς άδεια από το Λιμεναρχείο

Νάξος – Κεραμωτή: Σήμερα το τελευταίο αντίο στην Σοφία Φυρογένη

Η Κεραμωτή Νάξου αποχαιρετά μια αγαπημένη μορφή της τοπικής κοινωνίας – Αντί στεφάνου, δωρεά στον Ιερό Ναό από τον Σύλλογο Κεραμωτής

Golden Plates 2025: Ο chef Νίκος Δημητροκάλης και το Dal Professore σε Νάξο και Αττική έκλεψαν τη παράσταση

Με φόντο τη θάλασσα και πρώτη ύλη την αυθεντικότητα, οι Κυκλάδες σάρωσαν στα φετινά βραβεία γαστρονομίας Golden Plates, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις που επιβεβαιώνουν το διεθνές γευστικό αποτύπωμά τους.

Εκρηκτική αύξηση επιβατών στο λιμάνι Νάξου τον Ιούνιο (πίνακας)

Οι αριθμοί αυξάνονται, οι υποδομές όμως όχι. Η Νάξος «ασφυκτιά» και χρειάζεται λύση τώρα.

SeaJets: Το “TERA JET 2” ξεκινά τα δρομολόγια του, πρώτη αναχώρηση από Πειραιά στις 11 Ιουλίου

Το νέο ταχύπλοο της SEAJETS φτάνει Νάξο, Πάρο, Κουφονήσια, Σχοινούσα και Ηρακλειά με διπλή επιστροφή – Αναλυτικό πρόγραμμα του πρώτου δρομολογίου

Νάξος – Κατερίνα Καινούργιου: Ρομαντικό ηλιοβασίλεμα και η ξακουστή πατάτα στο τραπέζι της

Η παρουσιάστρια περνά τις διακοπές της στο νησί των Κυκλάδων με τον Παναγιώτη Κουτσουμπή, απολαμβάνοντας τα τοπικά εδέσματα, τη γαλήνη του τοπίου και τις συγκινήσεις μετά το φινάλε της σεζόν.