Κοίμηση της Θεοτόκου… Δεκαπενταύγουστος και στη Φολέγανδρο οι κάτοικοι υπερηφανεύονται ότι διαθέτουν την πιο “όμορφη” Παναγία των Κυκλάδων… Εχουν άδικο;
Δεκαπενταύγουστος… Το Πάσχα του Καλοκαιριού λένε όλοι οι νησιώτες και χαμογελούν με ικανοποίηση…
Η Θεοτόκος, η Μητέρα του Κυρίου, η Παναγία είναι το πρόσωπο που λατρεύουν όλοι οι Ελληνες και το αγκαλιάζουν με ιδιαίτερη θέρμη…
Εκατοντάδες οι εκκλησίες στο όνομά της. Και αυτές τις ημέρες η προσοχή όλων είναι στραμμένη στην Τήνο και τη Πάρο….
Ομως, στις Κυκλάδες, υπάρχει μία Παναγία που κάλλιστα θα μπορούσε να πει “είμαι η ωραιότερη όλων”….
Ποιητική αδεία βέβαια…
Το λένε όμως οι κάτοικοι της Φολεγάνδρου και δεν έχουν άδικο εάν δει κανείς την μεγάλη εικόνα
Η Παναγία είναι η σπουδαιότερη εκκλησία του νησιού και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Βρίσκεται σκαρφαλωμένη στο βράχο πάνω από τη Χώρα και είναι χτισμένη στη θέση αρχαίου Ιερού. Σε ένα σημείο όπου τοποθετείται η αρχαία ακρόπολη του νησιού, το Παλαιόκαστρο
Ο ναός υπήρξε καθολικό γυναικείας μονής Στον αυλόγυρο και στο εσωτερικό του Ναού υπάρχουν εντοιχισμένες αρχαίες επιγραφές και βάσεις αγαλμάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο καμπαναριό της εκκλησίας διατηρείται εντοιχισμένος ο κορμός ρωμαϊκού αγάλματος.
Πρόκειται για μονόκλιτη πολύτρουλη βασιλική με ψηλό καμπαναριό.
Υπάρχει άλλωστε και μαρμάρινη επιγραφή του 1687 που αναφέρεται στην ανακαίνιση του ναού, ο οποίος πήρε τη σημερινή του μορφή με επισκευές που ξεκίνησαν το 1816 και τελείωσαν το 1821.
Στην διακόσμηση του ναού της Παναγιάς της Φολέγανδρου έχουν εργαστεί πολλοί φημισμένοι τεχνίτες της εποχής εκείνης, μεταξύ των οποίων και ο μαρμαρογλύπτης Καπαριάς με καταγωγή από την Τήνο, ο οποίος φιλοτέχνησε το υπέροχο μαρμάρινο τέμπλο, τον εξαίσιο αρχιεπισκοπικό θρόνο αλλά και τον άμβωνα του ναού.
Στην εκκλησία φυλάσσεται μία ασημοστόλιστη εικόνα της Παναγίας που χρονολογείται από τους Βυζαντινούς χρόνους.
Συνδέεται δε με πειρατικές ιστορίες και θρύλους της Φολεγάνδρου. Λέγεται ότι την έκλεψαν οι Τούρκοι αλλά με θαυματουργό τρόπο επέστρεψε στο “σπίτι” της.
Το πιο εντυπωσιακό όλων; Για να ανέβει ο προσκυνητής στην Παναγία, ακολουθεί το λιθόστρωτο φιδωτό μονοπάτι που ξεκινάει από την πλατεία της Πούντας
Και στο τέλος της διαδρομής των περίπου 15 λεπτών θα απολαύσει μία υπέροχη θέα με φόντο το απέραντο γαλάζιο αλλά και την γαλήνη της ψυχής τους έχοντας μπροστά του την εντυπωσιακή μαρμάρινη εκκλησία της Παναγίας.
Παράδοση
Ακολουθώντας τα πατροπαράδοτα έθιμα του τόπου οι ευσεβείς κάτοικοι του νησιού κάθε χρόνο κάνουν περιφορά της εικόνας σε κάθε σπίτι σε όλο το νησί, σε ανάμνηση παλαιότερης σωτήριας επέμβασης της Παναγίας.
Κάθε χρόνο, ανήμερα της Λαμπρής, η εικόνα της Παναγίας κατεβαίνει από το μοναστήρι της και με μια μεγαλειώδη – τόσο από προσέλευση όσο και από κατάνυξη – πομπή, περνάει από τη Χώρα κι από τα στενά του Κάστρου και για ένα τριήμερο γυρίζει όλο το νησί, από σπίτι σε σπίτι, από τους άλλους οικισμούς, από την Άνω Μεριά και τις αγροικίες, από τον Καραβοστάση και τα σπίτια, τα καΐκια και τις βάρκες, για να ευλογηθούν όλοι και στο τέλος να επιστρέψει πάλι στο μοναστήρι μέχρι το επόμενο Πάσχα. Μέσα σ’ αυτό το γιορτινό κλίμα, οι – πάντα φιλόξενοι – κάτοικοι, ανοίγουν σπίτια και αυλές, ανταλλάσσουν επισκέψεις , φιλεύουν με κρασί, ρακή και γλυκά τους επισκέπτες και προσμένουν την ευλογία της Παναγίας.
Μια παράδοση που διηγούνται οι γεροντότεροι, όταν έχουν πιει μερικά ποτηράκια ρακί, που την έχουν ακούσει και αυτοί με την σειρά τους από τους παππούδες τους, λέει ότι κάποτε, τα παλιά χρόνια, την Πρωτομαγιά του 1790 και λίγο πριν τον ξεσηκωμό του Αιγαίου από τον Λάμπρο Κατσώνη, εμφανίστηκαν απειλητικά 18 φούστες με Αλγερινούς πειρατές, τους φοβερότερους πειρατές της εποχής που λυμαίνονταν το Αιγαίο.
Οι κατατρομαγμένοι φιλειρηνικοί κάτοικοι του νησιού έτρεξαν ψηλά στην εκκλησία της Παναγίας για να τους προστατεύσει και αφού προσευχήθηκαν ευλαβικά και με κλάματα απελπισίας, αλλά και ελπίδας για την βοήθεια της Παναγίας, πήραν την εικόνα της και την μετέφεραν στην άκρη του γκρεμού παρακαλώντας την να τους σώσει.
Τότε ένας φοβερός βοριάς άρχισε να φυσά μανιασμένα και παρέσυρε τα πειρατικά πλοία και τα βούλιαξε πνίγοντας όλους τους φοβερούς πειρατές.
Σώθηκε μόνο ένας χριστιανός αιχμάλωτος που κολύμπησε προς την στεριά και όταν έφτασε σώος κοντά στους πιστούς, με ξέπνοη φωνή τους είπε, ότι πριν βουλιάξουν τα καράβια, είδε μια μεγάλη αστραπή να κατεβαίνει από ψηλά από τον βράχο και να κτυπάει τα καράβια.
Όλοι με δάκρυα στα μάτια τους ευχαρίστησαν την Παναγία και απέδωσαν το γεγονός σε θαύμα Της ενώ από έκτοτε οι ντόπιοι θεωρούν την Πρωτομαγιά πολύ μεγάλη γιορτή για τον τόπο τους και την Παναγία της Φολέγανδρου λόγο του θαύματος που έσωσε τους ίδιους από τους πειρατές.
Με πληροφορίες από τη σελίδα in.gr και kaipoutheos.gr
