Σάββατο, 25 Μαρτίου, 2023
ΑρχικήΙστορίεςΤο κουίζ, η Κοφινούσα και ο Ρήγας Φεραίος

Το κουίζ, η Κοφινούσα και ο Ρήγας Φεραίος

|

Μέσα από την Χάρτα του Ρήγα Φεραίου (τέλη του 18ου αιώνα) βλέπουμε τα ονόματα των νησιών στις Μικρές Κυκλάδες: από την Κοφινούσα έως την Στενώσα και την Νιχασία Ρακλιά και βέβαια ενδιαφέρον έχει η παρουσίαση των οικισμών της Νάξου 

Το περασμένο καλοκαίρι και δη τον Ιούνιο, στην επίσημη ιστοσελίδα της Blue Star Ferries μέσω των social media υπήρξε ένα κουίζ… Μία καταπληκτική παραλία (σ.σ. βλέπε φωτό στο τέλος του άρθρου) και το ερώτημα «Αυτό το πανέμορφο νησί αναφέρεται στην Χάρτα του Ρήγα Φεραίου ως Κοφινούσα. Ξέρεις ποια είναι η σημερινή του ονομασία; Σχεδόν όλοι απάντησαν σωστά. Κουφονήσια σήμερα… Τότε όμως είχαν το όνομα Κοφινούσα. Άλλωστε σε χάρτες γεωγράφων και περιηγητών το Άνω και Κάτω Κουφονήσι πήρε διάφορα ονόματα, όπως Pira (το 1590), Cofinissia (το 1745) και Phocussa (το 1791). Το ίδιο ισχύει και για τα άλλα νησιά των Μικρών Κυκλάδων… Μπορείτε να τα δείτε άλλωστε στην κεντρική φωτογραφία όπου μέσω της περίφημης Χάρτας του Ρήγα Βελεστινλή παρακολουθούμε μία διαφορετική εικόνα του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων… Η Δονούσα ως «Στενώσα», η Ηρακλειά ως  «Νιχασία Ρακλιά» και η Σχοινούσα ως ..Σχοινούσα. Όμως, έχει ενδιαφέρον και η Νάξος με τους οικισμούς της… Η Ναξιά είναι η πρωτεύουσα, αναφορά στο λιμάνι της Αριάδνης, το Αερσανί αλλά και το Ακρωτήρι με τις Εγγαρές έστω και σε θέσεις που είναι λίγο διαφορετικές σε σχέση με αυτές που ξέρουμε…

Ποια όμως η ιστορία του Χάρτη του Ρήγα Βελεστινλή; Διαβάζοντας την ιστοσελίδα του γιατρού Δημήτρη Καραμπερόπουλου μαθαίνουμε τα εξής…

«Ο Ρήγας Βελεστινλής, ευρισκόμενος στη Βιέννη από τον Αύγουστο του 1796 έως τον -Δεκέμβριο του 1797 κατά την προετοιμασία του επαναστατικού του σχεδίου, ως γνωστόν τύπωσε τα βιβλία του «Νέος Ανάχαρσις», «Ο Ηθικός Τρίπους», την εικόνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου παίρνοντας άδεια από τον λογοκρίτη της Αυστριακής Αστυνομίας, ενώ παράνομα τύπωσε το «Στρατιωτικόν Εγκόλπιον» και το Σύνταγμά του με τίτλο «Νέα Πολιτική Διοίκησις». Ο Ρήγας παράλληλα κατά τους μήνες παραμονής του στη Βιέννη τύπωσε και τους τρεις χάρτες του, Χάρτα της Ελλάδος, Νέα Χάρτα της Βλαχίας και Γενική Χάρτα της Μολδοβίας.

Οι νέες έρευνες μας κατά τη σύνταξη του Ευρετηρίου των ονομάτων και την αυθεντική για πρώτη φορά επανέκδοση των χαρτών αυτών έχουν φέρει καινούργια στοιχεία για την έκδοσή τους, τα οποία φωτίζουν το επαναστατικό έργο του Ρήγα, το πρωτοποριακό δημοκρατικό πολιτειακό σύνταγμα, που ήθελε να εφαρμόσει στο κράτος του, μετά την αντικατάσταση της απολυταρχικής εξουσίας του Σουλτάνου και την επικράτηση της επανάστασης του.

Α). Η μεγαλειώδης Χάρτα της Ελλάδος αποτελείται από 12 φύλλα διαστάσεων το καθένα 50Χ70 εκ. περίπου, που αν συνενωθούν όλα μαζί τότε δημιουργείται ένας για πρώτη φορά τόσων διαστάσεων 2μ.Χ2μ. χάρτης του Βαλκανικού χώρου. Ο πλήρης τίτλος βρίσκεται στο τέταρτο φύλλο της Χάρτας και έχει ως εξής: «Χάρτα της Ελλάδος εν ής περιέχονται αι Νήσοι αυτής…και μέρος των εις την Ευρώπην και Μικράν Ασία…

Tα ερωτήματα της ιστορικής έρευνας για την Χάρτα της Ελλάδος ήταν αν ο Ρήγας είχε περιηγηθεί όλες αυτές τις επαρχίες για την σύνταξή της ή χρησιμοποίησε άλλους χάρτες ως πρότυπα και ποιοι τελικά ήταν αυτοί οι χάρτες. Ποιος ήταν ο σκοπός που τύπωσε τη Χάρτα της Ελλάδος και ποια είναι η σχέση της με το επαναστατικό του σχέδιο. Ποια είναι η ερμηνεία των διαφόρων συμβολισμών που ο Ρήγας έβαλε στη Χάρτα της Ελλάδος.

Μέχρι πρόσφατα οι συγγραφείς, οι οποίοι ασχολήθηκαν με τη Χάρτα της Ελλάδος επισημαίνουν την αδυναμία να εντοπισθεί ο γεωγραφικός χάρτης τον οποίο ο Ρήγας χρησιμοποίησε ως πρότυπο για την Χάρτα του. Ενδεικτικά μνημονεύεται ένας εξ αυτών, ο Γεώργιος Λάϊος, ο οποίος ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το χαρτογραφικό έργο του Ρήγα και χαρακτηριστικά σημείωνε μεταξύ των άλλων ότι «ένα ωρισμένο πρότυπο της Χάρτας δεν έχει ακόμη ανευρεθή και θα πρέπει να αναζητηθή».

Οι έρευνές μας, που είναι μία από τις τρεις σημαντικότερες έρευνες μας των τελευταίων δεκαετιών για τον Ρήγα, έφεραν το ποθούμενο αποτέλεσμα. Ανευρέθηκαν οι πρότυποι χάρτες, τους οποίους ο Ρήγας χρησιμοποίησε για το σχεδιασμό της Χάρτας της Ελλάδος. Είναι ο χάρτης της αρχαίας Ελλάδος του Guil. Delisle, Graeciae Antiquae Tabulae Nova, Παρίσι 1707 και ο χάρτης του Rizzi Zannoni, Carte de la partie septentrionale de l’empire Otoman…Paris 1774. Μάλιστα ο Zannoni, σύμφωνα με τις βιβλιογραφικές πηγές ήταν «συνδεδεμένος με έναν Θεσσαλό μηχανικό ονόματι Ρήγα Βελεστινλή, τον οποίον ο σουλτάνος συνέλαβε και απεκεφάλισε».

Ο σχεδιασμός της Χάρτας της Ελλάδος του Ρήγα είναι ίδιος με τον πρότυπο του Delisle, σε διπλάσια περίπου μεγέθυνση, όπως για παράδειγμα παρατηρούμε τη διαμόρφωση της Χαλκιδικής, της Μαγνησίας, της Κρήτης και της Λέσβου. Επίσης τα ονόματα είναι τα ίδια για τις Επαρχίες και τις Τοπαρχίες, όπως βλέπουμε στην παρατιθέμενη αντιστοιχία τους.

Τα νέα αυτά στοιχεία που φέραμε στο φως μας βοηθούν να συμπεράνουμε ότι:

Ο Ρήγας χρησιμοποίησε τον χάρτη της αρχαίας Ελλάδος του Delisle, και όχι της συγχρόνου εποχής του ή της βυζαντινής εποχής, που έχει υποστηριχθεί. Ο χάρτης της αρχαίας Ελλάδος του Delisle ήταν διαιρεμένος σε επαρχίες και τοπαρχίες και με τοπωνύμια της τότε εποχής. Ο Ρήγας σκόπιμα χρησιμοποίησε της αρχαίας Ελλάδος, διότι προσπάθησε να αντικαταστήσει την μέχρι τότε ονοματολογία της οθωμανικής πολιτικής διαίρεσης καθώς και τα τοπωνύμια, στα οποία έδωσε αρχαία ελληνικά ονόματα. Σε αρκετά τοπωνύμια πρόσθεσε και τη σύγχρονη της εποχής του

Η Χάρτα της Ελλάδος δεν είναι συγκεκαλυμμένος στρατιωτικός χάρτης, όπως έχει υποστηριχθεί, διότι όπως αποδείχθηκε είναι χάρτης της αρχαίας Ελλάδος και οι δρόμοι της αρχαίας εποχής και όχι της συγχρόνου όπως θα άρμοζε…

Ο Ρήγας δεν ταξίδεψε για να σχεδιάσει τη Χάρτα του, όπως έχει υποστηριχθεί, αλλά απλά χρησιμοποίησε τους πρότυπους…

Η Χάρτας της Ελλάδος του Ρήγα είναι πολιτικός χάρτης του δημοκρατικού κράτους του, το οποίο ήθελε να δημιουργήσει μετά την επανάστασή του. Τύπωσε τους χάρτες του για να έχει ένα πολιτικό χάρτη με τις επαρχίες, τοπαρχίες και τις ελληνικές ονομασίες των τοπωνυμιών, για να διενεργήσει εκλογές και να εκλεγούν οι αντιπρόσωποι στη Βουλή του κράτους του μετά την επανάστασή του, όπως σημειώνει και στο Σύνταγμά του, άρθρο 20

Συμπερασματικά, με τις νέες έρευνές μας έχουν βρεθεί τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος, τα οποία χρησιμοποίησε ο Ρήγας για τη σύνταξή της. Για τον ελληνικό χώρο πρότυπό του ήταν χάρτης της αρχαίας Ελλάδος με σκοπό να αντικαταστήσει την οθωμανική πολιτική διαίρεσή του χώρου καθώς επίσης να χρησιμοποιήσει τα αρχαία τοπωνύμια. Ακόμη το χαρτογραφικό έργο του Ρήγα, Χάρτα της Ελλάδος και χάρτες Βλαχίας και Μολδαβίας, εντάσσονται στο επαναστατικό του σχέδιο για τη δημιουργία της Νέας Πολιτικής Διοικήσεως, του αντιπροσωπευτικού δημοκρατικού κράτους του που θα αντικαταστούσε την απολυταρχική οθωμανική εξουσία. Οι χάρτες αυτοί αποτελούν τους πολιτικούς χάρτες του κράτους του. Παράλληλα ερμηνέυθηκαν πολλοί συμβολισμοί που ο Ρήγας ανέγραψε στους χάρτες του, όπως εκείνου του ροπάλου του Ηρακλέους.

 

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πανναξιακός ΑΟ – Παλαίμαχοι: “8×8 αύριο κιόλας…”

Οι παλαίμαχοι του Πανναξιακού ΑΟ παίρνουν θέση για το υπό κατασκευή γήπεδο "8χ8" στη Νάξο

Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου: Οι “ΧοροΝάξιοι” γιορτάζουν με μία υπέροχη θεατρική παράσταση

Θεατρική παράσταση αύριο Κυριακή 26 Μαρτίου στο Πολιτιστικό Κέντρο Νάξου από τους "ΧοροΝάξιους"... Τι ώρα...

Αμοργός: Σε διαβούλευση οι μελέτες για την βελτίωση του λιμανιού στα Κατάπολα

Μελέτη Αναβάθμισης λιμενικών εγκαταστάσεων στα Κατάπολα Αμοργού - ποιες είναι οι προτάσεις (Pdf)

Απόλλωνας: Η τελευταία …παράσταση για την Εφραιμίνα (video)

Σάββατο 25 Μαρτίου και η Εφραιμίνα για τελευταία φορά θα παρελάσει μπροστά σε συγγενείς και φίλους στον Απόλλωνα της Νάξου... Από τη νέα σχολική χρονιά ο Απόλλωνας θα έχει κλειστό το δημοτικό του σχολείο (video)

Νάξος – ΣΒΑΚ: Σε διαβούλευση από το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων

Σε διαβούλευση τέθηκαν τα μέτρα για το ΣΒΑΚ Νάξου και Μικρών Κυκλάδων - Το ερωτηματολόγιο στον αέρα

Ακαδημία Αθηνών: Βράβευσε τους τρεις νέους που βοήθησαν συνανθρώπους τους στα Τέμπη

Η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε τους τρεις νέους για τον ηρωισμό τους και το αίσθημα ανθρωπιάς τους - Ανάμεσά τους και φοιτητής από τους Λειψούς

Ενδοκυκλαδικά – Caldera Vista: Με το …καλημέρα ανεκτέλεστα δρομολόγια

Ανεκτέλεστα μέχρι νεοτέρας τα ενδοκυκλαδικά δρομολόγια του Caldera Vista

Στοίχημα: Με στρατηγική και μεθοδολογία το ποντάρισμα

Πόσα χρήματα να ποντάρω στο στοίχημα; Σκέψεις γύρω από τον τρόπο που παίζει κάποιος τα λεφτά του

Γ. Πολυχρονάκος: “Θα δοθούν απαντήσεις για τα ερωτήματα που αφορούν το αεροδρόμιο Νάξου;”

Γιάννης Πολυχρονάκος - Υποψήφιος βουλευτής ΠΑΣΟΚ στις Κυκλάδες: "Θα απαντήσει ο αρμόδιος Υπουργός στα ερωτήματα για το αεροδρόμιο Νάξου;"

Αρκιοί: Ο μικρός Αγγελος φέτος θα κάνει παρέλαση με τα παιδιά του 1ου Δημοτικού Βούλας

Ο μοναδικός μαθητής των Αρκιών δεν θα παρελάσει μόνος - Η πρωτοβουλία του 1ου Δημοτικού Βούλας που συγκινεί και που στέλνει μήνυμα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς.

Blue Star Ferries: Ερχονται βραδινά δρομολόγια προς Παροναξία – Σαντορίνη με το “Blue Star Chios”

Για την περίοδο του Πάσχα το Blue Star Chios αναλαμβάνει βραδινό δρομολόγιο με ώρα άναχώρησης 23:30 από Πειραιά ...

Γέρικα αλλά ασφαλή σκαριά στο Αιγαίο

Ο μέσος όρος ηλικίας των πλοίων της ελληνικής ακτοπλοΐας πλησιάζει τα 31 χρόνια – Που ταξιδεύει το γηραιότερο πλοίο στο Αιγαίο

Blue Star Ferries: Σε ακινησία το “Naxos”, σε βραδινό δρομολόγιο από Μεγάλη Τρίτη ο “Διαγόρας”

Νέα δεδομένα αυτές τις ημέρες στη γραμμή της Παροναξίας - To Blue Star Paros για ένα μήνα θα καλύψει το κενό του Naxos και έρχεται ο Διαγόρας στα νησια μας

Super Jet: Ξεκίνησε, το πρώτο δρομολόγιο για την φετινή χρονιά… (video)

Με τον cpt Μιχάλη Μακρή στο τιμόνι του, το ταχύπλοο Super Jet ξεκίνησε σήμερα (23/03) το πρώτο του δρομολόγιο για τη φετινή χρονιά (video)

Δονούσα: Οι επαγγελματίες του νησιού θέλουν περισσότερα δρομολόγια του “Σκοπελίτη” στο νησί τους

Ανακοίνωση εξέδωσαν οι επαγγελματίες της Δονούσας με την οποία ζητούν επιπλέον προσεγγίσεις (έξι) του Express Skopelitis στο νησί τους - Εφτασαν έως το Υπουργείο Ναυτιλίας

Εκτακτο: Αλλαγή ώρας στην αναχώρηση του Blue Star Naxos από Πειραιά

Αλλάζει η ώρα αναχώρησης σήμερα του Blue Star Naxos από τον Πειραιά για Παροναξία και άγονη γραμμή

“Πρέβελης”: Δεμένο και ανεκτέλεστα δρομολόγια

Τροποποίηση δρομολογίων του Ε/Γ-Ο/Γ "Πρέβελης" λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών

Η Νάξος στους προορισμούς του κρουαζιερόπλοιου “Gemini” που μεταφέρει εργαζόμενους εξ αποστάσεως

Ήρθε η πρώτη 3ετής κρουαζιέρα στον κόσμο! Απευθύνεται και σε ταξιδιώτες με εργασία εξ αποστάσεως Πότε και που θα βρίσκεται στην Ελλάδα

ΑΝΕ Καλύμνου: Εκπτωτη σε δύο γραμμές του Νοτίου Αιγαίου

Κήρυξη έκπτωτης της ΑΝΕ Καλύμνου στις γραμμές Κάλυμνος-Σάμος και Κάλυμνος- Αστυπάλαια.

Εκτακτη δρομολόγηση (23/03) του “Διονύσιος Σολωμός”

Το βράδυ της Πέμπτης (23/03) το "Διονύσιος Σολωμός" θα φύγει για Σίφνο - Μήλο και επιστροφή