Αν μου ζητούσαν να περιγράψω το Κουφονήσι με δυο λέξεις θα διάλεγα δυο χρώματα. Το γαλαζοπράσινο για τα νερά του και το χρυσό για τα “επίμονα αστέρια” που φωτίζουν τον ουρανό του.
“Όταν γράφετε πρέπει να ξεκινάτε πάντα από αυτό που σας έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση”. Αυτό συμβούλευε τους μαθητές του ο σπουδαίος Κολομβιανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες.
Κείμενο – Φωτογραφίες: Μαρία Τσακωνιάτη
Με απόλυτο σεβασμό στη συμβουλή αυτού του χαρισματικού ανθρώπου της γραφής, λέω να ταξιδέψουμε μαζί στο μικρότερο κομμάτι γης του Αρχιπελάγους. Το Κουφονήσι είναι πράγματι προικισμένο με ομορφιές αντιστρόφως ανάλογες του μεγέθους του. Ίσως γιατί όλα γύρω μας είναι σοφά μοιρασμένα…
Αυτό λοιπόν που μου έκανε εντύπωση σ’ αυτόν το γλυκό τόπο είναι ο έναστρος ουρανός που ακολουθεί το βλέμμα σου σ’ όποιο σημείο κι αν βρίσκεσαι.
Αυτά τα “επίμονα αστέρια” δεν κρύβονται ακόμα κι αν περιβάλλεσαι από φώτα και πολυκοσμία. Τίποτα δεν δείχνει να τα ενοχλεί, γιατί είναι κι αυτά ένα αναπόσπαστο κομμάτι του φυσικού κάλλους αυτού του τόπου. Φτάνοντας στο Κουφονήσι νιώθεις μια αλλιώτικη αύρα να σε περιβάλλει, να σε ηρεμεί και να σου αδειάζει το μυαλό από κάθε ένταση και δύσκολη σκέψη. Γίνεσαι ακούσια ένα κομμάτι μιας μεγάλης παρέας που χαίρεται με τα απλά και απολαμβάνει τα ουσιώδη.
Όχι, το Κουφονήσι δεν είναι ένας προορισμός για όλους. Δεν θα πας στο Κουφονήσι αν αναζητάς οργανωμένες παραλίες, αν θέλεις ξέφρενη νυχτερινή ζωή, αν θέλεις να συχνοτιστείς με διασημότητες και celebrities, αν δεν αγαπάς το περπάτημα και το ποδήλατο.
Αν όμως το επιλέξεις, δεν θα ταξιδέψεις εσύ σε αυτό. Εκείνο θα ταξιδέψει εσένα, σε κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά, σε χρώματα κι αρώματα, σε γεύσεις και χαρές που σε γυρίζουν πίσω στα χρόνια της αθωότητας.
Τότε που καθόσουν με τις ώρες στη θάλασσα, που ψηνόσουν στον ήλιο, που έφτιαχνες πύργους στην άμμο κι ένιωθες την απόλυτη ευδαιμονία μ΄ ένα χωνάκι παγωτό κι ένα βραδινό μπάνιο, προσπαθώντας ν’ ακουμπήσεις το δρόμο του φεγγαριού μέσα στην ακύμαντη θάλασσα.
Μετά από τόσες φορές που το έχω επισκεφθεί έχω πλέον τη βεβαιότητα ότι ο χρόνος σ’ αυτό το μικρό Παράδεισο είναι απολύτως σχετικός. Δεν βιάζεται, δεν τρέχει. Κυλάει ήρεμα κι απλά χωρίς να σου κλέβει ούτε λεπτό με δεύτερες σκέψεις. Γι’ αυτό αφήστε το ρολόι στη μοναξιά του και κρατήστε, εκτός από τ’ απολύτως απαραίτητα στις αποσκευές σας, μόνο τη χαρά του ταξιδιού.
Το Πάνω Κουφονήσι είναι το μικρότερο νησί των Κυκλάδων με σχεδόν 360 μόνιμους κατοίκους. Είναι ένα ψαροχώρι με κύρια ασχολία την αλιεία. Οι ίδιοι οι κάτοικοι συνηθίζουν να λένε ότι τα καΐκια είναι περισσότερα από τις οικογένειες του νησιού.
Τ’ αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι τα Κουφονήσια κατοικούνταν ήδη από την Προϊστορική εποχή. Το σημερινό χωριό φαίνεται ότι κτίστηκε στη θέση ενός μεγάλου ρωμαϊκού οικισμού, που εκτεινόταν έως τον ορμίσκο των Λουτρών. Στο πέρασμα των χρόνων τα Κουφονήσια υποτάχθηκαν αρχικά στους Ενετούς και έπειτα στους Τούρκους.
Τα Κουφονήσια, όπως και η Αμοργός, η Σχοινούσα και η Κέρος κατακτήθηκαν από τους πειρατές και αποτέλεσαν ιδανικά καταφύγια γιατί τα λιμάνια τους ήταν απάνεμα. Ειδικά τα Κουφονήσια που είχαν πολλούς όρμους και έτσι τα πειρατικά πλοία προστατεύονταν από τους βοριάδες. …
Ένας από τους μεγαλύτερους πειρατές των Κυκλάδων που κατέλαβε τα Κουφονήσια και την Κέρο τα τέλη του 18ου αιώνα, ήταν ο Τουρκοδημήτρης, ένας Έλληνας από την Αργολίδα που είχε σχέσεις με τους περιβόητους Μανιάτες πειρατές και είχε ασπαστεί τον μουσουλμανισμό….
Όταν ο Καποδίστριας έγινε κυβερνήτης της Ελλάδας αποφάσισε να αντιμετωπίσει ριζικά την πειρατεία. Απαγόρευσε την κατασκευή πλοίων στους ταρσανάδες για ν’ αποκόψει τους κατοίκους από την πειρατεία. Το έργο της σύλληψης των πειρατών ανέλαβε ο Υδραίος ναύαρχος, Ανδρέας Μιαούλης.
Ο Μιαούλης πραγματοποίησε πολλές επιχειρήσεις εναντίον των πειρατών του Αιγαίου και βύθισε δεκάδες πειρατικά πλοία. Μέσα σε λίγους μήνες οι ελληνικές θάλασσες ήταν πλέον ασφαλείς και τα νησιά ελευθερώθηκαν από τους πειρατές….
Τα Κουφονήσια ενώθηκαν με το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος το 1830 μαζί με τις υπόλοιπες Κυκλάδες. Κατά τη διάρκεια της κατοχής οι κάτοικοι δοκιμάστηκαν σκληρά από την πείνα ενώ τα πρώτα χρόνια της μεταπολεμικής περιόδου πολλοί μετανάστευσαν στα μεγάλα αστικά κέντρα, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή.
Οι ταξιδιώτες ανακάλυψαν αυτή την ήσυχη γωνιά του Αιγαίου την τελευταία δεκαπενταετία, ίσως γι’ αυτό και ο τόπος αυτός διατηρεί ακόμα τη γοητεία ενός νοσταλγικού παρελθόντος.
Περπατώντας κατά μήκος της Νοτιοανατολικής ακτογραμμής του νησιού θα δεις να εναλλάσσονται μικρές παραλίες με χρυσή αμμουδιά, με λευκά βότσαλα ή βραχώδεις σπηλιές που με υπομονή σμίλεψε το κύμα μέσα στον παντοδύναμο χρόνο.
Το λουτρό, Ο Φοίνικας, Ο Φανός. η Ιταλίδα, το Γάλα, Το Πορί και η Πλατιά Πούντα, όπου κι αν κολυμπήσεις τα δροσερά ολοκάθαρα νερά και το τοπίο θα σου κλέψουν την ψυχή.
Αν αγαπάτε την πεζοπορία δεν θα πλήξετε, αν είστε λάτρης του ποδηλάτου θα ενθουσιαστείτε. Αν πάλι είστε θιασώτης της απόλυτης απραξίας, υπάρχουν και οι λάντζες που θα σας κάνουν το γύρο του νησιού ή θα σας μεταφέρουν από τη μία παραλία στην άλλη, απολαμβάνοντας τη θαλασσινή αύρα.
Στο Κάτω Κουφονήσι θ’ ανακαλύψετε ήσυχες παραλίες και μοναχικούς Παραδείσους, στην Παναγιά, στο Δέτη και στο Νερό.
Στη Χώρα, θα περπατήσετε στα γραφικά ασβεστωμένα σοκάκια, θα πλανηθεί το βλέμμα σας στα γουστόζικά μαγαζάκια, θα πιείτε καφέ δίπλα στο κύμα, θα περπατήσετε στο λιμάνι ακούγοντας μόνο την σιωπή της θάλασσας, θ’ απολαύσετε το ποτό σας ρεμβάζοντας ή συζητώντας αβίαστα με τους διπλανούς σας, σα να γνωριζόσαστε από παλιά, θα φάτε φρέσκα ψάρια και Θαλασσινά, θα γλυκαθείτε με φρεσκοψημένους λουκουμάδες, θα δροσιστείτε με παγωτό, θα γίνετε μια παρέα τραγουδώντας και πίνοντας ρακόμελα με τη διπλανή παρέα.
Γιατί αυτός ο αυθεντικός τόπος αγαπάει το ανεπιτήδευτο και σε κάνει να το αγαπάς κι εσύ. Το συνώνυμο της “ανεμελιάς’ είναι το ταξίδεμα σ’ αυτό το όμορφο Αιγαιοπελαγίτικο καταφύγιο.
Και μία συμβουλή: αφήστε ανοιχτό το εισιτήριο της επιστροφής γιατί ποτέ δεν θα νιώσετε χορτασμένοι από την ομορφιά αυτού του ήρεμου τόπου.
Πολλά είναι αυτά που δεν μπορεί κι ίσως δεν πρέπει, να εξηγήσει ο άνθρωπος. Είναι όμως προικισμένος μ’ ένα προαιώνιο ένστικτο ,με μια αόρατη πυξίδα του τον οδηγεί στην αρχέγονη ομορφιά, στα πιο υγιή και ανθρώπινα κύτταρά του. Έχει ανάγκη ο σημερινός άνθρωπος να επανασυνδεθεί με τον εαυτό του…
Αν μου ζητούσαν να περιγράψω το Κουφονήσι με δυο λέξεις θα διάλεγα δυο χρώματα. Το γαλαζοπράσινο για τα νερά του και το χρυσό για τα “επίμονα αστέρια” που φωτίζουν τον ουρανό του.
Καλό μας ταξίδι!!
