Παρασκευή, 15 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΚωμιακή 4 Σεπτεμβρίου 1958: Ημέρα μνήμης για 13 παλικάρια που χάθηκαν έτσι...

Κωμιακή 4 Σεπτεμβρίου 1958: Ημέρα μνήμης για 13 παλικάρια που χάθηκαν έτσι απλά

|

Πριν από 59 χρόνια (04/09/1958) χάθηκαν από μπουρίνι 13 Κωμιακίτες που δούλευσαν στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής – Απόλλωνα … Η δικαστική μάχη υπό το Νικηφόρο Μανδηλαρά – Τι αναφέρει ο Νίκος Λεβογιάννης στο βιβλίο του «Νεώτερη Ιστορία της Νάξου»

Η 2η Σεπτεμβρίου του 2017 θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη ουκ ολίγων κατοίκων της Κορώνου από τη μάχη που έδωσαν απέναντι σε ένα από τα στοιχεία της φύσης… την φωτιά… Μία μάχη που ευτυχώς δεν είχε ανθρώπινες απώλειες. Παρά μόνο υλικές ζημιές…

Όμως, στη γειτονική Κωμιακή που έμεινε για αρκετές ώρες χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, η σημερινή ημέρα είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους κατοίκους και δη τους γηραιότερους από τη στιγμή που οι μνήμες είναι ζωντανές. Αναφερόμαστε στο τραγικό ατύχημα της 4ης Σεπτεμβρίου του 1958. Πριν από 59 δηλαδή χρόνια. Όταν χάθηκαν 13 κάτοικοι του χωριού, στην πλειοψηφία τους νέοι, οι οποίοι εργάζονταν στα έργα οδοποιίας με σκοπό την διάνοιξη του δρόμου Κωμιακής – Απόλλωνα. Ενός έργου που με βάση τον προϋπολογισμό του έπρεπε να είναι έξι μέτρα στο πλάτος, να έχει προβλεπόμενα έργα για τα όμβρια ύδατα αλλά αντ’ αυτού έγινε ένας δρόμος πλάτους τριών μέτρων με ελάχιστη προστασία (ούτε καν πεζούλες για τα νερά της βροχής) και με σωλήνες μικρού διαμετρήματος αντί για αρδευτικά έργα…

Όλα αυτά τα βρίσκουμε στις σελίδες 102 – 104 του τόμου Β5 του βιβλίου «Νεότερη Ιστορία της Νάξου» του φιλόλογου Νίκου Λεβογιάννη. Τίτλος του κεφαλαίου «Τραγικό εργατικό ατύχημα» και εκεί διαβάζουμε όλες τις λεπτομέρειες αυτής της ιστορίας που όχι μόνο σημάδεψε την Κωμιακή αλλά έβαλε και στο στόχαστρο της τότε Κυβέρνησης τον νεαρό Νάξιο δικηγόρο Νικηφόρο Μανδηλαρά, ο οποίος ανέλαβε την υπεράσπιση των οικογενειών σε μία προσπάθεια να αναδείξει το … σάπιο καθεστώς του Δημοσίου και του τρόπου που δίδονταν οι εργολαβίες…

Διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του κου Λεβογιάννη στα social media “Εκείνο το πρωινό άνοιξαν οι ουρανοί επί ώρες και μετέτρεψαν την περιοχή σε ένα απέραντο ποτάμι. Όλα τα γύρω βουνά ήταν σκεπασμένα με ποτάμια που έτρεχαν και παρέσερναν στο διάβα τους τα πάντα. Κάτω από το χωριό σε ένα υπό κατασκευή γεφύρι κατέφυγαν 13 εργάτες που δούλευαν στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής-Απόλλωνα.

Τα ποτάμια από τα βουνά πάνω από το χωριό δεν άργησαν να σκεπάσουν και το γεφύρι με λάσπη και νερό. Το αποτέλεσμα τραγικό… οι 13 εργάτες παρασύρθηκαν από τον άγριο χείμαρρο και χάθηκαν στην απέραντη ρεματιά.

ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΤΡΑΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ

Στις σελίδες του βιβλίου μου “ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ”, Τόμος Β5 αναδεικνύονται εκτός των άλλων και οι πρωτόγονες συνθήκες κάτω από τις οποίες δούλευαν οι εργάτες, ανασφάλιστοι και απροστάτευτοι, ακόμη και ανήλικα παιδιά.

Ο νεαρός τότε δικηγόρος ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ ξεκίνησε ένα τιτάνιο αγώνα για να αποδείξει ότι επρόκειτο για ένα κλασικό εργατικό ατύχημα και έπρεπε οι υπεύθυνοι να τιμωρηθούν και οι οικογένειες των θυμάτων να αποζημιωθούν. Το πανίσχυρο όμως κατεστημένο της Δεξιάς (ΕΡΕ) τότε υπερασπίστηκε τον εργολάβο του έργου, τον “εθνικό εργολάβο” της κυβέρνησης στις Κυκλάδες, τον περιβόητο Αγουρίδη, καταδικασμένο μετά την κατοχή ως δοσίλογο. Ο Μανδηλαράς “απέτυχε” δικαστικά στην προσπάθειά του, αλλά από αυτή τη δική άρχισε η σκληρή σύγκρουσή του με το παρακράτος που μεσουρανούσε στις Κυκλάδες, το παρακράτος που τελικά στις 16 με 22 Μαΐου 1967 τον δολοφόνησε»

Ποιοι ήταν οι 13 εργάτες που πνίγηκαν (σ.σ. όπως αναφέρεται στην σελίδα 102 τα σώματα των εργατών διαμελίστηκαν από την ορμή των νερών και βρέθηκαν στην θάλασσα του Απόλλωνα σε απόσταση 10 χιλιομέτρων και μετά από τρεις ημέρες αναζήτησης) Καραμαλέγκος Εμμανουήλ, Κορρές Βασίλειος του Μιχαήλ, Κουμερτάς Σταύρος, Λεβογιάννης Γεώργιος του Στυλιανού, Μουστάκας Ιωάννης του Κων/νου, Πρωτονοτάριος Χρήστος του Εμμανουήλ, Ρουφάνης Απόστολος, Σαντοριναίος Γεώργιος, Σιδερής Γεώργιος του Κων/νου, Στάης Γεώργιος του Ιωάννη, Φιλιππουπολίτης Φραγκίσκος του Αύγουστή, Φραγκουλόπουλος Κων/νος του Νικολάου (Πρόεδρος Κοινότητας), Φραντζέσκος Γεώργιος του Εμμανουήλ.

Να σημειώσουμε εδώ σώθηκαν μόλις δύο εργάτες που μετέφεραν τα νέα στο χωριό ενώ κάθε χρόνο στις 4 Σεπτεμβρίου γίνεται επιμνημόσυνη Δέηση στο ξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων που έχει κατασκευαστεί με σκοπό να θυμούνται όλοι εκείνη την ημέρα…

Όσο για την δικαστική διαμάχη; Αντιγράφουμε από το χρονολόγιο του Νικηφόρου Μανδηλαρά:

23.2.1960: Εκδικάζεται στο μονομελές Πλημμελειοδικείο Νάξου η αναβληθείσα στις 23 Νοεμβρίου 1959 δίκη για το τραγικό εργατικό ατύχημα που έγινε στις 4 Σεπτεμβρίου 1958 στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής-Απόλλωνα και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 13 εργατών. Κατηγορούμενος είναι ο εργολάβος Αγουρίδης. Συνήγορος των οικογενειών των 13 εργατών που διεκδικούν και αποζημιώσεις, είναι ο Μανδηλαράς.  Ο εργολάβος αθωώνεται με την ωμή επέμβαση του κομματικού Νομάρχη Κυκλάδων, που υποχρέωσε υπαλλήλους της Νομαρχίας να καταθέσουν ως μάρτυρες υπεράσπισης. Η υπόθεση είναι η αρχή της σκληρής και πολύχρονης σύγκρουσης του Μανδηλαρά με το πανίσχυρο πολιτικο-κομματικό κατεστημένο των Κυκλάδων, το οποίο μόνος θα κατεδαφίσει.

Ευχαριστώ τον Giorgos Komiaki και Νίκο Λεβογιάννη για τις πληροφορίες και φωτογραφίες

 

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πάρος – Κατερίνα Μονογυιού: Στην Παναγία Εκατονταπυλιανή εκπροσωπώντας τη Βουλή των Ελλήνων

Με κατάνυξη και συγκίνηση στους λαμπρούς εορτασμούς της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Πάρο.

Κωμιακή: Φωτιά δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο σβήστηκε άμεσα

Η γρήγορη επέμβαση κατοίκων και Πυροσβεστικής απέτρεψε τραγωδία ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου.

Ξένοι αγοραστές κυριαρχούν στην αγορά εξοχικής κατοικίας – Πρωταθλήτρια η Νάξος (πίνακας)

Έρευνα της Engel & Völkers αποκαλύπτει ότι σε ορισμένες περιοχές οι ξένοι φτάνουν έως και το 90% των αγοραστών (πίνακας)

«Μεταρρυθμίσεις» που υπονομεύουν τη συνοχή των Ενόπλων Δυνάμεων και την Εθνική Άμυνα

Ο δρ. Κωνσταντίνος Π. Μπαλωμένος αναλύει γιατί οι αλλαγές στη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων στερούν στρατηγικό βάθος και επιχειρησιακή συνοχή.

Δεκαπενταύγουστος 2025: 81.500 επιβάτες φεύγουν για τα νησιά – Η μεγάλη καλοκαιρινή έξοδος

Γεμάτα δρομολόγια από Πειραιά, Ραφήνα και Λαύριο – Αυξημένη κίνηση και μετά την αργία

Κάδος στο κεδροδάσος: 30 μέτρα που αποκαλύπτουν την έλλειψη παιδείας

Όταν ο εθελοντισμός δεν φτάνει και η αδιαφορία σκορπίζει σκουπίδια στον αέρα

Άνοδος 6,5% στην επιβατική κίνηση των αεροδρομίων ΥΠΑ, «Πετάει» η Σύρος με 125,5% αύξηση

Ρεκόρ για τη Σύρο και σταθερή άνοδος σε Πάρο, Νάξο και Μήλο – Συνολικά 44,7 εκατ. επιβάτες στα ελληνικά αεροδρόμια το επτάμηνο.

Μήνυμα Δημάρχου Τήνου για τον Δεκαπενταύγουστο και την Παναγία της Μεγαλόχαρης

Ο Παναγιώτης Κροντηράς στέλνει ευχές και μήνυμα αλληλεγγύης στους πληγέντες από τις πυρκαγιές, τιμώντας ταυτόχρονα την επέτειο του τορπιλισμού της «Έλλης».

Η Πορτάρα της Νάξου: Το μνημείο των 26 αιώνων που φυλάει μυστικά και θρύλους

Από τον Διόνυσο και την Αριάδνη έως τις σύγχρονες μάχες για την προστασία του εμβληματικού μνημείου που στέκει αγέρωχο στο Αιγαίο

Δωρεάν βραδινά δρομολόγια Σαντορίνης – Θηρασιάς με το «ΑΛΜΙ»

Ο Δήμος Θήρας επεκτείνει τη θαλάσσια σύνδεση των δύο νησιών, προσφέροντας βραδινά δρομολόγια χωρίς κόστος για κατοίκους και επισκέπτες.

Νάξος: Διάσωση δύο ηλικιωμένων κολυμβητών στον Άγιο Γεώργιο με πρωταγωνιστή τον Lennart Neubauer

Ο πρωταθλητής του windsurfing εντόπισε και κράτησε στην επιφάνεια δύο ηλικιωμένους που είχαν παρασυρθεί από ρεύματα και κύματα – Κίνδυνος στην περιοχή του «Πορτοκάλι».

Κυκλοφοριακό χάος στο Χαλκί Νάξου: Εικόνες αγανάκτησης και πλήγμα στον τουρισμό

Ακινητοποιημένα αυτοκίνητα, εγκλωβισμένοι οδηγοί και επισκέπτες – Ζητούνται λύσεις για υποδομές και συγκοινωνία στο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων

Ένταση στο λιμάνι του Πειραιά: Επιβάτες για Νάξο ανέβηκαν στον καταπέλτη μετά από νέα ακύρωση δρομολογίου

Πάνω από 100 ταξιδιώτες αντέδρασαν έντονα μετά την αιφνιδιαστική ενημέρωση ότι δεν θα ταξιδέψουν ούτε σήμερα, παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις της εταιρείας.

Πολυχρόνης Ραπτάκης, πλοίαρχος “Blue Star Naxos”: «Στην ακτοπλοΐα είμαστε πολύ πίσω σε σχέση με το εξωτερικό» (video)

Τι λέει για τις ελλείψεις στις υποδομές, τις “ουρές” στα λιμάνια και τη βοήθεια του Blue Star Delos σε ιστιοπλοϊκό με Γάλλους τουρίστες (video)

Νάξος: Χάος στο λιμάνι μετά το απαγορευτικό – Οι λιμενικοί κράτησαν την τάξη

Μέρα-ρεκόρ με 5.000 επιβάτες και 1.000 οχήματα σε λίγες ώρες, αλλά το Λιμενικό Σώμα διασφάλισε ομαλή αποβίβαση και επιβίβαση παρά τις ελλείψεις υποδομών.

Τραγωδία στη Σαντορίνη: 45χρονος από τη Μεσοποταμία Καστοριάς βρέθηκε νεκρός σε πισίνα ξενοδοχείου

Ο άνδρας εργαζόταν εποχικά στο νησί – Οι αρχές ερευνούν τις συνθήκες του δυστυχήματος.

Χρήστος Σπανός: «Προσπαθώ να χτίσω μια γέφυρα επικοινωνίας με τη Νάξο» (video)

Ο γνωστός ηθοποιός βρέθηκε στο νησί για τη συναυλία της κόρης του Μαρίνας Σπανού, μιλά για τη δουλειά του, τις συνεργασίες του και την καταγωγή του από τον Κυνίδαρο (video)

Ρεκόρ αφίξεων τον Ιούλιο στη Νάξο: +7,2% οι επιβάτες – Στο «κόκκινο» το λιμάνι και οι υποδομές

Τα στοιχεία του Λιμεναρχείου δείχνουν νέα άνοδο στην επιβατική και οδική κίνηση, αλλά και αυξανόμενη πίεση σε λιμάνι και οδικό δίκτυο, επηρεάζοντας την καθημερινότητα κατοίκων και επισκεπτών.

Νάξος – Ταυτόχρονη άφιξη Blue Star Naxos και Blue Star Delos έφερε χιλιάδες επιβάτες και οχήματα (video)

Εντυπωσιακοί ελιγμοί, ασφυκτική κίνηση και δοκιμασία για τις υποδομές – Σε πλήρη εγρήγορση το Λιμεναρχείο Νάξου και η Δημοτική Αστυνομία. (video)

Συναγερμός στο «Ιονίς», Μπλακ άουτ με 183 επιβάτες, πλέει με μία μηχανή προς το Λαύριο

Βλάβη προκάλεσε προσωρινή ακινητοποίηση του πλοίου μεταξύ Κέας και Μακρονήσου – Στο σημείο σπεύδουν δυνάμεις του Λιμενικού.