Τρίτη, 15 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΚωμιακή 4 Σεπτεμβρίου 1958: Ημέρα μνήμης για 13 παλικάρια που χάθηκαν έτσι...

Κωμιακή 4 Σεπτεμβρίου 1958: Ημέρα μνήμης για 13 παλικάρια που χάθηκαν έτσι απλά

|

Πριν από 59 χρόνια (04/09/1958) χάθηκαν από μπουρίνι 13 Κωμιακίτες που δούλευσαν στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής – Απόλλωνα … Η δικαστική μάχη υπό το Νικηφόρο Μανδηλαρά – Τι αναφέρει ο Νίκος Λεβογιάννης στο βιβλίο του «Νεώτερη Ιστορία της Νάξου»

Η 2η Σεπτεμβρίου του 2017 θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη ουκ ολίγων κατοίκων της Κορώνου από τη μάχη που έδωσαν απέναντι σε ένα από τα στοιχεία της φύσης… την φωτιά… Μία μάχη που ευτυχώς δεν είχε ανθρώπινες απώλειες. Παρά μόνο υλικές ζημιές…

Όμως, στη γειτονική Κωμιακή που έμεινε για αρκετές ώρες χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, η σημερινή ημέρα είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους κατοίκους και δη τους γηραιότερους από τη στιγμή που οι μνήμες είναι ζωντανές. Αναφερόμαστε στο τραγικό ατύχημα της 4ης Σεπτεμβρίου του 1958. Πριν από 59 δηλαδή χρόνια. Όταν χάθηκαν 13 κάτοικοι του χωριού, στην πλειοψηφία τους νέοι, οι οποίοι εργάζονταν στα έργα οδοποιίας με σκοπό την διάνοιξη του δρόμου Κωμιακής – Απόλλωνα. Ενός έργου που με βάση τον προϋπολογισμό του έπρεπε να είναι έξι μέτρα στο πλάτος, να έχει προβλεπόμενα έργα για τα όμβρια ύδατα αλλά αντ’ αυτού έγινε ένας δρόμος πλάτους τριών μέτρων με ελάχιστη προστασία (ούτε καν πεζούλες για τα νερά της βροχής) και με σωλήνες μικρού διαμετρήματος αντί για αρδευτικά έργα…

Όλα αυτά τα βρίσκουμε στις σελίδες 102 – 104 του τόμου Β5 του βιβλίου «Νεότερη Ιστορία της Νάξου» του φιλόλογου Νίκου Λεβογιάννη. Τίτλος του κεφαλαίου «Τραγικό εργατικό ατύχημα» και εκεί διαβάζουμε όλες τις λεπτομέρειες αυτής της ιστορίας που όχι μόνο σημάδεψε την Κωμιακή αλλά έβαλε και στο στόχαστρο της τότε Κυβέρνησης τον νεαρό Νάξιο δικηγόρο Νικηφόρο Μανδηλαρά, ο οποίος ανέλαβε την υπεράσπιση των οικογενειών σε μία προσπάθεια να αναδείξει το … σάπιο καθεστώς του Δημοσίου και του τρόπου που δίδονταν οι εργολαβίες…

Διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του κου Λεβογιάννη στα social media “Εκείνο το πρωινό άνοιξαν οι ουρανοί επί ώρες και μετέτρεψαν την περιοχή σε ένα απέραντο ποτάμι. Όλα τα γύρω βουνά ήταν σκεπασμένα με ποτάμια που έτρεχαν και παρέσερναν στο διάβα τους τα πάντα. Κάτω από το χωριό σε ένα υπό κατασκευή γεφύρι κατέφυγαν 13 εργάτες που δούλευαν στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής-Απόλλωνα.

Τα ποτάμια από τα βουνά πάνω από το χωριό δεν άργησαν να σκεπάσουν και το γεφύρι με λάσπη και νερό. Το αποτέλεσμα τραγικό… οι 13 εργάτες παρασύρθηκαν από τον άγριο χείμαρρο και χάθηκαν στην απέραντη ρεματιά.

ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΤΡΑΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ

Στις σελίδες του βιβλίου μου “ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ”, Τόμος Β5 αναδεικνύονται εκτός των άλλων και οι πρωτόγονες συνθήκες κάτω από τις οποίες δούλευαν οι εργάτες, ανασφάλιστοι και απροστάτευτοι, ακόμη και ανήλικα παιδιά.

Ο νεαρός τότε δικηγόρος ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ ξεκίνησε ένα τιτάνιο αγώνα για να αποδείξει ότι επρόκειτο για ένα κλασικό εργατικό ατύχημα και έπρεπε οι υπεύθυνοι να τιμωρηθούν και οι οικογένειες των θυμάτων να αποζημιωθούν. Το πανίσχυρο όμως κατεστημένο της Δεξιάς (ΕΡΕ) τότε υπερασπίστηκε τον εργολάβο του έργου, τον “εθνικό εργολάβο” της κυβέρνησης στις Κυκλάδες, τον περιβόητο Αγουρίδη, καταδικασμένο μετά την κατοχή ως δοσίλογο. Ο Μανδηλαράς “απέτυχε” δικαστικά στην προσπάθειά του, αλλά από αυτή τη δική άρχισε η σκληρή σύγκρουσή του με το παρακράτος που μεσουρανούσε στις Κυκλάδες, το παρακράτος που τελικά στις 16 με 22 Μαΐου 1967 τον δολοφόνησε»

Ποιοι ήταν οι 13 εργάτες που πνίγηκαν (σ.σ. όπως αναφέρεται στην σελίδα 102 τα σώματα των εργατών διαμελίστηκαν από την ορμή των νερών και βρέθηκαν στην θάλασσα του Απόλλωνα σε απόσταση 10 χιλιομέτρων και μετά από τρεις ημέρες αναζήτησης) Καραμαλέγκος Εμμανουήλ, Κορρές Βασίλειος του Μιχαήλ, Κουμερτάς Σταύρος, Λεβογιάννης Γεώργιος του Στυλιανού, Μουστάκας Ιωάννης του Κων/νου, Πρωτονοτάριος Χρήστος του Εμμανουήλ, Ρουφάνης Απόστολος, Σαντοριναίος Γεώργιος, Σιδερής Γεώργιος του Κων/νου, Στάης Γεώργιος του Ιωάννη, Φιλιππουπολίτης Φραγκίσκος του Αύγουστή, Φραγκουλόπουλος Κων/νος του Νικολάου (Πρόεδρος Κοινότητας), Φραντζέσκος Γεώργιος του Εμμανουήλ.

Να σημειώσουμε εδώ σώθηκαν μόλις δύο εργάτες που μετέφεραν τα νέα στο χωριό ενώ κάθε χρόνο στις 4 Σεπτεμβρίου γίνεται επιμνημόσυνη Δέηση στο ξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων που έχει κατασκευαστεί με σκοπό να θυμούνται όλοι εκείνη την ημέρα…

Όσο για την δικαστική διαμάχη; Αντιγράφουμε από το χρονολόγιο του Νικηφόρου Μανδηλαρά:

23.2.1960: Εκδικάζεται στο μονομελές Πλημμελειοδικείο Νάξου η αναβληθείσα στις 23 Νοεμβρίου 1959 δίκη για το τραγικό εργατικό ατύχημα που έγινε στις 4 Σεπτεμβρίου 1958 στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής-Απόλλωνα και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 13 εργατών. Κατηγορούμενος είναι ο εργολάβος Αγουρίδης. Συνήγορος των οικογενειών των 13 εργατών που διεκδικούν και αποζημιώσεις, είναι ο Μανδηλαράς.  Ο εργολάβος αθωώνεται με την ωμή επέμβαση του κομματικού Νομάρχη Κυκλάδων, που υποχρέωσε υπαλλήλους της Νομαρχίας να καταθέσουν ως μάρτυρες υπεράσπισης. Η υπόθεση είναι η αρχή της σκληρής και πολύχρονης σύγκρουσης του Μανδηλαρά με το πανίσχυρο πολιτικο-κομματικό κατεστημένο των Κυκλάδων, το οποίο μόνος θα κατεδαφίσει.

Ευχαριστώ τον Giorgos Komiaki και Νίκο Λεβογιάννη για τις πληροφορίες και φωτογραφίες

 

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος: Ο Κώστας Μακεδόνας έρχεται (16/07) για μια βραδιά γεμάτη μουσική και συναίσθημα

Ο αγαπημένος ερμηνευτής έρχεται την Τετάρτη 16 Ιουλίου για μια μοναδική συναυλία στον Μουσικό Περίβολο, με τη συμμετοχή της Χριστιάνας Γαλιάτσου

«ΜΗΛΩΣΙΑ 2025» στο Φιλώτι: Αθλητισμός, μνήμη και πολιτισμός (πλήρες πρόγραμμα)

Το Φιλώτι τιμά πρόσωπα και παραδόσεις μέσα από δυναμικές διοργανώσεις του Συλλόγου «ΖΕΥΣ» – Ένα πλήρες καλοκαιρινό πρόγραμμα για όλους

Πάρος: Ώρα μηδέν για τη νέα δομή υγείας, δύο εκτάσεις στο τραπέζι, αποφασίζει το Υπουργείο

Ομόθυμη η απαίτηση της τοπικής κοινωνίας για σύγχρονες υγειονομικές υποδομές – Το κάλεσμα του Δήμου Πάρου για τεχνική και νομική αξιολόγηση από τις αρμόδιες αρχές

Με λαμπρότητα και πλήθος πιστών ο εορτασμός του Αγίου Νικοδήμου στη Νάξο

Αρχιερείς, τοπικές αρχές και ευλαβείς προσκυνητές τίμησαν τον Άγιο Νικόδημο στην πατρίδα του, με επίκεντρο τον Ιερό Ναό στην πόλη της Νάξου

Τήνος – Μελωδίες και μήνυμα ζωής στην Τήνο: Αφιέρωμα στη Βίκυ Μοσχολιού από τη Χορωδία του Συλλόγου Γυναικών

Μια βραδιά γεμάτη συγκίνηση, μουσική και ανθρωπιά, με παράλληλη δράση στήριξης της Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών από τον Σύλλογο Γυναικών Τήνου

Νικοδήμεια 2025: Λαμπρός Εσπερινός και Ιερά Αγρυπνία σε Χώρα Νάξου και Γλινάδο

Με πάνδημη συμμετοχή, λαμπρές παρουσίες Ιεραρχών και την υποδοχή Ιερού Λειψάνου της Οσίας Γαβριηλίας εορτάστηκε ο Αγιορείτης Άγιος σε Χώρα και Γλινάδο

Σίριους – Μιάλμπι: Κλείνει τον πρώτο γύρο με… διπλασιασμό!

Σίριους – Μιάλμπι: Όλα δείχνουν... διπλό! Η φορμαρισμένη Μιάλμπι στοχεύει κορυφή στην Allsvenskan με νίκη στην Ουψάλα. Ανάλυση, στατιστικά και στοίχημα.

Ποντάροντας πέρα από την παραλία: Γιατί οι νησιώτες επιλέγουν το Hexabet από το σπίτι

Ποντάροντας Πέρα από την Παραλία: Γιατί οι Νησιώτες Επιλέγουν το Hexabet από το Σπίτι

Νάξος – Γλινάδο: Παρουσία του Μητροπολίτη Παροναξίας, η λειτουργία στον Αγιο Νικόδημο

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Καλλίνικος χοροστάτησε στον Όρθρο και προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό Αγίου Νικοδήμου στο Γλινάδο Νάξου, τιμώντας την παραμονή της εορτής του Αγίου.

Νάξος – Πολιτιστικός Σύλλογος “Κούρος, ο Ελληνας”: Το “ευχαριστώ” και … η υπόσχεση για συνεχή μάχη

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μελάνων «Κούρος ο Έλληνας» ευχαριστεί τον Δήμο Νάξου για την ιστορική του στάση και καλεί σε συνέχεια του αγώνα για την παραμονή των μνημείων στο Φλεριό

Νάξος – Κατερίνα Καινούργιου: Ρομαντικό ηλιοβασίλεμα και η ξακουστή πατάτα στο τραπέζι της

Η παρουσιάστρια περνά τις διακοπές της στο νησί των Κυκλάδων με τον Παναγιώτη Κουτσουμπή, απολαμβάνοντας τα τοπικά εδέσματα, τη γαλήνη του τοπίου και τις συγκινήσεις μετά το φινάλε της σεζόν.

Απίστευτο: Πήδηξε από τον καταπέλτη του “Champion Jet 3” στην Πάρο

ναστάτωση στο λιμάνι της Παροικιάς όταν 24χρονος ημεδαπός πήδηξε από τον καταπέλτη πλοίου κατά τον απόπλου – Παρενέβη το Λιμενικό, χωρίς να υπάρξει τραυματισμός

Αποκαλύφθηκε σκάνδαλο 40 εκατ. ευρώ στο μεταφορικό ισοδύναμο, έγκαιρη παρέμβαση Παππά έσωσε το Δημόσιο

Χάρη σε διοικητικούς ελέγχους και αποφασιστικές κινήσεις, απετράπη καταβολή δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ σε ύποπτες αιτήσεις επιχειρήσεων – Η συντριπτική πλειονότητα από την Κρήτη

Σέριφος: 87χρονη ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις της από την παραλία Συκαμιά

Η άτυχη γυναίκα διακομίστηκε στο Πολυδύναμο Ιατρείο του νησιού, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός της – Προανάκριση από το Λιμεναρχείο

Εκρηκτική αύξηση επιβατών στο λιμάνι Νάξου τον Ιούνιο (πίνακας)

Οι αριθμοί αυξάνονται, οι υποδομές όμως όχι. Η Νάξος «ασφυκτιά» και χρειάζεται λύση τώρα.

Νάξος: Πέντε «κρυμμένες» παραλίες για ήσυχες (!!!) αποδράσεις

Από τον εξωτικό Πάνορμο μέχρι τη μυστική Χαβάη, ανακαλύψτε πέντε μοναδικές ακτές της Νάξου που προσφέρουν αυθεντική νησιωτική εμπειρία, μακριά από την πολυκοσμία.

Νάξος – Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου: Αντίο στον Στέλιο Ζαφειρόπουλο, ένα δάσκαλο με ψυχή και φως

Ο Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου Νάξου αποχαιρετά με συγκίνηση τον αγαπημένο εκπαιδευτικό και επιστήμονα, που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στη μαθητική και τοπική κοινότητα.

Στασιμότητα στην επιβατική και οχηματική κίνηση στο λιμάνι Νάξου το πρώτο εξάμηνο του 2025

Οριακή πτώση στους επισκέπτες και τα οχήματα φέτος, με έντονη πτώση τον χειμώνα αλλά θετικά σημάδια από την άνοιξη και μετά (πίνακας)

Νάξος – Ορφέας Παπαδόπουλος: Από την υποκριτική στο τατουάζ και… στην Παναγία των Παρισίων (video)

Ο γνωστός ηθοποιός και tattoo artist μιλά αποκλειστικά στο Naxospress για την τέχνη, τη ζωή του στη Νάξο, τα παράξενα τατουάζ και τη νέα του θεατρική πρόκληση

Γιώργος Πρίντεζης στην Ηρακλειά: Ο θρύλος του μπάσκετ δείπνησε στο εμβληματικό “Αράκλεια”

Μετά το AegeanBall Festival, ο Πρίντεζης χαλάρωσε στις Μικρές Κυκλάδες, απολαμβάνοντας τις γεύσεις του Γιάννη Γαβαλά σε ένα από τα κορυφαία εστιατόρια του Αιγαίου.