Ο δικός μας Μιχάλης Χάλαρης με την ιδιότητα του αντιπροέδρου της Ένωσης Πτυχιούχων Αξιωματικών και Υπαξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος (ΕΠΑΥΠΣ) μίλησε στο διεθνές ειδησεογραφικό μέσο Sputnik Ελλάδα και στον δημοσιογράφο Γεράσιμο Χιόνη και τίτλος του άρθρου Η «μάχη» της Μαραθώνος, η τραγωδία στο Μάτι και γιατί η Σουηδία δεν έγινε… Ελλάδα :
Ποια είναι τα βασικά αίτια της πρωτοφανούς καταστροφής στην ανατολική Αττική; Θα μπορούσε η λεωφόρος Μαραθώνος να αποτελέσει μία φυσική αντιπυρική ζώνη; Γιατί στη Σουηδία δεν έχουν θρηνήσει ούτε έναν νεκρό;
Του Γεράσιμου Χιόνη (sputniknews.gr) / Φωτογραφία: SOOC / Meneleos Myrilas
Μπορεί η επιχείρηση για τον εντοπισμό των αγνοούμενων να μην έχει ολοκληρωθεί και να συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό, αλλά η δημόσια συζήτηση για τις αιτίες της πρωτοφανούς καταστροφής στην ανατολική Αττική έχει ήδη ξεκινήσει.
Ο Μιχάλης Χάλαρης (με καταγωγή από τη Νάξο), με την ιδιότητα του αντιπροέδρου της Ένωσης Πτυχιούχων Αξιωματικών και Υπαξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος (ΕΠΑΥΠΣ) και του καθηγητή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ανάλυση και Διαχείριση Ανθρωπογενών και Φυσικών Καταστροφών», αποπειράται να ρίξει φως στα αίτια της τραγωδίας, η οποία μέχρι στιγμής έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 83 άτομα.
«Πρόκειται ξεκάθαρα για έναν συνδυασμό παραγόντων» τονίζει ευθύς εξαρχής, μιλώντας στο Sputnik, προτού παραθέσει τις τρεις βασικότερες αιτίες που συνέβαλαν στην πύρινη καταστροφή.
— Πολύ μεγάλη ένταση των ανέμων, οι οποίοι έφθαναν ακόμη και τα 9 Μποφόρ: Αυτό σημαίνει ότι η ταχύτητα εξάπλωσης της πυρκαγιάς ανερχόταν στα 17 χιλιόμετρα/ώρα. «Πρόκειται όπως καταλαβαίνετε, για μία πολύ υψηλή ταχύτητα» σχολιάζει.
— Μίξη δασικών και αστικών εκτάσεων: Συνιστά έναν πολύ επικίνδυνο συνδυασμό, καθώς η πιθανότητα καταστροφής οικισμών είναι μεγάλη. «Αυτό συνέβη και στην τωρινή φωτιά, όπου η δασική πυρκαγιά μετατράπηκε σε αστική» εξηγεί, στη συνέχεια.
— Κακή εφαρμογή των κανόνων περί εκκένωσης: Παρά την ιδιαίτερη δόμηση της περιοχής, ο κ. Χάλαρης εκτιμά ότι αν είχε εφαρμοστεί έγκαιρα το πρωτόκολλο εκκένωσης του οικισμού, ενδεχομένως να είχαμε θρηνήσει πολύ λιγότερα θύματα. Άλλωστε, παρέπεμψε και στο παράδειγμα των κατασκηνώσεων, όπου χάρη στην έγκαιρη απομάκρυνση των παιδιών, γλιτώσαμε την τραγωδία.
Στους παραπάνω τρεις παράγοντες, ο αντιπρόεδρος της ΕΠΑΥΠΣ σπεύδει να προσθέσει και την οικονομική κρίση, η οποία συνεπάγεται έλλειμμα στα αναγκαία μέσα πυρόσβεσης. «Παρότι η πυροσβεστική έδρασε άμεσα και έγκαιρα, η πυρκαγιά ξέφυγε του ελέγχου και λόγω της έλλειψης των κατάλληλων μέσων» επισημαίνει, ενδεικτικά.
«Αν, για παράδειγμα, από τα 100 πυροσβεστικά οχήματα, λειτουργούν τα 70 και τα υπόλοιπα 30 είναι εκτός “μάχης”, τότε στερούμε ένα σημαντικό μέρος των δυνάμεων πυρόσβεσης από το μέτωπο της πυρκαγιάς» συμπληρώνει στο ίδιο πλαίσιο.
Η αντιπυρική ζώνη της λεωφόρου Μαραθώνος
Μεγάλη κουβέντα έχει γίνει το τελευταίο διάστημα για τη μη αξιοποίηση τα λεωφόρου Μαραθώνος, ως ενός μέσου αντιπυρικής ζώνης. Με πλάτος περίπου 25 μέτρα, η λεωφόρος κατά πολλούς, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί ως τελευταίο οχυρό πριν τον οικισμό Μάτι. Άλλωστε, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, τα προηγούμενα χρόνια ουκ ολίγες φορές, οι πυρκαγιές ανακόπτονταν στην άσφαλτο της λεωφόρου.
Ο κ. Χάλαρης αναγνωρίζει ότι πράγματι, η Μαραθώνος θα μπορούσε να διαδραματίσει τον ρόλο μίας φυσικής αντιπυρικής ζώνης. Διευκρινίζει ωστόσο, πως οι συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή, όπως και τα χαρακτηριστικά της φωτιάς, καθιστούσαν δύσκολο ένα τέτοιο εγχείρημα.
Η κλίση του εδάφους, η φορά των ανέμων και η δεντροφύτευση του δρόμου για λόγους… ομορφιάς, σύμφωνα με τον ίδιο, συνέβαλαν τα μέγιστα, ώστε η πυρκαγιά να «διαβεί» τη λεωφόρο και να συνεχίσει το καταστρεπτικό της έργο, με τα γνωστά πλέον αποτελέσματα.
Οι… ανομοιότητες με τη Σουηδία
Την ώρα που οι κάτοικοι της ανατολικής, και όχι μόνο, Αττικής έρχονται αντιμέτωποι με τις συνέπειες της φονικής πυρκαγιάς, το δικό τους δράμα βιώνουν και οι κάτοικοι της Σουηδίας. Στη Σκανδιναβική χώρα, έχουν γίνει στάχτη πάνω από 25.000 στρέμματα δασικής έκτασης, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται περίπου 50 ενεργά μέτωπα.
Η κατάσταση, φαινομενικά, προσομοιάζει αρκετά με την αντίστοιχη της Ελλάδας. Η ειδοποιός διαφορά; Ότι η Σουηδία δεν έχει θρηνήσει ούτε έναν νεκρό, ενώ η Ελλάδα ήδη μετράει 83 νεκρούς, με τον αριθμό να αυξάνεται διαρκώς.
Οι συγκρίσεις μεταξύ των δύο χωρών, αναπόφευκτες… αλλά και άτοπες, όπως σπεύδει να σχολιάσει ο κ. Χάλαρης, παραθέτοντας τις ουσιώδεις διαφορές των δύο περιπτώσεων:
— Στη Σουηδία, η ένταση της πυρκαγιάς είναι μικρή, σε αντίθεση με την Αττική, όπου η φωτιά χαρακτηριζόταν από υψηλά επίπεδα έντασης.
— Στη Σουηδία, οι περιβαλλοντικές συνθήκες περιλαμβάνουν αυξημένα επίπεδα υγρασίας και θερμοκρασίες ύψους 30 βαθμών Κελσίου, ενώ στην Αττική, η υγρασία ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα και ο υδράργυρος σε σαφώς υψηλότερο επίπεδο.
— Στη Σουηδία, καίγονται αμιγώς δασικές εκτάσεις, ενώ η απόσταση ανάμεσα στις κατοικίες είναι μεγάλη. Στον αντίποδα, στην περίπτωση της Αττικής, υπήρξε μία μίξη δασικού και αστικού ιστού, με τις αποστάσεις ανάμεσα στις κατοικίες να είναι αρκετά περιορισμένες
— Στη Σουηδία, η συντήρηση των μέσων πυρόσβεσης, όπως και η τήρηση των κανόνων πρόληψης, βρίσκονται σε ένα σαφώς καλύτερο επίπεδο σε σύγκριση με την Ελλάδα.
Ο φόβος των πλημμυρών
Μετά τη φωτιά έρχεται το νερό και συγκεκριμένα η βροχή. Αυτός είναι και ο κύριος φόβος των ιθυνόντων την επομένη των φονικών πυρκαγιών στην ανατολική Αττική. Άλλωστε, αρκετές φορές έχουμε γίνει μάρτυρες περιστατικών, όπου μία περιοχή αφού πληγεί από φωτιά, λίγους μήνες αργότερα πλήττεται και από πλημμύρες.
Στόχο όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον κ. Χάλαρη, θα πρέπει να συνιστά η ολοκλήρωση όλων των αναγκαίων μελετών και ερευνών έως τα τέλη Σεπτεμβρίου ή το αργότερο έως τις αρχές Οκτωβρίου, ώστε να «μην έχουμε μία νέα Μάνδρα».
