“Θέατρο των Ονείρων” στο Μάντσεστερ και απόψε (20/10, 18:30) η μάχη των …κόκκινων: Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ εναντίον Λίβερπουλ για την 9η αγωνιστική – Αναμέτρηση με βάση το γόητρο και την … επόμενη ημέρα. Μία διαφορετική προσέγγιση ενός αγώνα που είναι κάτι περισσότερο από μία ποδοσφαιρική αναμέτρηση
«Κόκκινοι διάβολοι» και «Κόκκινοι» ακονίζουν τα ξίφη τους, σε μία ακόμη αναμέτρηση. Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια. Και από την αρχική απλή αντιπαλότητα πέρασε στο μύθο. Γιατί είναι πολλά αυτά που τους χωρίζουν. Όσο, όμως, και αν φαίνεται παράξενο, αρκετά είναι και αυτά που τους ενώνουν. Βλέπετε, θεωρούνται εκ των κορυφαίων ομάδων όχι μόνο στο Νησί αλλά σε όλο τον κόσμο. Εκατοντάδες εκατομμύρια φίλαθλοι ακολουθούν με ιερή προσήλωση τόσο τη Γιουνάιτεντ όσο και τη Λίβερπουλ.
Του Αλέξανδρου Αρβανιτά
Ο αστικός μύθος λέει ότι στην εποχή της απόλυτης κυριαρχίας των «Μπέμπηδων», ο σερ Άλεξ Φέργκιουσον, όταν έπαιρνε το πρόγραμμα της σεζόν στα χέρια του, το πρώτο πράγμα που κοίταζε ήταν πότε θα αντιμετωπίσει τη Λίβερπουλ. Μιλάμε για τα χρόνια που η ομάδα του Μερσεϊσάιντ είχε χάσει κάθε επαφή με τη διεκδίκηση τίτλων και είχε… κατασκηνώσει βαθμολογικά κάτω από την πέμπτη θέση. Αλλά τι σημασία έχει η βαθμολογική κατάταξη; Σε όποια κατάσταση και αν βρίσκονται οι δύο «μονομάχοι», το ντέρμπι είναι ντέρμπι. Η αίγλη παραμένει μεγάλη. Η κόντρα τους, ωστόσο, ακόμη μεγαλύτερη… Και αυτή δεν έχει μόνο τοπική, αγγλική και βρετανική διάσταση. Έχει αγγίξει όλο τον ποδοσφαιρικό πλανήτη. Γιατί, είπαμε. Πολλά τα εκατομμύρια οπαδών των δύο συλλόγων. Και βέβαια, αυτή η δημοτικότητα εκτίναξε και τα έσοδά τους στα ύψη. Η πρώτη συνάντησή τους έγινε το 1895, όταν η Λίβερπουλ σημείωσε τη μεγαλύτερη νίκη στην ιστορία των ντέρμπι με 7-1, στο «Άνφιλντ».
Ας δούμε κάποια στοιχεία που τους ενώνουν και κάνουν αυτούς τους αντιπάλους να μοιάζουν πάρα πολύ. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελούν στοιχεία αντιπαλότητας και κόντρας μέχρις εσχάτων. Γι’ αυτό, η αντιπαλότητα παραμένει έντονη και στις μέρες μας, χωρίς να έχει μειωθεί στο ελάχιστο. Το αντίθετο, μάλιστα, συμβαίνει με το πέρασμα των χρόνων. Σύμφωνα με έρευνα στη χώρα, οι οπαδοί της Γιουνάιτεντ και της Λίβερπουλ στην ερώτηση «ποια ομάδα θεωρείτε πιο μισητή;» έδειξαν και οι δύο τον απέναντι. Φυσιολογικά πράγματα, «us usual».
ΙΔΡΥΣΗ-ΤΙΤΛΟΙ
Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ιδρύθηκε το 1878 και τα χρώματά της είναι το κόκκινο και το λευκό. Γήπεδό της είναι το «Ολντ Τράφορντ» ή αλλιώς «Θέατρο των Ονείρων». Κατά σύμπτωση, αυτό εγκαινιάστηκε το 1910, απέναντι στη Λίβερπουλ, με τους φιλοξενούμενους να επικρατούν 4-3 των γηπεδούχων. Οι «Κόκκινοι Διάβολοι» έχουν κατακτήσει 20 φορές το πρωτάθλημα, 12 το Κύπελλο, 5 το Λιγκ Καπ, 21 το Τσάριτι και Κομιούνιτι Σιλντ, 3 το Τσάμπιος Λιγκ, 1 το Κύπελλο Κυπελλούχων, 1 το Γιουρόπα, 1 το Σούπερ Καπ, 2 το Διηπειρωτικό Κύπελλο, 1 το Τογιότα Καπ και 1 το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων.
Από την άλλη, η Λίβερπουλ ιδρύθηκε το 1892, όταν ο ιδιοκτήτης του γηπέδου του «Άνφιλντ», Τζον Χούντλινγκ, αποφάσισε τη δημιουργία ενός συλλόγου, γιατί η μέχρι τότε ομάδα της πόλης, Έβερτον, έφυγε από το γήπεδο, λόγω ασυμφωνίας στην προτεινόμενη αύξηση του ενοικίου. Χρώματά της το κόκκινο και γήπεδό της αυτό που έμεινε, μετά την ίδρυσή της, το θρυλικό «Άνφιλντ». Έχει κερδίσει 18 φορές το πρωτάθλημα, 7 το Κύπελλο, 8 το Λιγκ Καπ, 15 το Σούπερ Καπ Αγγλίας, 1 το Σούπερ Καπ, 6 το Τσάμπιος Λιγκ, 3 το Γιουρόπα Λιγκ και 4 το Σούπερ Καπ Ευρώπης.
ΛΙΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ
Οι δύο πόλεις απέχουν μόλις 35 μίλια. Είπαμε ότι και δύο διαθέτουν λιμάνι. Προηγήθηκε αυτό του Λίβερπουλ και ακολούθησε μετά του Μάντσεστερ. Το δεύτερο ξεκίνησε ως κανάλι και εξελίχθηκε σε μεγάλο οικονομικό κέντρο. Το Μάντσεστερ υπήρξε η πρώτη πόλη του κόσμου που εισήλθε στην πορεία εκβιομηχάνισης. Υπήρξε η πρώτη πόλη σε παραγωγή υφασμάτων την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης. Περισσότερο από το 60% της παγκόσμιας παραγωγής βάμβακα επεξεργαζόταν εκεί. Στην πόλη επίσης άνοιξε ένας από τους πρώτους και ιστορικότερους σιδηροδρόμους της χώρας. Γι’ αυτό, ο σύλλογος ιδρύθηκε από εργάτες της εταιρίας σιδηροδρόμων του Λάνκσαϊρ και του Γιόρκσαϊρ. Από την άλλη, το Λίβερπουλ στήριξε και αυτό την ανάπτυξή του στο λιμάνι και τη βιομηχανία. Το λιμάνι, ειδικότερα, έπαιξε σοβαρό ρόλο στην οικονομική θέση της πόλης Στην Αγγλία υπήρχε εκείνα τα χρόνια η ρήση «Manchester made and Liverpool trade» προκειμένου να αποτυπωθεί ο ρόλος των δύο πόλεων στην οικονομική άνθηση της χώρας. Το Λίβερπουλ θεωρείται η πόλη της μουσικής, της εργατικής τάξης και του ποδοσφαίρου. Οι Beatles την έκαναν γνωστή στα πέρατα της οικουμένης. Τραγουδήθηκαν από εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Ανθρώπους όλων των ηπείρων, κάθε ηλικίας, θρησκείας και κοινωνικής προέλευσης. Τα εργατικά συνδικάτα υπήρξαν επίσης από τα πλέον ισχυρά παγκοσμίως και την περίοδο της «Σιδηράς Κυρίας» σήκωσαν το λάβαρο του αγώνα απέναντι στην πρωθυπουργό, Μάργκαρετ Θάτσερ, κυρίως για δύο λόγους: το κλείσιμο των ανθρακωρυχείων και την άρνηση να πληρώσουν τον κεφαλικό φόρο, γνωστότερο ως «Poll Tax». Για να είμαστε ακριβείς και οι δύο πόλεις διαθέτουν ομάδες που αποτελούν αντίπαλον δέος για τους πρωταγωνιστές. Το Μάντσεστερ τη Σίτι, το Λίβερπουλ την Έβερτον. Οι «Πολίτες» και οι «Εφοπλιστές». Κοινό τους γνώρισμα ότι καταλαμβάνουν το «μπλε» κομμάτι των πόλεων. Και βεβαίως, το «κόκκινο», το πιο λαϊκό, έχει παραχωρηθεί στους «Κόκκινους Διαβόλους» και τους «Κόκκινους». Για να το πούμε πιο συμβατικά, Σίτι και Έβερτον συσπειρώνουν τα πιο αστικά στρώματα, ενώ Γιουνάιτεντ και Λίβερπουλ τα πιο λαϊκά.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Διανύουμε πια την ακραία μορφή του καπιταλισμού. Την εποχή, δηλαδή, που το πάθος για τη φανέλα έχει αντικατασταθεί από τα παχυλά συμβόλαια. Που τα σύμβολα των ομάδων έχουν παραχωρήσει τη θέση τους στους χορηγούς και τα τηλεοπτικά. Που ο μικρόκοσμος των δύο πόλεων εκτείνεται και στις πέντε ηπείρους. Ωστόσο, η παράδοση και οι κοινωνικές αναφορές παραμένουν. Λιγότερο έντονες; Ασφαλώς. Αλλά περιλαμβάνονται στο dna των δύο πολύ δημοφιλών συλλόγων. Η Λίβερπουλ είναι ένα σωματείο το οποίο έχει τοποθετηθεί καθαρά με την Αριστερά και ό,τι αυτή σημαίνει στο επίπεδο της κοινωνικής αλλαγής. Ο άνθρωπος που έβαλε το σύλλογο στο κάδρο των μεγάλων ομάδων παγκοσμίως ήταν ο Μπίλι Σάνκλι. Τοποθετημένος στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο, δήλωνε: «Ο σοσιαλισμός δεν είναι πολιτική. Είναι τρόπος ζωής. Είναι η ανθρωπότητα. Πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος για να ζήσεις και να γίνεις πραγματικά επιτυχής είναι με συλλογική προσπάθεια, με όσους εργάζονται ο ένας για τον άλλον. Ο καθένας να βοηθά τον διπλανό του και στο τέλος της ημέρας όλοι να έχουν μερίδιο ανταμοιβών. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι το τραγούδι-ύμνος της ομάδας ”You ‘ll never walk alone” ενσωματώνει αυτές τις αντιλήψεις». Τη σκυτάλη συνέχισε να κρατά και ο σημερινός προπονητής της, Γερμανός Γιούργκεν Κλοπ: «Είμαι αριστερός. Αν πηγαίνω εγώ καλά, θέλω και οι άλλοι να πηγαίνουν καλά». Για να μη θεωρηθεί ότι αυτές είναι αντιλήψεις μόνο των στελεχών της ομάδας, αξίζει να τονιστεί ότι το Λίβερπουλ ήταν ανάμεσα στις δύο πόλεις (η άλλη ήταν η Γλασκώβη με τους οπαδούς της Σέλτικ) που οι άνθρωποί της βγήκαν στους δρόμους, πανηγυρίζοντας, όταν ανακοινώθηκε ο θάνατος της Μάργκαρετ Θάτσερ.
Από την άλλη, το Μάντσεστερ υπήρξε η πρώτη πόλη του κόσμου που εισήλθε στην πορεία της εκβιομηχάνισης. Η γέννηση του καπιταλισμού, με την ταυτόχρονη ανάπτυξη της εργατικής τάξης, έλαβε χώρα στο Μάντσεστερ. Ο Φρίντριχ Ένγκελς έζησε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα εδώ, ετοιμάζοντας την ανάλυσή του, το 1844, στο έργο του «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία». Ως εκ τούτου, η πόλη είχε αναπτυγμένο το προλεταριακό στοιχείο. Και η εργατική τάξη συσπειρώθηκε στη Γιουνάιτεντ, παραχωρώντας στη Σίτι το πιο εύπορο τμήμα της μεγαλούπολης του αγγλικού Βορρά. Στην εποχή λοιπόν της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς, εννοείται ότι αυτά τα στοιχεία έχουν αλλοιωθεί, καθώς και οι δύο σύλλογοι αποτελούν πλέον από τα πλέον αναγνωρίσιμα brand name παγκοσμίως.
ΤΡΑΓΩΔΙΕΣ
Πρώτη άνοιξε το χορό η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ποιος φίλαθλος του ποδοσφαίρου, άραγε, αγνοεί τη μεγάλη αεροπορική τραγωδία που ξεκλήρισε την οικογένειά της. Ήταν 6 Φεβρουαρίου 1958, όταν η ομάδα, έπειτα από την πρόκρισή της εις βάρος του Ερυθρού Αστέρα, επέστρεφε στην Αγγλία. Δεν επρόκειτο, όμως, να φτάσει ποτέ. Το αεροπλάνο έπεσε στο Μόναχο και 23 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Ανάμεσά τους υπήρχαν 7 παίκτες του συλλόγου. Ο σερ Ματ Μπάσμπι, βαριά τραυματισμένος, θα αναλάβει να στήσει την επόμενη σεζόν (’58-’59) μια ανταγωνιστική ομάδα. Και δέκα χρόνια αργότερα, το 1968, θα κατακτήσει το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Η ομάδα αποτελούνταν από τους διασωθέντες Μπόμπι Τσάρλτον και Μπιλ Φόουκς, αλλά και το ανερχόμενο αστέρι του βρετανικού ποδοσφαίρου, Τζορτ Μπεστ. Οι νεαροί παίκτες απέκτησαν το προσωνύμιο «Μπέμπηδες», το οποίο ακολουθεί την ομάδα ακόμη και στις μέρες μας. Από την άλλη, η μοίρα της Λίβερπουλ κτύπησε την πόρτα της δύο φορές. Η πρώτη το 1985, στο «Χέιζελ» των Βρυξελλών, στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών απέναντι στη Γιουβέντους. Τα επεισόδια πριν από την έναρξη του αγώνα είχαν ως αποτέλεσμα να θρηνήσουμε 39 νεκρούς, στην πλειονότητά τους Ιταλούς. Η επόμενη τραγωδία ήταν αυτή του «Χίλσμπορο», όταν 96 οπαδοί της έχασαν τη ζωή τους και 766 συνολικά τραυματίστηκαν. Η δικαιοσύνη, όπως και στη χώρα μας, κινήθηκε με βήματα χελώνας, προκειμένου να βρεθούν οι ένοχοι και να υπάρξουν ποινές στους φέροντες ευθύνη για τη μεγάλη αυτή τραγωδία.
ΕΠΟΧΗ ΜΠΙΛ ΣΑΝΚΛΙ ΚΑΙ ΣΕΡ ΑΛΕΞ ΦΕΡΓΚΙΟΥΣΟΝ
Δύο πρόσωπα έχουν ταυτιστεί με τη σύγχρονη διαμόρφωση των συλλόγων. Για την ακρίβεια με την εκτόξευσή τους. Και οι δύο Σκοτσέζοι. Και οι δύο αγάπησαν το σύλλογό τους και αγαπήθηκαν με πάθος από τους ανθρώπους του. Γιατί και οι δύο προσέφεραν το είναι τους για τη γιγάντωση των δύο μεγαλύτερων ομάδων του Νησιού.
Ο Μπιλ Σάνκλι προσλήφθηκε στη Λίβερπουλ τον Δεκέμβριο του 1959. Παρέλαβε την ομάδα στο μέσο της βαθμολογίας της Β’ Κατηγορίας και άλλαξε τα πάντα. Τη σεζόν 1963-1964 κατέκτησε το πρωτάθλημα. Την αμέσως επόμενη περίοδο κερδίζει το Κύπελλο Αγγλίας, αφού πρώτα πραγματοποιεί εξαιρετική παρουσία στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του θεσμού, αλλά η πορεία της ανακόπηκε από τη μετέπειτα κάτοχο του τίτλου, ιταλική Ίντερ. Το 1966 κατακτά εκ νέου το πρωτάθλημα και φτάνει στον τελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, αλλά χάνει το τρόπαιο από τη γερμανική Μπορούσια Ντόρτμουντ. Το 1972-1973 κατακτά ξανά το πρωτάθλημα και επιπλέον βάζει στην τροπαιοθήκη του συλλόγου τον πρώτο ευρωπαϊκό τίτλο, με αντίπαλο την Μπορούσια Γκλάντμπαχ. Την επόμενη σεζόν κατακτά το Κύπελλο Αγγλίας και παραδίδει τα ηνία της ομάδας στο βοηθό του, Μπομπ Πέισλι, με τον οποίο η «κόκκινη αρμάδα» κατακτά τη κορυφή της Γηραιάς Ηπείρου. Από την άλλη, ο σερ Άλεξ Φέργκιουσον προσλήφθηκε στη Γιουνάιτεντ τον Νοέμβριο του 1986 και έμεινε στον πάγκο των «Μπέμπηδων» 27 χρόνια, τα περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον. Παρέλαβε μια ανυπόληπτη ομάδα, μακριά από τίτλους, με σοβαρά τραυματισμένο γόητρο. Παρέδωσε το σύλλογο το 2013, έχοντας κερδίσει 13 πρωταθλήματα στην Πρέμιερ Λιγκ, 5 Κύπελλα Αγγλίας, 2 Λιγκ Καπ, 7 Τσάριτι/Κομιούνιτι Σιλντ, 2 Τσάμπιονς Λιγκ, 1 Κύπελλο Κυπελλούχων, 1 Διηπειρωτικό και 1 Σούπερ Καπ. Αναμφίβολα, υπήρξε η πιο εμβληματική φυσιογνωμία στην ιστορία του συλλόγου.
Τελικά, αυτή η αντιπαράθεση των δύο γιγάντων αναδεικνύει την ιστορία της Βρετανίας. Όχι μόνο στο ποδοσφαιρικό πεδίο, αλλά και στο συναισθηματικό, το κοινωνικό, το πολιτικό, το πολιτιστικό. Γιατί ο βρετανικός και ο παγκόσμιος αθλητισμός έχουν πια άρρηκτα συνδεθεί με τα δύο αυτά σωματεία. Μάντσεστερ, Λίβερπουλ ή Λίβερπουλ, Μάντσεστερ. Με όποια σειρά και αν τις προτιμάτε, δεν αλλάζει στην πορεία των χρόνων και στην ιστορική εξέλιξη. Γιατί και οι δυο είναι τεράστιες, είναι ομάδες των πέντε ηπείρων και των επτά θαλασσών. Αποτελούν έργα τέχνης στο σύγχρονο αθλητικό γίγνεσθαι και ως τέτοιες αντιμετωπίζονται από εχθρούς και φίλους…
