Σάββατο, 28 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΓαστρονομίαΝάξος, ο παράδεισος των τυριών

Νάξος, ο παράδεισος των τυριών

|

Ο Γιώργος Πίττας μέσα από την ιστοσελίδα του greekgastronomyguide.gr μιλάει για τα τυριά της Νάξου που απλά είναι “καταπληκτικά” 

Ομύθος λέει πως ο Θεός Απόλλωνας, που λατρευόταν ιδιαιτέρως στη Νάξο, άφησε εκεί τον γιο του Αρισταίο, μεγάλο τυροκόμο, για να μάθει στους κατοίκους την τέχνη της τυροκομίας.

Δεκάδες αιώνες μετά, η Νάξος χάρις στους εύφορους κάμπους, τα άφθονα νερά, τα πλούσια σε βλάστηση βουνά και τα απέραντα βοσκοτόπια, διατηρεί μια κτηνοτροφία ιδιαίτερα ανεπτυγμένη, τα δε τυριά της είναι από τα πιο γνωστά της Ελλάδας. Στη Νάξο, όπως και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, υπάρχει επίσης μια μακρά παράδοση τυριών με βάση το αγελαδινό γάλα, που φθάνει πίσω στα χρόνια της ενετικής εποχής των νησιών, όταν οι καθολικοί κυβερνήτες εισήγαν αυτά τα τρόφιμα και τις μεθόδους παρασκευής τους. Οι Κυκλάδες είναι η μόνη περιοχή της Ελλάδας που από τον 16ο αιώνα είχε γαλακτοφόρες αγελάδες, και ως εκ τούτου πέτυχε από πολύ παλιά την τυροκόμηση του αγελαδινού γάλακτος.

image

Σήμερα, πάνω 10.000 γελάδια βόσκουν σε ναξιώτικα λιβάδια και πάνω από 100.000 αιγοπρόβατα εκτρέφονται ελεύθερα σε βοσκοτόπια του νησιού και ειδικότερα στο ορεινό τμήμα του, παράγοντας περί τους 1.500 τόνους τυριά ετησίως.

Το διασημότερο τυρί και πρεσβευτής του νησιού είναι η γραβιέρα Νάξου, προϊόν ΠΟΠ από το 1996, που προϋποθέτει τουλάχιστον 80% αγελαδινό γάλα και το πολύ 20% αιγοπρόβειο και παλαίωση τουλάχιστον τριών μηνών. Οι γραβιέρες συνήθως παράγονται σε κεφάλια εννέα κιλών, αλλά κυκλοφορούν και σε άλλες εκδοχές.

Άλλο φημισμένο τυρί της Νάξου είναι το αρσενικό, που σύμφωνα με τη λαϊκή μας παράδοση, είναι γνωστό τουλάχιστον από τον 19ο αιώνα. Πήρε αυτό το όνομα για τις ιδιότητές του (σκληρό και δυνατό τυρί) και για να το ξεχωρίζουν οι τυροκόμοι από τη μυζήθρα, το …θηλυκό τυρί που γίνεται επίσης από αιγοπρόβειο γάλα. Στη Νάξο το αρσενικό γίνεται από ένα συνδυασμό πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος που θερμαίνεται και πήζει με πυτιά. Η μάζα αυτή στη συνέχεια στραγγίζει σε καλούπια από καλάθια, από τα οποία παίρνει και το τελικό της σχήμα. Αφού έχει στραγγίξει το τυρί και έχει αποκτήσει την απαραίτητη συνοχή, βυθίζεται πάλι σε τυρόγαλο, αλείφεται με αλάτι (άλλοι το αλείφουν με τη μούργα του λαδιού) και αφήνεται να ωριμάσει για τουλάχιστον τρεις μήνες και μετά χρησιμοποιείται για επιτραπέζιο ή για τρίψιμο στα μακαρόνια.

image

Η ξινομυζήθρα είναι ένα παραδοσιακό φρέσκο τυρί από κατσικίσιο γάλα, που πήζει και παρασκευάζεται μέσα σε 24 ώρες από τη στιγμή του αρμέγματος. Η ξινομυζήθρα Νάξου είναι πλούσια και κρεμώδης, με μια ελαφριά ξινίλα που θυμίζει γιαούρτι. Το γάλα ημέρας στραγγίζεται και τοποθετείται σε δοχείο, όπου προστίθεται μικρή ποσότητα φυσικής πυτιάς, αλλά δεν θερμαίνεται. Ακολουθεί η ζύμωση και στη συνέχεια στραγγίζεται σε τσαντίλες (ύφασμα) και τοποθετείται σε ειδικά δοχεία, τα τσιμίσκια, (τυροβολιές) που είναι συνήθως φτιαγμένα από βούρλα. Η ξινομυζήθρα πρέπει να καταναλωθεί μέσα σε λίγες ημέρες, γιατί δεν διατηρείται.

Το ξινότυρο παράγεται από την ξινομυζήθρα, όταν αυτή ξεραθεί για αρκετές εβδομάδες μέχρι να σκληρύνει και χρησιμοποιείται σαν επιτραπέζιο τυρί ή για τρίψιμο.
Από το τυρόγαλο (τσίρος) που βράζεται, παράγεται και η μυζήθρα που όταν ξεραθεί γίνεται ο ανθότυρος. Υπάρχουν, ακόμη, το γίδινο, το λευκό τυρί τύπου φέτας και τα λαδοτύρια.

Εκτός των 5 κλασικών τυριών του νησιού (γραβιέρα, αρσενικό, ξινομυζήθρα, ξινοτύρι, μυζήθρα) κάποιοι τυροκόμοι πειραματίζονται σε πιο ψαγμένες γεύσεις γεγονός που θα το διαπιστώσουμε δοκιμάζοντας το τυριά τους (ΕΑΣ Ναξου, Τυροκομική Νάξου).

Η βλάστηση του νησιού, ποτισμένη από την αλμύρα της θάλασσας, προσδίδει στο αιγοπρόβειο γάλα και κατ’ επέκταση στο τυρί μια ιδιαιτερότητα. Ο καυτός ήλιος, μοναδικός σε όλη τη Μεσόγειο, βοηθάει στην ανάπτυξη των μυκήτων της ζύμωσης και έτσι έχουμε πραγματικά μοναδικά τυριά.

Πηγή: greekgastronomyguide.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ο Μελ Γκίμπσον στο Άγιον Όρος, μία ήσυχη προσκύνηση στο φως της πίστης

Ο διάσημος ηθοποιός και σκηνοθέτης επισκέπτεται τη Μονή Χιλανδαρίου, σε μια σπάνια πνευματική απόσυρση, μακριά από τα φώτα του Χόλιγουντ

Ακυρώνονται τα δρομολόγια των HighSpeed 3 και 4 λόγω κακοκαιρίας

Η Hellenic Seaways ενημερώνει για την αναστολή των δρομολογίων της Κυριακής 29 Ιουνίου και τις προσωρινές αλλαγές στη ροή του προγράμματος των ταχυπλόων

ΔΕΔΔΗΕ: Διακοπή ρεύματος σε Ίο, Σίκινο και Φολέγανδρο την Κυριακή 29 Ιουνίου

Ολιγόωρη διακοπή ηλεκτροδότησης από τις 07:00 έως τις 08:30 λόγω τεχνικών εργασιών – Τι αναφέρει ο ΔΕΔΔΗΕ για την ασφάλεια των πολιτών

Η Eστίαση δείχνει σημάδια κόπωσης – Στροφή των καταναλωτών στο σπίτι και στο καλάθι των σούπερ μάρκετ

Μειώσεις στον κύκλο εργασιών του κλάδου της εστίασης το πρώτο τρίμηνο του 2025 – Κερδισμένοι τα σούπερ μάρκετ και οι καταναλωτικές συνήθειες που αλλάζουν

Μύκονος: Η Αστυνομία ξεσκεπάζει κύκλωμα παραεμπορίου με «μαϊμού» επώνυμα σε βίλες και παραλίες

Καπέλα, γυαλιά, τσάντες και ελπίδα για εύκολο κέρδος κατασχέθηκαν από τους δρόμους της λάμψης – Επτά συλλήψεις, χιλιάδες ευρώ, και μια σιωπηλή βιομηχανία απομιμήσεων σε διάλυση

Νάξος – Βίβλος (Μπλουμάς): Ενοικιάζονται δύο κατοικίες για την καλοκαιρινή περίοδο

Δύο κατοικίες με κήπο και θέα στην Πάρο διατίθενται προς ενοικίαση στον οικισμό της Βίβλου Νάξου για την καλοκαιρινή περίοδο

Με υψηλό αίσθημα ευθύνης η αντίδραση της SEAJETS στο συμβάν του CHAMPION JET 3 στην Πάρο

Μια ανεπαίσθητη πρόσκρουση έφερε την άμεση ενεργοποίηση σχεδίου φροντίδας επιβατών από τη SEAJETS – Όλοι ταξίδεψαν με ασφάλεια και χωρίς καθυστέρηση

Δικαιοσύνη στην Ίο: Καταδίκη για τους δρόμους της αυθαιρεσίας, ανάσα για τη φύση και την αλήθεια

Μια μικρή νίκη των λίγων απέναντι στους ισχυρούς – Όταν η φωνή ενός σωματείου γίνεται ο δρόμος που δεν καταστράφηκε

Ρευματοκλοπές σε τουριστικά νησιά: Ξενοδοχεία, καφέ και σούπερ μάρκετ «φούσκωσαν» το ταμείο τους σε βάρος όλων

Eκατοντάδες παραβάσεις σε Κρήτη, Ρόδο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη και άλλα νησιά – Ηλεκτρική ενέργεια αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ κλάπηκε από επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης

Επίσκεψη Βασίλη Κικίλια στη Λέρο: Έργα υποδομής, στήριξη στο Λιμενικό και μήνυμα στους νησιώτες

Αναβάθμιση λιμανιού, ενίσχυση αφαλάτωσης και επιθεώρηση στα σκάφη του Λιμενικού Σώματος στο επίκεντρο της επίσκεψης – Δηλώσεις στήριξης σε νησιώτες και προσωπικό πρώτης γραμμής

Νάξος – ΕΠΑΛ: Ο Ιορδάνης Κυριακίδης και ο Νικήτας Θεολογίτης αφήνουν πίσω τους μία τεράστια παρακαταθήκη

Μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες αφοσίωσης στην Τεχνική Εκπαίδευση, οι δύο διευθυντές συνταξιοδοτούνται, αφήνοντας πίσω τους ένα σχολείο ανοιχτό στη γνώση, στην καινοτομία και στις αξίες της τοπικής κοινωνίας.

Νάξος: Ο Νέστορας Νέστορας, ο νέος MasterChef 2025, ξεκινά μαγειρικό ταξίδι στο “Avaton 1739”

Ο μεγάλος νικητής του φετινού διαγωνισμού μαγειρικής ξεκινά συνεργασία με το εστιατόριο "Avaton 1739" στο εμβληματικό Κάστρο της Νάξου.

Νάξος – Τρίποδες: “Sea Breeze”, μια νέα επιχείρηση με άρωμα καθαριότητας

Στηρίζουμε τη νέα προσπάθεια στο χωριό μας – Ένα καθαριστήριο με επαγγελματισμό, αγάπη και ρίζες στον τόπο

Πάρος: Αποχαιρετισμός με δάκρυα για την Πρεσβυτέρα Ευαγγελία Βιώνη – Ανουσάκη

Σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα η εξόδιος ακολουθία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Νάουσα – Συγκλονιστικά λόγια από τον Μητροπολίτη Λεοντοπόλεως

Λυσιστράτη στη Νάξο: Όταν το θέατρο γίνεται υπόθεση όλων (video)

Ο σκηνοθέτης Θανάσης Αντωνίου μιλά για την τέχνη, την ελευθερία και το κοινό όραμα του θεάτρου.

Algérie Ferries: Καθησυχαστική ανακοίνωση για την κράτηση του “El Venizelos” στη Μασσαλία

Η εταιρεία ξεκαθαρίζει ότι οι θερινές διαδρομές δεν επηρεάζονται – Πρόκειται για προγραμματισμένο τεχνικό έλεγχο.

Πανελλαδικές 2025: «Γράψατε Ιστορία», οι μαθητές του Φροντιστηρίου Αντώνη Χερουβείμ στην κορυφή

Μια αληθινή γιορτή γνώσης, προσήλωσης και ονείρων – Ένα μεγάλο «μπράβο» σε παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς που μοιράστηκαν το ταξίδι της επιτυχίας

Νάξος: Έφυγε ο “Κρινακογιώργης”, η Κωμιακή αποχαιρετά έναν δικό της άνθρωπο

Ο Γιώργος Χωριανόπουλος, ο άνθρωπος του ταξί, του κυνηγιού και της καθημερινότητας του χωριού, φεύγει πλήρης ημερών, αφήνοντας πίσω του αναμνήσεις, χαμόγελα και μια σιωπηλή απουσία.

Ρευματοκλοπές σε τουριστικά νησιά: Ξενοδοχεία, καφέ και σούπερ μάρκετ «φούσκωσαν» το ταμείο τους σε βάρος όλων

Eκατοντάδες παραβάσεις σε Κρήτη, Ρόδο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη και άλλα νησιά – Ηλεκτρική ενέργεια αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ κλάπηκε από επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης

«Μπαμπά, τι φαΐ θα φάμε σήμερα;». Το νέο σπιτικό στέκι στη Χώρα Νάξου με καρδιά και ουσία

Όταν η καθημερινή ερώτηση του παιδιού γίνεται γευστική απάντηση για όλη την οικογένεια.