Δευτέρα, 28 Απριλίου, 2025
ΑρχικήΓαστρονομίαΝάξος, ο παράδεισος των τυριών

Νάξος, ο παράδεισος των τυριών

|

Ο Γιώργος Πίττας μέσα από την ιστοσελίδα του greekgastronomyguide.gr μιλάει για τα τυριά της Νάξου που απλά είναι “καταπληκτικά” 

Ομύθος λέει πως ο Θεός Απόλλωνας, που λατρευόταν ιδιαιτέρως στη Νάξο, άφησε εκεί τον γιο του Αρισταίο, μεγάλο τυροκόμο, για να μάθει στους κατοίκους την τέχνη της τυροκομίας.

Δεκάδες αιώνες μετά, η Νάξος χάρις στους εύφορους κάμπους, τα άφθονα νερά, τα πλούσια σε βλάστηση βουνά και τα απέραντα βοσκοτόπια, διατηρεί μια κτηνοτροφία ιδιαίτερα ανεπτυγμένη, τα δε τυριά της είναι από τα πιο γνωστά της Ελλάδας. Στη Νάξο, όπως και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, υπάρχει επίσης μια μακρά παράδοση τυριών με βάση το αγελαδινό γάλα, που φθάνει πίσω στα χρόνια της ενετικής εποχής των νησιών, όταν οι καθολικοί κυβερνήτες εισήγαν αυτά τα τρόφιμα και τις μεθόδους παρασκευής τους. Οι Κυκλάδες είναι η μόνη περιοχή της Ελλάδας που από τον 16ο αιώνα είχε γαλακτοφόρες αγελάδες, και ως εκ τούτου πέτυχε από πολύ παλιά την τυροκόμηση του αγελαδινού γάλακτος.

image

Σήμερα, πάνω 10.000 γελάδια βόσκουν σε ναξιώτικα λιβάδια και πάνω από 100.000 αιγοπρόβατα εκτρέφονται ελεύθερα σε βοσκοτόπια του νησιού και ειδικότερα στο ορεινό τμήμα του, παράγοντας περί τους 1.500 τόνους τυριά ετησίως.

Το διασημότερο τυρί και πρεσβευτής του νησιού είναι η γραβιέρα Νάξου, προϊόν ΠΟΠ από το 1996, που προϋποθέτει τουλάχιστον 80% αγελαδινό γάλα και το πολύ 20% αιγοπρόβειο και παλαίωση τουλάχιστον τριών μηνών. Οι γραβιέρες συνήθως παράγονται σε κεφάλια εννέα κιλών, αλλά κυκλοφορούν και σε άλλες εκδοχές.

Άλλο φημισμένο τυρί της Νάξου είναι το αρσενικό, που σύμφωνα με τη λαϊκή μας παράδοση, είναι γνωστό τουλάχιστον από τον 19ο αιώνα. Πήρε αυτό το όνομα για τις ιδιότητές του (σκληρό και δυνατό τυρί) και για να το ξεχωρίζουν οι τυροκόμοι από τη μυζήθρα, το …θηλυκό τυρί που γίνεται επίσης από αιγοπρόβειο γάλα. Στη Νάξο το αρσενικό γίνεται από ένα συνδυασμό πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος που θερμαίνεται και πήζει με πυτιά. Η μάζα αυτή στη συνέχεια στραγγίζει σε καλούπια από καλάθια, από τα οποία παίρνει και το τελικό της σχήμα. Αφού έχει στραγγίξει το τυρί και έχει αποκτήσει την απαραίτητη συνοχή, βυθίζεται πάλι σε τυρόγαλο, αλείφεται με αλάτι (άλλοι το αλείφουν με τη μούργα του λαδιού) και αφήνεται να ωριμάσει για τουλάχιστον τρεις μήνες και μετά χρησιμοποιείται για επιτραπέζιο ή για τρίψιμο στα μακαρόνια.

image

Η ξινομυζήθρα είναι ένα παραδοσιακό φρέσκο τυρί από κατσικίσιο γάλα, που πήζει και παρασκευάζεται μέσα σε 24 ώρες από τη στιγμή του αρμέγματος. Η ξινομυζήθρα Νάξου είναι πλούσια και κρεμώδης, με μια ελαφριά ξινίλα που θυμίζει γιαούρτι. Το γάλα ημέρας στραγγίζεται και τοποθετείται σε δοχείο, όπου προστίθεται μικρή ποσότητα φυσικής πυτιάς, αλλά δεν θερμαίνεται. Ακολουθεί η ζύμωση και στη συνέχεια στραγγίζεται σε τσαντίλες (ύφασμα) και τοποθετείται σε ειδικά δοχεία, τα τσιμίσκια, (τυροβολιές) που είναι συνήθως φτιαγμένα από βούρλα. Η ξινομυζήθρα πρέπει να καταναλωθεί μέσα σε λίγες ημέρες, γιατί δεν διατηρείται.

Το ξινότυρο παράγεται από την ξινομυζήθρα, όταν αυτή ξεραθεί για αρκετές εβδομάδες μέχρι να σκληρύνει και χρησιμοποιείται σαν επιτραπέζιο τυρί ή για τρίψιμο.
Από το τυρόγαλο (τσίρος) που βράζεται, παράγεται και η μυζήθρα που όταν ξεραθεί γίνεται ο ανθότυρος. Υπάρχουν, ακόμη, το γίδινο, το λευκό τυρί τύπου φέτας και τα λαδοτύρια.

Εκτός των 5 κλασικών τυριών του νησιού (γραβιέρα, αρσενικό, ξινομυζήθρα, ξινοτύρι, μυζήθρα) κάποιοι τυροκόμοι πειραματίζονται σε πιο ψαγμένες γεύσεις γεγονός που θα το διαπιστώσουμε δοκιμάζοντας το τυριά τους (ΕΑΣ Ναξου, Τυροκομική Νάξου).

Η βλάστηση του νησιού, ποτισμένη από την αλμύρα της θάλασσας, προσδίδει στο αιγοπρόβειο γάλα και κατ’ επέκταση στο τυρί μια ιδιαιτερότητα. Ο καυτός ήλιος, μοναδικός σε όλη τη Μεσόγειο, βοηθάει στην ανάπτυξη των μυκήτων της ζύμωσης και έτσι έχουμε πραγματικά μοναδικά τυριά.

Πηγή: greekgastronomyguide.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Σαντορίνη: Επανέρχεται ο γαμήλιος τουρισμός

Επανέρχεται ο γαμήλιος τουρισμός στη Σαντορίνη - Αυξημένες κρατήσεις για το 2025 και 2026

Αμοργός: Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη του 8ου Amorgos Trail Challenge

Οι εγγραφές για το 8ο Amorgos Trail Challenge παραμένουν ανοιχτές για λίγες ακόμα ημέρες!

Υπογεννητικότητα: Η Ελλάδα τρίτη χώρα σε απώλεια πληθυσμού σε ολόκληρο τον κόσμο (!!!)

Η Ευρώπη είναι η κατεξοχήν ήπειρος που χάνει σταθερά πληθυσμό, με τον αριθμό των Ευρωπαίων να συρρικνώνεται κατά 0,2% το 2023 έναντι του 2022.

Πρόταση Ημέρας: Αραμπιάτα, η «θυμωμένη» μακαρονάδα της Ρώμης

Ντομάτες, καυτερή πιπεριά και εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο συνυπάρχουν σε αυτό το εμβληματικό πιάτο της Ρώμης, την πικάντικη αραμπιάτα.

Ικανότητα ή τύχη είναι ο παράγοντας της επιτυχίας;

Τύχη ή επιδεξιότητα; Παιχνίδια που ισορροπούν ανάμεσα στα δύο

Golden Star Ferries: Ανεκτέλεστο και το απογευματινό δρομολόγιο του “Ανδρος Κουίν”

Στο λιμάνι της Ραφήνας θα παραμείνει σήμερα το "Ανδρος Κουίν" όπως ανακοίνωσε η Golden Star Ferries λόγω καιρικών συνθηκών

ΑΝΤ1 – Γ. Παπαδάκης: Μετά από 34 χρόνια λέει “Τέλος” στην εκπομοπή “Καλημέρα Ελλάδα” (video)

Γιώργος Παπαδάκης: «Δεν είμαι πια νέος» - Η ανακοίνωση για το τέλος του Καλημέρα Ελλάδα με δάκρυα (video)

ΔΕΔΔΗΕ: Πολυώρη πρωινή διακοπή ρεύματος σε Μουτσούνα, Σχοινούσα και Κουφονήσι

Διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος αύριο Τρίτη (29/04) σε οικισμούς της Ανατολικής Νάξου Κουφονήσι και Σχοινούσα

Δήμος Αμοργού: Σκληρή απάντηση στη παράταξη “Νέα Πνοή” για το Π.Δ. 129/2025

Η Δημοτική Αρχή Αμοργού κατηγορεί τη παράταξη "Νέα Πνοή" για υποκρισία και διευκρινίζει ότι οι υφιστάμενες διατάξεις δόμησης παραμένουν σε ισχύ έως την ολοκλήρωση του ΤΠΣ.

ΕΛΜΕ Νοτίων Κυκλάδων: Όχι στα ψίχουλα – Αγώνας για αξιοπρεπή ζωή και δουλειά: Ραντεβού την Πρωτομαγιά!

Σφοδρή αντίδραση στα "επιδόματα κοροϊδίας" και κάλεσμα από την ΕΛΜΕ Νοτίων Κυκλάδων για μαζική συμμετοχή στην απεργιακή συγκέντρωση της 1ης Μαΐου. - Πότε και που;

Νάξος: Καλό ταξίδι …Γιώργο, σου άξιζε ένα καλύτερο μέρος να ζήσεις

Μία φίλη και μέλος της Φιλοζωϊκής Νάξου αποχαιρετά με έναν ιδιαίτερο τρόπο μία γάτα που έφυγε... Διαβάστε το λόγο...

Νάξος – Αστυνομία: Σύλληψη έξι ατόμων για διακίνηση κοκαΐνης και κάνναβης

Συνελήφθησαν στη Νάξο από Αστυνομικούς του ΑΤ Νάξου έξι άτομα για διακίνηση κοκαΐνης και κάνναβης

Νάξος – Βασ. Κόκκοτας: Αντίο στο φίλο και συνεργάτη Βαγγέλη Γαλατερό

Ο πρώην Δήμαρχος Νάξου, Βασίλης Κόκκοτας αποχαιρετά το φίλο και συνεργάτη του στον Δήμο Νάξου Βαγγέλη Γαλατερό

Blue Star Ferries: 220 επιβάτες έβγαλαν εισιτήριο για Σύρο, ενώ πήγαιναν Πειραιά (!!!)

Επικράτησε το αδιαχώρητο όταν λίγο μετά τις 22:30 αφίχθη το Blue Star Mykonos καθώς στο λιμάνι περίμεναν 1.015 άτομα - Η ανακοίνωση της εταιρείας

Αλλοίωση αποτελέσματος στο Πανναξιακός – Θύελλα (1-1): Δεν δόθηκε καθαρό πέναλτι στο 90’!

Σε φάση εντός περιοχής, ο Μανούσος της Θύελλας έκανε ξεκάθαρο χέρι, με τον διαιτητή να υποδεικνύει φάουλ εκτός περιοχής — παρότι το σημείο της παράβασης ήταν ξεκάθαρα μέσα στη μεγάλη περιοχή.

Aegean Airlines: Πτήση προς Ρόδο πήγε .. Κω, δεν προσγειώθηκε στη Νάξο

προβλήματα στις αεροπορικές πτήσεις της Aegean Airlines και Olympic Air λόγω κακών καιρικών συνθηκών

Blue Star Ferries – Πρωτομαγιά: Δεμένα τα πλοία, το “Blue Star Naxos” θα ταξιδέψει λίγο πριν τα μεσάνυχτα

Απεργία των πλοίων την Πρωτομαγιά με βάση την απόφαση της ΠΝΟ - Πως θα κινηθούν τα πλοία της Blue Star Ferries;

Κυκλάδες: Πώς βρέθηκαν 155 επιβάτες του «Blue Star Μύκονος» να ταξιδεύουν για Πειραιά με εισιτήριο για Σύρο;

Οι επιβάτες αρνήθηκαν να αποβιβαστούν και ήθελαν να συνεχίσουν για Πειραιά, μολονότι το εισιτήριό τους είχε δηλωμένο τελικό προορισμό τη Σύρο

Νάξος: “Fast & Furious” στις Αμμοθίνες της Πλάκας

Επεισόδιο με όχημα μέσα σε προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 στη Νάξο – Καταγγελία πολιτών και άμεση παρέμβαση της Αστυνομίας