Κάθε τυρί που σέβεται τον εαυτό του έχει μία ξεχωριστή ιστορία… Ε, δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση και η Γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ, το …διαμάντι της ΕΑΣ Νάξου
Η Γραβιέρα Νάξου Π.Ο.Π. (προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης) είναι, αναμφίβολα, η «ναυαρχίδα» της παραγωγής και το πιο μεγάλο καμάρι της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου!
Ήταν το 1955, όταν κάποιοι από τους αγροτοκτηνοτρόφους της Νάξου θέλησαν να φτιάξουν το δικό τους τυρί, λόγω του ότι η αγελαδοτροφία αναπτυσσόταν τότε γοργά και η παραγόμενη ποσότητα γάλακτος αυξανόταν. Άρχισαν, λοιπόν, να συγκεντρώνουν το γάλα τους, ενώ η Ε.Α.Σ. Νάξου τούς παρείχε την τεχνογνωσία. Έτσι προέκυψε η Γραβιέρα Νάξου!
Μάλιστα, επειδή το συγκεκριμένο προϊόν κέρδισε τους καταναλωτές και η παραγωγή μεγάλωνε, η Ε.Α.Σ. Νάξου προχώρησε (1996) στην πιστοποίηση της Γραβιέρας Νάξου ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π).
Η Γραβιέρα Νάξου Π.Ο.Π. είναι σκληρό τυρί, με υποκίτρινο χρώμα, λεπτή, ξηρή επιδερμίδα, συμπαγή ελαστική μάζα, μικρές διάσπαρτες οπές, φίνο άρωμα, γλυκιά, λεπτή γεύση και πολύ χαρακτηριστική επίγευση κι εδώ και χρόνια έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα δύο σπουδαιότερα προϊόντα του μεγαλύτερου νησιού των Κυκλάδων (σ.σ. το άλλο η Πατάτα Νάξου Π.Γ.Ε.) και ένα από τα κορυφαία ελληνικά τυριά, ενώ είναι ιδανικό για όλες τις χρήσεις (επιτραπέζιο, για τρίψιμο, για σαγανάκι, κ.λ.π).
Η Γραβιέρα Νάξου Π.Ο.Π. της Ε.Α.Σ. Νάξου παρασκευάζεται από 80% αγελαδινό γάλα κατ’ ελάχιστο και 20% αιγοπρόβειο γάλα κατά μέγιστο, με προσθήκη πυτιάς. Είναι η μοναδική ελληνική Γραβιέρα με βάση το αγελαδινό γάλα που έχει κατοχυρωθεί ως προϊόν Π.Ο.Π. Επίσης, είναι πλούσια σε ασβέστιο, καθώς, για να παραχθεί ένα κιλό Γραβιέρας, χρησιμοποιούνται 11 κιλά γάλα!
Κάθε χρόνο η Ε.Α.Σ. Νάξου παράγει ετησίως περίπου 1.200 τόνους Γραβιέρας Νάξου Π.Ο.Π. Τυροκομεί, δε, το εκλεκτό αυτό τυρί στο σύγχρονο, πιστοποιημένο της Τυροκομείο χρησιμοποιώντας γάλα αποκλειστικά από ζώα που ζουν και εκτρέφονται στη Νάξο, ενώ ακολουθεί σε όλα τα στάδια της διαδικασίας τους κανόνες της παραδοσιακής τυροκόμησης αποφεύγοντας παράλληλα ρητώς την προσθήκη σκόνης, συντηρητικών, αντιβιοτικών, χρωστικών ουσιών, τη συμπύκνωση και το συμπύκνωμα γάλακτος.
Τέλος, η Γραβιέρα Νάξου Π.Ο.Π. της Ε.Α.Σ. Νάξου έχει αποσπάσει πολλές διακρίσεις, εγχώριες και διεθνείς. Μερικές από αυτές είναι το Χρυσό Βραβείο Γεύσης στο Φεστιβάλ Ελληνικών Τυριών (2011), το Χρυσό Βραβείο στον διαγωνισμό Taste Olymp Awards (2017, 2020) και τα δύο (2) Αστέρια στον Διαγωνισμό Ανώτερης Γεύσης στο Ινστιτούτο iTQi των Βρυξελλών (2015, 2016, 2018).