Μπροστά σε μία ακόμη περίπτωση απομίμησης φέτας και ψευδεπίγραφης χρήσης της ονομασίας του πλέον δημοφιλούς ελληνικού τυριού βρίσκονται οι ελληνικές αρχές, αλλά και οι ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Καθημερινής» της Κυριακής, στη Χιλή έχει κατοχυρωθεί το εμπορικό σήμα «Athenos Feta». Και μπορεί, βεβαίως, η ονομασία «Athenos» να είναι πιο ελληνοπρεπής σε σύγκριση με την ονομασία Valbreso Feta, τη γαλλική απομίμηση «φέτας» που παράγει ο κολοσσός των γαλακτοκομικών προϊόντων Lactalis και αποκάλυψε η «Καθημερινή» την περασμένη Πέμπτη, αλλά η «Athenos Feta» δεν παράγεται ούτε στην Τρίπολη, ούτε στα Καλάβρυτα, ούτε στην Ηπειρο, αλλά στο… Ουισκόνσιν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Το νέο «κρούσμα» έγινε γνωστό στις ελληνικές αρχές μόλις πριν από δέκα ημέρες και αυτό που αναμένεται να γίνει σε πρώτη φάση είναι η υποβολή ένστασης στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Χιλής, ειδικά μάλιστα καθώς υπάρχει διμερής συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στη Χιλή, βάσει της οποίας προστατεύεται η φέτα ως γεωγραφική ένδειξη. Η παράνομη χρήση της ονομασίας «φέτα» δεν είναι το μοναδικό κοινό σημείο ανάμεσα στην «Athenos Feta» και στη «Valbreso Feta». Το 2020 η Athenos, η οποία ανήκε στην Kraft Heinz, εξαγοράστηκε από τη γαλλική Lactalis. Ωστόσο, το 2021 η Athenos πουλήθηκε από τη Lactalis στην ελβετική Emmi και μένει πλέον να διερευνηθεί πότε είχε γίνει η αίτηση για την κατοχύρωση του σήματος «Athenos Feta», όταν ανήκε στη Lactalis ή μετά.
Στα δικαστήρια
Στις σκέψεις, πάντως, των ελληνικών αρχών είναι και το ενδεχόμενο προσφυγής στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς η περίπτωση της γαλλικής Lactalis έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με αυτή της Δανίας και των δανικών εταιρειών. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο του 2022 το Δικαστήριο της Ε.Ε. εξέδωσε απόφαση με την οποία έκρινε ότι η απαγόρευση χρήσης ονομασιών ΠΟΠ σε προϊόντα που δεν πληρούν τις σχετικές προδιαγραφές ισχύει και για τις εξαγωγές σε τρίτες χώρες, εκτός δηλαδή Ε.Ε.
Τα τελευταία χρόνια ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός (ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ) έχει υποστηρίξει δικαστικά μέσω του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων τρεις ακόμη υποθέσεις που αφορούσαν παράνομη χρήση της ονομασίας «φέτα» ή απόπειρα χρήσης αυτής. Η μία περίπτωση αφορά την κατάθεση ένστασης για την αίτηση κατοχύρωσης του σήματος Fettle, που είχε καταθέσει η βρετανική Shepherd’s Purse Cheeses Ltd, αίτηση η οποία τελικά αποσύρθηκε. Η δεύτερη αφορά την αίτηση ακύρωσης της γεωγραφικής ένδειξης ΦΕΤΑ στο μητρώο του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Σιγκαπούρης από τον Αμερικανικό Σύνδεσμο Εξαγωγέων Γαλακτοκομικών Προϊόντων (USDEC).
Ο USDEC απέσυρε την αίτηση και δεσμεύτηκε να μην επαναλάβει ποτέ τέτοια ενέργεια. Η τρίτη περίπτωση αφορούσε επίσης αμερικανικά συμφέροντα στη Χιλή. Συγκεκριμένα, το Consortium for Common Food Names των ΗΠΑ (σύνδεσμος που υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να είναι μονοπώλιο ονομασίες ευρέως χρησιμοποιούμενων προϊόντων) είχε καταθέσει αίτηση για κατοχύρωση εμπορικού σήματος που περιείχε τον όρο «φέτα». Από την πλευρά της Ελλάδας υποβλήθηκε ένσταση, η οποία έγινε αποδεκτή.
Βεβαίως, δεν είναι μόνον οι «κακοί ξένοι» για τις περιπέτειες στις οποίες μπαίνει η φέτα. Υπό εξέταση από τον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ βρίσκεται αυτό το διάστημα καταγγελία σύμφωνα με την οποία η ελληνική εταιρεία LaFarm, που εδρεύει στα Τρίκαλα, διαθέτει στην αλυσίδα σούπερ μάρκετ Lidl στις ΗΠΑ προϊόν το οποίο φέρει τον χαρακτηρισμό «Feta Style».
Βάσει του κοινοτικού κανονισμού 1151/2012, οι καταχωρισμένες ως ΠΟΠ ονομασίες προστατεύονται από «κάθε κατάχρηση, απομίμηση ή επίκληση, έστω και αν αναφέρεται η πραγματική προέλευση των προϊόντων ή υπηρεσιών ή εάν η προστατευόμενη ονομασία μεταφράζεται ή συνοδεύεται από εκφράσεις όπως “στυλ”, “τύπος”, “μέθοδος”, “όπως παράγεται”, “απομίμηση” ή άλλες ανάλογες, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται ως συστατικό».
Εμιράτα, Αίγυπτος
Καθοριστικό ρόλο στη διακίνηση τυροκομικών προϊόντων που φέρνουν ψευδεπίγραφα την ονομασία «φέτα» έχουν και εισαγωγικές ή ακόμη και παραγωγικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τρίτες χώρες, κυρίως στον Καναδά και στην Αυστραλία, με τους ιδιοκτήτες τους να είναι σε αρκετές περιπτώσεις Ελληνες ομογενείς. Στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου πωλείται η «Valbreso Feta», η οποία μάλιστα σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στο Ντουμπάι έχει κατοχυρωθεί στο Γραφείο Εμπορικών Σημάτων των ΗΑΕ, κυκλοφορούν και άλλα προϊόντα που φέρουν την ονομασία «φέτα» και έχουν παραχθεί στα ΗΑΕ, στη Σαουδική Αραβία και στην Αίγυπτο υπό τα σήματα «Chtoora», Pinar, Al Marai, Domty. Κυκλοφορεί επίσης και «φέτα» υπό το σήμα Lemnos. Μη σας ξεγελάει το «ελληνικό» όνομα, καθώς πρόκειται για προϊόν αυστραλιανής προέλευσης.
