Δευτέρα, 4 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΈξοδοςΤα χοιροσφραίσματα στ’ Απεράθου

Τα χοιροσφραίσματα στ’ Απεράθου

|

Πρόσκληση από τον σύλλογο ΑΠΑΣ τα Φανάρια προς όλους τους κατοίκους της Νάξου για συμμετοχή την Κυριακή (28/02, 12:00) στην ετήσια αναβίωση του εθίμου των χοιροσφραίσμάτων με πολύ χορό, κρασί και καλή διάθεση 

Ο χοίρος στ’ Απεράθου κατά το παρελθόν, ήταν το κατεξοχήν κατοικίδιο ζώο και αποτελούσε ένα σπουδαίο κεφάλαιο της απεραθίτικης οικιακής οικονονομίας. Το κάθε σπίτι είχε και τον χοίρο του, τον οποίο εξέτρεφε με μεγάλη φροντίδα. Ο χοίρος φωλιάζονταν μες στο ”κουμάσι”, δηλαδή σε ένα μικρό χαμηλοτάβανο αποθηκάκι που βρίσκονταν κάτω από τη σκάλα της αυλής. Έτρωγε ”αποπλύματα”, δηλαδή περισσέματα από τα φαγητά των ανθρώπων, βελανίδια και φλούδες φρούτων και λαχανικών μέσα στη ”ούρνα”,δηλαδή μέσα σε ένα μαρμάρινο παλιό δοχείο. Μπαινόβγαινε ελεύθερα μέσα στο σπίτι και οι νοικοκυρές φρόντιζαν για την καθαριότητα του καθημερινά.

Λένε μάλιστα, πως ο λόγος που οι Απεραθίτισσες γαλάχτιζαν ακόμα και τα μαρμάρινα μόρσα των πορτών, ήταν για να σκοτώνει ο ασβέστης τα μικρόβια που δημιουργούσε ”ο χοιρόλαιμος” με το ξύσιμο του στις γωνίες.Συχνά τον άφηναν ελεύθερο να βοσκίσει μες στο χωριό και επέστρεφε μόνος του το βράδυ. Την περίοδο της πείνας και της κλεψιάς, ο χοίρος κοιμόταν για να είναι ασφαλής, κάτω απ’τις καριόλες μες στα μαεργειά των σπιτιών και για τον λόγο αυτό τις έκαναν τόσο ψηλές.

Το βάρος και το μέγεθος του χοίρου ήταν άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομική ευρωστία του σπίτιου.Όταν ο χοίρος ξεπερνούσε τις εκατό οκάδες και δε χωρούσε πια να μπαινοβγαίνει στο κουμάσι, ανέβαινε το κοινωνικό κύρος του σπιτιού και ο νοικοκύρης θεωρούνταν ”καλονυκοκυούρης”.

Παρόλο που τα μέλη της οικογένειας δένονταν συναισθηματικά με τον χοίρο, αυτός προορίζονταν για σφαγή την Αποκριά.Ο κάθένας έσφαζε τον χοίρο του στην πόρτα του σπιτιού του για να τρέξει το αίμα στις σκάλες με αποτέλεσμα το ”χοιροσφράισμα” να θυμίζει αρχαία θυσία.Τα ”χοιροσφραΐσματα” ελάμβαναν χώρα στ’ Απεράθου την Κυριακή του Ασώτου και σε όλο το χωριό ακούγονταν οι φωνές των δυστυχισμένων χοίρων.Για το λόγο αυτό η εβδομάδα πριν την Κυριακή αυτή λέγεται ”Προφωνή”, ακριβώς επειδή είναι ”πριν από τις φωνές του χοίρου”.Τα χοιροσφραΐσματα, ήταν μια τελετουργία αφού συνοδεύονταν με τραγούδι,χορό,φαγοπότι και ερωτική διάθεση όπως φανερώνουν τα παρακάτω κοτσάκια:

Έλα στα χοιροσφραΐσμα/τα και ας μου κάνεις πείσμα.

Έλα να φάμε τσ’ εμαθιές/κι ας ρίχτεις και αλλού μαθιές.

Πάρτη απ’τον χαδεμένο/χοίρο σας δε ανεμένω.

Μετά τη ”σφραΐδα” του χοίρου, άρχιζαν τα ζαμπόνια, τα παστά, τα γλινερά και τα βούτυρα από τις μεζίνες, ενώ τα ρόστα της Τυρνής, η κεφαλή, τα άντερα και τα μπριζολάκια τρώγονταν φρέσκα μες στις Απόκριες.Την ίδια ώρα, τα μικρά παιδιά, φουσκώνουν τη φούσκα και την κάνουν μπαλόνι και οι μεγάλοι με τα δόντια και τα ποδάρια του χοίρου, ντύνονται μοσκάροι που θυμίζουν ακόλουθους του Διόνυσου. Σε ανάμνηση των παλιών χοιροσφραϊμάτων, ο Σύλλογος μας κάθε χρόνο στην πλάτσα του χωριού, αναβιώνει το έθιμο και πλήθος κόσμου απ’ όλη τη Νάξο, ανεβαίνει στ’ Απεράθου για να το δει από κοντά. Σας περιμένουμε λοιπόν κι εφέτος.

Φρατζέσκος Γ. Μαργαρίτης

φιλόλογος

πρόεδρος ΑΠΣ ΦΑΝΑΡΙΑ

Πηγή: orinosaxotis.blogspot.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Καπετάν Μήτσος Σκοπελίτης: Ο θρύλος των Μικρών Κυκλάδων που ένωνε θάλασσες και καρδιές

Μια ζωή με τα χέρια στο τιμόνι και την ψυχή του δοσμένη στα νησιά – Ο άνθρωπος που δεν φοβήθηκε ποτέ τη φουρτούνα και έγινε σύμβολο αγάπης και προσφοράς για τους νησιώτες

Το ζητήσατε… το επαναλαμβάνουν – Εργαστήριο καλαθοπλεκτικής στο Βιομηχανικό Μουσείο Τομάτας «Δ. Νομικός» (video)

Μετά τη μεγάλη συμμετοχή του Ιουλίου, το εργαστήριο καλαθοπλεκτικής διοργανώνεται ξανά στις 9 & 10 Αυγούστου 2025, προσκαλώντας μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν από κοντά μια παραδοσιακή τέχνη της Σαντορίνης

«Δεν μεγαλώσαμε παίζοντας»: Μνήμες από τις στοές της Σερίφου

Παιδιά που μπήκαν στις «στοές του θανάτου» για να ζήσουν. Μεταλλωρύχοι που διεκδίκησαν αξιοπρέπεια με αίμα. Μαρτυρίες που δεν πρέπει να χαθούν. Η Αλεξάνδρα Χριστακάκη και ο Νίκος Μπελαβίλας ζωντανεύουν την ιστορία της Σερίφου

«Χορεύουμε συρτό στην παραλία…» – Η Νάξος γίνεται μια χορευτική αλυσίδα!

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων καλεί κατοίκους και επισκέπτες να ενώσουν τα βήματά τους στον παραδοσιακό Συρτό, τη Δευτέρα 4 Αυγούστου

Κλαυδία και Oge: Ρομαντική βόλτα στα σοκάκια της Νάξου (foto instagram)

Το αγαπημένο ζευγάρι της ελληνικής showbiz απολαμβάνει καλοκαιρινές διακοπές στο κυκλαδονήσι – Πιασμένοι χέρι-χέρι στη βραδινή τους βόλτα

“HELLENIC HIGHSPEED” – Αμοργός: Τι αναφέρει η ανακοίνωση του Λιμενικού, πότε σταματάει για αντικατάσταση καταπέλτη

Το ταχύπλοο συνεχίζει κανονικά τα δρομολόγιά του έως τις 5 Αυγούστου – Πώς εξελίχθηκε το περιστατικό και πότε προγραμματίζονται οι εργασίες αποκατάστασης

Κυριάκος Μητσοτάκης: «Θα διεκδικήσω τρίτη θητεία – Δεν κάνω πίσω στην αυτοδυναμία»

Ο Πρωθυπουργός μιλά εφ’ όλης της ύλης στο «Πρώτο ΘΕΜΑ» για την πολιτική, την οικονομία, τα σκάνδαλα, αλλά και την προσωπική του ζωή.

Symi On The Rocks: Το σπιτάκι του ψαρά που έγινε viral φαντασίωση του ελληνικού καλοκαιριού

Ένα λευκό σπίτι πάνω στα βράχια στη Σύμη έγινε παγκόσμια φαντασίωση – από τους influencers του Instagram μέχρι τους ρομαντικούς ταξιδιώτες που αναζητούν γαλήνη.

Η λαβή Χάιμλιχ μπορεί να σώσει μια ζωή – Δες πώς (video)

Μέλη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού εκπαιδεύουν το κοινό στη σωστή εφαρμογή της λαβής Χάιμλιχ – Μαθήματα και οδηγίες διαθέσιμα στο www.samarites.gr

Attica Group: Εκπτώσεις για τους νέους φοιτητές – Ταξίδια με έκπτωση έως 50% για την πρώτη μετακίνηση

Μέχρι 31 Οκτωβρίου 2025, ο Όμιλος Attica στηρίζει τους επιτυχόντες των Πανελλαδικών με σημαντικές εκπτώσεις στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια – Ισχύει και για τους συνοδούς τους.

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Ο Tom Hanks στη Νάξο: Στιγμές απλότητας, χαμόγελα και μια σέλφι στην Απείρανθο

Ο χολιγουντιανός σταρ επισκέφθηκε τη Νάξο την Τετάρτη 30 Ιουλίου, ανακαλύπτοντας τη μαγεία του Σαγκρίου και της Απειράνθου – Ένα γεύμα, μια σέλφι και πολλές όμορφες αναμνήσεις

Νάξος: Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων βάζει “όρια” στην Πορτάρα, τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων βάζει “όρια” στην Πορτάρα – Τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση - Όταν ο σεβασμός δεν είναι αυτονόητος, η προστασία γίνεται μονόδρομος

Κυκλάδες: Γυρίζουν την πλάτη στα «χρυσά» νησιά, “χαμένη” και η Αμοργός, σταθερή η Νάξος

Υψηλές τιμές και οικονομική πίεση στρέφουν Έλληνες και ξένους σε εναλλακτικούς, οικονομικότερους προορισμούς

Hellenic Highspeed: Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Από το απόγευμα του Σαββάτου παραμένει ακινητοποιημένο το πλοίο – Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Hellenic Seaways: Το “HIGHSPEED 4” αντικαθιστά το “HELLENIC HIGHSPEED”, ποιος ο λόγος;

Αλλαγή πλοίου στη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Κατάπολα – Επιστροφή, σύμφωνα με ανακοίνωση της Hellenic Seaways

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Η Κέα λέει «όχι» στην τουριστική υπερβολή, το νησί αντέχει μέχρι 1.000 ακόμη κλίνες

Ο Δήμος Κέας ζητά επίσημη απαγόρευση για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα – Στο τραπέζι το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας και της ταυτότητας του νησιού

Αυτοδιοικητικές εκλογές: Καταργείται ο δεύτερος γύρος, εκλογές τον Νοέμβριο, Νέο όριο το 42% για εκλογή Δημάρχου

Η κυβέρνηση φέρνει ριζικές αλλαγές στον εκλογικό νόμο για δήμους και περιφέρειες – Τέλος ο δεύτερος γύρος, λιγότεροι υποψήφιοι και αλλαγές στη σταυροδοσία.

Η αλήθεια πίσω από μία φωτογραφία – Όταν το χιούμορ δεν φτάνει στην καρδιά της ιστορίας

Μια εικόνα, χίλιες λέξεις… αλλά μερικές φορές οι πιο σημαντικές λέξεις είναι αυτές που δεν ειπώθηκαν.