Τρίτη, 1 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΈξοδοςΤα χοιροσφραίσματα στ’ Απεράθου

Τα χοιροσφραίσματα στ’ Απεράθου

|

Πρόσκληση από τον σύλλογο ΑΠΑΣ τα Φανάρια προς όλους τους κατοίκους της Νάξου για συμμετοχή την Κυριακή (28/02, 12:00) στην ετήσια αναβίωση του εθίμου των χοιροσφραίσμάτων με πολύ χορό, κρασί και καλή διάθεση 

Ο χοίρος στ’ Απεράθου κατά το παρελθόν, ήταν το κατεξοχήν κατοικίδιο ζώο και αποτελούσε ένα σπουδαίο κεφάλαιο της απεραθίτικης οικιακής οικονονομίας. Το κάθε σπίτι είχε και τον χοίρο του, τον οποίο εξέτρεφε με μεγάλη φροντίδα. Ο χοίρος φωλιάζονταν μες στο ”κουμάσι”, δηλαδή σε ένα μικρό χαμηλοτάβανο αποθηκάκι που βρίσκονταν κάτω από τη σκάλα της αυλής. Έτρωγε ”αποπλύματα”, δηλαδή περισσέματα από τα φαγητά των ανθρώπων, βελανίδια και φλούδες φρούτων και λαχανικών μέσα στη ”ούρνα”,δηλαδή μέσα σε ένα μαρμάρινο παλιό δοχείο. Μπαινόβγαινε ελεύθερα μέσα στο σπίτι και οι νοικοκυρές φρόντιζαν για την καθαριότητα του καθημερινά.

Λένε μάλιστα, πως ο λόγος που οι Απεραθίτισσες γαλάχτιζαν ακόμα και τα μαρμάρινα μόρσα των πορτών, ήταν για να σκοτώνει ο ασβέστης τα μικρόβια που δημιουργούσε ”ο χοιρόλαιμος” με το ξύσιμο του στις γωνίες.Συχνά τον άφηναν ελεύθερο να βοσκίσει μες στο χωριό και επέστρεφε μόνος του το βράδυ. Την περίοδο της πείνας και της κλεψιάς, ο χοίρος κοιμόταν για να είναι ασφαλής, κάτω απ’τις καριόλες μες στα μαεργειά των σπιτιών και για τον λόγο αυτό τις έκαναν τόσο ψηλές.

Το βάρος και το μέγεθος του χοίρου ήταν άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομική ευρωστία του σπίτιου.Όταν ο χοίρος ξεπερνούσε τις εκατό οκάδες και δε χωρούσε πια να μπαινοβγαίνει στο κουμάσι, ανέβαινε το κοινωνικό κύρος του σπιτιού και ο νοικοκύρης θεωρούνταν ”καλονυκοκυούρης”.

Παρόλο που τα μέλη της οικογένειας δένονταν συναισθηματικά με τον χοίρο, αυτός προορίζονταν για σφαγή την Αποκριά.Ο κάθένας έσφαζε τον χοίρο του στην πόρτα του σπιτιού του για να τρέξει το αίμα στις σκάλες με αποτέλεσμα το ”χοιροσφράισμα” να θυμίζει αρχαία θυσία.Τα ”χοιροσφραΐσματα” ελάμβαναν χώρα στ’ Απεράθου την Κυριακή του Ασώτου και σε όλο το χωριό ακούγονταν οι φωνές των δυστυχισμένων χοίρων.Για το λόγο αυτό η εβδομάδα πριν την Κυριακή αυτή λέγεται ”Προφωνή”, ακριβώς επειδή είναι ”πριν από τις φωνές του χοίρου”.Τα χοιροσφραΐσματα, ήταν μια τελετουργία αφού συνοδεύονταν με τραγούδι,χορό,φαγοπότι και ερωτική διάθεση όπως φανερώνουν τα παρακάτω κοτσάκια:

Έλα στα χοιροσφραΐσμα/τα και ας μου κάνεις πείσμα.

Έλα να φάμε τσ’ εμαθιές/κι ας ρίχτεις και αλλού μαθιές.

Πάρτη απ’τον χαδεμένο/χοίρο σας δε ανεμένω.

Μετά τη ”σφραΐδα” του χοίρου, άρχιζαν τα ζαμπόνια, τα παστά, τα γλινερά και τα βούτυρα από τις μεζίνες, ενώ τα ρόστα της Τυρνής, η κεφαλή, τα άντερα και τα μπριζολάκια τρώγονταν φρέσκα μες στις Απόκριες.Την ίδια ώρα, τα μικρά παιδιά, φουσκώνουν τη φούσκα και την κάνουν μπαλόνι και οι μεγάλοι με τα δόντια και τα ποδάρια του χοίρου, ντύνονται μοσκάροι που θυμίζουν ακόλουθους του Διόνυσου. Σε ανάμνηση των παλιών χοιροσφραϊμάτων, ο Σύλλογος μας κάθε χρόνο στην πλάτσα του χωριού, αναβιώνει το έθιμο και πλήθος κόσμου απ’ όλη τη Νάξο, ανεβαίνει στ’ Απεράθου για να το δει από κοντά. Σας περιμένουμε λοιπόν κι εφέτος.

Φρατζέσκος Γ. Μαργαρίτης

φιλόλογος

πρόεδρος ΑΠΣ ΦΑΝΑΡΙΑ

Πηγή: orinosaxotis.blogspot.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Φόρτωμας – Αεροδρόμιο Πάρου: Σε πλήρη εξέλιξη οι εργασίες, ορόσημο για τις Κυκλάδες

Ένα έργο-τομή για την Πάρο και το Αιγαίο παίρνει σάρκα και οστά, με στόχο την αναβάθμιση των μεταφορών, την ενίσχυση του τουρισμού και τη βιώσιμη ανάπτυξη. - Τι αναφέρει ο βουλευτής Κυκλάδων Φίλιππος Φόρτωμας

Δονούσα: Η Ανοικτή δανειστική βιβλιοθήκη ανοίγει και πάλι τις .. πόρτες του

Στον ειδυλλιακό “Σταυρό” λειτουργεί ένας καλοκαιρινός χώρος ανάγνωσης και διάδρασης – για ντόπιους και επισκέπτες, κάτω από τον ήλιο και τη δροσιά του Αιγαίου.

Stoiximan AegeanBall Festival 2025 – Σύρος: Ολοκλήρωση δράσης και ανακοίνωση νέου κλειστού γηπέδου

Η καρδιά του 3x3 χτύπησε δυνατά στην Πλατεία Μιαούλη, με τον Γιώργο Πρίντεζη στο τιμόνι, μικρούς και μεγάλους αθλητές σε δράση και τον Υφυπουργό Αθλητισμού να ανακοινώνει επένδυση 2,5 εκατ. ευρώ για νέο κλειστό γήπεδο μπάσκετ στο νησί.

Α.Ο. Μυκόνου: Υπέγραψε ο Καλίντ Μουρ, ενίσχυση με εμπειρία από NCAA, Γαλλία

Ο Αμερικανός πάουερ φόργουορντ/σέντερ Καλίντ Μουρ εντάσσεται στο ρόστερ του Α.Ο. Μυκόνου για τη σεζόν 2025-2026, προσφέροντας ποιότητα και εμπειρία στη φροντ λάιν των Κυκλαδιτών.

Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων: Σε εξέλιξη η 3η λογοδοσία (video)

Από την αντιπυρική προστασία και την επάρκεια νερού έως την πρόταση για Δημοτική Αγορά – Η αποτίμηση έργου και η δημόσια συζήτηση για τις ανάγκες της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων (video)

Ο Ναός του Αγίου Γεωργίου στις Μέλανες ανοίγει – από αύριο – ξανά τις πύλες του στο κοινό

Ένας από τους σημαντικότερους βυζαντινούς ναούς της Νάξου γίνεται επισκέψιμος από 1 Ιουλίου έως 12 Σεπτεμβρίου, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία ιστορίας και τέχνης στο κοινό

KALAMI FESTIVAL 2025: Η Μουσική συναντά τα καλάμια και τη θάλασσα στη Μικρή Βίγλα

Ένα νέο φεστιβάλ γεννιέται στη Νάξο: Usurum, Σκιαδαρέσες και aggelina ενώνουν τις φωνές τους στη μαγευτική τοποθεσία της Μικρής Βίγλας, στις 27 Ιουλίου 2025

Κατερίνα Μονογυιού: Προστατεύουμε τη Μύκονο από αυθαίρετες παρεμβάσεις

Η παρέμβασή της βασίζεται σε επιστολή του Δημάρχου Μυκόνου, κ. Χρήστου Βερώνη, ο οποίος εκφράζει την έντονη ανησυχία της τοπικής κοινωνίας για πιθανή αλλοίωση της φυσιογνωμίας του νησιού

9 Υποτροφίες σπουδών για το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026 από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου

Σε συνεργασία με το Mediterranean College και τις ΣΑΕΚ ΑΛΦΑ – Αφορά μόνιμους κατοίκους της Περιφέρειας σε Αθήνα, Πειραιά, Γλυφάδα και Θεσσαλονίκη

Σαντορίνη: Διακοπή στο δίκτυο ηλεκτροδότησης λόγω τεχνικών εργασιών

Ο ΔΕΔΔΗΕ ενημερώνει για τεχνικές εργασίες στο δίκτυο ηλεκτροδότησης. Αναλυτικό πρόγραμμα διακοπών και οδηγίες ασφάλειας για τους πολίτες.

Blue Star Ferries: Ακινητοποιημένα αύριο τα πλοία στο Νότιο Αιγαίο λόγω καιρικών συνθηκών

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες φέρνουν ακυρώσεις σε όλα τα κυριακάτικα δρομολόγια των Blue Star Naxos, Myconos, Delos και Paros – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ταξιδιώτες

Νάξος – ΕΠΑΛ: Ο Ιορδάνης Κυριακίδης και ο Νικήτας Θεολογίτης αφήνουν πίσω τους μία τεράστια παρακαταθήκη

Μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες αφοσίωσης στην Τεχνική Εκπαίδευση, οι δύο διευθυντές συνταξιοδοτούνται, αφήνοντας πίσω τους ένα σχολείο ανοιχτό στη γνώση, στην καινοτομία και στις αξίες της τοπικής κοινωνίας.

Νάξος: Ο Νέστορας Νέστορας, ο νέος MasterChef 2025, ξεκινά μαγειρικό ταξίδι στο “Avaton 1739”

Ο μεγάλος νικητής του φετινού διαγωνισμού μαγειρικής ξεκινά συνεργασία με το εστιατόριο "Avaton 1739" στο εμβληματικό Κάστρο της Νάξου.

Νάξος – Τρίποδες: “Sea Breeze”, μια νέα επιχείρηση με άρωμα καθαριότητας

Στηρίζουμε τη νέα προσπάθεια στο χωριό μας – Ένα καθαριστήριο με επαγγελματισμό, αγάπη και ρίζες στον τόπο

Ουρές για μια αλλαγή εισιτηρίου στο λιμάνι της Νάξου, η κακοκαιρία φέρνει ταξιδιωτικό… μποτιλιάρισμα

Η απαγόρευση απόπλου λόγω των θυελλωδών ανέμων φέρνει αναστάτωση σε εκατοντάδες επισκέπτες που σχηματίζουν ουρές στα πρακτορεία της Νάξου για να αλλάξουν τα δρομολόγιά τους

Ρευματοκλοπές σε τουριστικά νησιά: Ξενοδοχεία, καφέ και σούπερ μάρκετ «φούσκωσαν» το ταμείο τους σε βάρος όλων

Eκατοντάδες παραβάσεις σε Κρήτη, Ρόδο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη και άλλα νησιά – Ηλεκτρική ενέργεια αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ κλάπηκε από επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης

Λυσιστράτη στη Νάξο: Όταν το θέατρο γίνεται υπόθεση όλων (video)

Ο σκηνοθέτης Θανάσης Αντωνίου μιλά για την τέχνη, την ελευθερία και το κοινό όραμα του θεάτρου.

Ακυρώνονται τα δρομολόγια των HighSpeed 3 και 4 λόγω κακοκαιρίας

Η Hellenic Seaways ενημερώνει για την αναστολή των δρομολογίων της Κυριακής 29 Ιουνίου και τις προσωρινές αλλαγές στη ροή του προγράμματος των ταχυπλόων

Πάρος: Αποχαιρετισμός με δάκρυα για την Πρεσβυτέρα Ευαγγελία Βιώνη – Ανουσάκη

Σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα η εξόδιος ακολουθία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Νάουσα – Συγκλονιστικά λόγια από τον Μητροπολίτη Λεοντοπόλεως

Algérie Ferries: Καθησυχαστική ανακοίνωση για την κράτηση του “El Venizelos” στη Μασσαλία

Η εταιρεία ξεκαθαρίζει ότι οι θερινές διαδρομές δεν επηρεάζονται – Πρόκειται για προγραμματισμένο τεχνικό έλεγχο.