Παρασκευή, 6 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΈξοδοςΤα χοιροσφραίσματα στ’ Απεράθου

Τα χοιροσφραίσματα στ’ Απεράθου

|

Πρόσκληση από τον σύλλογο ΑΠΑΣ τα Φανάρια προς όλους τους κατοίκους της Νάξου για συμμετοχή την Κυριακή (28/02, 12:00) στην ετήσια αναβίωση του εθίμου των χοιροσφραίσμάτων με πολύ χορό, κρασί και καλή διάθεση 

Ο χοίρος στ’ Απεράθου κατά το παρελθόν, ήταν το κατεξοχήν κατοικίδιο ζώο και αποτελούσε ένα σπουδαίο κεφάλαιο της απεραθίτικης οικιακής οικονονομίας. Το κάθε σπίτι είχε και τον χοίρο του, τον οποίο εξέτρεφε με μεγάλη φροντίδα. Ο χοίρος φωλιάζονταν μες στο ”κουμάσι”, δηλαδή σε ένα μικρό χαμηλοτάβανο αποθηκάκι που βρίσκονταν κάτω από τη σκάλα της αυλής. Έτρωγε ”αποπλύματα”, δηλαδή περισσέματα από τα φαγητά των ανθρώπων, βελανίδια και φλούδες φρούτων και λαχανικών μέσα στη ”ούρνα”,δηλαδή μέσα σε ένα μαρμάρινο παλιό δοχείο. Μπαινόβγαινε ελεύθερα μέσα στο σπίτι και οι νοικοκυρές φρόντιζαν για την καθαριότητα του καθημερινά.

Λένε μάλιστα, πως ο λόγος που οι Απεραθίτισσες γαλάχτιζαν ακόμα και τα μαρμάρινα μόρσα των πορτών, ήταν για να σκοτώνει ο ασβέστης τα μικρόβια που δημιουργούσε ”ο χοιρόλαιμος” με το ξύσιμο του στις γωνίες.Συχνά τον άφηναν ελεύθερο να βοσκίσει μες στο χωριό και επέστρεφε μόνος του το βράδυ. Την περίοδο της πείνας και της κλεψιάς, ο χοίρος κοιμόταν για να είναι ασφαλής, κάτω απ’τις καριόλες μες στα μαεργειά των σπιτιών και για τον λόγο αυτό τις έκαναν τόσο ψηλές.

Το βάρος και το μέγεθος του χοίρου ήταν άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομική ευρωστία του σπίτιου.Όταν ο χοίρος ξεπερνούσε τις εκατό οκάδες και δε χωρούσε πια να μπαινοβγαίνει στο κουμάσι, ανέβαινε το κοινωνικό κύρος του σπιτιού και ο νοικοκύρης θεωρούνταν ”καλονυκοκυούρης”.

Παρόλο που τα μέλη της οικογένειας δένονταν συναισθηματικά με τον χοίρο, αυτός προορίζονταν για σφαγή την Αποκριά.Ο κάθένας έσφαζε τον χοίρο του στην πόρτα του σπιτιού του για να τρέξει το αίμα στις σκάλες με αποτέλεσμα το ”χοιροσφράισμα” να θυμίζει αρχαία θυσία.Τα ”χοιροσφραΐσματα” ελάμβαναν χώρα στ’ Απεράθου την Κυριακή του Ασώτου και σε όλο το χωριό ακούγονταν οι φωνές των δυστυχισμένων χοίρων.Για το λόγο αυτό η εβδομάδα πριν την Κυριακή αυτή λέγεται ”Προφωνή”, ακριβώς επειδή είναι ”πριν από τις φωνές του χοίρου”.Τα χοιροσφραΐσματα, ήταν μια τελετουργία αφού συνοδεύονταν με τραγούδι,χορό,φαγοπότι και ερωτική διάθεση όπως φανερώνουν τα παρακάτω κοτσάκια:

Έλα στα χοιροσφραΐσμα/τα και ας μου κάνεις πείσμα.

Έλα να φάμε τσ’ εμαθιές/κι ας ρίχτεις και αλλού μαθιές.

Πάρτη απ’τον χαδεμένο/χοίρο σας δε ανεμένω.

Μετά τη ”σφραΐδα” του χοίρου, άρχιζαν τα ζαμπόνια, τα παστά, τα γλινερά και τα βούτυρα από τις μεζίνες, ενώ τα ρόστα της Τυρνής, η κεφαλή, τα άντερα και τα μπριζολάκια τρώγονταν φρέσκα μες στις Απόκριες.Την ίδια ώρα, τα μικρά παιδιά, φουσκώνουν τη φούσκα και την κάνουν μπαλόνι και οι μεγάλοι με τα δόντια και τα ποδάρια του χοίρου, ντύνονται μοσκάροι που θυμίζουν ακόλουθους του Διόνυσου. Σε ανάμνηση των παλιών χοιροσφραϊμάτων, ο Σύλλογος μας κάθε χρόνο στην πλάτσα του χωριού, αναβιώνει το έθιμο και πλήθος κόσμου απ’ όλη τη Νάξο, ανεβαίνει στ’ Απεράθου για να το δει από κοντά. Σας περιμένουμε λοιπόν κι εφέτος.

Φρατζέσκος Γ. Μαργαρίτης

φιλόλογος

πρόεδρος ΑΠΣ ΦΑΝΑΡΙΑ

Πηγή: orinosaxotis.blogspot.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

NaxosPress: Συμμετέχει στην στην 24ωρη (05/06) απεργία της ΠΟΕΣΥ, ποιοι οι λόγοι

Το NaxosPress συμμετέχει στην απεργία της ΠΟΕΣΥ – 24ωρη σιγή για τη διεκδίκηση συλλογικών συμβάσεων και αξιοπρεπών μισθών

Κυκλάδες – Λειψυδρία: Ανησυχητικά σημάδια, στο κόκκινο Νάξος, Μύκονος, Σχοινούσα και Μήλος

Αφαλατώσεις, περιορισμοί και έκτακτα μέτρα ενόψει τουριστικής σεζόν – Οριακή η κατάσταση σε πολυσύχναστους προορισμούς των Κυκλάδων

Πώς τα καζίνο προσελκύουν τουρίστες στην Ελλάδα και επηρεάζουν την τοπική οικονομική ανάπτυξη

Τα καζίνο στην Ελλάδα έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν ως αναπτυξιακοί μοχλοί τόσο για τον τουρισμό όσο και για την ευρύτερη οικονομία

Ξεκίνησε τα δρομολόγιά του για το 2025 το HELLENIC HIGHSPEED στη γραμμή Πειραιάς–Πάρος–Νάξος–Κουφονήσια–Αμοργός

Το ταχύπλοο της Hellenic Seaways ξεκινά σήμερα Πέμπτη 5 Ιουνίου τη θερινή του πορεία, προσφέροντας καθημερινές και άνετες μετακινήσεις στις Κυκλάδες

Με ευλογία Θεού και… ψαλμωδίες ο 3ος τελικός στο ΟΑΚΑ

Γιαννακόπουλος και Αγγελόπουλοι οδηγούνται σε πνευματική μετάνοια πριν τους τελικούς – Χειροκροτήματα αντί για ύβρεις στο γήπεδο με ψαλμωδίες και… παιδικά τραγούδια.

Οι Χριστιανικές Εκκλησίες στην πρωτοπορία για το περιβάλλον: Από τον Πατριάρχη Δημήτριο έως τον Πάπα Φραγκίσκο

Με αφορμή τα 10 χρόνια της «Laudato Si», αναδεικνύεται η διαχρονική συμβολή Ορθοδοξίας και Καθολικισμού στην περιβαλλοντική αφύπνιση του κόσμου

Reddit – Νάξος: Στη δεύτερη θέση των πιο υποτιμημένων νησιών στον κόσμο

Το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων εντυπωσιάζει τη διεθνή κοινότητα του Reddit με την αυθεντικότητα, την ηρεμία και την φυσική του ομορφιά

Αεροπορική σύνδεση Θεσσαλονίκης – Σύρου: Μια νέα εποχή για τον τουρισμό και τη συνδεσιμότητα

Η απευθείας γραμμή με πτήσεις της Aegean Airlines από Θεσσαλονίκη προς Σύρο φέρνει πιο κοντά το βορρά στο Αιγαίο και αναβαθμίζει τη θέση της Σύρου στον τουριστικό χάρτη

Attica Group: Ενισχύει τις θαλάσσιες συνδέσεις με ταχύπλοα και εκπτώσεις έως 30% για τις Κυκλάδες

Με νέα δρομολόγια από Πειραιά και Ηράκλειο, ο Όμιλος Attica (Hellenic Seaways, Blue Star Ferries κ.ά.) προσφέρει εκπτώσεις σε οικογένειες και παρέες, διευρύνοντας την τουριστική και συγκοινωνιακή κάλυψη στα νησιά του Αιγαίου.

Ν. Λεβογιάννης: «Όχι» στη μεταφορά των Κούρων, έκκληση για σεβασμό στην πολιτιστική ταυτότητα της ενδοχώρας

Ο Νίκος Λεβογιάννης καταγγέλλει ως απαράδεκτη την απόφαση του ΚΑΣ για τη μεταφορά των Κούρων στο Κάστρο της Χώρας, κάνοντας λόγο για σκοταδιστική πολιτική που απειλεί την πολιτιστική κληρονομιά των χωριών της Νάξου.

Νάξος – Μέλανες: Δύο (από τους τρείς) Κούρους αναμένεται να πάρουν το δρόμο για την υπό κατασκευή Νησίδα Μουσείων

Η απόφαση για τη μεταφορά δύο εκ των τριών ημίεργων Κούρων της Νάξου σε μουσειακό χώρο ανοίγει τον δρόμο για την προστασία και ανάδειξη μοναδικών μνημείων του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Νάξος: Έτοιμος ο νέος δρόμος που ενώνει Αγιο Προκόπιο με Κάπαρες (Πλάκα – Αγία Αννα)

Παραδόθηκε στην κυκλοφορία ο νέος οδικός άξονας που συνδέει τον Άγιο Προκόπιο με τις Κάπαρες, μειώνοντας τον χρόνο διαδρομής και αυξάνοντας την οδική ασφάλεια – Ευχαριστίες από τον πρόεδρο της κοινότητας Αγίου Αρσενίου

Πάρος: «Κλείνουμε πριν μας κλείσουν», η εστίαση σε απεργία στις 5 Ιουνίου

Σε συμβολικό λουκέτο προχωρούν οι παραλιακές επιχειρήσεις του νησιού – Αντίδραση απέναντι σε τιμωρητικές πολιτικές και κρατική απουσία - Το σχόλιο του Γιάννη Παπαδόπουλου

Κυκλάδες – Blue Star Ferries: Ξεκινούν τα θερινά δρομολόγια του “Blue Star 1”, πρωινό το “Blue Star Naxos”

Από την Κυριακή 1 Ιουνίου, το "Blue Star 1" αναλαμβάνει τη βραδινή αναχώρηση από Πειραιά, ενώ από Δευτέρα 2 Ιουνίου, το "Blue Star Naxos" ξεκινάει τα καθημερινά πρωινά του δρομολόγια προς Πάρο, Νάξο, Μικρές Κυκλάδες, Αμοργό και Αστυπάλαια.

“Να βουίξει το Αιγαίο”: Το νέο τραγούδι του Γιάννη Βιτζηλαίου γεμίζει νησιώτικο ρυθμό το καλοκαίρι μας (video)

Θάλασσα, μελωδία και χορός ενώνονται στο νέο τραγούδι του Γιάννη Βιτζηλαίου που υπόσχεται να μας ταξιδέψει στα γαλανά νερά του Αιγαίου.

Νάξος: Πυρκαγιά σε ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο καθοδόν προς τη Χώρα

Με ψυχραιμία και συνεργασία πολιτών και Πυροσβεστικής αποφεύχθηκε σοβαρό περιστατικό στο δρόμο Γλυνάδου – Χώρας

Mission (Not) Possible: Νορβηγοί, με ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο από Νάξο “πιάστηκαν” στα σύνορα

ζευγάρι τουριστών αποφάσισε να... κάνει εξαγωγή ενοικιαζόμενου αυτοκινήτου, αλλά το ταξίδι τους σταμάτησε λίγο πριν τη "μεγάλη έξοδο".

Κυκλάδες – “Μαριέττα Γιαννάκου”: Ξεκινά η ανακαίνιση 17 σχολείων μέσω του προγράμματος (πίνακας)

Υπογράφηκε η σύμβαση για την υλοποίηση σημαντικών παρεμβάσεων σε 426 σχολικές μονάδες πανελλαδικά – Εργασίες και σε σχολεία Πάρου, Νάξου, Μυκόνου, Σύρου, Τήνου, Θήρας και Ίου

«Wellness Talk» με την Ελένη Πετρουλάκη στη Νάξο

Το Σάββατο 31 Μαΐου στις 19:00, στον πολυχώρο του ξενοδοχείου Green Village Naxos, η κορυφαία Ελληνίδα wellness coach Ελένη Πετρουλάκη παρουσιάζει τους στόχους του Central Studio Pilates & Fitlab

Κουφονήσια – “Γιορτή Ψαρά”: Μια νύχτα αφιερωμένη στους ανθρώπους της θάλασσας (video)

Παράδοση, διάλογος και κοινότητα ενώθηκαν στη Γιορτή του Ψαρά στα Κουφονήσια, με την παρουσία τοπικών αρχών και ανθρώπων που κρατούν ζωντανό το νησιωτικό μας πνεύμα.