Ενα περιστατικό θανάτωσης άγριας ζωής, ενός ζευγαριού σπάνιων Χρυσαετών (Aquila chrysaetos) και του νεοσσού τους, σημειώθηκε σε περιοχή του ποταμού Κομψάτου, στην ορεινή Ξάνθη.
Η ανησυχία ότι κάτι κακό συμβαίνει ξεκίνησε όταν οι δορυφορικοί πομποί που έφεραν οι δύο από τους Χρυσαετούς, της μητέρας και του θηλυκού νεοσσού, άρχισαν να εκπέμπουν από σταθερά σημεία για μεγάλο διάστημα. Το θηλυκό άτομο του ζευγαριού είχε γεννηθεί το 2020 στον ορεινό Εβρο, το 2022 εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Κομψάτου και το 2024 αναπαράχθηκε για πρώτη φορά, ανατρέφοντας τον νεοσσό της.
Οι Χρυσαετοί έφεραν πομπούς οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί στο πλαίσιο διδακτορικής έρευνας του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
«Οι δύο πομποί ήταν σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, σε δύο κορυφές σε ορεινή περιοχή της Ξάνθης, μια πολύ δύσκολη περιοχή ακριβώς στην άκρη των συνόρων και αρκετά δύσβατη, εντός της περιοχής Natura 2000 “Κοιλάδα Κομψάτου”, και έδιναν σήμα “mortality” όπως το αποκαλούμε εμείς» περιγράφει ο Δημήτρης Βαβύλης, βιολόγος συντονιστής των ΕΜΑΔΔ του ΟΦΥΠΕΚΑ.
Αμέσως σήμανε συναγερμός και την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου οργανώθηκε έρευνα στην περιοχή από μεικτό κλιμάκιο. Στην αποστολή συμμετείχαν δύο Ειδικές Μονάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων (ΕΜΑΔΔ), με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους, η ΕΜΑΔΔ της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Νέστου-Βιστωνίδας και Ροδόπης του ΟΦΥΠΕΚΑ και η ΕΜΑΔΔ της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης, καθώς και το Δασαρχείο Ξάνθης.
Ο κ. Βαβύλης περιγράφει τις στιγμές που ακολούθησαν: «Το ζευγάρι με τον θηλυκό και αρσενικό Χρυσαετό, εντοπίστηκε νεκρό όπως και ο νεοσσός τους. Κοντά τους εντοπίστηκαν υπολείμματα νεκρού σαρκοφάγου θηλαστικού, μεσαίου μεγέθους το οποίο μάλλον είχε μεταφερθεί για πολλά χιλιόμετρα στον αέρα από τους Χρυσαετούς. Αν και δεν έχει γίνει ακόμα η ταυτοποίηση του ζώου, απ’ ό,τι φαίνεται ήταν μια μεσαίου μεγέθους αλεπού. Οι Χρυσαετοί είναι πολύ δυνατά πουλιά. Μπορούν να σηκώσουν μια αλεπού και να τη σύρουν για πολλά μέτρα μακριά. Το πιθανότερο είναι πως αυτό το θηλαστικό είχε προηγουμένως καταναλώσει κάποιο δηλητηριασμένο δόλωμα. Η κατανάλωσή του από τους Χρυσαετούς προκάλεσε δευτερογενή δηλητηρίαση στα πουλιά. Αυτό το φαινόμενο το αποκαλούμε “τηλεδηλητηρίαση”».
Σύμφωνα με τον κ. Βαβύλη δεν βρέθηκαν δηλητηριασμένα δολώματα αν και η περιοχή ερευνήθηκε σε μήκος 30 χιλιομέτρων από τα σκυλιά των δύο ΕΜΑΔΔ.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Χρυσαετός είναι απειλούμενο είδος, που προστατεύεται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, ενώ ο πληθυσμός του στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζει ανησυχητική μείωση. Προσφάτως, αξιολογήθηκε για τον «Κόκκινο Κατάλογο» της Ελλάδας ως «κινδυνεύον».
«Μια οικογένεια σπάνιων Χρυσαετών ξεκληρίστηκε. Δυστυχώς από τον Δεκέμβριο του 2023 μαζί με τους τρεις νεκρούς Χρυσαετούς που βρήκαμε τώρα, έχουν δηλητηριαστεί συνολικά 8 Χρυσαετοί» σημειώνει ο κ. Βαβύλης εξηγώντας πως αν και οι φόλες έχουν απαγορευτεί στην Ελλάδα από το 1993, αυτό δεν σημαίνει πως το συγκεκριμένο έγκλημα σταμάτησε.
Αντιθέτως: «Το φαινόμενο είναι αρκετά έντονο. Ο αγώνας ενάντια στο έγκλημα των δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι ένας μαραθώνιος. Στην ύπαιθρο τα τσοπανόσκυλα και κυνηγόσκυλα πέφτουν πολύ συχνά θύματα της φόλας. Κάποιοι τα σκοτώνουν για λόγους αντιδικίας με τον ιδιοκτήτη τους. Αλλες φορές ο στόχος είναι μεγάλα σαρκοφάγα ζώα, όπως ο λύκος και η αρκούδα, γιατί θεωρείται πως πλήττουν το κτηνοτροφικό κεφάλαιο ή τα κυνηγόσκυλα. Στόχοι είναι και οι αλεπούδες επειδή τρέφονται με θηραματικά είδη».
Με πληροφορίες από τη σελίδα kathimerini.gr