Waste-to-Energy / WtE: Τα απορρίμματα της Σαντορίνης πάνε Κρήτη;

Το «κεφάλαιο» της ενεργειακής αξιοποίησης των σκουπιδιών ανοίγει και στην Ελλάδα, με το σχέδιο να προβλέπει τη χωροθέτηση έξι μονάδων. Ειδικότερα, σύμφωνα με το τελικό draft του στρατηγικού πλάνου που παρουσιάστηκε χθες σε κλειστή ημερίδα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) οι μονάδες θα είναι συνολικής δυναμικότητας 1.186.000 τόνων και θα παράγουν 1.030 GWh (γιγαβατώρες) ετησίως, ενέργεια που αντιστοιχεί στο 2% της συνολικής κατανάλωσης ρεύματος της χώρας, με το 57,5% αυτής να λογίζεται ως ανανεώσιμη ενέργεια, λόγω της βιοαποδομήσιμης σύστασης των αποβλήτων.

Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν οι μελετητές κ.κ. Χρήστος Τσομπανίδης και Γιώργος Ηλιόπουλος της κοινοπραξίας Energoplan και EPTA που είχαν αναλάβει τη μελέτη για λογαριασμό του ΥΠΕΝ, οι επικρατέστερες θέσεις για τις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών σκουπιδιών (Waste-to-Energy / WtE) είναι:

# στη Ροδόπη (δυναμικότητας 62.000 τόνοι/έτος) που θα εξυπηρετεί την περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης (Βόρειος Έβρος, Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Ξάνθη, Σαμοθράκη). Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του ΥΠΕΝ η περιοχή της Ξάνθης θεωρείται για την ώρα ως επικρατέστερη για την υποδοχή της μονάδας.
# στην Κοζάνη (288.000 τόνοι/έτος) για τις περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία (Λάρισα, Τρίκαλα, Μαγνησία) και μέρος των Ιονίων νήσων (την Κέρκυρα). Η ΔΕΗ έχει δηλώσει το ενδιαφέρον της για την κατασκευή της στις εκτάσεις της στην Πτολεμαΐδα.
# σε Αρκαδία, Ηλεία ή Αχαϊα (154.000 τόνοι/έτος) θα εξυπηρετεί περιοχές της Δυτικής Ελάδας (Αγρίνιο, Ναύπακτος, Δυτική Αχαΐα, Ηλεία), της Πελοποννήσου (Αρκαδία, Μεσσηνία, Λακωνία) και μέρους των νησιών του Ιονίου (Κεφαλονιά, Λευκάδα, Ζάκυνθο). Πιθανή εγκατάσταση παραμένουν τα πρώην λιγνιτικά πεδία της ΔΕΗ.
# στη Βοιωτία (186.000 τόνοι/έτος) για τις περιοχές της Κεντρικής Ελλάδας (Θήβα, Χαλκίδα, Φωκίδα, Λαμία) και ορισμένων περιοχών της Αττικής. Ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει η Metlen για χωροθέτηση της μονάδας εντός των εγκαταστάσεών της στην περιοχή.
# στην Αττική (356.000 τόνοι/έτος) για τις περιοχές της Αττικής, των νησιών του Βορείου Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος) και ορισμένων του Νοτίου Αιγαίου (π.χ. Σύρος, Άνδρος, Κως, Κάλυμνος, Μήλος, Τήνος κλπ.).
# στο Ηράκλειο (140.000 τόνοι/έτος) για την Κρήτη και νησιά του Νοτίου Αιγαίου (Σαντορίνη, Ρόδο και Κάρπαθο).

Ποιοι όμιλοι θέλουν να επενδύσουν

Στην ημερίδα είχαν κληθεί να καταθέσουν τις απόψεις τους σχετικά με το στρατηγικό πλάνο του ΥΠΕΝ και εκπρόσωποι των εταιρειών που έχουν άτυπα εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για δραστηριοποίηση στον τομέα WtE. Ο εκπρόσωπος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κ. Χαράλαμπος Χαραλαμπίδης υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι το ΥΠΕΝ θα πρέπει να εστιάσει σε ένα ολιστικό πλάνο ενώ επεσήμανε την ανάγκη συναίνεσης της τοπικής κοινωνίας, των δήμων και των ΦΟΣΦΑ αναφέροντας τις μεγάλες καθυστερήσεις στο μεγάλο έργο διαχείρισης απορριμμάτων της επιχείρησης στην Πελοπόννησο που ξεκίνησε το 2013 και ολοκληρώθηκε πριν λίγες ημέρες.

Από την πλευρά του, ο κ. Αλέξανδρος Σουμελίδης από τη ΔΕΗ αναφέρθηκε στο ενδιαφέρον του ομίλου, που έχει ήδη εκφραστεί, για μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων στη Δυτική Μακεδονία. Η μονάδα σχεδιάζεται να τοποθετηθεί εκεί που βρίσκεται σήμερα η «αυλή του λιγνίτη» του σταθμού «Πτολεμαΐδα 5». Πρόκειται για μια επένδυση ύψους 300 εκατ. ευρώ, η οποία αναμένεται να δημιουργήσει 200 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή της. Μάλιστα, πληροφορίες αναφέρουν, ότι εν αναμονή των διαγωνισμών που θα προκηρύξει το ΥΠΕΝ η επιχείρηση ήδη ωριμάζει το έργο και εκτιμάται ότι στα τέλη του έτους θα είναι έτοιμη να υποβάλλει προς έγκριση και τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Επίσης, στην ημερίδα τοποθετήθηκε και ο Κωνσταντίνος Παπαδήμας της Metlen, η οποία ενδιαφέρεται για κατασκευή μονάδας στις εγκαταστάσεις του ομίλου στη Βοιωτία, καθώς και στελέχη της AKTOR Group, της Μεσόγειος και της Motor Oil που σχεδιάσουν είσοδο στον τομέα του WtE.

Τα δεδομένα που ελήφθησαν υπόψη

Οι συγκεκριμένες χωροθετήσεις προέκυψαν έπειτα από ανάλυση πέντε σεναρίων και θεωρήθηκε ότι αυτές οι έξι μονάδες μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις απαιτήσεις διαχείρισης υπολειμματικών αποβλήτων αλλά και στις ιδιαίτερες γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας (νησιά, ορεινές περιοχές). Για παράδειγμα στις τουριστικές περιοχές η αναλογία παραγόμενων σκουπιδιών μεταξύ χειμώνα και θέρους είναι από ένα προς τρία και σε ορισμένα νησιά φτάνει έως και ένα προς έξι ενώ και η μεταφορά των σκουπιδιών ιδιαιτέρως δαπανηρή.

Η δυναμικότητα των μονάδων υπολογίστηκε βάσει του μέσου παραγόμενου δευτερογενούς καυσίμου και των υπολειμμάτων από τη διαχείριση των σκουπιδιών. Ωστόσο, ειδικά για τις μονάδες WtE στην Αττική και στη Βοιωτία η δυναμικότητά τους υπολογίστηκε κατά προσέγγιση καθώς οι υποδομές διαχείρισης απορριμμάτων στο λεκανοπέδιο δεν έχουν ολοκληρωθεί.

Όλες τις μονάδες θα επεξεργάζονται υλικό με θερμογόνο δύναμη άνω των 10 MJ/kg, κατάλληλο για παραγωγή ενέργειας. Σχετικά με τις εκτιμώμενες ποσότητες δευτερογενούς καυσίμου (SRF) και υπολειμμάτων το 2030 η μελέτη τις υπολογίζει σε 1.450.339 τόνους/έτος για το 2030 και ειδικότερα σε:

# 650.889 τόνους SRF καλής ποιότητας (κατηγορία 3-3-3)
# 799.449 τόνοι λοιπά υπολείμματα από τις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων

Από αυτές τις ποσότητες, 150.200 τόνοι SRF θα απορροφώνται από την ενεργοβόρα βιομηχανία, κυρίως στην Αττική (55.000 τόνοι), στην Κεντρική Ελλάδα (35.978 τόνοι), στη Θεσσαλία (44.222 τόνοι) και στην Κεντρική Μακεδονία (15.000 τόνοι).

Η καταλληλότερη τεχνολογία

Η μελέτη αξιολόγησε όλα τα διαθέσιμα τεχνολογικά σενάρια για την ενεργειακή αξιοποίηση, όπως πυρόλυση, αεριοποίηση και αποτέφρωση. Η διεθνής εμπειρία και τα τεχνικά δεδομένα κατέδειξαν ότι η αποτέφρωση με την ειδική τεχνική καύσης «moving grate incineration» είναι η μοναδική ώριμη, αξιόπιστη και αποδοτική τεχνολογία. Τόσο η πυρόλυση όσο και η αεριοποίηση κρίθηκαν μη βιώσιμες σε ευρωπαϊκές εφαρμογές, με μοναδική ίσως εξαίρεση την Ιαπωνία όπου όμως, και εκεί πλέον, η τάση έχει στραφεί προς την αποτέφρωση.

Η επιλογή τεχνολογίας θα συνοδεύεται από αυστηρές προδιαγραφές εκπομπών και ενεργειακής απόδοσης, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία. Η μελέτη προβλέπει αξιοποίηση και της παραγόμενης θερμότητας στη μονάδα της Πτολεμαΐδας για να τροφοδοτεί την υφιστάμενη υποδομή τηλεθέρμανσης (θα καλύπτει το 40% των αναγκών τηλεθέρμανσης) καθώς και στη μονάδα της Βοιωτίας.

Τα σενάρια

Σύμφωνα με τη τεχνικοοικονομική μελέτη σκοπιμότητας για την ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμματικών αποβλήτων στην Ελλάδα στην περίπτωση που δεν κατασκευαστούν τα έξι εργοστάσια ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων και διανέμεται μέρος τού δευτερογενούς καυσίμου (SRF 3) που θα προκύπτει από την επεξεργασία τους στην ενεργοβόρα βιομηχανία το 2030 το 22,66% των απορριμμάτων θα θάβεται (αντί για 10% που είναι ο ευρωπαϊκός στόχος) ενώ το 2050 θα οδηγείται σε ταφή το 29,15%.

Στην περίπτωση που το δευτερογενές καύσιμο αξιοποιείται πλήρως από τη βιομηχανία τα αντίστοιχα ποσοστά το 2030 θα είναι 11,31% και το 2050 12,80%. Ωστόσο, με την ενσωμάτωση της ενεργειακής αξιοποίησης (WtE) στο εθνικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων επιτυγχάνονται πλήρως οι στόχοι της κυκλικής οικονομίας, με το υπόλειμμα που θα οδηγείται σε ταφή το 2030 να εκτιμάται το 8,77% και να μηδενίζεται ήδη από το 2040 κι έπειτα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η καύση, ως απαραίτητη μέθοδος για την επίτευξη της μείωσης των υπολειμμάτων στο 10% εντός της δεκαετίας, είχε προβλεφθεί στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) ενώ με μια τροποποίηση του, προωθήθηκε η ενεργειακή αξιοποίηση όχι μόνο απορριμματογενών καυσίμων, αλλά και σύμμεικτων σκουπιδιών, τα οποία όμως, όπως ανέφερε ο κ. Τσομπανίδης, μπορεί να αξιοποιηθούν για ένα μεσοδιάστημα.

Πηγή: ot.gr