Πέμπτη, 8 Ιουνίου, 2023
ΑρχικήΕλλάδαΠέμπτη της Αναλήψεως: Το πρώτο μπάνιο και η πέτρα η μαλλιαρή

Πέμπτη της Αναλήψεως: Το πρώτο μπάνιο και η πέτρα η μαλλιαρή

|

Σαράντα ημέρες συμπληρώνονται σήμερα 25 Μάϊου από την Ανάσταση έως την Ανάληψη του Κυρίου. H Πέμπτη της Αναλήψεως είναι η ημέρα που ψάλλεται για τελευταία φορά το «Χριστός Ανέστη» στην Εκκλησία. Είναι ο κύκλος του Πάσχα που κλείνει. Και φυσικά από τη λαογραφία μας δε θα μπορούσαν να λείπουν τα ξεχωριστά ήθη και έθιμα της ημέρας. Με κύρια φυσικά τη συνήθεια για το πρώτο μπάνιο στη θάλασσα και την αναζήτηση της πέτρας της μαλλιαρής.

Κατά την Πέμπτη της Αναλήψεως, σε όποιο σπίτι έμειναν δάφνες, λουλούδια από το Πάσχα πρέπει να καούν. Κι αν καιροφυλακτήσει τα μεσάνυχτα ο πιστός, θα δει τους ουρανούς που ανοίγουν για να περάσει ο Χριστός. «Οσοι είναι καθαροί, ξαγρυπνούν τη νύχτα, να δουν τον Χριστό που «αναλήφεται». Οι άξιοι βλέπουν ένα φως, που ανεβαίνει στον ουρανό…», σύμφωνα πάντα με τη λαϊκή μας παράδοση. Στη Λήμνο ονόμαζαν τη γιορτή της Αναλήψεως, «Γαλατοπέφτη». Το γάλα της ημέρας της Αναλήψεως δεν το έπηζαν, αλλά  το μοίραζαν σε φίλους και γνωστούς και όσο τους έμενε, το έκαναν ρυζόγαλο. Για το λόγο αυτό κι επειδή η γιορτή της Αναλήψεως ήταν πάντα ημέρα Πέμπτη και επειδή μοίραζαν το γάλα την ονόμαζαν «Γαλατοπέφτη».

Σύμφωνα πάντα με την παράδοση, η Πέμπτη της Αναλήψεως είναι η ημέρα κατά την οποία οι ψυχές των νεκρών, ακόμα και των αμαρτωλών που ήταν στην Κόλαση και από την ημέρα του Πάσχα, της Ανάστασης, ήταν ελεύθερες να κυκλοφορούν στη γη, ανάμεσα στους ζωντανούς και τους οικείους τους, με την Ανάληψη του Χριστού πρέπει να γυρίσουν στον τόπο τους. Είναι πικραμένες γι’ αυτό, αλλά οι δικοί τους τις βοηθούν να βρουν ήσυχα και με ευχαρίστηση τον δρόμο τους. Πάνε στα νεκροταφεία και ανάβουν κεριά στους τάφους και στα χωριά συγκεντρώνονται οι γείτονες στα σπίτια των ανθρώπων που έχουν νεκρούς και κάθονται σιωπηλοί με τα κεριά στο χέρι, ανάβουν κεριά στα παράθυρα, φτιάχνουν κόλλυβα και πίτες και μοιράζουν φαγώσιμα, κάνουν φιλανθρωπίες, για τη συγχώρηση και ανάπαυση των νεκρών τους.

Μπάνιο στη θάλασσα – η πέτρα η μαλλιαρή!

Υπάρχει, όμως, και η τρίτη παραδοσιακή διάσταση της γιορτής της Αναλήψεως κι αυτή είναι «η κάθοδος στη θάλασσα». H γιορτή της Αναλήψεως είναι η πρώτη μέρα του καλοκαιριού, που ο λαός της υπαίθρου επιτρέπει στον εαυτό του να κατέβει στη θάλασσα και να βουτήξει για κολύμπημα στο νερό. Πριν από την ημέρα αυτήν, η θάλασσα μπορεί να κάνει κακό. Και κατεβαίνει συνήθως το απόγευμα ή το μεσημέρι, μετά τη λειτουργία, και βουτά, έστω και μόνο τα πόδια του, στο νερό, αφού κάνει τον σταυρό του και μετρήσει, με τις φούχτες του, 40 κύματα, όσες είναι οι μέρες από το Πάσχα.

Οι νοικοκυρές έχουν πάρει μαζί τους μπουκάλια, όπου μαζεύουν νερό της θάλασσας «από σαράντα κύματα» και το φέρνουν στο σπίτι, να ραντίσουν τον χώρο και να πουν: «Οπως ανελήφτηκε ο Χριστός, έτσι να ανεληφτή από το σπίτι μας κάθε κακό. N’ ανεληφτή η κακογλωσσιά, η αρρώστια και το κακό μάτι»! Θα φυλάξουν κιόλας νερό, να το έχουν όλο τον χειμώνα για γιατρικό, σε πρήξιμο ή δάγκωμα ή βάσκαμα ή αρρώστια. Αλλά και οι κολυμβητές που πρωτομπαίνουν στη θάλασσα πλένονται με το νερό της και λένε: «Αναλείβεται ο Χριστός, αναλείβομαι κι εγώ. Ο,τι κακό έχω απάνω μου να φύγει». H λέξη «ανάληψις» συγχέεται με την «ανάλειψη», κάτι που έχει σχέση με το αλείφομαι και την αλοιφή. Γι’ αυτό, στην Ηπειρο, με πηλό άλειβαν, για να φύγουν, το έκζεμα και τις λειχήνες.

Μάλιστα, στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας «άντρες και γυναίκες συνήθιζαν να μπαίνουν ως  τα γόνατα στη θάλασσα και έπαιρναν από 40 κύματα νερό σε ένα μπουκάλι. Σταυροκοπιόνταν και αγναντεύοντας τον ανοιχτό ορίζοντα κατευόδωναν τον Χριστό λέγοντας «Αντε, Χριστέλλη μου, στο καλό!» Κι έψαχναν στον πρόχειρο βυθό της θάλασσας, εκεί στα ρηχά, συνήθεια που γίνεται και στις ακτές της Αττικής, φερμένη από τους πρόσφυγες, να βρουν μια πέτρα με βρύα, την περίφημη «πέτρα μαλλιαρή». Οποιος την εύρισκε την έπαιρνε στο σπίτι του, ως φορέα ευτυχίας!

H πέτρα αυτή με το ρίζωμα και τη βλάστησή της μέσα στη θάλασσα, συμβολίζει όλη τη δύναμη και την ουσία του θαλασσινού στοιχείου που, κατά τον Ευριπίδη, (Ιφιγένεια, η εν Ταύροις, 1193) «κλύζει πάντα τ’ ανθρώπων κακά!». Είναι δηλαδή η θάλασσα καθαρτική και ανανεωτική, ιδιαίτερα την ημέρα της Αναλήψεως, όταν με την παρουσία του Χριστού στους αιθέρες, ουρανός και θάλασσα έχουν αγιασθεί».

Εμείς δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε με το καλό, το πρώτο μπάνιο, σε όσους κρατούν τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου μας, τιμώντας την πείρα του λαού μας, που κάνει τη λαογραφία αστείρευτη πηγή γνώσεων και συνέχειας…

Πηγή: https://www.dogma.gr/diafora/

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Εκτακτο – Αταλάντη: Σεισμός τώρα (4,8 R), έγινε αισθητός στην Αττική

Σεισμική δόνηση 4,8 R στην Αταλάντη - Αισθητός στην Αττική - Τι λένε οι ειδικοί

Κύθνος – Βρυόκαστρο: Σημαντικά ευρήματα ήρθαν στο φως

Οι εργασίες της τελευταίας περιόδου εστίασαν στην ανασκαφή των κτηρίων της Ακρόπολης που είχαν έρθει στο φως κατά το 2021

Αμοργός: Εκεί όπου η προστασία του περιβάλλοντος συναντά την παράδοση

Στην Αμοργό ανταμώνουν το «Αμοργόραμα» και η «Γιορτή του Ψαρά»..Πότε; Τι θα συμβεί;

Στοίχημα – Ελλάδα (μπάσκετ): Πάμε ΟΑΚΑ και ποντάρουμε στον Αγραβάνη

Η πρόταση του Foxbet.gr έχει ... άρωμα μπάσκετ: Ξανά με Αγραβάνη και επιλογή στα φάουλ

Η συνηγορία του ποδοσφαίρου ή κάποιοι δικοί μου ηγέτες-ήρωες ποδοσφαιριστές…

Αρθρο του Ναξιώτη καθηγητή Λαογραφίας Μανώλη Σέργη με θέμα τους ποδοσφαιρικούς μας ήρωες

Fraport: Ζητάει αποζημίωση από το Ελληνικό δημόσιο για (άγνωστα) προβλήματα στα αεροδρόμια

Aπειλεί το ελληνικό δημόσιο η Fraport με αξίωση αποζημιώσεων για προβλήματα στα 14 αεροδρόμια

Εκλογές 2023 – Γ. Βρούτσης: Επίσκεψη στην Τήνο

Ο Γιάννης Βρούτσης - υποψήφιος βουλευτής Κυκλάδων - βρίσκεται στην Τήνο

Μύκονος: Κι όμως ανεστάλη η κατεδάφιση ακινήτου (!!!)

Δικαστήριο έδωσε 15νθήμερη προθεσμία στον ιδιοκτήτη να κατεδαφίσει, μόνο που η υπόθεση έχει τελεσιδικήσει... προ διετίας.

Ουκρανία – Χερσώνα: Στις στέγες πέρασαν τη νύχτα οι κάτοικοι

Από εκρηκτικό μηχανισμό προκλήθηκε η κατάρρευση του φράγματος Νόβα Καχόβκα στην Ουκρανία, σύμφωνα με ειδικούς - Ανυπολόγιστη η καταστροφή στην Χερσώνα

Κορυδαλλός: ξεκαθάρισμα λογαριασμών με δύο νεκρούς

Από την επίθεση έπεσαν νεκροί οι Δ.Μ και Β.Ρ. Ο τελευταίος ήταν γνωστός στις Αρχές για τη συμμετοχή του σε ομάδες εκβιαστών και, στο παρελθόν, είχε κατηγορηθεί για ανθρωποκτονία

Ταβέρνες σε Νάξο και Ηρακλειά ανάμεσα στις καλύτερες της Ελλάδας

Τα 33 κορυφαία εστιατόρια και ταβέρνες παραδοσιακής κουζίνας στην Ελλάδα - Ποιες είναι στις Κυκλάδες

Νάξος – Μάιος: Οι κρατήσεις που δεν … εμφανίστηκαν και ο σωστός προγραμματισμός για οικονομικά εισιτήρια (video)

Μιχ. Κρητικός και Στ. Καπίρης μιλούν στο Mega για τις... ναξιώτικες προσδοκίες για το καλοκαίρι! (video)

Η Νάξος λέει “αντίο” στον μουσικό Νίκο Στεφ. Μαστρογιαννόπουλο

Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει σήμερα Τετάρτη 7 Ιουνίου στις 3.00 το μεσημέρι στον Ιερό Ναό Αγίου Νικοδήμου Χώρας Νάξου.

Νάξος: Περίοδος 50 ημερών, μεγάλα κόστη, δυσκολία εύρεσης προσωπικού (video)

Νάξος... Μιχάλης Κρητικός και Δημήτρης Καπούνης μιλάνε στο OPEN για τις προσδοκίες του φετινού καλοκαιριού και για τα προβλήματα πρωτογενή τομέα (video)

SeaJets: Από αύριο (02/06) το Speedrunner Jet στη γραμμή Μύκονο – Πάρο – Νάξο

Τι αλλάζει από αύριο Παρασκευή 2 Ιουνίου στα δρομολόγια της Sea Jets με επίκεντρο το Speedrunner Jet και το Champion Jet 1

Τήνος: Ακούμπησαν “Αικατερίνη Π” και “Champion Jet 1”, παραμένουν στο λιμάνι

Δεν υπάρχουν τραυματίες μόνο μικρές υλικές ζημιές - Καθυστερεί η αναχώρησή τους έως ότου επιθεωρηθούν και πάρουν βεβαίωση αξιοπλοΐας

Διεθνής ο Ναξιώτης ποδοσφαιριστής Γιάννης Μαργαρίτης

Ντεμπούτο απόψε του Γιάννη Μαργαρίτη στο Παγκόσμιο Κύπελλο Socca της Γερμανίας

Νάξος: “Παραδόθηκε” ο δρόμος στην έξοδο του λιμανιού

Νωρίτερα και παρά την βροχή παραδόθηκε ο δρόμος στην έξοδο του λιμανιού της Νάξου - Τέλος η αμφιδρόμηση στην Παπαβασιλείου

Τριήμερο Αγίου Πνεύματος: Πάρος και Νάξος συγκεντρώνουν τους περισσότερους επισκέπτες

Τα νησιά του Αργοσαρωνικού, η Πάρος, η Νάξος, οι Κυκλάδες αλλά και η Πελοπόννησος με την Εύβοια, είναι οι τοποθεσίες που αναμένεται εφέτος να κινηθούν με σημαντικές πληρότητες.

Σαντορίνη: 37χρονος έπεσε από εξώστη στο Ημεροβίγλι

Νεκρός 37χρονος που έπεσε από εξώστη στο Ημεροβίγλι - Τα κάγκελα υποχώρησαν και ο 37χρονος έπεσε από μεγάλο ύψος στο κενό