Τρίτη, 5 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΕλλάδαΠέμπτη της Αναλήψεως: Το πρώτο μπάνιο και η πέτρα η μαλλιαρή

Πέμπτη της Αναλήψεως: Το πρώτο μπάνιο και η πέτρα η μαλλιαρή

|

Σαράντα ημέρες συμπληρώνονται σήμερα 25 Μάϊου από την Ανάσταση έως την Ανάληψη του Κυρίου. H Πέμπτη της Αναλήψεως είναι η ημέρα που ψάλλεται για τελευταία φορά το «Χριστός Ανέστη» στην Εκκλησία. Είναι ο κύκλος του Πάσχα που κλείνει. Και φυσικά από τη λαογραφία μας δε θα μπορούσαν να λείπουν τα ξεχωριστά ήθη και έθιμα της ημέρας. Με κύρια φυσικά τη συνήθεια για το πρώτο μπάνιο στη θάλασσα και την αναζήτηση της πέτρας της μαλλιαρής.

Κατά την Πέμπτη της Αναλήψεως, σε όποιο σπίτι έμειναν δάφνες, λουλούδια από το Πάσχα πρέπει να καούν. Κι αν καιροφυλακτήσει τα μεσάνυχτα ο πιστός, θα δει τους ουρανούς που ανοίγουν για να περάσει ο Χριστός. «Οσοι είναι καθαροί, ξαγρυπνούν τη νύχτα, να δουν τον Χριστό που «αναλήφεται». Οι άξιοι βλέπουν ένα φως, που ανεβαίνει στον ουρανό…», σύμφωνα πάντα με τη λαϊκή μας παράδοση. Στη Λήμνο ονόμαζαν τη γιορτή της Αναλήψεως, «Γαλατοπέφτη». Το γάλα της ημέρας της Αναλήψεως δεν το έπηζαν, αλλά  το μοίραζαν σε φίλους και γνωστούς και όσο τους έμενε, το έκαναν ρυζόγαλο. Για το λόγο αυτό κι επειδή η γιορτή της Αναλήψεως ήταν πάντα ημέρα Πέμπτη και επειδή μοίραζαν το γάλα την ονόμαζαν «Γαλατοπέφτη».

Σύμφωνα πάντα με την παράδοση, η Πέμπτη της Αναλήψεως είναι η ημέρα κατά την οποία οι ψυχές των νεκρών, ακόμα και των αμαρτωλών που ήταν στην Κόλαση και από την ημέρα του Πάσχα, της Ανάστασης, ήταν ελεύθερες να κυκλοφορούν στη γη, ανάμεσα στους ζωντανούς και τους οικείους τους, με την Ανάληψη του Χριστού πρέπει να γυρίσουν στον τόπο τους. Είναι πικραμένες γι’ αυτό, αλλά οι δικοί τους τις βοηθούν να βρουν ήσυχα και με ευχαρίστηση τον δρόμο τους. Πάνε στα νεκροταφεία και ανάβουν κεριά στους τάφους και στα χωριά συγκεντρώνονται οι γείτονες στα σπίτια των ανθρώπων που έχουν νεκρούς και κάθονται σιωπηλοί με τα κεριά στο χέρι, ανάβουν κεριά στα παράθυρα, φτιάχνουν κόλλυβα και πίτες και μοιράζουν φαγώσιμα, κάνουν φιλανθρωπίες, για τη συγχώρηση και ανάπαυση των νεκρών τους.

Μπάνιο στη θάλασσα – η πέτρα η μαλλιαρή!

Υπάρχει, όμως, και η τρίτη παραδοσιακή διάσταση της γιορτής της Αναλήψεως κι αυτή είναι «η κάθοδος στη θάλασσα». H γιορτή της Αναλήψεως είναι η πρώτη μέρα του καλοκαιριού, που ο λαός της υπαίθρου επιτρέπει στον εαυτό του να κατέβει στη θάλασσα και να βουτήξει για κολύμπημα στο νερό. Πριν από την ημέρα αυτήν, η θάλασσα μπορεί να κάνει κακό. Και κατεβαίνει συνήθως το απόγευμα ή το μεσημέρι, μετά τη λειτουργία, και βουτά, έστω και μόνο τα πόδια του, στο νερό, αφού κάνει τον σταυρό του και μετρήσει, με τις φούχτες του, 40 κύματα, όσες είναι οι μέρες από το Πάσχα.

Οι νοικοκυρές έχουν πάρει μαζί τους μπουκάλια, όπου μαζεύουν νερό της θάλασσας «από σαράντα κύματα» και το φέρνουν στο σπίτι, να ραντίσουν τον χώρο και να πουν: «Οπως ανελήφτηκε ο Χριστός, έτσι να ανεληφτή από το σπίτι μας κάθε κακό. N’ ανεληφτή η κακογλωσσιά, η αρρώστια και το κακό μάτι»! Θα φυλάξουν κιόλας νερό, να το έχουν όλο τον χειμώνα για γιατρικό, σε πρήξιμο ή δάγκωμα ή βάσκαμα ή αρρώστια. Αλλά και οι κολυμβητές που πρωτομπαίνουν στη θάλασσα πλένονται με το νερό της και λένε: «Αναλείβεται ο Χριστός, αναλείβομαι κι εγώ. Ο,τι κακό έχω απάνω μου να φύγει». H λέξη «ανάληψις» συγχέεται με την «ανάλειψη», κάτι που έχει σχέση με το αλείφομαι και την αλοιφή. Γι’ αυτό, στην Ηπειρο, με πηλό άλειβαν, για να φύγουν, το έκζεμα και τις λειχήνες.

Μάλιστα, στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας «άντρες και γυναίκες συνήθιζαν να μπαίνουν ως  τα γόνατα στη θάλασσα και έπαιρναν από 40 κύματα νερό σε ένα μπουκάλι. Σταυροκοπιόνταν και αγναντεύοντας τον ανοιχτό ορίζοντα κατευόδωναν τον Χριστό λέγοντας «Αντε, Χριστέλλη μου, στο καλό!» Κι έψαχναν στον πρόχειρο βυθό της θάλασσας, εκεί στα ρηχά, συνήθεια που γίνεται και στις ακτές της Αττικής, φερμένη από τους πρόσφυγες, να βρουν μια πέτρα με βρύα, την περίφημη «πέτρα μαλλιαρή». Οποιος την εύρισκε την έπαιρνε στο σπίτι του, ως φορέα ευτυχίας!

H πέτρα αυτή με το ρίζωμα και τη βλάστησή της μέσα στη θάλασσα, συμβολίζει όλη τη δύναμη και την ουσία του θαλασσινού στοιχείου που, κατά τον Ευριπίδη, (Ιφιγένεια, η εν Ταύροις, 1193) «κλύζει πάντα τ’ ανθρώπων κακά!». Είναι δηλαδή η θάλασσα καθαρτική και ανανεωτική, ιδιαίτερα την ημέρα της Αναλήψεως, όταν με την παρουσία του Χριστού στους αιθέρες, ουρανός και θάλασσα έχουν αγιασθεί».

Εμείς δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε με το καλό, το πρώτο μπάνιο, σε όσους κρατούν τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου μας, τιμώντας την πείρα του λαού μας, που κάνει τη λαογραφία αστείρευτη πηγή γνώσεων και συνέχειας…

Πηγή: https://www.dogma.gr/diafora/


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Διαδικτυακά εργαστήρια για γονείς με θέμα την εφηβεία από τον “Θησέα Κυκλάδων”

Οι ενδιαφερόμενοι γονείς μπορούν να συμμετέχουν σε ένα ή/και περισσότερα από τα αυτοτελή πρωινά ή/και απογευματινά εργαστήρια.

Πανεπιστήμια: Περίπου 300.000 οι αιώνιοι φοιτητές που αναμένεται να διαγραφούν

Πιερρακάκης: Περίπου 300.000 οι επικείμενες διαγραφές αιώνιων φοιτητών

Σέριφος: Εγκρίθηκε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα “CERV L Democracy”

Επιτυχής συνεργασία του Δήμου Σερίφου με τη σύμβουλο ευρωπαϊκών προγραμμάτων Έφη Αναστασοπούλου

Seajets: Έφτασε στην Ελλάδα το νέο ταχύπλοο MAX

Έφτασε στην Ελλάδα το νέο ταχύπλοο MAX της Seajets - Βρίσκεται στη Σαλαμίνα, ποιοι το έφεραν

Μύκονος – Λιμενικό Ταμείο: Διαγωνισμός συντήρησης κρηπιδώματος του Παλιού Λιμένα

Διαγωνισμός συντήρησης κρηπιδώματος του Παλιού Λιμένα Μυκόνου από το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο

Γ. Χατζημάρκος: “Η πριμοδότηση της εντοπιότητας στις προσλήψεις του δημόσιου τομέα, ήταν αίτημα μας για πολλά χρόνια”

Ο Περιφερειάρχης αναλύει τους λόγους για τους οποίους αυτή η απόφαση είναι εξαιρετικά σημαντική

Αμερική: Εφυγε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών ο μουσικός Quincy Jones

Ο Jones έγινε ευρύτερα γνωστός για τα άλμπουμ Off the Wall, Thriller και Bad του Μάικλ Τζάκσον

Νέα Υόρκη: Ο Σύλλογος Αμοργού τίμησε τον π. Θωμά Συνοδινό

Ο π. Θωμάς Συνοδινός κατέχει θέση συμβούλου στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ενώ έχει τιμηθεί από την Εκκλησία της Ελλάδος, και την Πολιτεία σε μια αναγνώριση της προσφοράς, των ικανοτήτων αλλά και της ακούραστης διακονίας του.

Νάξος – Σύλλογος Προστασία Άγριας Ζωής: Ανέλαβε την περίθαλψη τραυματισμένης Λασποσκαλίδρας

Η ανακοίνωση του Συλλόγου Προστασίας Αγριας Ζωής για την τραυματισμένη Λασποσκαλίδρα αλλά και για τα παρυδάτια πτηνά (english)

Τι κάνει ο Άκης Πετρετζίκης στη Νάξο;

Το "Akis’ Food Tour" ξεκινά το πιο γευστικό ταξίδι του από τη Νάξο

Εκτακτο: Νεκρός σε τροχαίο ο μουσικός Φίλιππος Ρούσσος

Νεκρός σε τροχαίο στο Κορωπί ο μουσικός Φίλιππος Ρούσσος

Ιος: “Πράσινο” φως για νέο ξενοδοχείο

Εγκρίθηκε έργο για νέο ξενοδοχείο στην Ίο

Ακτοπλοϊα – Σεπτέμβριος: Σαντορίνη και Μύκονος έκλεψαν την παράσταση (στατιστικά)

Ο Σεπτέμβριος αποδείχτηκε ιδιαίτερα .. καυτός για τα νησιά των Κυκλάδων

ZanteFerries: Το μεσημέρι της Τετάρτης αναχωρεί από Πειραιά το “Σολωμός”

Διαμόρφωση δρομολογίου για το "Σολωμός" (πίνακας)

Νάξος – Δ. Λιανός: “Εργα που θα συμβάλουν καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων”

Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων: Ένα βήμα μπροστά στον αθλητισμό - Τι δηλώνει ο Δήμαρχος Δημήτρης Λιανός

Μ. Χατζόπουλος (Naxos Vibe): «Θέλουμε ο ιδιοκτήτης να αισθάνεται ότι το ακίνητό του είναι στα καλύτερα χέρια»

Συνέντευξη με τον Μιχάλη Χατζόπουλο, ιδιοκτήτη του Naxos Vibe, που ασχολείται με τη διαχείριση πολυτελών ακινήτων και βιλών στη Νάξο

Κρήτη: Δύο πλοία που έγραψαν ιστορία, το Kriti I και το Kriti II ετοιμάζονται για διάλυση (video)

Γράφεται αυτές τις ημέρες ο επίλογος για δύο πλοία που έγραψαν ιστορία στο Αιγαίο (video)

Blue Star Chios: “Ανοιχτά” τα χειμερινά δρομολόγια για Ανάφη, γνωστά και τα καλοκαιρινά δρομολόγια του …Delos

Διαθέσιμα τα χειμερινά δρομολόγια του Blue Star Chios και του Blue Star Delos για το καλοκαίρι με προορισμό την Ανάφη

Νάξος – Καιρικές Συνθήκες: Δεύτερη σερί χρονιά χωρίς ίχνος βροχόπτωσης ο Οκτώβριος

Το ...χειρότερο ξεκίνημα υδρολογικού έτους από το 2018 για τη Νάξο - Αλλάζει ο Νοέμβριος; Η εικόνα των στοιχείων μέσα από τους .. αριθμούς