Πέμπτη, 3 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΕλλάδαΝ. Ευελπίδου: Οι 293 παραλίες της Ελλάδας που είναι στο ... κόκκινο

Ν. Ευελπίδου: Οι 293 παραλίες της Ελλάδας που είναι στο … κόκκινο

|

Ο πόλεμος ανάμεσα στον Δήμο Κισσάμου και στην εταιρεία που έχει 600 στρέμματα εντός της προστατευόμενης περιοχής στην παραλία Ελαφονήσι στην Κρήτη, τα επόμενα χρόνια μπορεί να μην έχει πλέον αντικείμενο διεκδίκησης. Η διάσημη νησίδα με τη ροζ άμμο φτιαγμένη από τρίμματα κοχυλιών που συνδέει την παραλία με το απέναντι νησάκι, κάνοντας το τοπίο τόσο ξεχωριστό, τα επόμενα χρόνια πιθανότατα θα εξαφανιστεί καθώς η θάλασσα θα καλύψει τη συγκεκριμένη νησίδα.

Η καταστροφή δεν θα συμβεί μόνο στο Ελαφονήσι αλλά και σε όλες τις άλλες παρόμοιες παραλίες που υπάρχουν στην Ελλάδα, 293 συνολικά, σύμφωνα με όσα αποκαλύπτει στην «Καθημερινή» η κ. Νίκη Ευελπίδου, καθηγήτρια Γεωγραφίας και Κλιματολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).

Οι συγκεκριμένες παραλίες που ονομάζονται τύπου τόμπολο υπάρχουν σε πολλές περιοχές στην Ελλάδα και πολλές από αυτές είναι διάσημες ακριβώς λόγω της ομορφιάς και της διαφορετικότητάς τους. Το Πρασονήσι στη Ρόδο, ο Αγιος Νικόλαος στην Ανάβυσσο, το Νησάκι της Παναγιάς στη Νάξο (δίπλα στη Λαγκούνα του αεροδρομίου, διάσημη παραλία για σερφ), η νησίδα Οικονόμου στην Πάρο, η Κολώνα στην Κύθνο, ο Μπάλος στην Κρήτη, το Παυλοπέτρι στην Πελοπόννησο, στη Σάμο το Κοκκάρι και το Ποτάμι, στα Κύθηρα μέσα στην πόλη, στη Θάσο στις Αλυκές, στα Λιμενάρια και στις Μαριές, είναι μόνο μερικές αγαπημένες παραλίες που σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν.

Αντίστροφη μέτρηση για 293 παραλίες-1
Σίμος, Ελαφόνησος

 

Οι παραλίες τύπου τόμπολο είναι τα πρώτα θύματα στην Ελλάδα της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής και της συνακόλουθης διάβρωσης στην παράκτια ζώνη. Πρόκειται για συστήματα άκρως ευάλωτα, τα οποία επίσης δέχονται μεγάλες πιέσεις λόγω της υπερχρήσης τους από τους ανθρώπους.

4 χιλιοστά κάθε χρόνο…

Η στάθμη του νερού της θάλασσας ανεβαίνει πλέον με ρυθμό 4 χιλιοστά τον χρόνο. «Αν αυτό το μέγεθος φαίνεται μικρό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι πολλές παραλίες είναι επίπεδες και άρα τα 4 χιλιοστά σημαίνουν στην πραγματικότητα ότι κατακλύζεται κάθε χρόνο μεγάλη έκταση», επισημαίνει η κ. Ευελπίδου. Οι παραλίες αυτές χρειάστηκαν εκατοντάδες χρόνια για να δημιουργηθούν και δεν βρέθηκαν τυχαία στα σημεία που είναι.

Αντίστροφη μέτρηση για 293 παραλίες-2
Σκορπιός

 

Η παραλία δημιουργείται από το ίζημα που κατεβαίνει με τα ποτάμια στη θάλασσα. Μετά τα ρεύματα της θάλασσας κινούν την άμμο με τέτοιο τρόπο ώστε να εναποτίθεται σε αυτό το σημείο και να δημιουργείται η νησίδα που ενώνει την ακτή με το απέναντι νησί. Ομως η διαδικασία της συγκέντρωσης ιζήματος σε αυτό το σημείο έχει επιβραδυνθεί πολύ στις περισσότερες περιοχές αν δεν έχει εκλείψει και εντελώς.

«Οταν παρεμβαίνουμε στα ρέματα (π.χ. με φράγματα), εμποδίζουμε παράλληλα το ίζημα να φτάσει στις παραλίες», εξηγεί η επιστήμονας αφήνοντας λιγότερο έδαφος το οποίο η θάλασσα σκεπάζει ευκολότερα. Τα τμήματα της παραλίας τύπου τόμπολο είναι στο ίδιο επίπεδο με τη θάλασσα και έτσι επηρεάζονται άμεσα από την αύξηση του επιπέδου της. «Η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σημαίνει αύξηση και της θερμοκρασίας της θάλασσας.

Κατά συνέπεια το επίπεδο της θάλασσας ανεβαίνει και από το λιώσιμο των πάγων αλλά και γιατί το ίδιο το θαλασσινό νερό έχει μεγαλύτερη θερμοκρασία και άρα περισσότερο όγκο. Περισσότερος όγκος σημαίνει πιο βαθύς πυθμένας και πιο βαθύς πυθμένας σημαίνει μεγαλύτερα κύματα. Εντονα κύματα προκαλούν μεγαλύτερη διάβρωση. Ολα είναι μια αλυσίδα», περιγράφει η κ. Ευελπίδου.

Οι ακτές τύπου τόμπολο, όπως η Κολώνα στην Κύθνο, είναι τα πρώτα θύματα επίδρασης της κλιματικής αλλαγής.

«Προσπαθούμε να λύσουμε ένα πρόβλημα και δημιουργούμε ένα άλλο γιατί οι ισορροπίες είναι πάρα πολύ δύσκολες. Οταν καίγεται ένα δάσος λογικά φτιάχνουμε ένα φράγμα για να μην έχουμε πλημμύρα. Ομως έτσι δεν φτάνει ίζημα στις ακτές. Πρέπει το σύστημα να το αντιμετωπίζουμε συνολικά, διαφορετικά θα δώσουμε μια λύση στο βουνό και θα δημιουργήσουμε μια καταστροφή στην παράκτια ζώνη», επισημαίνει.

Πολύ συχνά επίσης, θέλοντας να έχουμε μια αμμώδη χρυσή παραλία που να προσομοιάζει στις παραλίες της Χαβάης, παρεμβαίνουμε στον μεσογειακό χαρακτήρα των δικών μας παραλιών και αφαιρούμε τις πέτρες. «Μα είναι αυτές οι πέτρες που θα τριφτούν μεταξύ τους και με τα χρόνια θα γίνουν άμμος. Αφαιρώντας τις πέτρες, αφαιρούμε την πρώτη ύλη για να συνεχίσει να υπάρχει άμμος στις παραλίες», λέει η γεωγράφος.

Αντίστροφη μέτρηση για 293 παραλίες-3
Αλυκές, Θάσος

 

Οι αλλαγές σε αυτές τις παραλίες χρόνο με τον χρόνο είναι πλέον ορατές διά γυμνού οφθαλμού, ενώ στην επίδραση της κλιματικής αλλαγής προστίθεται και η ακραία ανθρωπογενής παρέμβαση: Ξαπλώστρες, τραπεζάκια, αυτοκίνητα δίπλα στο κύμα βοηθούν την όμορφη παραλία να γίνει ακόμα πιο επίπεδη και άρα περισσότερο ευάλωτη στην πίεση από θαλάσσης.

Επιτάχυνση διάβρωσης

«Η θάλασσα προσπαθεί να κατακλύσει την ξηρά και η ξηρά να πάρει τον χώρο της θάλασσας, αυτή είναι μια προαιώνια διαμάχη ανάμεσα στα στοιχεία της φύσης. Ομως εμείς με τις ενέργειές μας επιταχύνουμε τη διάβρωση (σ.σ. μείωση της ξηράς υπέρ της θάλασσας) συχνά από άγνοια», περιγράφει η κ. Ευελπίδου.

Αντίστροφη μέτρηση για 293 παραλίες-4
Ποτάμι, Σάμος

 

Η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει εδώ και 18.000 χρόνια. Απόδειξη όλα τα αρχαία μνημεία που βρίσκουμε στον βυθό. «Στην Παροικιά της Πάρου, στην παραλιακή ζώνη υπήρχαν πολλά μαγαζάκια, όπως είναι σήμερα το Μοναστηράκι. Αυτά σήμερα βρίσκονται μέσα στη θάλασσα», προσθέτει. Ομως τα τελευταία 80 χρόνια η διαδικασία έχει επιταχυνθεί λόγω των ανθρωπογενών πιέσεων. Σύμφωνα με τις επιστημονικές εκτιμήσεις, το 31% των αμμωδών παραλιών θα έχει εξαφανιστεί έως το 2050. Το ποσοστό αυτό το 2100 θα φτάσει το 52% ή και το 63% ανάλογα το σενάριο που αφορά την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της θερμοκρασίας που θα πραγματωθεί. Ηδη πάντως θεωρείται ότι έχουμε ξεπεράσει τα δεδομένα του πρώτου σεναρίου το οποίο ήταν και το πλέον αισιόδοξο και αφορούσε αύξηση της θερμοκρασίας έως 2,5 βαθμούς Κελσίου.

Είναι σημαντικό επίσης το γεγονός ότι στην Ελλάδα η μεγαλύτερη πληθυσμιακή πυκνότητα είναι στις παράκτιες ζώνες. «Καθώς ανέβαινε η στάθμη της θάλασσας, ο αρχαίος άνθρωπος έβλεπε να κατακλύζεται η γη του και οπισθοχωρούσε προς τα ενδότερα για να επιβιώσει. Ο σύγχρονος άνθρωπος θα πρέπει επίσης να λάβει μέτρα και να κάνει ανάλογες κινήσεις για να επιβιώσει», επισημαίνει η κ. Ευελπίδου, εξηγώντας ότι η εξαφάνιση μεγάλου αριθμού παραλιών δεν είναι ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας που αφορά το απώτερο μέλλον, αλλά κάτι που θα συμβεί τα επόμενα χρόνια και σε πολλές περιοχές ήδη συμβαίνει.

Πώς καταστρέφουμε τη φυσική άμυνα των ακτών

Εκτός από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, ειδικά στην Ελλάδα όπου οι παραλίες έχουν άμεσο οικονομικό ενδιαφέρον, επιβαρύνουν περισσότερο την κατάσταση. «Δεν είναι μόνο η Ολλανδία που βρίσκεται κάτω από το ύψος της θάλασσας. Ολες οι περιοχές στην Ελλάδα που έχουν τη μορφολογία μιας λιμνοθάλασσας η οποία βρίσκεται πίσω από μια αμμουδιά, είναι κάτω από τη στάθμη της θάλασσας», συμπληρώνει η κ. Ευελπίδου.

Τι είναι αυτό που σταματάει τη θάλασσα από το να επεκταθεί στην ξηρά; Είναι η βλάστηση που υπάρχει πάνω στην άμμο, οι αμμοθίνες,  οι οποίες συγκρατούν το έδαφος, αυτές που καταστρέφουμε για να στήσουμε ξαπλώστρες ή να παρκάρουμε το αυτοκίνητό μας χωρίς δεύτερη σκέψη.  «Οι αμμοθίνες είναι πολύ σημαντικές, αν τις καταστρέψουμε την επόμενη μέρα, όχι σε ένα χρόνο, την επόμενη μέρα η θάλασσα θα μπει μέσα», προειδοποιεί η κ. Ευελπίδου.

Οι ακτόλιθοι

Στα ταξίδια της ανά την Ελλάδα για την πραγματοποίηση της ερευνητικής δουλειάς, έχει βρεθεί πολλές φορές μπροστά σε παραδοξότητες. «Μια φορά ένας δήμαρχος με πλησίασε και μου είπε ότι ο ίδιος πηγαίνει το βράδυ και κρυφά αφαιρεί τη βραχώδη πλάκα που βρίσκεται παράλληλα σε όλη την παράλια ζώνη για να εξασφαλίσει απρόσκοπτη πρόσβαση στους πολίτες. Αυτές οι πλάκες που ονομάζονται ακτόλιθοι βρίσκονται σε πολλές περιοχές στην Ελλάδα – στην Αττική, στις Κυκλάδες, στις Σποράδες, στον Ευβοϊκό. Είναι η παλαιά απολιθωμένη παραλία (πλάκα), ένα μνημείο της φύσης το οποίο απαγορεύεται να αφαιρούμε. Αυτές οι πλάκες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην προστασία των παραλιών από τη διάβρωση. Αν τις αφαιρέσουμε θα χάσουμε τις παραλίες μέσα στα επόμενα 2-5 χρόνια», διηγείται. Η Ελλάδα έχει 15.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής και η μεταβολή της παράκτιας ζώνης σημαίνει περιβαλλοντικό, οικονομικό αλλά και κοινωνικό κόστος. Ωστόσο η ίδια τονίζει ότι πολλές φορές γίνονται παρεμβάσεις, όχι από αδιαφορία αλλά από άγνοια.

«Σε σχετική έρευνα που κάναμε  σε 2.000 ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα, οι οποίοι ήταν απόφοιτοι λυκείου, πανεπιστημίου ή και κάτοχοι μάστερ, οι περισσότεροι δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει θαλάσσια διάβρωση, ενώ εμφανίστηκαν σίγουροι πως ό,τι και να κάνουμε “η παραλία θα είναι πάντα εκεί”. Στην Ελλάδα είμαστε», κατέληξε η κ. Ευελπίδου.

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Σημαντικές επαφές του Δημάρχου Αμοργού στην Αθήνα για τα κρίσιμα ζητήματα του νησιού

Ο Ελευθέριος Καραΐσκος σε Υπουργείο Περιβάλλοντος και ΥΠΕΣ για υποδομές, περιβάλλον και ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης

Τουρκία: Μαίνεται ανεξέλεγκτη η πυρκαγιά σε περιοχή κοντά στη Σμύρνη

Εκκενώσεις, κλειστοί δρόμοι και εφιαλτικές εικόνες από τη νέα μεγάλη φωτιά στη δυτική Τουρκία – Χιλιάδες εκτοπισμένοι

Πως να κερδίσετε έως και 28.777 δολαρίων μέσω της εξόρυξης cloud από το σπίτι

Απροσδόκητα, όλα τα προβλήματα της ζωής μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς να φύγετε από το σπίτι, κερδίζοντας ένα παθητικό εισόδημα 28.777 δολαρίων μέσω της εξόρυξης cloud.

Δήμος Κέας: Παύση βαριάς οικοδομικής όχλησης για Ιούλιο και Αύγουστο

Ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κέας για περιορισμό ενοχλητικών εργασιών σε Ιουλίδα, Κορησσία και Βουρκάρι την τουριστική περίοδο – Πρόστιμα για παραβάσεις.

Φλόγες στην Ιεράπετρα: Καίγονται σπίτια και ξενοδοχεία, εκκενώθηκαν πέντε οικισμοί

Εκτός ελέγχου η φωτιά με τρία ενεργά μέτωπα – Εκατοντάδες απομακρύνθηκαν με σκάφη, σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης η περιοχή – Πολίτες με αναπνευστικά προβλήματα στο νοσοκομείο

Ηλιοβασίλεμα στη Νάξο… με τη σκιά του καπνού

Το βλέμμα στο Αιγαίο, η καρδιά στην Κρήτη – Ένα αλλιώτικο απόγευμα στη Νάξο υπό το βάρος των πυρκαγιών

Άνγκελα Μέρκελ: «Δεν μπορούσα να φανταστώ την Ε.Ε. χωρίς την Ελλάδα»

Δέκα χρόνια μετά το δημοψήφισμα του 2015, η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας επιστρέφει στις πιο κρίσιμες στιγμές του «ελληνικού δράματος» και αποκαλύπτει το παρασκήνιο των αποφάσεων που άλλαξαν την Ευρώπη.

Κουφονήσια: Αδιαθεσία 14χρονης λουόμενης, άμεση αντίδραση από ΕΚΑΒ και λιμενικό

Συναγερμός στην παραλία "Δετής" όταν ανήλικη Ιταλίδα τουρίστρια παρουσίασε έντονη αδιαθεσία – Μεταφέρθηκε άμεσα στο ιατρείο με τη συνδρομή του Λιμενικού και του ΕΚΑΒ

Μενδώνη για Κούρους Μελάνων: “Θα γίνει πιλοτική μεταφορά του ενός κούρου”

Οι κάτοικοι της Νάξου αντιστέκονται στην απομάκρυνση των αρχαίων αγαλμάτων από το Φλεριό, ενώ το Υπουργείο Πολιτισμού υπερασπίζεται μια μεταφορά που δημιουργεί ερωτήματα και αντιδράσεις.

Οι Κούροι των Μελάνων στο στόχαστρο της μεταφοράς, αντίδραση από την Κατερίνα Γιαννακά

Η πολιτική του Υπουργείου Πολιτισμού για τους Κούρους της Νάξου ξεσηκώνει αντιδράσεις – Παρέμβαση με αιχμές από τη Γραμματέα Ναυτιλίας του Κινήματος Δημοκρατίας

Νάξος: “Σιωπή” στην τοπική κοινωνία, έφυγε πρόωρα ο Γεώργιος Λαΐος

Η Νάξος αποχαιρετά έναν νέο άνθρωπο με έντονη κοινωνική παρουσία και ανθρώπινη προσφορά – Κηδεύεται την Πέμπτη 3 Ιουλίου στον Ιερό Ναό Κοιμητηρίου Άνω Λιοσίων

Blue Star Ferries: Ακινητοποιημένα αύριο τα πλοία στο Νότιο Αιγαίο λόγω καιρικών συνθηκών

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες φέρνουν ακυρώσεις σε όλα τα κυριακάτικα δρομολόγια των Blue Star Naxos, Myconos, Delos και Paros – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ταξιδιώτες

Νάξος: Ο Νέστορας Νέστορας, ο νέος MasterChef 2025, ξεκινά μαγειρικό ταξίδι στο “Avaton 1739”

Ο μεγάλος νικητής του φετινού διαγωνισμού μαγειρικής ξεκινά συνεργασία με το εστιατόριο "Avaton 1739" στο εμβληματικό Κάστρο της Νάξου.

Ουρές για μια αλλαγή εισιτηρίου στο λιμάνι της Νάξου, η κακοκαιρία φέρνει ταξιδιωτικό… μποτιλιάρισμα

Η απαγόρευση απόπλου λόγω των θυελλωδών ανέμων φέρνει αναστάτωση σε εκατοντάδες επισκέπτες που σχηματίζουν ουρές στα πρακτορεία της Νάξου για να αλλάξουν τα δρομολόγιά τους

Ρευματοκλοπές σε τουριστικά νησιά: Ξενοδοχεία, καφέ και σούπερ μάρκετ «φούσκωσαν» το ταμείο τους σε βάρος όλων

Eκατοντάδες παραβάσεις σε Κρήτη, Ρόδο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη και άλλα νησιά – Ηλεκτρική ενέργεια αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ κλάπηκε από επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης

Ακυρώνονται τα δρομολόγια των HighSpeed 3 και 4 λόγω κακοκαιρίας

Η Hellenic Seaways ενημερώνει για την αναστολή των δρομολογίων της Κυριακής 29 Ιουνίου και τις προσωρινές αλλαγές στη ροή του προγράμματος των ταχυπλόων

Algérie Ferries: Καθησυχαστική ανακοίνωση για την κράτηση του “El Venizelos” στη Μασσαλία

Η εταιρεία ξεκαθαρίζει ότι οι θερινές διαδρομές δεν επηρεάζονται – Πρόκειται για προγραμματισμένο τεχνικό έλεγχο.

BLUE STAR 1: Με καθυστέρηση και αλλαγές το αποψινό δρομολόγιο, χωρίς προσέγγιση στην Ανάφη

Λόγω του απαγορευτικού απόπλου, το πλοίο αναχωρεί τελικά στις 22:00 από Πειραιά, με τροποποιημένες ώρες άφιξης και χωρίς στάση στην Ανάφη

Fast Ferries: Λόγω καιρικών συνθηκών “δεμένα” αύριο τα πλοία…

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες καθηλώνουν τα πλοία της Fast Ferries και το ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ – Αναλυτικά τα ακυρωμένα δρομολόγια για την Κυριακή 29 Ιουνίου

Ο παππούς της Σχοινούσας που δεν σταματά να χορεύει – Ο 92χρονος Γιώργος Κωβαίος ξανά στη Γιορτή Φάβας (video)

Με την εγγονή του στο πλευρό, ο Γιώργος Κωβαίος, 92 ετών, συγκίνησε και φέτος στη Γιορτή Φάβας της Σχοινούσας, κρατώντας ζωντανή την ψυχή της παράδοσης (video)