Σάββατο, 26 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΕλλάδαΝ. Ευελπίδου: Οι 293 παραλίες της Ελλάδας που είναι στο ... κόκκινο

Ν. Ευελπίδου: Οι 293 παραλίες της Ελλάδας που είναι στο … κόκκινο

|

Ο πόλεμος ανάμεσα στον Δήμο Κισσάμου και στην εταιρεία που έχει 600 στρέμματα εντός της προστατευόμενης περιοχής στην παραλία Ελαφονήσι στην Κρήτη, τα επόμενα χρόνια μπορεί να μην έχει πλέον αντικείμενο διεκδίκησης. Η διάσημη νησίδα με τη ροζ άμμο φτιαγμένη από τρίμματα κοχυλιών που συνδέει την παραλία με το απέναντι νησάκι, κάνοντας το τοπίο τόσο ξεχωριστό, τα επόμενα χρόνια πιθανότατα θα εξαφανιστεί καθώς η θάλασσα θα καλύψει τη συγκεκριμένη νησίδα.

Η καταστροφή δεν θα συμβεί μόνο στο Ελαφονήσι αλλά και σε όλες τις άλλες παρόμοιες παραλίες που υπάρχουν στην Ελλάδα, 293 συνολικά, σύμφωνα με όσα αποκαλύπτει στην «Καθημερινή» η κ. Νίκη Ευελπίδου, καθηγήτρια Γεωγραφίας και Κλιματολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).

Οι συγκεκριμένες παραλίες που ονομάζονται τύπου τόμπολο υπάρχουν σε πολλές περιοχές στην Ελλάδα και πολλές από αυτές είναι διάσημες ακριβώς λόγω της ομορφιάς και της διαφορετικότητάς τους. Το Πρασονήσι στη Ρόδο, ο Αγιος Νικόλαος στην Ανάβυσσο, το Νησάκι της Παναγιάς στη Νάξο (δίπλα στη Λαγκούνα του αεροδρομίου, διάσημη παραλία για σερφ), η νησίδα Οικονόμου στην Πάρο, η Κολώνα στην Κύθνο, ο Μπάλος στην Κρήτη, το Παυλοπέτρι στην Πελοπόννησο, στη Σάμο το Κοκκάρι και το Ποτάμι, στα Κύθηρα μέσα στην πόλη, στη Θάσο στις Αλυκές, στα Λιμενάρια και στις Μαριές, είναι μόνο μερικές αγαπημένες παραλίες που σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν.

Αντίστροφη μέτρηση για 293 παραλίες-1
Σίμος, Ελαφόνησος

 

Οι παραλίες τύπου τόμπολο είναι τα πρώτα θύματα στην Ελλάδα της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής και της συνακόλουθης διάβρωσης στην παράκτια ζώνη. Πρόκειται για συστήματα άκρως ευάλωτα, τα οποία επίσης δέχονται μεγάλες πιέσεις λόγω της υπερχρήσης τους από τους ανθρώπους.

4 χιλιοστά κάθε χρόνο…

Η στάθμη του νερού της θάλασσας ανεβαίνει πλέον με ρυθμό 4 χιλιοστά τον χρόνο. «Αν αυτό το μέγεθος φαίνεται μικρό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι πολλές παραλίες είναι επίπεδες και άρα τα 4 χιλιοστά σημαίνουν στην πραγματικότητα ότι κατακλύζεται κάθε χρόνο μεγάλη έκταση», επισημαίνει η κ. Ευελπίδου. Οι παραλίες αυτές χρειάστηκαν εκατοντάδες χρόνια για να δημιουργηθούν και δεν βρέθηκαν τυχαία στα σημεία που είναι.

Αντίστροφη μέτρηση για 293 παραλίες-2
Σκορπιός

 

Η παραλία δημιουργείται από το ίζημα που κατεβαίνει με τα ποτάμια στη θάλασσα. Μετά τα ρεύματα της θάλασσας κινούν την άμμο με τέτοιο τρόπο ώστε να εναποτίθεται σε αυτό το σημείο και να δημιουργείται η νησίδα που ενώνει την ακτή με το απέναντι νησί. Ομως η διαδικασία της συγκέντρωσης ιζήματος σε αυτό το σημείο έχει επιβραδυνθεί πολύ στις περισσότερες περιοχές αν δεν έχει εκλείψει και εντελώς.

«Οταν παρεμβαίνουμε στα ρέματα (π.χ. με φράγματα), εμποδίζουμε παράλληλα το ίζημα να φτάσει στις παραλίες», εξηγεί η επιστήμονας αφήνοντας λιγότερο έδαφος το οποίο η θάλασσα σκεπάζει ευκολότερα. Τα τμήματα της παραλίας τύπου τόμπολο είναι στο ίδιο επίπεδο με τη θάλασσα και έτσι επηρεάζονται άμεσα από την αύξηση του επιπέδου της. «Η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σημαίνει αύξηση και της θερμοκρασίας της θάλασσας.

Κατά συνέπεια το επίπεδο της θάλασσας ανεβαίνει και από το λιώσιμο των πάγων αλλά και γιατί το ίδιο το θαλασσινό νερό έχει μεγαλύτερη θερμοκρασία και άρα περισσότερο όγκο. Περισσότερος όγκος σημαίνει πιο βαθύς πυθμένας και πιο βαθύς πυθμένας σημαίνει μεγαλύτερα κύματα. Εντονα κύματα προκαλούν μεγαλύτερη διάβρωση. Ολα είναι μια αλυσίδα», περιγράφει η κ. Ευελπίδου.

Οι ακτές τύπου τόμπολο, όπως η Κολώνα στην Κύθνο, είναι τα πρώτα θύματα επίδρασης της κλιματικής αλλαγής.

«Προσπαθούμε να λύσουμε ένα πρόβλημα και δημιουργούμε ένα άλλο γιατί οι ισορροπίες είναι πάρα πολύ δύσκολες. Οταν καίγεται ένα δάσος λογικά φτιάχνουμε ένα φράγμα για να μην έχουμε πλημμύρα. Ομως έτσι δεν φτάνει ίζημα στις ακτές. Πρέπει το σύστημα να το αντιμετωπίζουμε συνολικά, διαφορετικά θα δώσουμε μια λύση στο βουνό και θα δημιουργήσουμε μια καταστροφή στην παράκτια ζώνη», επισημαίνει.

Πολύ συχνά επίσης, θέλοντας να έχουμε μια αμμώδη χρυσή παραλία που να προσομοιάζει στις παραλίες της Χαβάης, παρεμβαίνουμε στον μεσογειακό χαρακτήρα των δικών μας παραλιών και αφαιρούμε τις πέτρες. «Μα είναι αυτές οι πέτρες που θα τριφτούν μεταξύ τους και με τα χρόνια θα γίνουν άμμος. Αφαιρώντας τις πέτρες, αφαιρούμε την πρώτη ύλη για να συνεχίσει να υπάρχει άμμος στις παραλίες», λέει η γεωγράφος.

Αντίστροφη μέτρηση για 293 παραλίες-3
Αλυκές, Θάσος

 

Οι αλλαγές σε αυτές τις παραλίες χρόνο με τον χρόνο είναι πλέον ορατές διά γυμνού οφθαλμού, ενώ στην επίδραση της κλιματικής αλλαγής προστίθεται και η ακραία ανθρωπογενής παρέμβαση: Ξαπλώστρες, τραπεζάκια, αυτοκίνητα δίπλα στο κύμα βοηθούν την όμορφη παραλία να γίνει ακόμα πιο επίπεδη και άρα περισσότερο ευάλωτη στην πίεση από θαλάσσης.

Επιτάχυνση διάβρωσης

«Η θάλασσα προσπαθεί να κατακλύσει την ξηρά και η ξηρά να πάρει τον χώρο της θάλασσας, αυτή είναι μια προαιώνια διαμάχη ανάμεσα στα στοιχεία της φύσης. Ομως εμείς με τις ενέργειές μας επιταχύνουμε τη διάβρωση (σ.σ. μείωση της ξηράς υπέρ της θάλασσας) συχνά από άγνοια», περιγράφει η κ. Ευελπίδου.

Αντίστροφη μέτρηση για 293 παραλίες-4
Ποτάμι, Σάμος

 

Η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει εδώ και 18.000 χρόνια. Απόδειξη όλα τα αρχαία μνημεία που βρίσκουμε στον βυθό. «Στην Παροικιά της Πάρου, στην παραλιακή ζώνη υπήρχαν πολλά μαγαζάκια, όπως είναι σήμερα το Μοναστηράκι. Αυτά σήμερα βρίσκονται μέσα στη θάλασσα», προσθέτει. Ομως τα τελευταία 80 χρόνια η διαδικασία έχει επιταχυνθεί λόγω των ανθρωπογενών πιέσεων. Σύμφωνα με τις επιστημονικές εκτιμήσεις, το 31% των αμμωδών παραλιών θα έχει εξαφανιστεί έως το 2050. Το ποσοστό αυτό το 2100 θα φτάσει το 52% ή και το 63% ανάλογα το σενάριο που αφορά την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της θερμοκρασίας που θα πραγματωθεί. Ηδη πάντως θεωρείται ότι έχουμε ξεπεράσει τα δεδομένα του πρώτου σεναρίου το οποίο ήταν και το πλέον αισιόδοξο και αφορούσε αύξηση της θερμοκρασίας έως 2,5 βαθμούς Κελσίου.

Είναι σημαντικό επίσης το γεγονός ότι στην Ελλάδα η μεγαλύτερη πληθυσμιακή πυκνότητα είναι στις παράκτιες ζώνες. «Καθώς ανέβαινε η στάθμη της θάλασσας, ο αρχαίος άνθρωπος έβλεπε να κατακλύζεται η γη του και οπισθοχωρούσε προς τα ενδότερα για να επιβιώσει. Ο σύγχρονος άνθρωπος θα πρέπει επίσης να λάβει μέτρα και να κάνει ανάλογες κινήσεις για να επιβιώσει», επισημαίνει η κ. Ευελπίδου, εξηγώντας ότι η εξαφάνιση μεγάλου αριθμού παραλιών δεν είναι ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας που αφορά το απώτερο μέλλον, αλλά κάτι που θα συμβεί τα επόμενα χρόνια και σε πολλές περιοχές ήδη συμβαίνει.

Πώς καταστρέφουμε τη φυσική άμυνα των ακτών

Εκτός από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, ειδικά στην Ελλάδα όπου οι παραλίες έχουν άμεσο οικονομικό ενδιαφέρον, επιβαρύνουν περισσότερο την κατάσταση. «Δεν είναι μόνο η Ολλανδία που βρίσκεται κάτω από το ύψος της θάλασσας. Ολες οι περιοχές στην Ελλάδα που έχουν τη μορφολογία μιας λιμνοθάλασσας η οποία βρίσκεται πίσω από μια αμμουδιά, είναι κάτω από τη στάθμη της θάλασσας», συμπληρώνει η κ. Ευελπίδου.

Τι είναι αυτό που σταματάει τη θάλασσα από το να επεκταθεί στην ξηρά; Είναι η βλάστηση που υπάρχει πάνω στην άμμο, οι αμμοθίνες,  οι οποίες συγκρατούν το έδαφος, αυτές που καταστρέφουμε για να στήσουμε ξαπλώστρες ή να παρκάρουμε το αυτοκίνητό μας χωρίς δεύτερη σκέψη.  «Οι αμμοθίνες είναι πολύ σημαντικές, αν τις καταστρέψουμε την επόμενη μέρα, όχι σε ένα χρόνο, την επόμενη μέρα η θάλασσα θα μπει μέσα», προειδοποιεί η κ. Ευελπίδου.

Οι ακτόλιθοι

Στα ταξίδια της ανά την Ελλάδα για την πραγματοποίηση της ερευνητικής δουλειάς, έχει βρεθεί πολλές φορές μπροστά σε παραδοξότητες. «Μια φορά ένας δήμαρχος με πλησίασε και μου είπε ότι ο ίδιος πηγαίνει το βράδυ και κρυφά αφαιρεί τη βραχώδη πλάκα που βρίσκεται παράλληλα σε όλη την παράλια ζώνη για να εξασφαλίσει απρόσκοπτη πρόσβαση στους πολίτες. Αυτές οι πλάκες που ονομάζονται ακτόλιθοι βρίσκονται σε πολλές περιοχές στην Ελλάδα – στην Αττική, στις Κυκλάδες, στις Σποράδες, στον Ευβοϊκό. Είναι η παλαιά απολιθωμένη παραλία (πλάκα), ένα μνημείο της φύσης το οποίο απαγορεύεται να αφαιρούμε. Αυτές οι πλάκες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην προστασία των παραλιών από τη διάβρωση. Αν τις αφαιρέσουμε θα χάσουμε τις παραλίες μέσα στα επόμενα 2-5 χρόνια», διηγείται. Η Ελλάδα έχει 15.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής και η μεταβολή της παράκτιας ζώνης σημαίνει περιβαλλοντικό, οικονομικό αλλά και κοινωνικό κόστος. Ωστόσο η ίδια τονίζει ότι πολλές φορές γίνονται παρεμβάσεις, όχι από αδιαφορία αλλά από άγνοια.

«Σε σχετική έρευνα που κάναμε  σε 2.000 ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα, οι οποίοι ήταν απόφοιτοι λυκείου, πανεπιστημίου ή και κάτοχοι μάστερ, οι περισσότεροι δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει θαλάσσια διάβρωση, ενώ εμφανίστηκαν σίγουροι πως ό,τι και να κάνουμε “η παραλία θα είναι πάντα εκεί”. Στην Ελλάδα είμαστε», κατέληξε η κ. Ευελπίδου.

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Η Δονούσα και ο θησαυρός της: Η παραλία Κέδρος στις κορυφαίες παγκοσμίως

Ο Κέδρος της Δονούσας γοητεύει παγκόσμια, κατακτώντας μια θέση ανάμεσα στις ωραιότερες παραλίες του κόσμου σύμφωνα με το Forbes — ένας τόπος φυσικής μαγείας, ιστορίας και απόλυτης ηρεμίας.

Σ.Α.Ε.Κ. Νάξου στο Φιλώτι: Γεφυρώνοντας το σχολείο με την αγορά εργασίας

Ανώτερη Επαγγελματική Κατάρτιση στον τόπο μας με ειδικότητες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της Νάξου – Μια μοναδική ευκαιρία για νέους και νέες

Αμοργός – Γιορτή Ψημένης Ρακής: Μια νύχτα γεμάτη παράδοση, χορό και αρώματα του νησιού!

Το Σάββατο 26 Ιουλίου 2025 στα Κατάπολα η Αμοργός στήνει ένα γλέντι που μυρίζει ψημένη, ακούγεται σαν βιολί και χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά του καλοκαιριού.

Διπλή θαλάσσια εμπειρία για παιδιά από το Naxos Water Sports με κολύμβηση & ιστιοπλοΐα!

Από 28 Ιουλίου έως 8 Αυγούστου, μικροί Ναξιώτες και επισκέπτες μαθαίνουν τα μυστικά της θάλασσας μέσα από δημιουργικά καλοκαιρινά προγράμματα.

Ν. Κεφαλά: Κατά βάθος… Απείρανθος, όταν τα βιβλία υψώνουν πανιά

Μια βραδιά αφιερωμένη στον λόγο, τον τόπο, το φως και τον άνθρωπο, στην αυλή του Πολιτιστικού Κέντρου της Απείρανθου με πυξίδα τον Θράσο Καμινάκη και την Νίκη Κεφαλά να μοιράζεται τις σκέψεις της

Ανδρος, Λειψοί, Νάξος: Τρία νησιά, ένα καλοκαίρι γεμάτο ουσία και εμπειρίες

Όταν η αυθεντικότητα, η βιωσιμότητα και ο πολιτισμός νικούν τις προκλήσεις του τουρισμού — και προτείνουν ένα διαφορετικό μοντέλο για το μέλλον των νησιών

Ακτοπλοΐα 2025: Αισιοδοξία, αύξηση επιβατών και άνοδος του Island Hopping

Με αύξηση 6,7% στην επιβατική κίνηση και ενισχυμένο το μοντέλο Island Hopping, η φετινή σεζόν αναμένεται σταθερή – Ποιοι προορισμοί κερδίζουν έδαφος, τι αλλάζει για τις άγονες γραμμές

Ζούλτε Βάρεγκεμ – Μαλίν: Με ρυθμό, φάσεις και γκολ στην πρεμιέρα της Pro League

Με φόντο την επιθετική φόρμα και των δύο ομάδων, η πρεμιέρα του βελγικού πρωταθλήματος «μυρίζει» γκολ – δυνατό combo το G/G & Over 2.5

Ημέρα γιορτής: Η Αγία Παρασκευή στο Νιο Χωριό, ιστορία, πίστη και ρίζες Κρητικές στη Χώρα Νάξου

Μια μεγάλη γιορτή για τους Νιοχωρίτες – Εκατοντάδες προσκυνητές τίμησαν την προστάτιδα τους Αγία Παρασκευή, σε έναν από τους παλαιότερους ενοριακούς ναούς της Χώρας

Νάξος: Μουσική πανδαισία στον Απόλλωνα, γιορτάζει απόψε (25/07) με μελωδίες, κρασί και χορό!

Το χωριό Απόλλωνας στήνει γλέντι το Σάββατο 26 Ιουλίου με ζωντανή μουσική, ντόπιο κρασί, κεράσματα και την ομάδα «Αξοπατήματα» σε ένα μαγευτικό καλοκαιρινό βράδυ

“Μαχαιριά” στο λιμάνι της Νάξου: Σοβαρό επεισόδιο βίας μεταξύ νεαρών εργαζομένων

Ένα μεσημέρι του Ιουλίου μετατράπηκε σε σκηνικό τρόμου για περαστικούς και ντόπιους, όταν διαπληκτισμός ανάμεσα σε δύο υπαλλήλους γραφείου ενοικίασης εξελίχθηκε σε αιματηρό περιστατικό.

Νάξος – «Τέλος στα πρόστιμα, Δήμαρχε – Πεζοδρόμηση τώρα»: Η κραυγή μίας πόλης που πνίγεται

Αδικημένοι επαγγελματίες κρεμούν πανό αγανάκτησης στην καρδιά της Νάξου και ζητούν κάτι απλό: Ίδιους όρους για όλους.

Δικαστική δικαίωση για τους κατοίκους του Καλοξύλου, ακυρώθηκε η άδεια λειτουργίας του νέου τυροκομείου της ΕΑΣ Νάξου

Μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα, το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Πειραιά ακύρωσε την άδεια λειτουργίας του υπό ανέγερση τυροκομείου, δικαιώνοντας πλήρως τους περιοίκους

Όταν το GPS σε οδηγεί… σε αδιέξοδο: Τουρίστας σφήνωσε όχημα σε σοκάκι της Νάξου

Αμερικανός οδηγός ακολούθησε πιστά τις οδηγίες πλοήγησης και κατέληξε… στα στενά της Φουντάνας – Η φωτογραφία που έγινε viral και η ανάγκη για καλύτερη καθοδήγηση στους τουρίστες

Δονούσα: Ο τραυματισμός κοπέλας από ομπρέλα (!!!) αποκαλύπτει μια τρύπα στο σύστημα

Μια γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά σε απομονωμένη παραλία της Δονούσας και σώθηκε χάρη στην αλληλεγγύη ντόπιων και τουριστών — αλλά η πολιτεία έλειπε. Και την επόμενη φορά;

Αλυκό Νάξου: Κατεδαφίζεται το φάντασμα του ξενοδοχείου – Σώζεται το κεδροδάσος

Υπεγράφη η σύμβαση κατεδάφισης των ερειπίων στο Αλυκό – Ένα διαχρονικό «τραύμα» για τη Νάξο οδεύει προς θεραπεία μετά από δεκαετίες αδράνειας

Έκτακτα μέτρα στη Σέριφο λόγω υπερκατανάλωσης νερού – Απαγορεύσεις και πρόστιμα

Ο Δήμος Σερίφου καλεί τους πολίτες να περιορίσουν τη χρήση νερού λόγω αυξημένης κατανάλωσης και περιορισμένων αποθεμάτων – Πρόστιμα έως και 1.000€ για παραβάτες.

Κυκλάδες – Ανατροπή στο τουριστικό χάρτη: Νάξος και Πάρος ανεβαίνουν, Μύκονος και Σαντορίνη «κατεβαίνουν»

Το καλοκαίρι του 2025 φέρνει ανακατατάξεις στους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς – Η Νάξος και η Πάρος «λάμπουν» με αύξηση ζήτησης, ενώ Σαντορίνη και Μύκονος μετρούν απώλειες και ανησυχίες

Θλίψη στη Σχοινούσα: Το ύστατο χαίρε στη Ρίτα Μούρτζη από τον Σύλλογο Σχοινουσιωτών

Μια αγαπημένη παρουσία του νησιού έφυγε πρόωρα – Συγκινητικό μήνυμα αποχαιρετισμού και κάλεσμα για στήριξη στη μνήμη της

Νάξος -“Ξόβορα 2025”: Μουσικά σεμινάρια, χορός και παράδοση στην καρδιά της Απειράνθου

Από 26 έως 31 Ιουλίου, η Απείρανθος φιλοξενεί για τέταρτη χρονιά τα Ξόβορα — με δασκάλους τον Γ. Ζευγόλη, Ν. Αγγελόπουλο, Δ. Παππούλη και Στ. Γανωτή — σε ένα πενθήμερο γεμάτο μουσική, χορό, παραμύθι και εξορμήσεις