Σύμφωνα με ειδική εκπομπή του ισπανικού καναλιού La Sexta, «η ακροδεξιά βία κατά μεταναστών γνωρίζει πρωτοφανή έξαρση στην Ευρώπη, από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι την Ιταλία και την Ελλάδα. Με βάση αυτό το ρεπορτάζ, το φαινόμενο αποκτά διακρατικό χαρακτήρα και οργανωμένα νεοναζιστικά δίκτυα συντονίζουν επιθέσεις κατά προσφύγων και μεταναστών, προβάλλοντας ως δήθεν «υπερασπιστές της εθνικής ταυτότητας».
Η ιστορία επαναλαμβάνεται αλλά με νέα ονόματα και νέα εργαλεία: τα social media. Η ευρωπαϊκή ακροδεξιά χρησιμοποιεί τη μετανάστευση ως όπλο πολιτικής προπαγάνδας και μίσους. Από τα ψέματα και τις θεωρίες συνωμοσίας, πέρασε πλέον στη φυσική βία και την οργάνωση επιθέσεων, χτίζοντας δίκτυα από τη Γερμανία έως την Ελλάδα.
Η στρατηγική είναι γνωστή. Τον περασμένο αιώνα, ο Χίτλερ είχε ήδη αξιοποιήσει την κατασκευή ενός εχθρού για να νομιμοποιήσει τον αντισημιτισμό και να οδηγήσει την Ευρώπη στον όλεθρο. Σήμερα, άλλοι ηγέτες ακολουθούν το ίδιο εγχειρίδιο: από τον Ντόναλντ Τραμπ που χαρακτήριζε τους Μεξικανούς εγκληματίες, ως τον Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία που κατηγορούσε τον Τζορτζ Σόρος ότι επιδιώκει την «αντικατάσταση» του πληθυσμού.
Στην Ισπανία, το ακροδεξιό Vox εξαπέλυσε εκστρατεία παραπληροφόρησης για τους ανήλικους μετανάστες, διαδίδοντας πλαστές πληροφορίες ότι λαμβάνουν 4.000 ευρώ τον μήνα. Παρότι ψευδές, το μήνυμα είχε ήδη περάσει.
Η γλώσσα του μίσους δεν μένει πια στα μικρόφωνα: μετατρέπεται σε πράξεις. Στην Ιταλία, η ομάδα «Άρθρο 52» —που διαστρεβλώνει το ίδιο το ιταλικό Σύνταγμα— επιτέθηκε σε μετανάστες με μπουνιές και κλωτσιές, ενώ βίντεο από τις επιθέσεις διακινούνται σε ακροδεξιά κανάλια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, χρειάστηκαν 6.000 αστυνομικοί για να αντιμετωπίσουν ακροδεξιούς που εισέβαλαν σε ξενοδοχείο στο Λονδίνο όπου διέμεναν πρόσφυγες.
Στη Γερμανία, το 2023 καταγράφηκαν 2.378 επιθέσεις εναντίον προσφύγων — σχεδόν διπλάσιες από το προηγούμενο έτος — με 219 τραυματίες. Το σκηνικό θυμίζει τη «κυνήγι του ξένου» στη Χέμνιτς το 2018, όταν εκατοντάδες νεοναζί συγκεντρώθηκαν μέσω Telegram και άλλων μέσων.
Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Στη Λέσβο, ακροδεξιοί φώναζαν «κάψτε τους ζωντανούς» ενώ επιτίθεντο σε κέντρα φιλοξενίας και πρόσφυγες, με αποτέλεσμα τραυματισμούς και εκκενώσεις δομών. Ακόμη και εθελοντές των ΜΚΟ βρέθηκαν στο στόχαστρο. Αιτία; Μια σειρά ψεμάτων, συνωμοσιολογικών αφηγημάτων και ρατσιστικού μίσους.
Ο κοινός παρονομαστής είναι ξεκάθαρος: οργανωμένες ακροδεξιές ομάδες αξιοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για να διαδώσουν ψέματα, να στοχοποιήσουν τους μετανάστες ως δήθεν απειλή και να προχωρήσουν σε πράξεις βίας. Η «πατριωτική ρητορική» που επιστρατεύουν, δεν είναι παρά η προκάλυψη ενός σκληρού και απροκάλυπτου ρατσισμού.
Η βία αυτή δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο: είναι οργανωμένη, συντονισμένη και διασυνοριακή. Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια νέα, ανησυχητική μορφή εξτρεμισμού που απαιτεί όχι μόνο αστυνομική καταστολή, αλλά και μια συνολική απάντηση κατά του μίσους και της παραπληροφόρησης που το γεννά».
