Τετάρτη, 27 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΑιγαίοΔημογραφικό: Το 80% του πληθυσμού διαμένει πλέον σε 710 από τους 13.589...

Δημογραφικό: Το 80% του πληθυσμού διαμένει πλέον σε 710 από τους 13.589 οικισμούς της Ελλάδας

|

Ο μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδας που ανέρχεται στην πρόσφατη απογραφή σε 10,482 εκατομμύρια, είναι εξαιρετικά άνισα κατανεμημένος στον ελλαδικό χώρο καθώς οι δύο πολυπληθέστερες Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ), αυτές της Θεσσαλονίκης και του Κεντρικού Τομέα Αθηνών, συγκεντρώνουν 2,09 εκατομμύρια (το 20,0% του συνολικού πληθυσμού) ενώ καταλαμβάνουν μόλις το 2,8% της έκτασης της Ελλάδας.

Οι 10 δε πολυπληθέστερες από τις 74 ΠΕ -οι 6εκ των οποίων βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής-, συγκεντρώνουν το 53,0% του πληθυσμού στο 12,8% της έκτασης της χώρας μας, ενώ στον αντίποδα, οι 10 με τον λιγότερο πληθυσμό (που είναι όλες νησιώτικες) συγκεντρώνουν μόνον το 0,86% του πληθυσμού μας (89,9χιλ.) στο 2,1% της επιφάνειας.

Πρόκειται για κάποια από τα πρώτα συμπεράσματα που αναφέρονται στο πρόσφατο ψηφιακό δελτίο του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ) με θέμα «Η εξαιρετικά άνιση κατανομή του πληθυσμού στον ελλαδικό χώρο».

Ο συγγραφέας του άρθρου αυτού, ο καθηγητής Βασίλης Παππάς (ιδρυτικό μέλος του ΙΔΕΜ), αναλύοντας τα δεδομένα της τελευταίας απογραφής αναδεικνύει την ανισοκατανομή του πληθυσμού μας, μια ανισοκατανομή που είναι ακόμη εντονότερη αν εξετάσουμε την κατανομή του σε «χαμηλότερα» των Περιφερειακών Ενοτήτων επίπεδα (Δήμους και Δημοτικές Ενότητες).

Σε επίπεδο π.χ. των Δήμων (332 ενότητες) ο κ. Παππάς σημειώνει ότι στους 10 πολυπληθέστερους από αυτούς (Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων, Ηρακλείου, Πειραιώς, Λαρισαίων, Βόλου, Περιστερίου, Ρόδου και Ιωαννιτών) βρίσκεται συγκεντρωμένο το 21,0% του συνολικού πληθυσμού (2,2 εκατομμύρια) ενώ οι 10 ολιγοπληθέστεροι (Τήλου, Φολεγάνδρου, Μεγίστης, Χάλκης, Η.Ν. Ψαρών, Ανάφης, Αγίου Ευστρατίου, Σικίνου, Αγαθονησίου και Γαύδου) συγκεντρώνουν συνολικά μόλις 4,1 χιλ. κατοίκους (0,04% του συνολικού πληθυσμού).

Το φαινόμενο της πληθυσμιακής ανισοκατανομής καταγράφεται ακόμα πιο έντονα όταν αλλάξουμε κλίμακα και εξετάσουμε τις Δημοτικές Ενότητες σημειώνει ο κ. Παππάς, καθώς μόνον 8 από τις υφιστάμενες 1.036 έχουν μόνιμο πληθυσμό που υπερβαίνει τις 100.000 (Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων, Πειραιώς, Ηρακλείου, Λαρισαίων, Περιστερίου και Αχαρνών) με τις μισές να βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής, 66 δε Δημοτικές Ενότητες που βρίσκονται σχεδόν όλες στην Περιφέρεια Αττικής, στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης ή αποτελούν ακόμη μέρος των πρωτευουσών αρκετών Περιφερειακών Ενοτήτων συγκεντρώνουν το 50,1% του συνολικού πληθυσμού το 2021 (5,25 εκατομμύρια) στο 4,3% της επιφάνειας.

Ταυτόχρονα, το 80% του μόνιμου πληθυσμού μας το 2021 (8,39 εκατομμύρια) συγκεντρώνεται σε 277 Δημοτικές Ενότητες που καλύπτουν το 25,2% της συνολικής έκτασης, ένα ποσοστό που μειώθηκε στο μισό ανάμεσα στο 1951 και το 2021 καθώς στην πρώτη μεταπολεμική απογραφή, 8 στους 10 κατοίκους διέμεναν στο 55,5% της επιφάνειας.

Ανισοκατανομή όμως, όπως αναφέρει ο συγγραφέας του άρθρου, χαρακτηρίζει και το εσωτερικό πολλών Περιφερειακών Ενοτήτων (ΠΕ) καθώς ο πληθυσμός της πολυπληθέστερης Κοινότητας σε κάθε μιας από αυτές, είναι συχνά δυσανάλογα «μεγάλος». Από την ανάλυση δε των δεδομένων προκύπτει ότι

i) σε 6 Περιφερειακές Ενότητες (Πατρέων, Λαρισαίων, Ξάνθης, Κομοτηνής, Δράμας και Τρικκαίων) η πολυπληθέστερη Δημοτική Κοινότητα κάθε φορά συγκεντρώνει πάνω από το 50% του πληθυσμού της αντίστοιχης ΠΕ ενώ, ταυτόχρονα καταλαμβάνει λιγότερο από το 3% της έκτασής της,

ii) σε 31 Περιφερειακές Ενότητες η πολυπληθέστερη ΔΚ συγκεντρώνει το 20 – 49,6% του πληθυσμού στο 0,31-4,72% της έκτασης της ΠΕ στην οποία ανήκει

ii) οι νησιώτικες ΠΕ διαθέτουν διαφορετικά μοτίβα που εξαρτώνται από το μέγεθος και τον χαρακτήρα του κάθε νησιού,

και, τέλος, iv) οι ΔΚ των μεγάλων αστικών συμπλεγμάτων της Αττικής και της Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν διαφορετική εικόνα γιατί οι ΠΕ στις οποίες ανήκουν είναι κυρίως αστικές με μεγάλες πληθυσμιακές συγκεντρώσεις.

Μιλώντας δε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο ο κ. Βασίλης Παππάς αναφέρει ότι δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το 80% του πληθυσμού μας διαμένει πλέον σε μόνον 710 από τους 13.589 οικισμούς της χώρας μας, και ότι, η εξαιρετικά άνιση αυτή κατανομή στο χώρο, αποτέλεσμα του μεταπολεμικού μοντέλου ανάπτυξης και της απουσίας χωροταξικού σχεδιασμού, συνοδεύεται και από την άνιση χωρική κατανομή του εργατικού δυναμικού, των οικονομικών δραστηριοτήτων και του παραγομένου πλούτου.

Επισημαίνει δε ότι αυτό δημιουργεί, εκτός των άλλων, σοβαρά προβλήματα στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας και στην εδαφική της συνοχή, ενώ, όπως συνδυάζεται και με μια προβληματική κατανομή του πληθυσμού ανά ηλικία (αυξημένη γήρανση), έχει ήδη επηρεάσει και τον δημογραφικό δυναμισμό πολλών περιοχών με μικρές πληθυσμιακές πυκνότητες.

Σε αυτές έχουμε συνήθως κάθε χρόνο, υψηλές αναλογίες θανάτων ανά γέννηση και συνεχή μείωση του πληθυσμού, γεγονός που εγείρει βάσιμες αμφιβολίες ως προς τη δυνατότητα αποφυγής της δημογραφικής τους κατάρρευσης.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ – ΜΠΕ


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

9ο Φεστιβάλ Ρεμπέτικου «Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη» – Ένα μουσικό ταξίδι στη λαϊκή μας παράδοση

Από τον γραφικό κόλπο του Κινίου ξεκινά η φετινή διοργάνωση με αφιερώματα, εκθέσεις και συναυλίες – Είσοδος ελεύθερη.

ΚΚΕ ΤΕ Νοτίων Κυκλάδων: «Η δωρεάν μετακίνηση σωματείων περιορίζεται μόνο στις άγονες γραμμές»

Κριτική στην κυβέρνηση για το μέτρο στήριξης των ερασιτεχνικών σωματείων – «Πρόκειται για μισό μέτρο που δεν καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες».

Λίπωμα: Πότε είναι αθώο και πότε χρειάζεται αφαίρεση

Η διάγνωση γίνεται κυρίως με κλινική εξέταση. Σε σπάνιες περιπτώσεις το λίπωμα μπορεί να εξελιχθεί σε λιποσάρκωμα, που είναι κακοήθης όγκος.

Φόρτωμας: Σύνδεση της Τήνου με την Καβάλα σε ετήσια βάση

Φόρτωμας: "Η ένταξη της Τήνου και των Κυκλάδων σε μια τόσο σημαντική ακτοπλοϊκή γραμμή δημιουργεί νέες προοπτικές για τα νησιά μας"

Κέα: Στην τελική ευθεία η αποκατάσταση του λιμανιού στο Βουρκάρι με χρηματοδότηση 359.600 €

Μετά από τέσσερα χρόνια προσπαθειών, εγκρίθηκε η χρηματοδότηση για το έργο που θα αναβαθμίσει τις λιμενικές υποδομές και θα ενισχύσει την ασφάλεια και την τουριστική ανάπτυξη του νησιού.

Μεγάλη φωτιά στο Λαύριο, εκκενώσεις μέσω 112, ισχυρές πυροσβεστικές δυνάμεις στο σημείο

Η πυρκαγιά ξέσπασε στην περιοχή Παλιοκαμάριζα, καίει χαμηλή βλάστηση και κινητοποίησε επίγειες και εναέριες δυνάμεις.

Παρουσίαση του βιβλίου «Οδοιπορικό στη Νάξο» του Τάσου Αναστασίου

Ο Ιστορικός Όμιλος Νάξου «Αρσός» και η Πολιτιστική Εταιρεία «Αρχιπέλαγος» διοργανώνουν εκδήλωση αφιερωμένη στον πολιτιστικό και περιηγητικό πλούτο της Νάξου.

Νέα ακτοπλοϊκή εποχή για την Τήνο, απευθείας σύνδεση με τη Βόρεια Ελλάδα και το Λαύριο

Μετά την Κρήτη, η Τήνος αποκτά απευθείας ακτοπλοϊκή γραμμή με τη Βόρεια Ελλάδα, ενισχύοντας την τουριστική ανάπτυξη και την προσβασιμότητα του νησιού 365 ημέρες τον χρόνο

Ηρακλειά: Μαρία Αναματερού στο Φεστιβάλ «Φάνης Γαβαλάς»

Στις 28 Αυγούστου, το φεστιβάλ «Φάνης Γαβαλάς» στην Ηρακλειά ζωντανεύει με τη μελωδική φωνή της Μαρίας Αναματερού υπό το ανοιχτό ουρανό του Αιγαίου.

Πάρος: Επιμνημόσυνη δέηση και αποκαλυπτήρια προτομής του Μεγάλου Ευεργέτη Φραγκίσκου Ι. Βελέντζα

Την Κυριακή 31 Αυγούστου, ο Δήμος Πάρου και η Κοινότητα Κώστου τιμούν τον Φραγκίσκο Ι. Βελέντζα με δέηση και αποκαλυπτήρια της προτομής του.

Εκτακτο: Τροχαίο στο δρόμο προς το αεροδρόμιο της Νάξου

Αυτοκίνητο κατέληξε σε τάφρο στον δρόμο Χώρας – Αεροδρομίου. Σώα η οδηγός, νέα ερωτήματα για το οδικό δίκτυο της Νάξου.

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Ασφυξία στο λιμάνι της Νάξου – Μαζική επιστροφή εκδρομέων και το διαχρονικό ζήτημα των υποδομών

Με χιλιάδες ταξιδιώτες να επιστρέφουν, η Νάξος βρέθηκε ξανά αντιμέτωπη με το αδιαχώρητο στο λιμάνι και την ανάγκη για νέο σύγχρονο λιμενικό έργο.

Ψήφισμα της Τοπικής Οργάνωσης ΝΔ Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για τον θάνατο του Ιωάννη Σκάρκου

Η Τοπική Οργάνωση της Νέας Δημοκρατίας αποχαιρετά με συγκίνηση τον πρώην πρόεδρο και ενεργό μέλος της, Ιωάννη Σκάρκο πότε και που θα γίνει η εξόδιος ακολουθία

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Νάξος: Νέα προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 25 Αυγούστου

Από τις 05:00 έως τις 07:00 το πρωί – Δεύτερη συνεχόμενη ημέρα με διακοπές ηλεκτροδότησης στο νησί

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Ρωγμές στο ελληνικό τουριστικό θαύμα: Η Σαντορίνη χάνει έδαφος, η κλιματική κρίση πιέζει

Μετά τα 21,7 δισ. ευρώ που απέφερε ο τουρισμός το 2024, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με υπερφόρτωση υποδομών, λειψυδρία, στεγαστικό χάος και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.