Σάββατο, 21 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΑιγαίοΔημογραφικό: Το 80% του πληθυσμού διαμένει πλέον σε 710 από τους 13.589...

Δημογραφικό: Το 80% του πληθυσμού διαμένει πλέον σε 710 από τους 13.589 οικισμούς της Ελλάδας

|

Ο μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδας που ανέρχεται στην πρόσφατη απογραφή σε 10,482 εκατομμύρια, είναι εξαιρετικά άνισα κατανεμημένος στον ελλαδικό χώρο καθώς οι δύο πολυπληθέστερες Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ), αυτές της Θεσσαλονίκης και του Κεντρικού Τομέα Αθηνών, συγκεντρώνουν 2,09 εκατομμύρια (το 20,0% του συνολικού πληθυσμού) ενώ καταλαμβάνουν μόλις το 2,8% της έκτασης της Ελλάδας.

Οι 10 δε πολυπληθέστερες από τις 74 ΠΕ -οι 6εκ των οποίων βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής-, συγκεντρώνουν το 53,0% του πληθυσμού στο 12,8% της έκτασης της χώρας μας, ενώ στον αντίποδα, οι 10 με τον λιγότερο πληθυσμό (που είναι όλες νησιώτικες) συγκεντρώνουν μόνον το 0,86% του πληθυσμού μας (89,9χιλ.) στο 2,1% της επιφάνειας.

Πρόκειται για κάποια από τα πρώτα συμπεράσματα που αναφέρονται στο πρόσφατο ψηφιακό δελτίο του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ) με θέμα «Η εξαιρετικά άνιση κατανομή του πληθυσμού στον ελλαδικό χώρο».

Ο συγγραφέας του άρθρου αυτού, ο καθηγητής Βασίλης Παππάς (ιδρυτικό μέλος του ΙΔΕΜ), αναλύοντας τα δεδομένα της τελευταίας απογραφής αναδεικνύει την ανισοκατανομή του πληθυσμού μας, μια ανισοκατανομή που είναι ακόμη εντονότερη αν εξετάσουμε την κατανομή του σε «χαμηλότερα» των Περιφερειακών Ενοτήτων επίπεδα (Δήμους και Δημοτικές Ενότητες).

Σε επίπεδο π.χ. των Δήμων (332 ενότητες) ο κ. Παππάς σημειώνει ότι στους 10 πολυπληθέστερους από αυτούς (Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων, Ηρακλείου, Πειραιώς, Λαρισαίων, Βόλου, Περιστερίου, Ρόδου και Ιωαννιτών) βρίσκεται συγκεντρωμένο το 21,0% του συνολικού πληθυσμού (2,2 εκατομμύρια) ενώ οι 10 ολιγοπληθέστεροι (Τήλου, Φολεγάνδρου, Μεγίστης, Χάλκης, Η.Ν. Ψαρών, Ανάφης, Αγίου Ευστρατίου, Σικίνου, Αγαθονησίου και Γαύδου) συγκεντρώνουν συνολικά μόλις 4,1 χιλ. κατοίκους (0,04% του συνολικού πληθυσμού).

Το φαινόμενο της πληθυσμιακής ανισοκατανομής καταγράφεται ακόμα πιο έντονα όταν αλλάξουμε κλίμακα και εξετάσουμε τις Δημοτικές Ενότητες σημειώνει ο κ. Παππάς, καθώς μόνον 8 από τις υφιστάμενες 1.036 έχουν μόνιμο πληθυσμό που υπερβαίνει τις 100.000 (Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων, Πειραιώς, Ηρακλείου, Λαρισαίων, Περιστερίου και Αχαρνών) με τις μισές να βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής, 66 δε Δημοτικές Ενότητες που βρίσκονται σχεδόν όλες στην Περιφέρεια Αττικής, στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης ή αποτελούν ακόμη μέρος των πρωτευουσών αρκετών Περιφερειακών Ενοτήτων συγκεντρώνουν το 50,1% του συνολικού πληθυσμού το 2021 (5,25 εκατομμύρια) στο 4,3% της επιφάνειας.

Ταυτόχρονα, το 80% του μόνιμου πληθυσμού μας το 2021 (8,39 εκατομμύρια) συγκεντρώνεται σε 277 Δημοτικές Ενότητες που καλύπτουν το 25,2% της συνολικής έκτασης, ένα ποσοστό που μειώθηκε στο μισό ανάμεσα στο 1951 και το 2021 καθώς στην πρώτη μεταπολεμική απογραφή, 8 στους 10 κατοίκους διέμεναν στο 55,5% της επιφάνειας.

Ανισοκατανομή όμως, όπως αναφέρει ο συγγραφέας του άρθρου, χαρακτηρίζει και το εσωτερικό πολλών Περιφερειακών Ενοτήτων (ΠΕ) καθώς ο πληθυσμός της πολυπληθέστερης Κοινότητας σε κάθε μιας από αυτές, είναι συχνά δυσανάλογα «μεγάλος». Από την ανάλυση δε των δεδομένων προκύπτει ότι

i) σε 6 Περιφερειακές Ενότητες (Πατρέων, Λαρισαίων, Ξάνθης, Κομοτηνής, Δράμας και Τρικκαίων) η πολυπληθέστερη Δημοτική Κοινότητα κάθε φορά συγκεντρώνει πάνω από το 50% του πληθυσμού της αντίστοιχης ΠΕ ενώ, ταυτόχρονα καταλαμβάνει λιγότερο από το 3% της έκτασής της,

ii) σε 31 Περιφερειακές Ενότητες η πολυπληθέστερη ΔΚ συγκεντρώνει το 20 – 49,6% του πληθυσμού στο 0,31-4,72% της έκτασης της ΠΕ στην οποία ανήκει

ii) οι νησιώτικες ΠΕ διαθέτουν διαφορετικά μοτίβα που εξαρτώνται από το μέγεθος και τον χαρακτήρα του κάθε νησιού,

και, τέλος, iv) οι ΔΚ των μεγάλων αστικών συμπλεγμάτων της Αττικής και της Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν διαφορετική εικόνα γιατί οι ΠΕ στις οποίες ανήκουν είναι κυρίως αστικές με μεγάλες πληθυσμιακές συγκεντρώσεις.

Μιλώντας δε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο ο κ. Βασίλης Παππάς αναφέρει ότι δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το 80% του πληθυσμού μας διαμένει πλέον σε μόνον 710 από τους 13.589 οικισμούς της χώρας μας, και ότι, η εξαιρετικά άνιση αυτή κατανομή στο χώρο, αποτέλεσμα του μεταπολεμικού μοντέλου ανάπτυξης και της απουσίας χωροταξικού σχεδιασμού, συνοδεύεται και από την άνιση χωρική κατανομή του εργατικού δυναμικού, των οικονομικών δραστηριοτήτων και του παραγομένου πλούτου.

Επισημαίνει δε ότι αυτό δημιουργεί, εκτός των άλλων, σοβαρά προβλήματα στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας και στην εδαφική της συνοχή, ενώ, όπως συνδυάζεται και με μια προβληματική κατανομή του πληθυσμού ανά ηλικία (αυξημένη γήρανση), έχει ήδη επηρεάσει και τον δημογραφικό δυναμισμό πολλών περιοχών με μικρές πληθυσμιακές πυκνότητες.

Σε αυτές έχουμε συνήθως κάθε χρόνο, υψηλές αναλογίες θανάτων ανά γέννηση και συνεχή μείωση του πληθυσμού, γεγονός που εγείρει βάσιμες αμφιβολίες ως προς τη δυνατότητα αποφυγής της δημογραφικής τους κατάρρευσης.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ – ΜΠΕ


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Σαντορίνη: Η “Κόρη της Θήρας” ξαναστέκεται όρθια με νέα αντισεισμική βάση

Η Κόρη της Θήρας ξαναστέκεται όρθια – Η νέα αντισεισμική βάση και η έκθεση «Κυκλαδίτισσες» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας

Ο Γιώργος Χατζημάρκος… πίσω από τη σχάρα, στην Κω, ο Περιφερειάρχης πήρε μαθήματα «ψησίματος»

Μια στάση για χαιρετισμό εξελίχθηκε σε γρήγορο σεμινάριο… γύρου! Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου επισκέφτηκε το σουβλατζίδικο του φίλου του στην Κω και έβαλε ποδιά.

Cyclades Cup 2025: Η Ρεγκάτα που ένωσε θάλασσα, πολιτισμό και κοινότητα στις Κυκλάδες

Στην Αντίπαρο και με φόντο την αυθεντική κυκλαδίτικη εμπειρία, η δεύτερη διοργάνωση του Cyclades Cup απέδειξε πως η αριστεία στην ιστιοπλοΐα μπορεί να συμβαδίζει με την ουσία και τον σεβασμό στον τόπο

Νάξος: Μέρες πρασίνου και συλλογικής δράσης στη Γαλήνη, ένα χωριό που νοιάζεται (photos)

Από τον καθαρισμό των δρόμων ως τη φύτευση δέντρων στον Αμμίτη, η Γαλήνη «ανάσανε» ξανά χάρη σε μια κοινή προσπάθεια με την υπηρεσία Πρασίνου του Δήμου Νάξου

Σίκινος: Απόδραση στην αυθεντικότητα των Κυκλάδων

Ανάμεσα στην Ίο και τη Φολέγανδρο, η Σίκινος προσφέρει στον επισκέπτη ήσυχες διακοπές, απομονωμένες παραλίες, μοναδικά μονοπάτια, αρχαιολογικούς θησαυρούς και ζωντανή παράδοση, χωρίς να αλλοιώνει την ταυτότητά της.

Μικρές Κυκλάδες χωρίς αυτοκίνητο: Τέσσερα νησιά για αυθεντικές, ήσυχες διακοπές (video)

Δονούσα, Κουφονήσια, Σχοινούσα και Ηρακλειά προσφέρουν παραλίες με κρυστάλλινα νερά, γραφικά σοκάκια και χαλαρούς ρυθμούς – όλα χωρίς την ανάγκη μετακίνησης με αυτοκίνητο.

Η Τοσοδούλα χορεύει στη Νάξο – Μια παραμυθένια παράσταση από καρδιάς

Η μαθητική παράσταση του AlteR riTmo «Η Τοσοδούλα» ζωντανεύει στο Δημοτικό Θέατρο Ι. Καμπανέλλη στις 24 & 25 Ιουνίου, με παιδιά και εφήβους της Νάξου να χορεύουν τη φύση, τη φαντασία και τη δύναμη του παραμυθιού

«Μπαμπά, τι φαΐ θα φάμε σήμερα;». Το νέο σπιτικό στέκι στη Χώρα Νάξου με καρδιά και ουσία

Όταν η καθημερινή ερώτηση του παιδιού γίνεται γευστική απάντηση για όλη την οικογένεια.

Νάξος – “Ρίζες & Ειρήνη”: Η καρδιά του χορού χτυπά (21/06) στο Καμπανέλλης

Το Motus Studio και η Μαργαρίτα Τσίγκου παρουσιάζουν για δεύτερη και τελευταία φορά την παράσταση που συγκίνησε, μίλησε για την ειρήνη και ένωσε τα χέρια των παιδιών της Νάξου για έναν καλύτερο κόσμο

Η Δονούσα στο Greek Islands Trail: Όταν τα μονοπάτια της καρδιάς γίνονται πανελλήνιο σημείο αναφοράς

Η κυκλική διαδρομή Σταυρός–Κέντρος–Μερσήνι–Μεσαριά εντάχθηκε στο εμβληματικό πρόγραμμα G.I.T, προβάλλοντας διεθνώς τη φυσιογνωμία της Δονούσας

Συνεχής Ενημέρωση: Μεγάλη Πυρκαγιά στην Ορεινή Νάξο, επίκεντρο τη Ράχη του Προφήτη Ηλία στη Μονή (video)

Εναέρια και επίγεια μέσα μάχονται με τις φλόγες στη ράχη της Μονής – Από όχημα που πήρε φωτιά η πιθανή αιτία της πυρκαγιάς (video)

Κόρωνος (Λυώνας) – Αντώνης Παπακωνσταντής: Έφυγε ξαφνικά, αλλά θα μείνει για πάντα δίπλα μας

Μια συγκινητική αποχαιρετιστήρια ανάρτηση του Γιώργου Κουφόπουλου για τον αγαπημένο φίλο, συνοδοιπόρο και πρώην πρόεδρο του συλλόγου

Εκτακτο: Φωτιά σε εξέλιξη στον Κυνίδαρο

Επιχειρούν επίγειες και εναέριες δυνάμεις – Συνδρομή από υδροφόρες των ΟΤΑ για την κατάσβεση της δασικής πυρκαγιάς

“O Χαρχαλιάς”: Η νέα ταβέρνα στη Μέση Ποταμιά που μαγειρεύει με καρδιά και μνήμες

Στην πράσινη καρδιά της Νάξου, μια αυθεντική ταβέρνα σερβίρει γεύσεις που μυρίζουν πατρίδα, με σεβασμό στην τοπική παράδοση και ζεστή φιλοξενία που σε κάνει να νιώθεις σαν στο σπίτι σου.

Naxos Meat: Μια νέα επιχειρηματική σελίδα για τη Νάξο, στήριγμα στην τοπική παραγωγή

Η οικογένεια Βασαλάκη επενδύει στον πρωτογενή τομέα, ενισχύοντας το ντόπιο προϊόν με ποιότητα και όραμα

Στέλλα Τσουνέλλη – Φουτάκογλου: Η τελευταία κεντήστρα της παράδοσης στη Χώρα της Νάξου

Από τη Μικρά Ασία στη Νάξο, η κυρία Στέλλα υφαίνει με βελόνα και νήμα τις μνήμες, τις ρίζες και την ψυχή ενός τόπου που δεν ξεχνά.

«Μπαμπά, τι φαΐ θα φάμε σήμερα;». Το νέο σπιτικό στέκι στη Χώρα Νάξου με καρδιά και ουσία

Όταν η καθημερινή ερώτηση του παιδιού γίνεται γευστική απάντηση για όλη την οικογένεια.

Νάξος: Όταν τα σκουπίδια… μιλούν, μήνυμα με σακούλες σε ασυνείδητο οδηγό

Παρκάρισμα "καρφί" δίπλα στους κάδους και η πιο ευφάνταστη απάντηση των κατοίκων: δύο σακούλες σκουπιδιών στο καπό αυτοκινήτου. Νάξος, έχεις ταλέντο!

Guardian: Η παραλία στο Καστράκι της Νάξου ανάμεσα στις τρεις καλύτερες της Ευρώπης για το 2025

Διπλή διάκριση για την Ελλάδα – Το Καστράκι Νάξου και η Φακίστρα Πηλίου ανάμεσα στους κορυφαίους προορισμούς για ήλιο, θάλασσα και αυθεντική απόλαυση

Ηρώ Μουκίου: «Στη Νάξο βρήκα ξανά τη γαλήνη, όπως στη ζωγραφική και τη θάλασσα»

Η αγαπημένη ηθοποιός μιλά στον Νίκο Σκορδιαλό για τον ρόλο της στη σειρά «Άγιος Έρωτας», την επιστροφή της στην τηλεόραση, την αγάπη της για τη ζωγραφική και τη βαθιά σχέση της με την πίστη και τη νέα γενιά.