Υπάρχουν γιορτές που είναι πιο βαθιές από τις λέξεις. Δεν χρειάζονται πολλά για να τις αναγνωρίσεις: μια μυρωδιά από «ξύαλα», ένας ήχος από τσαμπούνα, μια βραχονησίδα στ’ ανοιχτά της Νάξου.
Είναι το πανηγύρι «τση Πληθερής», που αναβιώνει σήμερα στη Μικρή Βίγλα, με το εκκλησάκι της Παναγίας Παρθένου να γίνεται και πάλι φάρος μνήμης και προσφοράς.
Η μέρα αυτή, σαράντα ημέρες μετά την Ανάσταση, ήταν για τους παλιούς βοσκούς ένα τάμα και μια ελπίδα. Δεν έφτιαχναν τυρί. Πήγαιναν το γάλα στα παιδιά, στους γεωργούς, στους γείτονες. Χωρίς αντάλλαγμα. Μόνο με την προσδοκία να «πληθύνουν τα ζουλοπρόβατα», να έρθει καλή σοδειά. Ήταν μια πράξη συμφιλίωσης και αλληλεγγύης. Μια σιωπηλή συγγνώμη και μια υπόσχεση συνέχειας. Ένα άτυπο συμβόλαιο ζωής.
Παλιά, τα σχολεία έκλειναν. Τα παιδιά έπαιρναν τα «λαηνάκια» και τις «σκεπασταριές» και πήγαιναν στις μάντρες. Και οι βοσκοί τα περίμεναν, με το γάλα πηγμένο, να το μοιράσουν «γλυκύαλα». Να δώσουν με το χέρι, να γιορτάσουν με τη μουσική της τσαμπούνας, να ευχηθούν: «Καλή χρονιά, με υγεία και σοδειά».
Και φτάνουμε στο σήμερα…
Σήμερα, 29 Μαΐου, το πανηγύρι επιστρέφει στη ρίζα του, στην Παρθένα απέναντι από τη Μικρή Βίγλα. Με καΐκι από τις 7 το πρωί μέχρι τις 12:00, ο βαρκάρης περνάει τους προσκυνητές στο μικρό εκκλησάκι. (photo credit Κατερίνα Κοττάκη)
Εκεί τελείται η θεία λειτουργία, κι έπειτα στήνεται το τραπέζι με ντόπια τυροκομικά, ξινόγαλο, άφθονο κρασί, μουσικές με βιολί και τσαμπούνα.
Για λίγο, όλα ξαναγίνονται όπως τότε.
Δεν είναι απλώς ένα πανηγύρι. Είναι ένα άγγιγμα στη μνήμη. Ένα σιωπηλό ευχαριστώ στους ανθρώπους που έζησαν κοντά στη γη και τη θάλασσα. Ένα μοίρασμα χωρίς συμφέρον. Ένα «μαζί» που αντέχει στον χρόνο.
Νάξος – Μικρή Βίγλα: “Τση Πληθερής” αύριο, μία διαφορετική γιορτή
Σήμερα, λοιπόν, ας κάνουμε μια βόλτα προς τη Μικρή Βίγλα. Να ανάψουμε ένα κερί στην Παρθένα. Να θυμηθούμε τους παππούδες μας. Να γελάσουμε. Να πιούμε ένα ποτήρι ξινόγαλο. Και γιατί όχι… αύριο, να κάνουμε κι ένα μπάνιο. Γιατί το καλοκαίρι αρχίζει εκεί όπου συναντιούνται η παράδοση με το φως.
