Στην καρδιά της Παλιάς Χώρας της Νάξου, ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία στέκει σιωπηλός, κουβαλώντας αιώνες πίστης, τέχνης και μνήμης. Χτισμένος πιθανόν τον 17ο ή 18ο αιώνα, δεν είναι απλώς μια εκκλησία: είναι ένα ζωντανό κομμάτι της συλλογικής ταυτότητας του νησιού. Στους τοίχους του αποτυπώνεται η ιστορία, στα δάπεδά του περπάτησαν γενιές, και στις εικόνες του αγιογραφήθηκε η τέχνη της Ορθοδοξίας.
Μεταξύ των σπάνιων κειμηλίων που φυλάσσει, ξεχωρίζουν εικόνες του Αγγέλου του Κρητός, δασκάλου του Ελ Γκρέκο, και η λιτή, αλλά μοναδικής ομορφιάς ανάγλυφη λιθόστρωση στο εσωτερικό του. Όμως σήμερα, η φθορά του χρόνου είναι πιο δυνατή από τη σιωπή των τοίχων του.
Οι γονείς μου, κάποια στιγμή μου είπαν ότι όταν ήμουν μικρός σε μία επίσκεψη στο ζαχαροπλαστείο “Μαθιάσος” που είναι σχεδόν μεσοτοιχία, ξέφυγα από τη προσοχή τους και κατέφυγαν στον μικρό αυτό ναό. Μέσα στο .. σκοτάδι του χάθηκα για αρκετές ώρες. Ανησυχία από τους γονείς μου, αλλά για εμένα ήταν ευκαιρία να “χαθώ”. Οταν πρόσφατα πέρασα έστω και στα κλεφτά τη πόρτα του Ιερού Ναού με διαφορά σχεδόν 50 χρόνων, μάλλον η κατάσταση έχει ξεφύγει πολύ… Και προς το χειρότερο. Μήπως να κάνουμε κάτι;
Μια πληγή που μένει ανοιχτή
Η Ιερά Μητρόπολη Παροναξίας ξεκίνησε προσπάθειες για την αποκατάσταση του ναού ήδη από το 2012, με πρωτοβουλία του π. Απόστολου Βελώνη. Όμως, οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και οι συνεχείς παρεμβάσεις της Αρχαιολογίας πάγωσαν το έργο. Κάθε καθυστέρηση, κάθε αυτοψία, κάθε νέα απαίτηση – ακόμη κι αυτή να ξεκινήσουν οι εργασίες από την πίσω πλευρά που εφάπτεται με ιδιωτικές κατοικίες – απομάκρυναν ακόμα περισσότερο την ελπίδα.
Μια σιωπή που γίνεται κραυγή
Ο ναός παραμένει αφρόντιστος, με εμφανή τα σημάδια εγκατάλειψης. Οι ρωγμές δεν είναι μόνο στο κτίριο — είναι και στην ιστορική μας συνείδηση. Κάθε μέρα που περνάει, η απώλεια πλησιάζει.
Η αποκατάσταση του Προφήτη Ηλία δεν είναι πολυτέλεια. Είναι χρέος πολιτιστικό, ηθικό, πνευματικό. Είναι ευθύνη απέναντι στο παρελθόν μας — και στις επόμενες γενιές που αξίζουν να τον γνωρίσουν.
“Να μην αφήσουμε την πέτρα να σωπάσει. Να μην αφήσουμε την πίστη, την τέχνη και την ιστορία να καταρρεύσουν”.
Είναι η στιγμή να ενωθούν Δήμος, Εκκλησία, αρχές, πολίτες και φορείς. Για να μη χαθεί ένα ακόμη πολύτιμο κεφάλαιο της Νάξου. Για να σωθεί ο Προφήτης Ηλίας.
