Από τις επτά το πρωί (9 ώρα Ελλάδας) οι Βρετανοί προσέρχονται στις κάλπες – Φαβορί η Τερέζα Μέι στο επίκεντρο η Οικονομία και βέβαια το Brexit
Στις κάλπες οδηγούνται οι Βρετανοί σήμερα Πέμπτη για τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που γίνονται στη σκιά της τρομοκρατίας, και ως εκ τούτου κάτω από ισχυρά μέτρα ασφαλείας. Οι κάλπες ανοίγουν στις 7 το πρωί τοπική ώρα (09.00 ώρα Ελλάδας) και κλείνουν στις 10 το βράδυ (24.00 ώρα Ελλάδας). Η Μέι ανακοίνωσε τις πρώιμες εκλογές αιφνιδιαστικά πριν από επτά εβδομάδες, στοχεύοντας στην αύξηση της πλειοψηφίας των βουλευτικών της εδρών σε πάνω από 17 έδρες που είναι σήμερα, πριν την έναρξη των συνομιλιών για την έξοδο από την ΕΕ.
Η προεκλογική της εκστρατεία όμως είχε αναπάντεχες ανατροπές – μια απότομη κάθοδο του άνετου προβαδίσματός της σε δημοσκοπήσεις έναντι του Εργατικού Κόμματος (αξιωματική αντιπολίτευση), και τρομοκρατικές επιθέσεις στο Μάντσεστερ και το Λονδίνο που κόστισαν τη ζωή σε 30 άτομα. Και για τις δύο επιθέσεις, την ευθύνη ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος.
Ισχυρά μέτρα ασφαλείας
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η Βρετανία έγινε στόχος τρομοκρατών κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Εξαιτίας αυτών των τραγικών γεγονότων, το ζήτημα της ασφάλειας ήρθε στο πρώτο πλάνο στην πολιτική διαμάχη. Μάλιστα, ο Τζέρεμι Κόρμπιν ζήτησε πριν από μερικά 24ωρα την παραίτηση της Μέι, κατηγορώντας την ότι ευθύνεται για τις περικοπές στην αστυνομία την εποχή που εκείνη ήταν υπουργός Εσωτερικών.
Τα μέτρα ασφαλείας στα εκλογικά τμήματα διαρκώς επανεξετάζονται, δήλωσε στον Guardian υψηλόβαθμος αξιωματούχος της αστυνομίας. Η αναπληρώτρια επίτροπος Λούσι Ντ’ Ορσι αναγνώρισε ότι είναι πρωτοφανείς οι συνθήκες στις οποίες θα γίνουν οι εκλογές, έπειτα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις σε Ουέστμινστερ, Μάντσεστερ και Γέφυρα του Λονδίνου.
«Το γενικό επίπεδο απειλής παραμένει σοβαρό, οπότε εξακολουθούμε να ζητάμε από τον κόσμο να είναι σε επιφυλακή και να αναφέρει τις όποιες ανησυχίες του στην αστυνομία».
Εκλογές με φόντο την οικονομία…
«Παρά την ανέχεια που καταγράφεται σε πολλές περιοχές της βόρειας Αγγλίας, η βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι έχει να παρουσιάσει θετικά αποτελέσματα ως προς την πορεία της οικονομίας. Από το 2013 μέχρι σήμερα, ο δείκτης ανάπτυξης βρίσκεται στο 2% ετησίως και η ανεργία στη Βρετανία ανήκει στις χαμηλότερες της ΕΕ. Συνήθως όμως οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας αφορούν την χαμηλόμισθη απασχόληση. Επιπλέον, από την οικονομική ανάπτυξη δεν ωφελήθηκαν όλες οι περιοχές της χώρας. Είναι ενδεικτικό ότι το ίδρυμα Resolution διαπιστώνει τα τελευταία χρόνια την μεγαλύτερη αύξηση ανισοτήτων από την δεκαετία του ΄80. Ήδη τότε οι ιδιωτικοποιήσεις και η αποβιομηχανοποίηση που προώθησε η τότε πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ έπληξαν κυρίως το βόρεια τμήμα της Αγγλίας», γράφει η Deutsche Welle.
Στο βάθος Brexit
Στον προεκλογικό τους αγώνα και τα δύο κόμματα υποσχέθηκαν περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Ο Μάθιου Φλίντερς, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Σέφιλντ, εκτιμά, σύμφωνα με τη Deutsche Welle, ότι η συζήτηση για το Brexit, αλλά και ζητήματα ασφαλείας, μονοπώλησαν την προεκλογική περίοδο. Κατά την άποψη του βρετανού καθηγητή, μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας αισθάνεται ολοένα και πιο έντονα στην καθημερινότητά του τις εντεινόμενες ανισότητες. Κυρίως εκείνοι που ψήφισαν πέρυσι τον Ιούνιο υπέρ του Brexit, στα παραδοσιακά προπύργια των Εργατικών, βρίσκονται σήμερα σε δίλλημα για το τι θα ψηφίσουν. Διότι η Τερέζα Μέι κατάφερε κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα να κάνει το σκληρό Brexit σημαία των συντηρητικών. Από την πλευρά τους οι Εργατικοί είχαν δυσκολίες να πείσουν τους παραδοσιακούς τους ψηφοφόρους με μια νέα εκδοχή της κοινωνικής δικαιοσύνης, εκτιμά ο βρετανός πολιτικός επιστήμονας Μάθιου Φλίντερς.
Ας σημειωθεί ότι οι συντηρητικοί έχουν παγώσει τις περισσότερες κοινωνικές παροχές μέχρι το 2019. Την ίδια στιγμή στον απόηχο του δημοψηφίσματος για το Brexit, το κόστος ζωής αυξάνεται και λόγω της χαμηλότερης ισοτιμίας της λίρας από το περασμένο καλοκαίρι. Το γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Μελετών προειδοποιεί μάλιστα για πραγματικές μειώσεις στο εισόδημα των βρετανικών νοικοκυριών κατά περίπου 5%.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Προβάδισμα στους Συντηρητικούς της Μέι, με διαφορά από 5% έως 12%, δίνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύθηκαν. Tη μικρότερη διαφορά μεταξύ Συντηρητικών και Εργατικών δίνει η έρευνα της Kantar, σύμφωνα με την οποία το προβάδισμα του κόμματος της Μέι μειώθηκε στο μισό, στις πέντε ποσοστιαίες μονάδες. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη δημοσκόπηση, οι Τόρις συγκεντρώνουν το 43%, με το ποσοστό τους αμετάβλητο σε σύγκριση με την έρευνα της Kantar στις 31 Μαΐου, αλλά το ποσοστό των Εργατικών ανέβηκε στο 38%.
Στην έρευνα της Panelbase, η διαφορά Συντηρητικών- Εργατικών παρέμεινε σταθερή στις 8 ποσοστιαίες μονάδες, με τους πρώτους να συγκεντρώνουν το 44% στην πρόθεση ψήφου και τους δεύτερους το 36%. Η δημοσκόπηση αυτή διεξήχθη στις 2-7 Ιουνίου, δηλαδή πριν και μετά την επίθεση στο Λονδίνο (3/6).
Από την άλλη, έρευνα της ComRes για τον Independent δείχνει ότι το προβάδισμα των Συντηρητικών μειώθηκε στο 10%, αλλά ακόμα κι έτσι το κυβερνών κόμμα οδεύει στη διεύρυνση της πλειοψηφίας του στη Βουλή των Κοινοτήτων. Στην προηγούμενη δημοσκόπηση της ίδιας εταιρείας (3/6), η διαφορά ήταν στο 12%. Σε αυτή την έρευνα, το κόμμα της Μέι συγκεντρώνει το 44% και του Κόρμπιν το 34%.
Τέλος, η δημοσκόπηση της ICM για τον Guardian ανεβάζει τη διαφορά των Συντηρητικών στις 12 ποσοστιαίες μονάδες.
Το ποσοστό του κόμματος είναι αυξημένο κατά μία μονάδα, στο 46%, σε σύγκριση με την έρευνα που είχε δημοσιεύσει η εταιρεία στις 5 Ιουνίου. Οι Εργατικοί παραμένουν στο 34%.
Οι τελευταίες δηλώσεις
Η Τερέζα Μέι δήλωσε σε συνέντευξη στο Channel 4 ότι οι ψηφοφόροι έχουν μία πολύ σαφή επιλογή για το ποιος θέλουν να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για το Brexit. «Είτε θα είμαι εγώ, είτε ο Τζέρεμι Κόρμπιν», είπε, προσθέτοντας ότι οι πολίτες θέλουν κάποιον που είναι διατεθειμένος να ορθώσει ανάστημα για τη Βρετανία. Παράλληλα, απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι έχει αποκαλύψει ελάχιστα για τη στρατηγική που θα ακολουθήσει στις διαπραγματεύσεις.
Αναφερόμενη στο θέμα των επιθέσεων, δήλωσε ότι θα ενισχύσει την ασφάλεια, διευκολύνοντας την απέλαση ξένων υπόπτων για τρομοκρατία και να περιορίσει τις μετακινήσεις των ίδιων.
Για καθαρή επιλογή έκανε λόγο και ο Κόρμπιν, αλλά θέτοντας το δίλημμα «ανάμεσα στην ελπίδα και τον φόβο». Πρόσθεσε ότι η εκλογική νίκη των Συντηρητικών θα σημαίνει πέντε ακόμη χρόνια περικοπών στο εθνικό σύστημα υγείας και πέντε ακόμη χρόνια λιτότητας.
Η Νίκολα Στέρτζεον, επικεφαλής του Εθνικού Σκωτσέζικου Κόμματος, δήλωσε ότι η Μέι πρέπει να μετανιώνει τώρα την «αλαζονική» απόφασή της να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Κάλεσε τους ψηφοφόρους των Εργατικών και των Φιλελεύθερων Δημοκρατικών να στηρίξουν το κόμμα της, για να μην επιτρέψουν την εκλογική νίκη της Μέι.
Ακολουθεί ένας οδηγός για την εκλογική διαδικασία.
Η ψηφοφορία
Οι κάλπες άνοιξαν στις 7 το πρωί τοπική ώρα (09.00 ώρα Ελλάδας) και κλείνουν στις 10 το βράδυ (24.00 ώρα Ελλάδας). Η ψήφος δεν είναι υποχρεωτική.
Η Βρετανία είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία. Η βασική αρχή για κάθε εν δυνάμει κυβέρνηση είναι να έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών που εκλέγονται στην κάτω βουλή του Κοινοβουλίου, τη Βουλή των Κοινοτήτων.
Οι εθνικές εκλογές είναι επομένως οι εκλογές για τη Βουλή των Κοινοτήτων. Οι ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν ένα μέλος του κοινοβουλίου που θα εκπροσωπεί την τοπική τους εκλογική περιφέρεια, η οποία κατά μέσο όρο έχει περίπου 72.000 ψηφοφόρους.
Βάσει του εκλογικού συστήματος της Βρετανίας, εκλέγεται όποιος λάβει τις περισσότερες ψήφους. Δεν υπάρχει σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης για τους υποψηφίους που έρχονται δεύτεροι σε κάθε εκλογική περιφέρεια.
Προκειμένου να προκύψει μια πλειοψηφική κυβέρνηση, το μεγαλύτερο κόμμα πρέπει θεωρητικά να κερδίσει τουλάχιστον 326 έδρες από τις 650 περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου. Πρακτικά, το όριο για την πλειοψηφία είναι περίπου 323, καθώς το ιρλανδικό εθνικιστικό κόμμα Σιν Φέιν δεν καταλαμβάνει στο κοινοβούλιο του Λονδίνου τις έδρες που κερδίζει στη Βόρεια Ιρλανδία.
Το κόμμα που θα κερδίσει την πλειοψηφία θα επιδιώξει να εφαρμόσει τις πολιτικές που εξήγγειλε κατά την προεκλογική του εκστρατεία. Κατά συνθήκη, το μη αιρετό σώμα της άνω βουλής, η Βουλή των Λόρδων, δεν παρεμποδίζει πολιτικές που εξαγγέλθηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας.
Εάν η κυβέρνηση έχει μια μικρή πλειοψηφία ή πρέπει να συμμετάσχει σε κάποιο συνασπισμό, η ικανότητά της να ηγηθεί της χώρας τυπικά θα τεθεί σε δοκιμασία κατά τη διάρκεια μιας ψηφοφορίας με αφορμή την Ομιλία της Βασίλισσας ? μια ομιλία στην αρχή της κοινοβουλευτικής θητείας που παρουσιάζει την νομοθετική ατζέντα που έχει προετοιμαστεί από την μελλοντική κυβέρνηση.
Το εκλογικό σώμα
Η συμμετοχή στις εθνικές εκλογές στη Βρετανία έχει μειωθεί από τη δεκαετία του 1950, όταν ήταν πάνω από 80%. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στις γενικές εκλογές του 2015 ήταν 46,4 εκατ. Η συμμετοχή ήταν 66,4%, η υψηλότερη από το 1997. Φέτος, στους εκλογικούς καταλόγους είναι εγγεγραμμένοι 46,9 εκατομμύρια ψηφοφόροι.
Η συμμετοχή ήταν υψηλότερη στο δημοψήφισμα του 2016 για την παραμονή ή την αποχώρηση από την ΕΕ, με το 72,2% των 46.500.001 ψηφοφόρων να προσέρχονται στις κάλπες. Η προθεσμία για την εγγραφή ψηφοφόρων ήταν η Δευτέρα 22 Μαΐου. Μόνο σε μία ημέρα, η εκλογική επιτροπή έλαβε 622.000 αιτήσεις.
Η μεγαλύτερη αύξηση στις αιτήσεις εγγραφής παρατηρήθηκε μεταξύ των νέων, καθώς την τελευταία ημέρα της σχετικής προθεσμίας κατατέθηκαν σχεδόν 250.000 αιτήσεις από ψηφοφόρους κάτω των 25 ετών. Το 2015, η συμμετοχή ψηφοφόρων ηλικίας 18-24 ετών ήταν μόλις 43%.
Το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα έχει δημοσκοπικά μεγαλύτερη απήχηση στους νέους ψηφοφόρους, ενώ οι Συντηρητικοί του Μαΐου είναι πιο δημοφιλείς στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Συνολικά, περισσότερα από ένα εκατομμύριο άτομα κάτω των 25 ετών έχουν εγγραφεί για να ψηφίσουν μετά την ανακοίνωση των εκλογών τον Απρίλιο, σε σύγκριση με περίπου 700.000 την ίδια περίοδο πριν από τις εκλογές του 2015. Λιγότεροι ψηφοφόροι άνω των 55 ετών έχουν εγγραφεί αυτή τη φορά σε σύγκριση με πριν από δύο χρόνια.
Η Εκλογική Επιτροπή δήλωσε ότι περίπου το 30% των ατόμων κάτω των 34 ετών δεν είχε εγγραφεί σε σύγκριση με το 4% των ψηφοφόρων άνω των 55 ετών.
Ποια είναι η πιθανότερη έκβαση;
Οι Συντηρητικοί της Τερέζα Μέι έχουν σήμερα μια πλειοψηφία 17 εδρών, και η ίδια προκήρυξε τις πρόωρες εκλογές με την ελπίδα να την αυξήσει. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η Μέι αναμένεται να κερδίσει, αν και δεν είναι σαφές με πόση διαφορά.
Υπάρχει μια μεγάλη απόκλιση μεταξύ των εταιριών δημοσκοπήσεων, παρόλο που όλα τα ευρήματα συγκλίνουν στο ότι η Μέι θα υπερισχύσει ενώ οι Εργατικοί έχουν μειώσει την απόσταση από τους Συντηρητικούς. Οι εταιρίες δημοσκοπήσεων προέβλεψαν εν πολλοίς ότι δεν θα υπήρχε απόλυτη πλειοψηφία το 2015, με το Εργατικό πιθανόν να ήταν το πρώτο κόμμα. Η νίκη και η πλειοψηφία- των Συντηρητικών αποτέλεσε σοκ για τους δημοσκόπους. «Από την άποψη των δημοσκόπων, πρόκειται για μια πειραματική εκλογική διαδικασία», ανέφερε ο Άντονι Γουέλς, από τη YouGov σε μπλογκ. «Όλοι κάναμε λάθος το 2015 και όλοι δοκιμάζουμε διαφορετικές μεθόδους για να το πετύχουμε σωστά φέτος».
Ο ρόλος της Βασίλισσας
Η Βασίλισσα Ελισάβετ έχει την εξουσία να αποπέμψει έναν πρωθυπουργό ή να επιλέξει προσωπικά τον διάδοχό του, ωστόσο το δικαίωμα αυτό δεν έχει ασκηθεί από μονάρχη από το 1834 και η παράδοση αυτή θεωρείται ξεπερασμένη. Η βασίλισσα συνηθίζει να μην εμπλέκεται στην πολιτική των κομμάτων και ο σχηματισμός της επόμενης κυβέρνησης είναι ένα θέμα που επιλύεται από τα ίδια τα κόμματα.
